مقاله پژوهشی
علوم گیاهان دارویی
مریم نصرالهی پری؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
القاء جهش ازجمله روش‌های مهم ایجاد تنوع ژنتیکی است. خرفه به دلیل محتوای بالای آنتی‌اکسیدان‌های مفید و اسیدهای چرب امگا -۳، مصارف داروئی منحصربه‌فردی دارد. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 24 لاین جهش‌یافته نسل چهارم (M4) خرفه حاصل از تیمار با دی متیل سولفات به همراه شاهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شد. تفاوت بین لاین‌ها ...
بیشتر
القاء جهش ازجمله روش‌های مهم ایجاد تنوع ژنتیکی است. خرفه به دلیل محتوای بالای آنتی‌اکسیدان‌های مفید و اسیدهای چرب امگا -۳، مصارف داروئی منحصربه‌فردی دارد. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 24 لاین جهش‌یافته نسل چهارم (M4) خرفه حاصل از تیمار با دی متیل سولفات به همراه شاهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شد. تفاوت بین لاین‌ها ازنظر ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، شکل برگ، وزن خشک ساقه، و شاخص سبزینگی برگ در گیاه 30 روزه معنی‌دار بود. تجزیه مختصات اصلی و تجزیه خوشه‌ای، لاین‌ها را در دو خوشه مجزا گروه‌بندی کرد. لاین‌های خوشه یک ازنظر بیشتر صفات مانند وزن تر ساقه و برگ و تعداد کپسول نسبت به لاین‌های خوشه دو برتری معنی‌دار داشتند. صفت تعداد برگ با وزن تر ساقه، وزن تر برگ، وزن تر گیاه، تعداد کپسول و نسبت وزن خشک به وزن‌تر گیاه به‌طور معنی‌دار همبستگی داشت. در تجزیه علیت مراتبی، وزن تر ساقه در مرتبه نخست تنها صفت مؤثر بر تعداد کپسول بود و در مرتبه دوم، وزن تر برگ و ارتفاع گیاه مهم‌ترین صفاتی بودند که از طریق اثر مستقیم بر وزن تر ساقه، بر روی تعداد کپسول تأثیر داشتند. لاین جهش یافته L18 از نظر برخی صفات مهم زراعی مانند ارتفاع گیاه، طول برگ و تعداد کپسول در بوته نسبت به شاهد برتری معنی‌دار داشت که می‌توان از آن برای تحقیقات آتی به-خصوص برای اصلاح گیاه خرفه باهدف تجاری‌سازی و کاشت وسیع برای مصارف ازجمله سبزی، استحصال روغن، و همچنین کاربردهای داروئی استفاده نمود.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
منصور فاضلی رستم پور
چکیده
چهار سطح شدت هرس تعادلی شامل شاهد یا عرف محلی، هرس 10+60، 10+40 و 10 +20 جوانه به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شدت هرس تابستانه شامل شاهد یا بدون هرس سبز (G1)، هرس شاخه‌های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G2)، هرس شاخه‌های نرک + شاخه‌های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G3)، هرس شاخه‌های سبز بدون محصول از ته + شاخه‌های نرک + شاخه‌های سبز از ...
بیشتر
چهار سطح شدت هرس تعادلی شامل شاهد یا عرف محلی، هرس 10+60، 10+40 و 10 +20 جوانه به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شدت هرس تابستانه شامل شاهد یا بدون هرس سبز (G1)، هرس شاخه‌های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G2)، هرس شاخه‌های نرک + شاخه‌های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G3)، هرس شاخه‌های سبز بدون محصول از ته + شاخه‌های نرک + شاخه‌های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G4) به عنوان فاکتور دوم درنظر گرفته شدند. هرس تعادلی 10 +20 باعث افزایش صفات محتوای نسبی آب برگ، ضریب باردهی و مواد جامد محلول بترتیب به میزان 8/9، 6/44 و 13 درصد نسبت به شاهد و کاهش صفات سطح برگ، اسیدیته آب میوه و تعداد روز تا رسیدگی بترتیب به میزان 6/13، 8/12 و 3/17 درصد نسبت به شاهد گردید. همچنین هرس سبز G4 باعث افزایش صفات محتوای نسبی آب برگ و مواد جامد محلول بترتیب به میزان 2/11 و 12 درصد نسبت به شاهد و کاهش سطح برگ، اسیدیته آب میوه و تعداد روز تا رسیدگی بترتیب به میزان 7/19، 3/5 و 2/19 درصد نسبت به شاهد شد. برهمکنش هرس تعادلی 10 +20 و هرس سبز G4 باعث افزایش صفات درصد جوانه‌های سبز، رنگ‌گیری خوشه و عملکرد بترتیب به میزان 33، 6/38 و 2/14 درصد نسبت به شاهد شد. هرس تعادلی 10+20 همراه با هرس سبز G4 باعث افزایش عملکرد به میزان 4/47 درصد نسبت به هرس تعادلی 10+20 در شرایط بدون هرس سبز شد.
مقاله پژوهشی
حامد اکبری؛ حسن حاج نجاری
چکیده
بررسی‌های فنوتیپی و عملکردی 93 رقم و نژادگان سیب پس از وقوع تنش خشکی شدید منجر به شناسایی 14 رقم تجاری و دو نژادگان گردید که از توانایی حفظ محصول تا زمان رسیدن برخوردار بودند. مطالعات تکمیلی پساتنش با ارزیابی 14 مولفه مرفولوژیک و ویژگی‌های رشدی مانند ارتفاع درخت، سطح سایه‌گستر، محیط تنه و شدت تظاهر صفات عادت رشد با هدف شناسایی سازوکارهای ...
بیشتر
بررسی‌های فنوتیپی و عملکردی 93 رقم و نژادگان سیب پس از وقوع تنش خشکی شدید منجر به شناسایی 14 رقم تجاری و دو نژادگان گردید که از توانایی حفظ محصول تا زمان رسیدن برخوردار بودند. مطالعات تکمیلی پساتنش با ارزیابی 14 مولفه مرفولوژیک و ویژگی‌های رشدی مانند ارتفاع درخت، سطح سایه‌گستر، محیط تنه و شدت تظاهر صفات عادت رشد با هدف شناسایی سازوکارهای دفاعی ثابت تکوینی انجام شد. میزان پرولین و کربوهیدرات محلول کل نمونه‌های برگی ارقام و دو نژادگان متحمل در مقایسه با دو شاهد حساس 'گلدن دلیشز' و 'عسلی' مورد اندازه-گیری قرار گرفت. بین کاهش سطح کل فتوسنتز کننده و تحمل به خشکی همبستگی مثبتی وجود داشت. قدرت رشد در 12 رقم و نژادگان کم، 2 رقم متوسط و تنها 2 رقم در سطح بالا بود. در ارقام و نژادگان‌های متحمل ارتفاع، سطح سایه گستر، محیط تنه، سطح پهنک، طول و عرض برگ کم‌تر و طول میانگره کوتاه‌تر بود و شاخه‌های یک‌ساله دارای طول و قطر دمبرگ، ضخامت شاخه، کرک سطح پایینی پهنک و کرک نیمه انتهایی شاخه بیشتر بود. ارقام متحمل با میانگین طول میانگره 91/9 میلی‌متر رشد کمتری نسبت به ارقام حساس با 31/19 میلی‌متر داشتند. میزان پرولین و کلروفیل کل نمونه‌های برگی در ارقام متحمل با 55/1میلی‌گرم در لیتر و 48/27 بیشتر از ارقام حساس با 35/1 میلی گرم در لیتر و 56/22 بود. میزان کربوهیدرات محلول کل برگ در ارقام حساس با 57/162 میلی گرم در لیتر نسبت به ارقام مقاوم با 7/125 میلی گرم در لیتر بیشتر بود.
مقاله پژوهشی
مهلا خلیلی بورنگ؛ محمد رضا حسندخت؛ وحیده ناظری؛ عبدالرحمن رسول نیا؛ قربان دیده باز معانلو
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تنوع ژنتیکی و روابط فیلوژنتیکی 14 جمعیت از 5 گونه ترشک شامل R. chalepensis، R. kandavanicus، R. pulcher، R. crispus و R. tuberosus از استان‌های اردبیل و خراسان رضوی با استفاده از صفات مورفولوژیک بود. صفات مورد مطالعه شامل طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ در بوته، وزن تر، وزن خشک، کلروفیل a ، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، ضد اکسنده و فنل بود. ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تنوع ژنتیکی و روابط فیلوژنتیکی 14 جمعیت از 5 گونه ترشک شامل R. chalepensis، R. kandavanicus، R. pulcher، R. crispus و R. tuberosus از استان‌های اردبیل و خراسان رضوی با استفاده از صفات مورفولوژیک بود. صفات مورد مطالعه شامل طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ در بوته، وزن تر، وزن خشک، کلروفیل a ، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، ضد اکسنده و فنل بود. بررسی‌های صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در مزرعه و گلخانه نشان داد بیشترین ضریب تغییرات برای صفات مورفولوژیکی مربوط به وزن تر، تعداد برگ در بوته و وزن خشک بود، در حالی‌که کمترین ضریب تغییرات مربوط به صفت طول برگ بود. علاوه بر این، بیشترین ضریب تغییرات مربوط به کلروفیل b و فنل وکم‌ترین مربوط به کلروفیل a بود. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی تحت شرایط مزرعه و گلخانه نشان داد که بین گونه‌های مختلف جنس Rumexو جمعیت‌های مختلف درون هر گونه در مزرعه تفاوت معنی‌دار وجود دارد، در حالی‌که بین گونه‌های مختلف در گلخانه تنها از لحاظ مجموعه صفات مانند طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ در بوته، وزن تر، وزن خشک، فنل و ضد اکسنده تفاوت معنی‌دار بود. به طور کلی، میزان فنل و ضد اکسنده در گونه R. crispus نسبت به گونه‌های دیگر بیشتر بود. در‌حالی‌که R. tuberosus از لحاظ کلیه صفات مورفولوژی و فیتوشیمیای مورد بررسی مقادیر پایین‌تری را در مقایسه با سایر گونه‌ها نشان داد.
مقاله پژوهشی
سمیه افسری یگانه؛ احمد گلچین؛ مجتبی دلشاد؛ وحید عبدوسی
چکیده
استفاده از ضایعات آلی کشاورزی در راستای تولید ورمی‌کمپوست و کمپوست روشی پایدار برای بهره‌گیری مجدد این ضایعات است. از این رو، تحقیق حاضر به‌منظور بررسی اثر انواع مختلف ورمی‌کمپوست و کمپوست غنی شده با روی بر عملکرد، کیفیت و محتوای عناصر غذایی کاهو به صورت فاکتوریل سه عامله در قالب کاملا تصادفی انجام گرفت. بدین منظور از سه سطح بقایای ...
بیشتر
استفاده از ضایعات آلی کشاورزی در راستای تولید ورمی‌کمپوست و کمپوست روشی پایدار برای بهره‌گیری مجدد این ضایعات است. از این رو، تحقیق حاضر به‌منظور بررسی اثر انواع مختلف ورمی‌کمپوست و کمپوست غنی شده با روی بر عملکرد، کیفیت و محتوای عناصر غذایی کاهو به صورت فاکتوریل سه عامله در قالب کاملا تصادفی انجام گرفت. بدین منظور از سه سطح بقایای مواد آلی (ورمی‌کمپوست ضایعات هویج و چغندرقند و کمپوست خرما)، سه سطح غنی سازی با روی (صفر، 1000 و 2000 میلی‌گرم در کیلوگرم) و چهار سطح اختلاط با خاک ضعیف (صفر، 2، 4 و 6 درصد به صورت وزنی) استفاده شد. نتایج ما نشان‌دهنده‌ی تاثیر مثبت غنی‌سازی بقایای مواد آلی بر رشد و عملکرد گیاهان کاهو بود، به طوری که گیاهان رشد یافته در ورمی‌کمپوست حاصل از ضایعات هویج نتایج بهتری نسبت به ضایعات چغندر و کمپوست خرما داشتند. ضایعات هویج بیشترین میزان عناصر میکرو (Fe, Mn, Zn, Cu) را در بین سه ضایعات استفاده شده داشتند و بالاترین غلظت این عناصر در حالت غنی‌سازی این ضایعات با روی در غلظت 2000 میلی‌گرم در کیلوگرم مشاهده شد. بیشترین فسفر (82/0 درصد) و سطح برگ (157 سانتی‌متر مربع) در ضایعات هویج غنی‌شده با روی 2000 میلی-گرم بر کیلوگرم بدست آمد. بین مقادیر مختلف بقایای آلی نیز، مقادیر 4 و 6 درصد بیشترین تأثیر را در رشد و عملکرد کاهو داشتند. به طور کلی غنی‌سازی بقایای مواد آلی با عناصر معدنی می‌تواند کمبود عناصر معدنی ورمی‌کمپوست‌ها و کمپوست را جبران کند و نیزنیاز غذایی کاهو را در شرایط گلخانه‌ای تامین کند.
مقاله پژوهشی
زهرا گودرزی؛ عبداله احتشام نیا؛ حسن مومیوند؛ محمدرضا راجی
چکیده
این مطالعه با توجه به اهمیت بستر کاشت و تغذیه گیاه، به بررسی اثر بستر کاشت و کودهای مختلف بر ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه فیسالیس به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی پرداخته است. فاکتور اول شامل بستر کاشت در چهار سطح شاهد، کود دامی، ورمی کمپوست و ترکیب کود دامی و ورمی کمپوست و فاکتور دوم اثر کودهای مختلف در ...
بیشتر
این مطالعه با توجه به اهمیت بستر کاشت و تغذیه گیاه، به بررسی اثر بستر کاشت و کودهای مختلف بر ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه فیسالیس به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی پرداخته است. فاکتور اول شامل بستر کاشت در چهار سطح شاهد، کود دامی، ورمی کمپوست و ترکیب کود دامی و ورمی کمپوست و فاکتور دوم اثر کودهای مختلف در شش سطح شامل شاهد، کود شیمیایی NPK، کلات پتاس 28%، نانو کلات آهن 15%، سوپرهیومیک و نانو کود بیولوژیک بیومیک به-صورت کاربرد خاکی در طی دوره رشد اعمال گردید. بیشترین عملکرد میوه در بوته، ویتامین ث، فنل و فلاونوئید کل، خواص آنتی اکسیدانی و مواد جامد محلول در میوه در تیمار بستر کشت کود دامی + ورمی کمپوست و با کاربرد کود نانو بیولوژیک بیومیک، حاصل شد. بیشترین و کمترین غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم اندام هوایی به ترتیب در تیمار بستر کشت ورمی کمپوست+ کود دامی و همراه با نانو کود، کود نانو بیولوژیک بیومیک و تیمار شاهد مشاهده گردید. با توجه به تاثیر مطلوب ورمی کمپوست در بستر کاشت و کودهای بیولوژیک در مقایسه با تیمار شاهد و تیمار کود شیمیایی، می‌توان آنها را در برنامه‌های کشت و تغذیه گیاه فیسالیس در نظر گرفت تا علاوه بر حفظ و بهبود صفات مربوط به رشد و عملکرد، محصولی سالم بدون باقیمانده کودهای شیمیایی را عرضه نمود.
