نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
استادیارگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2
استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
3
استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
4
استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
10.22059/ijhs.2025.388795.2241
چکیده
پایه‌های مرکبات نقش کلیدی در رشد و مقاومت به تنش‌های غیرزنده دارند. از عوامل محدود کننده تولید مرکبات تنش‌های شوری و قلیایی هستند . لذا جهت بررسی مقاومت دو پایه نارنج و ولکامریانا نسبت به شرایط تنش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. در این آزمایش اثر چهار غلظت 0، 30، 60 و 90 میلی مولار سدیم کلراید و دو سطح pH (5/6 و 2/8) بر برخی خصوصیات مورفو-فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دو پایه نارنج و ولکامریانا بررسی گردید. نتایج نشان داد که در هر دو رقم نارنج و ولکامریانا افزایش غلظت شوری موجب کاهش معنی‌دار وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، فتوسنتز، تعرق و محتوای نسبی آب در هر دو pH گردید. 2/8 :pH با شوری 90 میلی مولار میزان فتوسنتز را در نارنج 83/51 درصد و در رقم ولکامریانا 5/57 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. همچنین شرایط تنش موجب کاهش معنی‌دار میزان کلروفیل و افزایش نشت یونی، پرولین و کربوهیدرات گردید بیشترین میزان پرولین (02/23 میکرو‌مول بر گرم وزن تر) در پایه نارنج با 2/8 :pH و شوری 60 میلی مولار و بیشترین میزان کربوهیدرات (89/29 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در پایه ولکامریانا با 2/8 :pH و شوری 30 میلی مولار سدیم کلرید به دست آمد. به طور کلی پایه نارنج نسبت به ولکامریانا با افزایش میزان پرولین، رنگیزه‌های فتوسنتزی و تبادلات گازی در شرایط تنش شوری و قلیایی متحمل‌تر بود و خصوصیات مورفولوژیک پایدارتری داشت.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Study of some morpho-physiological and biochemical characteristics of Volkameriana and sour orange rootstocks under saline and alkaline stress conditions
نویسندگان [English]
-
Abbas Danaeifar
1
-
Esmaeil Khaleghi
2
-
Shohreh Zivdar
3
-
Khosro Mehdikhanlou
4
1
Assistant Professor, Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
2
Professor, Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3
Assistant Professor, Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
4
Assistant Professor, Department of Plant Production Engineering and Genetics, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]
Citrus rootstocks play a key role in growth and resistance to abiotic stresses such as salinity and alkalinity. . Therefore, to investigate the resistance of two citrus rootstocks, sour orange and Volkameriana, to stress conditions, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with 4 replication in the greenhouse of the Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz. In this experiment, the effect of four concentrations of 0, 30, 60, and 90 mM sodium chloride and two pH levels (6.5 and 8.2) was investigated on some morpho-physiological and biochemical characteristics of two citrus rootstocks, sour orange and Volkameriana,. The results showed that in both sour orange and Volkameriana rootstocks, increasing salinity concentration significantly reduced shoot fresh and dry weight, root dry weight, photosynthesis, transpiration and relative water content at both pH level,. pH 8.2 with 90 mM NaCl reduced photosynthesis by 51.83% in sour orange and by 57.5% in Volkameriana rootstock compared to the control. Also, stress conditions significantly reduced chlorophyll content and increased ion leakage, proline and carbohydrates. The highest proline content (23.02 μmol/g fresh weight) was obtained in the sour orange rootstock with pH 8.2 and 60 mM NaCl and the highest carbohydrate content (29.89 mg/g f.w) was obtained in the Volkameriana Rootstock with pH 8.2 and 30 mM sodium chloride. In general, the sour orange rootstock with increased proline content, photosynthetic pigments, and gas exchange had higher tolerance to salinity and alkalinity stress conditions and had more morphological characteristics than Volkameriana
کلیدواژه‌ها [English]
-
Carbohydrates
-
chlorophyll
-
Photosynthesis
-
Proline
-
Transpiration
)