مقاله پژوهشی
یونس شیری؛ بهمن زاهدی؛ عبداله احتشام نیا
چکیده
با شناسایی دقیق صفات و ویژگیهای درختان میوه میتوان بهترین رقم‌ها را برای کاربردهای مورد نظر مشخص و گسترش داد. به همین منظور برخی ویژگیهای میوۀ سه رقم زیتون ’کنسروالیا‘،’سویلانا‘و ’مانزانیا‘در مناطق خرمآباد، کوهدشت و ویسیان بر پایۀ طرح بلوک کامل تصادفیبررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب داده‌ها نشان داد، ...
بیشتر
با شناسایی دقیق صفات و ویژگیهای درختان میوه میتوان بهترین رقم‌ها را برای کاربردهای مورد نظر مشخص و گسترش داد. به همین منظور برخی ویژگیهای میوۀ سه رقم زیتون ’کنسروالیا‘،’سویلانا‘و ’مانزانیا‘در مناطق خرمآباد، کوهدشت و ویسیان بر پایۀ طرح بلوک کامل تصادفیبررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب داده‌ها نشان داد، در همۀ صفات ارزیابی‌شده به‌جز صفت طول میوه اختلاف معنیداری بین مناطق وجود داشت. همچنین، بین رقم‌های مختلف از نظر صفات در سطح 1 درصد اختلاف معنیدار وجود داشت. مقایسۀ میانگین صفات ارزیابی‌شده با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد نشان داد، رقم‌ها در منطقۀ خرمآباد بیشترین مقادیر را از نظر صفات ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) در بین مناطق مختلف داشتند ورقم کنسروالیا بیشترین مقادیر را از نظر صفات ریخت‌شناختی شامل طول، عرض و قطر میوه، وزن 20 میوه و وزن خشک تک میوه را در بین رقم‌های مختلف داشت. همچنین، رقم کنسروالیا بیشترین درصد روغن و عملکرد را در بین رقم‌ها داشت که از این لحاظ اختلاف معنیداری با دیگر رقم‌ها داشت. نتایج همبستگی نشان داد، در بیشتر موارد بین صفات ریخت‌شناختی با هم و همچنین صفت عملکرد با دیگر صفات، همبستگی بالایی وجود دارد. درنهایت، رقم کنسروالیا را به دلیل عملکرد بالای میوه و درصد بالای روغن میتوان بهعنوان یک رقم دو منظورۀ مناسب برای باغهای تجاری زیتون در استان لرستان بهویژه شهرستان خرمآباد و مناطق همسان پیشنهاد داد.
مقاله پژوهشی
مینا محبی؛ مصباح بابالار؛ محمدعلی عسکری سرچشمه؛ علیرضا طلایی
چکیده
در این تحقیق تأثیر تغذیۀ آهن و نیتروژن، در سه سطح (کلات آهن با غلظتهای 0، 5 و 10 قسمت در میلیون (پی‌پی‌ام) و نیترات آمونیوم با غلظتهای 0، 40 و 60 قسمت در میلیون) بر درصد عنصرهای نیتروژن، پتاسیم و فسفر برگ و میوه در زمان برداشت و برخی از ویژگیهای کیفی محصول سیب رقم فوجی طی انبارمانی بررسی شد. بنابر نتایج این پژوهش، سطوح نیتروژن استفاده‌شده ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر تغذیۀ آهن و نیتروژن، در سه سطح (کلات آهن با غلظتهای 0، 5 و 10 قسمت در میلیون (پی‌پی‌ام) و نیترات آمونیوم با غلظتهای 0، 40 و 60 قسمت در میلیون) بر درصد عنصرهای نیتروژن، پتاسیم و فسفر برگ و میوه در زمان برداشت و برخی از ویژگیهای کیفی محصول سیب رقم فوجی طی انبارمانی بررسی شد. بنابر نتایج این پژوهش، سطوح نیتروژن استفاده‌شده تأثیر معنیداری بر صفات کمی و کیفی میوه نداشت و تنها میزان ویتامین ث میوه را بهطور معنیداری افزایش داد. سطوح آهن به‌کار برده شده بهطور معنیداری درصد کاهش وزن میوه در دورۀ انبارمانی را کاهش داد. تأثیر انبارمانی بر برخی از شاخصهای کیفی میوه معنیدار بود و منجر به کاهش کیفیت شد به‌طوری‌که این افت کیفیت از 95 روز انبارمانی به بعد ملموس‌تر بود. میزان ویتامین ث، سفتی بافت، وزن خشک و اسیدهای آلی (اسیدیته) میوه در مدت انبارمانی کاهش معنیداری داشت. تیمار نیتروژن سبب افزایش معنیدار محتوای نیتروژن برگ و میوه شد، اما پتاسیم برگ و میوه را کاهش داد. تأثیر تیمار آهن بر میزان این سه عنصر در برگ و میوه معنیدار نبود و تنها پتاسیم میوه را بهطور معنیداری کاهش داد. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان‌دهندۀ نگهداری سه‌ماهۀ این رقم بدون کاهش کیفیت است.
مقاله پژوهشی
فاطمه حسنوند؛ عبدالحسین رضایی نژاد
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر واکنش گیاه شمعدانی معطر به تنش شوری در سال 1393 انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی، آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه و بر پایۀ فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی شامل چهار واحد آزمایشی و هر واحد شامل 9 ترکیب تیماری و درمجموع 36 گلدان انجام شد. عامل‌ها شامل شوری ناشی از کلرید‌سدیم با ایجاد سه سطح ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر واکنش گیاه شمعدانی معطر به تنش شوری در سال 1393 انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی، آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه و بر پایۀ فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی شامل چهار واحد آزمایشی و هر واحد شامل 9 ترکیب تیماری و درمجموع 36 گلدان انجام شد. عامل‌ها شامل شوری ناشی از کلرید‌سدیم با ایجاد سه سطح هدایت الکتریکی 8/1 (ناشی از محلول غذایی بهعنوان شاهد، بدون کلرید سدیم)، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر متر و کاربرد هفتگی سیلیکات پتاسیم در سه سطح 0، 5/0 و 1 میلیمولار بود. نتایج نشان دادند، با افزایش شوری، فراسنجه (پارامتر)های رشد گیاه، میزان اسانس، محتوای نسبی آب و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز کاهش یافت درحالی‌که میزان مالون‌دی‌آلدئید، نشت الکترولیت‌ها و میزان پرولین افزایش یافتند. سیلیکات پتاسیم در بهبود رشد و ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه در شرایط شوری مؤثر بود. همچنین با افزایش سطح شوری میزان سدیم افزایش پیدا کرد و میزان پتاسیم کاهش یافت و کاربرد سیلیکات پتاسیم باعث کاهش سدیم و افزایش پتاسیم در اندام‌های هوایی گیاه شد. در بیشتر ویژگی‌ها از جمله سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه کاربرد سیلیکات پتاسیم با غلظت 1 میلیمولار عملکردی همانند به شاهد را نشان داد. به‌طورکلی نتایج نشان داد، افزایش شوری باعث تشدید تنش شده و کاربرد هفتگی سیلیکات پتاسیم بهویژه با غلظت 1 میلیمولار باعث کاهش تأثیر تنش شد.
مقاله پژوهشی
مریم دهستانی اردکانی؛ یونس مستوفی
چکیده
کاهش ارزش اقتصادی میوههای برداشت‌شده، در نتیجۀ فساد قارچی پس از برداشت رخ می‌دهد که میتوان با استفاده از پوششهای خوراکی آنها را کنترل کرد.انگور بهعنوان یکی از میوههای بسیار فسادپذیر در معرض عامل‌های قارچی بهویژه Botrytis cinerea است. در این پژوهش، از اسانس آویشن برای جایگزینی تیمارهای قارچکش به‌منظور حفاظت در برابر بیماریهای ...
بیشتر
کاهش ارزش اقتصادی میوههای برداشت‌شده، در نتیجۀ فساد قارچی پس از برداشت رخ می‌دهد که میتوان با استفاده از پوششهای خوراکی آنها را کنترل کرد.انگور بهعنوان یکی از میوههای بسیار فسادپذیر در معرض عامل‌های قارچی بهویژه Botrytis cinerea است. در این پژوهش، از اسانس آویشن برای جایگزینی تیمارهای قارچکش به‌منظور حفاظت در برابر بیماریهای قارچی و افزایش عمر پس از برداشت انگور استفاده شد. هنگامیکه میزان کل مواد جامد قابل حل (TSS) میوهها در حدود 20 بود برداشت و پس از تلقیح با قارچ Botrytis cinerea با 0، 150 و300 میکرولیتر بر لیتر اسانس آویشن تیمار شدند و در بستههای در حدود 200 گرمی بستهبندی و سپس در انبار °C2±0 و رطوبت نسبی 90درصد به مدت 60 روز نگهداری شدند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. پس از تیمار، تغییر وزن، رنگ، pH، فساد، صفات کیفی و حسی میوهها اندازهگیری شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که اسانس آویشن میزان کاهش وزن، فساد، ترکخوردگی و ریزش را کاهش و کیفیت حبهها را حفظ کرده است. با گذشت زمان میزان درخشندگی، زاویۀ هیو و شاخص خلوص رنگ (کروما) در میوهها کاهش یافت. همچنین میزان درخشندگی میوههای تیمارشده کمتر از شاهد بود. میزان مواد جامد قابل حل و اسیدیتۀ قابل عیارسنجی (تیتراسیون) نیز با گذشت زمان به ترتیب افزایش و کاهش یافت. با افزایش غلظت اسانس، رشد قارچ بهطور معنیداری کاهش یافت، اما غلظت اسانس تفاوت معنیداری در بیشتر صفات مورد بررسی مانند کاهش وزن، درخشندگی، زاویۀ هیو، خلوص رنگ، قهوهای شدن، سفتی، ترکخوردگی و ریزش حبهها ایجاد نکرد.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
منصور غلامی؛ سید علی اندی
چکیده
استیلبنهای انگور یک خانوادۀ شناخته‌شده از پلی فنولهای گیاهی هستند که فعالیتهای زیستی (بیولوژی) چندی از آنها در رابطه با سودمندیهای سلامتی به تأیید رسیدهاند. در این پژوهش، تأثیر محرک اشعۀ فرابنفش C در سه زمان (10، 20 و 30 دقیقه) در ترکیب یا بدون ترکیب با تابش نور مرئی با سطح انرژی بالا (10000 لوکس) روی یک رگۀ (لاین) یاختهای ...
بیشتر
استیلبنهای انگور یک خانوادۀ شناخته‌شده از پلی فنولهای گیاهی هستند که فعالیتهای زیستی (بیولوژی) چندی از آنها در رابطه با سودمندیهای سلامتی به تأیید رسیدهاند. در این پژوهش، تأثیر محرک اشعۀ فرابنفش C در سه زمان (10، 20 و 30 دقیقه) در ترکیب یا بدون ترکیب با تابش نور مرئی با سطح انرژی بالا (10000 لوکس) روی یک رگۀ (لاین) یاختهای به‌دست‌آمده از میانبر انگور رقم شاهانی (Vitis vinifera cv. Shahani) در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح کامل تصادفی بررسی و نتایج کسب‌شده با تیمارهای شاهد مقایسه شد. نتایج نشان دادند، تاریکی میتواند بیشتر از نور مرئی مسیر سوخت‌وسازی (متابولیکی) مربوط به تولید استیلبنوئیدها را تحریک کند. در میان زمانهای استفاده‌شده از محرک اشعۀ فرابنفش C، ده دقیقه استفاده از اشعۀ فرابنفش C برای تولید مؤثر و تجمع بالای فنولها (73/112 میلیگرم گالیک اسید در هر گرم وزن خشک یاخته) و فلاونوئیدها (47/150 میلیگرم کاتکین در هر گرم وزن خشک یاخته) و همچنین استیلبنوئیدها شامل مجموع رسوراترول و فرم گلوکوزیله‌شدۀ آن به نام پیسید (54/7 میکروگرم بر میلیلیتر) بهینه بود. افزون بر این، نتایج نشان داد، یک رابطۀ منفی معنیدار بین تولید این متابولیتها و رشد یاخته وجود دارد. این یافتهها داده‌های ارزشمندی به‌منظور تولید انبوه کشتهای یاختهای برای تولید این ترکیب‌های خیلی با ارزش در سامانه‌های بیوراکتور ارائه میکنند.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان زینتی
عزیزاله خندان میرکوهی؛ زهرا عربی
چکیده
تولید درونی گاز اتیلن و افزایش تنفس و حضور بیرونی این گاز در محیط بهعنوان اصلیترین دلایل و عامل‌های کاهش ماندگاری گل شاخه بریدۀ میخک مطرح است و کاربرد جاذبهای اتیلن میتواند در این رابطه مؤثر باشد. در این تحقیق تأثیر کاربرد زئولیت در سه سطح 0، 5/0 و 1 گرم پوشش داده شده با پرمنگنات پتاسیم (1 میلیمولار) بهعنوان جاذب اتیلن در ...
بیشتر
تولید درونی گاز اتیلن و افزایش تنفس و حضور بیرونی این گاز در محیط بهعنوان اصلیترین دلایل و عامل‌های کاهش ماندگاری گل شاخه بریدۀ میخک مطرح است و کاربرد جاذبهای اتیلن میتواند در این رابطه مؤثر باشد. در این تحقیق تأثیر کاربرد زئولیت در سه سطح 0، 5/0 و 1 گرم پوشش داده شده با پرمنگنات پتاسیم (1 میلیمولار) بهعنوان جاذب اتیلن در چهار سطح 0، 1، 2 و 3 درصد وزنی در کیفیت گلهای شاخه بریدۀ میخک رقم مهندسی قرمز (Dianthus caryophyllus L. ‘Red’) بررسی شد. سطوح تیماری پرمنگنات پتاسیم طوری انتخاب شد که بتواند کل حجم زئولیت در هر تیمار را بهطور کامل خیس کند. در هر ظرف محدود یا ایزوله (هر ظرف از روی هم قرارگرفتن دو لیوان شفاف پلاستیکی هرکدام به حجم 5/0 لیتر به دست آمد و محل اتصال با چسب شفاف به‌کلی بسته شد) به حجم 1 لیتر، یک شاخه گل به طول 30 سانتیمتر به همراه محفظۀ تیمار حاوی جاذب غنی‌شده قرار گرفت و آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد (تیمار شاهد بدون زئولیت و پرمنگنات پتاسیم بود). صفاتی مانند وزن تر و وزن خشک شاخه، عمر گلجایی، شاخص ثبات غشای یاختهای، میزان تولید اتیلن، میزان سبزینه (کلروفیل)های برگ و آنتوسیانینهای گلبرگها ارزیابی شد. نتایج نشان داد، استفاده از زئولیت 5/0 گرم پوشش داده شده با پرمنگنات پتاسیم 2 درصد بیشترین عمر گلجایی را نسبت به شاهد داشت. افزون بر این دیگر ویژگیهای کیفی از جمله وزن تر، وزن خشک، کاهش وزن تر، ثبات غشای یاختهای، میزان آنتوسیانینها، سبزینهها و میزان اتیلن تولیدشده نیز تحت تأثیر معنیدار تیمار زئولیت سطح 5/0 گرم پوشش داده شده با پرمنگنات پتاسیم قرار گرفتند. بنابراین، این سطح از تیمار برای حفظ کیفیت گلهای شاخه بریده میخک رقم قرمز در چرخۀ حمل ونقل پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
حامد دولتی بانه؛ رضا زارعی؛ محسن اسمعیلی
چکیده
یکی از عامل‌های مهم تعیین‌کنندۀ کیفیت و بازارپسندی انگور رنگ حبۀ آن است. عامل‌های چندی بر رنگگیری حبه تأثیر دارند. به‌منظور بررسی تأثیر حلقهبرداری شاخههای سال جاری و محلولپاشی اتفن با غلظتهای 150 و 300 میلیگرم در لیتر در مرحلۀ تغییر رنگ حبهها بر رنگگیری و کمیت و کیفیت میوۀ انگور ریش‌بابا قرمز این پژوهش بهصورت ...
بیشتر
یکی از عامل‌های مهم تعیین‌کنندۀ کیفیت و بازارپسندی انگور رنگ حبۀ آن است. عامل‌های چندی بر رنگگیری حبه تأثیر دارند. به‌منظور بررسی تأثیر حلقهبرداری شاخههای سال جاری و محلولپاشی اتفن با غلظتهای 150 و 300 میلیگرم در لیتر در مرحلۀ تغییر رنگ حبهها بر رنگگیری و کمیت و کیفیت میوۀ انگور ریش‌بابا قرمز این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آب هوایی ارومیه در تاکهای 25 ساله با تربیت کوردون دوسویه اجرا شد. در هنگام برداشت صفات کمی و کیفی میزان قند، اسید میوه، وزن حبه و خوشه، سفتی و ریزش حبه، میزان فنول کل، مواد پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) و ویژگیهای رنگ حبه اندازهگیری شدند. حلقهبرداری و اتفن باعث بهبود میزان قند و کاهش اسید میوه شدند. وزن حبهها و خوشهها در تاکهای حلقهبرداری‌شده افزایش نشان داد، اما اتفن تأثیری نداشت. ریزش حبه در تاکهای حلقهبرداری‌شده کمتر از شاهد بود ولی اتفن باعث تشدید ریزش و کاهش میزان سفتی بافت حبه شد. هر دو تیمار باعث افزایش تولید مواد فنولی و پاداکسندگی میوه شدند. بیشترین میزان فنل در تاکهای حلقهبرداری‌شده و اتفن در زمان تغییر رنگ حبهها بود. حلقهبرداری تاکها در آغاز تغییر رنگ حبهها به همراه کاربرد اتفن باعث بهبود رنگگیری و قرمزتر شدن حبهها شدند.
مقاله پژوهشی
محمد آزاد دل؛ علیرضا قنبری
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 27 نژادگان (ژنوتیپ) بومی و کشت‌شده درخت به (Cydoniaoblonga Mill.) در شهرستان‌‌های کوثر و خلخال استان اردبیل صورت گرفت. برای این منظور، 20 صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) برگ، میوه و گل و سیزده صفت بیوشیمیایی میوه در سال 1394 و در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اندازهگیری شد. نتایج بررسی صفات، شکل ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 27 نژادگان (ژنوتیپ) بومی و کشت‌شده درخت به (Cydoniaoblonga Mill.) در شهرستان‌‌های کوثر و خلخال استان اردبیل صورت گرفت. برای این منظور، 20 صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) برگ، میوه و گل و سیزده صفت بیوشیمیایی میوه در سال 1394 و در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اندازهگیری شد. نتایج بررسی صفات، شکل و ابعاد برگ و میوه نشان داد که از این صفات میتوان بهعنوان معیار اساسی در جداسازی رقم‌های درخت "به" استفاده کرد. همچنین درزمینۀ صفات کیفی برگ، نژادگان‌های مختلف از لحاظ شکل پهنک، حالت استقرار پهنک نسبت به شاخه و شکل قاعدۀ پهنک متفاوت بودند. در بررسی صفات مربوط به گل مشخص شد که گلها در سه رنگ سفید، صورتی و دورنگ دیده شد. درزمینۀ صفات مربوط به میوه، شکل آن (گرد، چهارگوش، تخممرغی و گلابیشکل) نسبت به دیگر صفات تفاوت بارز و بیشتری را نشان داد. تجزیۀ خوشهای، کل نژادگان‌ها را در سه گروه طبقهبندی کرد. بر پایۀ شاخصهای اندازهگیری‌شده، نژادگان‌های Lm1، Lm5، Lm7، Lm9، Kv1، Kv3، Kv8، Kv4، Kv16 و Kv18 به دلیل میزان کم اسیدیتۀ قابل عیارسنجی (تیتراسیون) و قند متعادل و طعم بهتر، مناسب برای مصرف تازهخوری ارزیابی شدند.
مقاله پژوهشی
فاطمه زارعی؛ حمید رضا کریمی؛ سید حسین میر دهقان؛ علی اکبر محمدی میریک
چکیده
انار یکی از محصولات مهم باغبانی در ایران است. انتخاب یک نژادگان (ژنوتیپ) مناسب و مقاوم به شرایط محیطی و دارای عملکرد بالا نقش مهمی در افزایش بهره‌برداری اقتصادی این محصول دارد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی برخی نژادگان‌های انار ایران، با استفاده از بیست صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) مربوط به برگ، گل و میوه در دو سال متوالی ارزیابی شد. نتایج ...
بیشتر
انار یکی از محصولات مهم باغبانی در ایران است. انتخاب یک نژادگان (ژنوتیپ) مناسب و مقاوم به شرایط محیطی و دارای عملکرد بالا نقش مهمی در افزایش بهره‌برداری اقتصادی این محصول دارد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی برخی نژادگان‌های انار ایران، با استفاده از بیست صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) مربوط به برگ، گل و میوه در دو سال متوالی ارزیابی شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد، بین نژادگان‌ها از لحاظ ویژگیهای ریخت‌شناختی تفاوت معنیداری وجود دارد، به‌طوری‌که بیشترین ضریب تغییرات مربوط به صفات شمار آریل در میوه، سفتی بذر، وزن میوه، وزن آریل و پوست بود. نتایج تجزیه به عامل‌های اصلی، صفات ریخت‌شناختی را به هشت گروه عاملی تقسیم کرد که مهمترین این صفات مربوط به آریل بود. نتایج تجزیۀ خوشهای نژادگان‌های مورد بررسی را به سه گروه تقسیمبندی کرد، به‌طوری‌که نژادگان‌های تب و لرز و ماهان، گبری دانۀ سیاه و سیاهدانۀ پیشوا، شیرین هستهدار و بیهسته با هم همانندی زیادی نشان دادند که بیانکنندۀ رابطۀ خویشاوندی آنها است.
مقاله پژوهشی
میثم محمدی؛ مهدی صیدی؛ اورنگ خادمی
چکیده
به‌منظور بهبود عملکرد و کیفیت فلفل دلمهای در شرایط گرم و خشک استان ایلام، تأثیر محلولپاشی با اسید جیبرلیک (50 میلیگرم بر لیتر) و کلسیم (5/0 درصد) در دو مرحله از رشد (اوایل و اواخر فصل برداشت، به ترتیب 70 و 120 روز پس از کاشت نشاءها) هرکدام با دو یا سه بار تکرار محلولپاشی در هر مرحله بر برخی صفات کمی و کیفی فلفل دلمهای رقم "کالیفرنیا ...
بیشتر
به‌منظور بهبود عملکرد و کیفیت فلفل دلمهای در شرایط گرم و خشک استان ایلام، تأثیر محلولپاشی با اسید جیبرلیک (50 میلیگرم بر لیتر) و کلسیم (5/0 درصد) در دو مرحله از رشد (اوایل و اواخر فصل برداشت، به ترتیب 70 و 120 روز پس از کاشت نشاءها) هرکدام با دو یا سه بار تکرار محلولپاشی در هر مرحله بر برخی صفات کمی و کیفی فلفل دلمهای رقم "کالیفرنیا واندر" بهصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بررسی شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد، محلولپاشی اسید جیبرلیک و کلسیم باعث افزایش میانگین عملکرد تک بوته، وزن، طول، قطر، حجم، سفتی بافت، ضخامت گوشت، وزن خشک، محتوای اسیدآسکوربیک، فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی)، محتوای سبزینۀ (کلروفیل) a، سبزینۀ b و سبزینۀ کل و محتوای کلسیم بافت میوه در هر دو مرحله از رشد شد. محلولپاشی جیبرلین با سه تکرار در هر مرحله، بیشترین نقش را در بهبود ویژگیهای فیزیکی میوه نشان داد. ازآنجاییکه تأثیر جیبرلین و کلسیم بر همۀ صفات مورد ارزیابی، به‌جز چگالی میوه، بهطور معنیداری در اواخر فصل بیشتر از اوایل فصل برداشت بود، محلولپاشی اسید جیبرلیک و کلسیم بهویژه در اواخر برداشت برای بهبود عملکرد و کیفیت فلفل دلمهای توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
فهیمه فیضی؛ اسماعیل سیفی؛ فریال وارسته؛ خدایار همتی؛ حسین فریدونی
چکیده
در این پژوهش صفات فیزیکوشیمیایی میوۀ رقم‌های ملس ساوه و ملس یوسف‌خانی پرورش‌یافته در مناطق ساری، علی‌آباد و ساوه در سال زراعی 93-92 بررسی شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد، رقم و منطقۀ رشد تأثیر معنیداری بر میزان فلاونوئید کل و فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) آبمیوه نداشتند، امّا ...
بیشتر
در این پژوهش صفات فیزیکوشیمیایی میوۀ رقم‌های ملس ساوه و ملس یوسف‌خانی پرورش‌یافته در مناطق ساری، علی‌آباد و ساوه در سال زراعی 93-92 بررسی شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد، رقم و منطقۀ رشد تأثیر معنیداری بر میزان فلاونوئید کل و فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) آبمیوه نداشتند، امّا چگالی و طول میوه، نسبت طول به قطر میوه، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی آبمیوه، مواد جامد محلول، شمار و درصد وزنی آریل، قطر و نسبت طول به قطر آریل، قطر و درصد وزنی بذر تحت تأثیر اثر متقابل قرار گرفتند. در رقم ملس یوسف‌خانی بذر کشیده‌تر و آنتوسیانین آبمیوه بیشتر بود امّا درصد آبمیوه، وزن صد آریل، وزن آب صد آریل و طول آریل کمتری نسبت به رقم ملس ساوه داشت. در بین مناطق، ساری و علی‌آباد با شرایط آب‌و‌هوایی مرطوب‌تر میوه‌هایی با بیشترین درصد آبمیوه، آنتوسیانین و ویتامین ث را داشتند. منطقۀ ساوه نیز با شرایط آب‌و‌هوایی نیمه‌خشک و کویری میوه‌هایی با بیشترین وزن و حجم و کمترین نسبت طول به قطر بذر و درصد رطوبت بذر را تولید کرد. افزون بر این، بیشترین وزن صد آریل، وزن صد بذر، طول آریل و بذر در میوههای پرورش‌یافته در منطقۀ ساری به‌دست آمد. منطقۀ علی‌آباد نیز میوه‌هایی با بیشترین میزان فنل کل را تولید کرد. به‌طورکلی، یافته‌های این پژوهش نشان داد، شرایط اقلیمی متفاوت میتواند بر کیفیت میوه، آریل و بذر انار تأثیر چشمگیری داشته باشد و انتخاب رقم‌ها باید با توجه به این اثرگذاری‌ها باشد.
مقاله پژوهشی
زهرا عظیم زاده؛ مهدی محب الدینی؛ اسماعیل چمنی
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر تیمار NAA و BA و امواج فراصوت بر ریشه‌زایی و پینه (کالوس)زایی ریزنمونه‌های سوسن چلچراغ (Lilium ledebourii Bioss.) در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. برای این منظور ریزنمونه‌های فلس پس از قرارگیری در حمام فراصوت با بسامد (فرکانس) 35 کیلوهرتز با زمانهای 0، 5، 10، 20 و 30 ثانیه، در محیط کشت MS حاوی غلظتهای 0، 01/0، 1/0 و 1 میلیگرم ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر تیمار NAA و BA و امواج فراصوت بر ریشه‌زایی و پینه (کالوس)زایی ریزنمونه‌های سوسن چلچراغ (Lilium ledebourii Bioss.) در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. برای این منظور ریزنمونه‌های فلس پس از قرارگیری در حمام فراصوت با بسامد (فرکانس) 35 کیلوهرتز با زمانهای 0، 5، 10، 20 و 30 ثانیه، در محیط کشت MS حاوی غلظتهای 0، 01/0، 1/0 و 1 میلیگرم در لیتر NAA و BA به‌تنهایی و یا بهصورت ترکیب با یکدیگر کشت شد. این تحقیق در چهار آزمایش جداگانه به ترتیب شامل ترکیب NAA و BA، NAA و فراصوت، BA و فراصوت و بهترین تیمارهای آزمایش اول همراه با فراصوت انجام گرفت. در آزمایش اول و دوم تیمار mg l-1 1 NAA بیشترین شمار ریشه و طول ریشه را داشت و در آزمایش سوم تیمار شاهد نتیجۀ بهتری در این زمینه داشت. در آزمایش دوم فراصوت ریشه‌زایی را تحریک نکرد، بااین‌حال در آزمایش سوم، در غلظت پایین BA فراصوت تأثیر مثبتی در ریشه‌زایی داشت و شمار ریشه‌های به‌دست‌آمده را تا 12-10 عدد افزایش داد، ولی در غلظت 0 و mg l-1 BA 1، تأثیر مثبتی در ریشه‌زایی نداشت. نتایج مربوط به پینه‌زایی نشان داد، تنظیم‌کننده‌های رشد و امواج فراصوت تأثیر معنیداری بر میزان پینه‌زایی ریزنمونه نداشتند. در این پژوهش غلظت mg l-11 NAA به‌تنهایی بهترین تیمار برای افزایش فراسنجه (پارامتر)های مربوط به ریشه‌زایی ریزنمونۀ فلس شناخته شد.
مقاله پژوهشی
حامد اشراف؛ هدایت زکی زاده؛ سید محمد رضا احتشامی؛ محمد حسن بیگلوئی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثرگذاری‌های سه گونۀ قارچ قارچ‌ریشه یا میکوریزا (clarum Glomus، Glomus fasiculatum و mosseae Glomus) و تنش خشکی (با سه سطح رطوبتی 80 ، 55 و 30 درصد ظرفیت زراعی) بر ویژگی گراسهای لولیوم چندساله (Lolium perenne)، پوآی چندساله (Poa pratensis)، فستوکای پابلند (Festuca aurandiancea) و اگروپیرون (Agropyron elongatum)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثرگذاری‌های سه گونۀ قارچ قارچ‌ریشه یا میکوریزا (clarum Glomus، Glomus fasiculatum و mosseae Glomus) و تنش خشکی (با سه سطح رطوبتی 80 ، 55 و 30 درصد ظرفیت زراعی) بر ویژگی گراسهای لولیوم چندساله (Lolium perenne)، پوآی چندساله (Poa pratensis)، فستوکای پابلند (Festuca aurandiancea) و اگروپیرون (Agropyron elongatum)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه با استفاده از گلدان‌های استوانهای انجام شد. نتایج نشان داد، بیشترین درصد پرگنه (کلنی)سازی ریشه را گراس لولیوم چندساله با گونۀ موسهآ و کمترین درصد را پوآی چندساله با گونۀ کلاروم داشتند. درصد پرگنهسازی هر سه گونۀ قارچ با ریشۀ لولیوم چندساله و فستوکای پابلند در نتیجۀ تنش خشکی، کاهش ولی درصد پرگنهسازی گونههای کلاروم و فسیکولاتوم با ریشۀ اگروپیرون و پوآی چندساله افزایش یافت. قارچهای فسیکولاتوم و موسهآ، سبزینه (کلروفیل) و کارتنوئید برگ گراسهای همزیست با آنها را در بالاترین سطح تنش، بیش از 38 درصد افزایش دادند. گراسهای همزیست با موسهآ بیشترین محتوای نسبی آب برگ و کمترین نشت یونی و مالوندیآلدهید را نسبت به گراسهای همزیست با دیگر گونههای قارچ داشتند. درمجموع قارچ‌ریشه توانست تأثیر سوء تنش خشکی بر چمن را کاهش دهد ولی تمایل به همزیستی و تأثیر گونههای مختلف آن بر گراسهای تحت تنش متفاوت بود.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان زینتی
یحیی مشاهیری؛ معظم حسن پور اصیل
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر جیبرلیک اسید و هیومیک اسید بر برخی صفات ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) و فیزیولوژیکی گل نرگس رقم ژرمن آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی اجرا شد که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار پنج گلدان در نظر گرفته شد. عامل اول، جیبرلیک اسید که در چهار سطح با غلظتهای 0 (تیمار شاهد)، 150، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر جیبرلیک اسید و هیومیک اسید بر برخی صفات ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) و فیزیولوژیکی گل نرگس رقم ژرمن آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی اجرا شد که شامل 12 تیمار و هر تیمار دارای سه تکرار و برای هر تکرار پنج گلدان در نظر گرفته شد. عامل اول، جیبرلیک اسید که در چهار سطح با غلظتهای 0 (تیمار شاهد)، 150، 300 و 450 قسمت در میلیون (پی‌پی‌ام) بود که بهصورت غوطه‌وری سوخ‌ها در غلظتهای موردنظر جیبرلیک اسید به مدت 48 ساعت اعمال شد. عامل دوم، هیومیک اسید که در سه سطح با غلظتهای 0 (تیمار شاهد)، 250 و 500 قسمت در میلیون بود که بهصورت محلولپاشی در مرحلۀ رویشی انجام شد.نتایج به‌دست‌آمده از تجزیۀ واریانس داده‌ها نشان داد، تأثیر تیمار جیبرلیک اسید بر زمان ظهور ساقۀ گل دهنده، زمان گلدهی و قطر گل اختلاف معنیداری با شاهد داشت. تیمارهای جیبرلیک اسید و هیومیک اسید بهصورت جداگانه اختلاف معنیداری بر سبزینۀ (کلروفیل) کل، کاروتنوئید و قطر سوخ گل نرگس داشتند. همچنین بیشترین سطح برگ نیز مربوط به اثر متقابل جیبرلیک اسید 300 قسمت در میلیون و هیومیک اسید500 قسمت در میلیون بود. در کل نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد، با توجه به صفات مورد بررسی استفاده از جیبرلیک اسید 300 قسمت در میلیون و هیومیک اسید 500 قسمت در میلیون بهترین تیمار بود که توانست صفات مورد بررسی را بهبود بخشد.
مقاله پژوهشی
زینب شفائی چروش؛ کاظم ارزانی
چکیده
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگیهای میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد ...
بیشتر
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگیهای میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد و دامنۀ تغییرات آن بین 75-32/57 درصد وزن خشک مغز گردو بود. نوع و میزان اسیدهای چرب روغن گردو با دستگاه GC اندازهگیری شد. نتایج به‌دست‌آمده از این بررسی نشان داد، بیش از 88 درصد ترکیب اسیدهای چرب روغن گردو از نوع غیراشباع بود. از اسیدهای چرب روغن گردو لینولئیک اسید (77/57-38/39 درصد)، اسید چرب غالب و اولئیک اسید (29/41-67/20 درصد)، لینولنیک اسید (89/12-84/7 درصد)، پالمتیک اسید (33/9-7/6 درصد) و استئاریک اسید (67/4-47/1 درصد) بیشترین مقادیر را داشتند. ارزیابی همبستگی بین صفات در این بررسی نشان داد، ارتباط منفی معنیداری بین اسیدهای چرب اولئیک اسید و لینولئیک اسید وجود دارد. نتایج این بررسی همچنین نشان داد، درصد میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب مغز گردو تحت تأثیر ویژگیهای فیزیکی دانه و شرایط اقلیمی مناطق قرار نگرفت.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان دارویی
ندا امیری؛ نجمه زینلی؛ ایرج توسلیان
چکیده
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و کاربرد 24-اپی براسینولید بر ویژگیهای فیزیولوژی و پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) گیاه دارویی گشنیز، بهصورت کرتهای خردشده بر پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان جیرفت اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی بهصورت آبیاری با تنش ملایم (در پتانسیل ماتریک 2- بار)، آبیاری ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و کاربرد 24-اپی براسینولید بر ویژگیهای فیزیولوژی و پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) گیاه دارویی گشنیز، بهصورت کرتهای خردشده بر پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان جیرفت اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی بهصورت آبیاری با تنش ملایم (در پتانسیل ماتریک 2- بار)، آبیاری با تنش متوسط (در پتانسیل ماتریک 5/3- بار) و آبیاری با تنش شدید (در پتانسیل ماتریک 5/4- بار) بهعنوان عامل اصلی و غلظتهای 0، 5/0 و 1 میکرومولار 24- اپی براسینولید بهصورت محلولپاشی برگی بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج بررسی‌ها نشان داد، با توجه به معنیدار شدن تأثیر سطوح تنش خشکی، بیشترین درصد رطوبت نسبی، میزان سبزینه (کلروفیل)ها، کاروتنوییدها و محتوای پروتئینهای محلول برگ‌ها در تیمار سطح خشکی ملایم (2- بار) و بیشترین درصد نشت یونی و میزان قندهای احیا در سطح شدید تنش خشکی (5/4- بار) به دست آمد. همچنین تأثیر محلولپاشی با 24-اپی براسینولید بر درصد نشت یونی و میزان پروتئینهای محلول معنیدار شد. کمترین درصد نشت یونی و بیشترین میزان پروتئینهای محلول در گیاهان تحت تیمار 1 میکرومولار براسینولید به‌دست‌آمده است. همچنین اثر متقابل تنش خشکی و محلولپاشی نیز بر عملکرد رویشی گشنیز معنیدار است. بیشترین میانگین عملکرد رویشی در گیاهان تحت تیمار خشکی خفیف 2- بار و در هر سه غلظت براسینولید به‌دست‌آمده که البته تفاوت معنیداری با میانگین به‌دست‌آمده در گیاهان تیمارشده با غلظت 5/0 میکرومولار براسینولید در شرایط تنش سطح متوسط (5/3- بار) نداشت.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
رضا فیفائی؛ رضا فتوحی قزوینی؛ جواد فتاحی مقدم؛ معصومه کیااشکوریان
چکیده
درختان مرکبات دمای پایین و زهکشی ضعیف خاک را به‌خوبی تحمل نکرده و در صورت پرورش آنها در مناطق گرم در معرض تأثیر زیانبار خشکی قرار می‌گیرند. این پژوهش، به‌منظور بررسی تأثیر خشکی بر محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، میزان تجمع مالوندآلدیید، کربوهیدرات محلول کل و عنصرهای پتاسیم و کلسیم در دانهالهای نوسلار نژادگان (ژنوتیپ) طبیعی ...
بیشتر
درختان مرکبات دمای پایین و زهکشی ضعیف خاک را به‌خوبی تحمل نکرده و در صورت پرورش آنها در مناطق گرم در معرض تأثیر زیانبار خشکی قرار می‌گیرند. این پژوهش، به‌منظور بررسی تأثیر خشکی بر محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، میزان تجمع مالوندآلدیید، کربوهیدرات محلول کل و عنصرهای پتاسیم و کلسیم در دانهالهای نوسلار نژادگان (ژنوتیپ) طبیعی مرکبات به همراه دو پایۀ حساس و مقاوم به خشکی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام شد. عامل‌ها شامل ده نژادگان مختلف و تیمارهای آبیاری کامل (شاهد) و تنش شدید (قطع آبیاری) بودند. نتایج بررسی‌هانشان داد، پونسیروس به دلیل نشت یونی پایینتر (85/31 درصد)، تجمع کمتر مالوندآلدیید (4/134 نانومول بر گرم وزن خشک برگ) و در نتیجه پراکسیداسیون کمتر چربی (لیپید)ها و میزان کلسیم بالاتر (57 میلیگرم بر گرم وزن خشک برگ) نسبت به دیگر نژادگان‌ها متحمل به خشکی و راف‌لمون به دلیل تجمع بیشتر مالوندآلدیید (9/356 نانومول بر گرم وزن خشک برگ) و در نتیجه پراکسیداسیون بیشتر چربی‌ها، نشت یونی بالا (43/69 درصد) و میزان پایینتر کلسیم (63/32 میلیگرم بر گرم وزن خشک برگ) در مقایسه با دیگر نژادگان‌ها، حساس به خشکی هستند. همچنین نژادگان طبیعی شل‌محله به دلیل نشت یونی بالا (17/77 درصد) و تجمع پایین کربوهیدرات محلول کل (45/48 میلیگرم بر گرم وزن خشک برگ)، پس از راف‌لمون در رتبۀ بعدی حساسیت قرار داشت. بنابراین با توجه به مقایسۀ میانگین‌ها و همبستگی خوب نشت یونی با دورۀ بقا، میتوان آن را بهعنوان نشانگر فیزیولوژی مناسب در مبحث تحمل به خشکی معرفی کرد.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان دارویی
بهلول عباس زاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای پرمصرف (ماکرو) و کم‌مصرف (میکرو) بر کمیت و کیفیت گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) در ایستگاه تحقیقات البرز، در سالهای 1392-1388 در شرایط مزرعه، این تحقیق اجرا شد. این آزمایش با استفاده از طرح کرتهای خردشده (اسپلیت پلات) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل کودهای شیمایی، دامی (M) و تلفیقی (کود ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای پرمصرف (ماکرو) و کم‌مصرف (میکرو) بر کمیت و کیفیت گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) در ایستگاه تحقیقات البرز، در سالهای 1392-1388 در شرایط مزرعه، این تحقیق اجرا شد. این آزمایش با استفاده از طرح کرتهای خردشده (اسپلیت پلات) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل کودهای شیمایی، دامی (M) و تلفیقی (کود پرمصرف) در چهارده سطح و عامل فرعی کاربرد در خاک کود کلات آهن خضراء (کود کم‌مصرف) در سه سطح 0، 8 و 12 گرم بر بوته بودند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بین سالهای آزمایش، کودهای پرمصرف و همچنین کود کم‌مصرف، اثر متقابل سال در کود پرمصرف، سال در کود کم‌مصرف، کود پرمصرف در کم‌مصرف و اثر سه‌گانۀ سال*کود پرمصرف* کود کم‌مصرف بر صفات شمار گل در بوته، عملکرد گل تر، درصد اسانس و عملکرد اسانس در سطح 1 درصد معنیدار بود. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد، عملکرد گلبرگ تر با میانگین 98/7338 کیلوگرم در هکتار در سال دوم با کاربرد 12 گرم در بوته کود میکرو به همراه کاربرد N80P80K40M0 بیشترین بود. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در سال دوم، با کاربرد 12 گرم بر بوته کود میکرو و کاربرد N40P40K40M0 به ترتیب با میانگین‌های 12/0 درصد و 7019 گرم در هکتار وجود داشت. نتایج بررسی دو سال نشان داد، کاربرد کودهای شیمیایی 40 تا 80 کیلوگرم در هکتار از نیتروژن، فسفر و پتاسیم در زمان و کاربرد سالیانه 12 گرم بر بوته از کود کم‌مصرف آهن و روی میتواند در بهبود کمیت و کیفیت گل‌محمدی بسیار مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
علوم سبزی
علی اسدی؛ محمد کافی؛ جعفر نباتی؛ مرتضی گلدانی
چکیده
برای بررسی تأثیر منابع مختلف نور بر رشد گیاهچه‌های سیب‌زمینی در شرایط درون‌شیشه‌ای و عملکرد آنها پس از کشت در گلخانه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه و گلخانۀ شرکت فناوران بذر یکتا در مشهد اجرا شد. تیمارها شامل هشت سطح نوری (دیودهای ساطع‌کنندۀ نور (LED) سفید، قرمز، آبی، ترکیب طیف آبی ...
بیشتر
برای بررسی تأثیر منابع مختلف نور بر رشد گیاهچه‌های سیب‌زمینی در شرایط درون‌شیشه‌ای و عملکرد آنها پس از کشت در گلخانه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه و گلخانۀ شرکت فناوران بذر یکتا در مشهد اجرا شد. تیمارها شامل هشت سطح نوری (دیودهای ساطع‌کنندۀ نور (LED) سفید، قرمز، آبی، ترکیب طیف آبی و قرمز به نسبت‌های 1:1، 1:3، 3:1، نور فلورسنت، نور طبیعی) و دو رقم سیب‌زمینی (آگریا، فونتانه) بودند. ریز ازدیادی گیاهچه‌ها از طریق کشت بافت در شرایط درون‌شیشه‌ای و محیط کشت پایۀ MS صورت گرفت. گیاهچه‌ها چهار هفته در محیط کشت و تحت تیمارهای نوری قرار گرفتند، سپس از محیط کشت خارج‌شده و 90 روز در گلخانه، در نور طبیعی رشد کردند. نتایج نشان داد، گیاهچه‌های رقم آگریا در شرایط درون‌شیشه‌ای 73/0 سانتیمتر ارتفاع بیشتری نسبت به رقم فونتانه داشتند. بیشترین و کمترین سطح برگ در شرایط درون‌شیشه‌ای در نور طبیعی و طیف قرمز به ترتیب با 79/2 و 50/0 سانتیمتر مربع در بوته مشاهده شد. با افزایش نسبت نور قرمز در شرایط درون شیشه‌ای، در هر دو رقم شمار غده در بوته در گلخانه افزایش و وزن آنها کاهش یافت. نور فلورسنت با 28/2 غده در بوته، کمترین شمار غده در بوته را تولید کرد. با افزایش طیف قرمز، بوته‌های سیب‌زمینی، شمار بیشتری غده با وزن و اندازۀ کوچک‌تر تولید کردند. به‌طورکلی در شرایط درون شیشه‌ای با استفاده از نور طبیعی امکان تولید گیاهچه‌های مناسب سیب‌زمینی برای کاهش هزینه‌ها وجود دارد.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
اصغر رمضانیان؛ پگاه احمدی؛ فریبرز حبیبی
چکیده
در این پژوهش، تأثیر پوششهای خوراکی کیتوزان، نانوکیتوزان، متیلسلولز و پکتین بر حفظ ترکیب‌های زیست فعال و افزایش ماندگاری اناردانۀ رقم رباب نیریز (Punica granatum L. cv. Rabbab-e-Neyriz) بررسی شد. اناردانهها با محلول کیتوزان 5/1 درصد، متیلسلولز 3 درصد، پکتین 3 درصد و نانوکیتوزان خالص (100 درصد) پوشانده شدند و در دمای 5 درجۀ سلسیوس به مدت 16 روز ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر پوششهای خوراکی کیتوزان، نانوکیتوزان، متیلسلولز و پکتین بر حفظ ترکیب‌های زیست فعال و افزایش ماندگاری اناردانۀ رقم رباب نیریز (Punica granatum L. cv. Rabbab-e-Neyriz) بررسی شد. اناردانهها با محلول کیتوزان 5/1 درصد، متیلسلولز 3 درصد، پکتین 3 درصد و نانوکیتوزان خالص (100 درصد) پوشانده شدند و در دمای 5 درجۀ سلسیوس به مدت 16 روز نگهداری و با فاصلۀ زمانی هر چهار روز یک‌بار ارزیابی شدند. در پایان 16 روز نگهداری در دمای 5 درجۀ سلسیوس در همۀ نمونهها به‌جز نمونههای تیمارشده با کیتوزان 5/1 درصد، آلودگی قارچی مشاهده شد. بیشترین و کمترین کاهش وزن اناردانهها به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار کیتوزان 5/1 درصد به دست آمد. پوششهای خوراکی بهویژه کیتوزان بهطور معنیداری از کاهش میزان آنتوسیانین کل و اسید آسکوربیک اناردانهها جلوگیری کردند. فنول کل و فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) آبمیوه در مدت انبارداری کاهش یافت، هرچند پوشش کیتوزان بهطور معنیداری باعث حفظ ترکیب‌های زیست فعال شد. پوششهای خوراکی بهویژه کیتوزان باعث حفظ مواد جامد محلول، اسیدیتۀ کل و شاخص طعم آبمیوه در مقایسه با شاهد شد. در کل، تیمار کیتوزان بهطور مؤثری باعث کاهش از دست دادن آب، کاهش ضایعات اناردانهها و حفظ ترکیب‌های زیست فعال در مدت انبارداری شد.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان زینتی
مینا تقی زاده؛ امید صادقی
چکیده
امروزه یکی از اصلیترین چالش‌ها در جهان، تجمع و سمیت فلزهای سنگین در محیط‌زیست ناشی از زبالهها، کودهای شیمیایی، گازهای تولیدی از صنایع، وسایل نقلیه و تولید فاضلابهای صنعتی است. به تازگی پالایش این فلزها توسط گیاهان مورد توجه واقع شده است. این پژوهش در دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. نخستین ...
بیشتر
امروزه یکی از اصلیترین چالش‌ها در جهان، تجمع و سمیت فلزهای سنگین در محیط‌زیست ناشی از زبالهها، کودهای شیمیایی، گازهای تولیدی از صنایع، وسایل نقلیه و تولید فاضلابهای صنعتی است. به تازگی پالایش این فلزها توسط گیاهان مورد توجه واقع شده است. این پژوهش در دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. نخستین آزمایش شامل بررسی تأثیر کاربرد فلزهای سرب، روی و مس در غلظتهای 0، 20، 50، 100 و 200 میلیگرم در لیتر در مرحلۀ جوانهزنی کلم زینتی بود. در آزمایش دوم بررسی میزان مقاومت و پالایندگی کلم زینتی به سرب، روی و مس در غلظتهای 0، 25 و50 میلیگرم در لیتر در شرایط گلخانه پرداخته شد. در آزمایش اول با افزایش غلظت فلزهای سنگین رشد در دانهالهای کلم زینتی کاهش یافت و بیشترین تأثیر بازدارندگی رشد در دانهالها به ترتیب در حضور فلز مس (50 میلیگرم در لیتر)، سرب (100 میلیگرم در لیتر) و روی (200 میلیگرم در لیتر) مشاهده شد. در آزمایش گلخانهای بیشترین تأثیر سمیت در کلم زینتی در بستر بدون ورمیکمپوست و در حضور فلز سرب بود. بیشترین جذب مس و سرب در بستر بدون ورمیکمپوست به دست آمد. بنابراین کلم زینتی میتواند بهعنوان یک گیاه فرا انباشت جدید به‌منظور بررسی‌های گیاه پالایی خاکهای آلوده به مس و سرب استفاده شد.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان زینتی
رقیه مولایی؛ میترا اعلایی؛ مسعود ارغوانی؛ جعفر نیکبخت
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر اسید سالیسیلیک بر برخی از ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک گیاه همیشه‌بهار در شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط اقلیمی زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رژیم آبیاری مختلف (33، 66 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) بهعنوان عامل اصلی و اسید سالیسیلیک ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر اسید سالیسیلیک بر برخی از ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک گیاه همیشه‌بهار در شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط اقلیمی زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رژیم آبیاری مختلف (33، 66 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) بهعنوان عامل اصلی و اسید سالیسیلیک در چهار سطح (0، 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار) بهعنوان عامل فرعی بودند. بر پایۀ نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش تنش کمآبی بهطور معنیداری میزان پرولین و فعالیت آنزیم پراکسیداز را افزایش داده و ارتفاع، وزن تر و درصد وزن خشک اندام‌های هوایی، شمار گل، طول عمر گل و محتوای نسبی آب برگ را کاهش داد. کاربرد برگی اسید سالیسیلیک در شرایط تنش کمآبی در غلظت 1 میلیمولار بهطور معنیداری باعث افزایش وزن تر و درصد وزن خشک اندام هوایی، شمار گل، طول عمر گل، محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان پرولین شد. با توجه به نتایج این پژوهش کاربرد برگی اسید سالیسیلک توانست واکنش گیاه در برابر تنش کمآبی را در بیشتر صفات در سطح احتمال 1 درصد بهبود بخشد.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
وهب اسدی؛ موسی رسولی؛ منصور غلامی؛ معصومه ملکی
چکیده
تنش کمآبی از مهمترین محدودیتهای تولید محصولات کشاورزی در جهان و کشور ایران است. آگاهی از سازوکار واکنش رقم‌های انگور در تنش خشکی میتواند تاکداران و پژوهشگران را در انتخاب رقم مناسب برای کشت و تعیین نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی برای برنامههای بهنژادی یاری کند. به همین منظور پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ ...
بیشتر
تنش کمآبی از مهمترین محدودیتهای تولید محصولات کشاورزی در جهان و کشور ایران است. آگاهی از سازوکار واکنش رقم‌های انگور در تنش خشکی میتواند تاکداران و پژوهشگران را در انتخاب رقم مناسب برای کشت و تعیین نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی برای برنامههای بهنژادی یاری کند. به همین منظور پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 1395-1394 در شرایط گلخانهای برای بررسی تأثیر تغییرپذیری پتانسیل آب خاک بر صفات فیزیولوژیکی و ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) چهار رقم انگور بومی و غیربومی انجام شد. تیمارها شامل چهار رقم انگور (عسکری، خلیلی، چفته و پرلت) و سه سطح تنش خشکی شامل پتانسیل آب خاک در محدودۀ 2/0- (شاهد)، 7/0- و 2/1- مگاپاسکال بودند. صفات اندازهگیری‌شده شامل نسبت وزن خشک به سطح برگ (LMA)، میزان پایداری غشای یاختهای، سبزینه (کلروفیل)، پرولین، پروتئین کل، کربوهیدراتهای محلول، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، میزان مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) بود. بنا بر نتایج این پژوهش همۀ سطوح تنش و نوع رقم در سطح 1 درصد تأثیر معنیداری بر صفات اندازهگیری‌شده داشتند. با افزایش سطح تنش، پرولین (21 تا 38 درصد)، مالون دی آلدئید (50 تا 70 درصد)، کربوهیدراتهای محلول (55 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (37 تا 54 درصد) و پراکسیداز (13 تا 17 درصد) افزایش یافت و محتوای آب نسبی برگ (6/5 درصد) و پروتئینهای محلول کل (19 تا 39 درصد) کاهش پیدا کرد. به‌طورکلی نتایج نشان داد، رقم‌های چفته و خلیلی پتانسیل بالاتری برای تحمل شرایط تنش خشکی را نسبت به رقم‌های پرلت و عسکری داشتند.
مقاله پژوهشی
علوم سبزی
داریوش رمضان؛ فاطمه مرادی پور؛ بهمن زاهدی
چکیده
امروزه با استفاده از روش پیوند میتوان بر بسیاری از مشکلات تولید گیاه گوجه‌فرنگی ازجمله شوری آب آبیاری و خاک فائق آمده و محصولی با کیفیت بالاتر تولید نمود. در این تحقیق، نشاهای گوجه‌فرنگی گلخانهای رقم کویین (Queen) روی پایههای هیبریدی رقم‌های آر-9704 (AR-9704)، هلپر (Helper) و پرا (Pera) به روش اسکنهای پیوند شده و در گلخانه با سامانۀ ...
بیشتر
امروزه با استفاده از روش پیوند میتوان بر بسیاری از مشکلات تولید گیاه گوجه‌فرنگی ازجمله شوری آب آبیاری و خاک فائق آمده و محصولی با کیفیت بالاتر تولید نمود. در این تحقیق، نشاهای گوجه‌فرنگی گلخانهای رقم کویین (Queen) روی پایههای هیبریدی رقم‌های آر-9704 (AR-9704)، هلپر (Helper) و پرا (Pera) به روش اسکنهای پیوند شده و در گلخانه با سامانۀ آبکشتی (هیدروپونیک) پرورش داده شدند. گیاهان پیوندی و غیرپیوندی (کویین بدون پیوند) از نظر کیفیت میوه و عملکرد در تیمارهای شوری 0، 30 و 60 میلیمولار کلرید سدیم با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که غلظت عنصرهای سدیم و کلر میوه در گیاهان پیوندی در هر سه تیمار شوری بیشتر از گیاهان غیرپیوندی بود. در این پژوهش بیشترین (601 میلیگرم در 100 گرم) و کمترین (360 میلیگرم در 100 گرم) مقدار لیکوپن میوه در سطح شوری 30 میلیمولار به ترتیب به ترکیب پیوندی کویین روی پایه آر-9704 و گیاهان کویین غیرپیوندی مربوط بود. بیشترین (5090 گرم) و کمترین (4052 گرم) وزن میوه در بوته در سطح 0 میلیمولار کلرید سدیم به ترتیب به ترکیب پیوندی کویین روی پایه دورگه پرا و کویین غیرپیوندی مربوط بود. همچنین در سطح شوری 60 میلیمولار بیشترین (3200 گرم) و کمترین (1962 گرم) وزن میوه (عملکرد) در گیاه به ترتیب به گیاهان پیوندی روی پایه آر-9704 و گیاهان کویین غیرپیوندی اختصاص داشت. نتایج نشان داد که کولتیوار هیبریدی آر-9704 در مقایسه با دو رقم هیبریدی هلپر و پرا و گیاهان غیرپیوندی (پیوندک کویین) همراه با مطالعات تکمیلی بیشتر میتواند پایۀ مناسبی جهت پیوند گوجه‌فرنگی رقم کویین در شرایط شوری توصیه گردد.
مقاله پژوهشی
فاطمه برنا؛ وحیده ناظری؛ مجید شکرپور؛ فاطمه غازیانی
چکیده
به‌منظور ارزیابی عملکرد بوم‌جور (اکوتیپ)های گیاه دارویی دمشیر با نام علمی Leonurus cardiac L. در شرایط تنش کمآبی، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سه سطح آبیاری شامل یک‌سوم، دوسوم و 100 درصد ظرفیت زراعی بهعنوان عامل اصلی و چهار بوم‌جور گیاه دارویی دمشیر شامل بومجورهای ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی عملکرد بوم‌جور (اکوتیپ)های گیاه دارویی دمشیر با نام علمی Leonurus cardiac L. در شرایط تنش کمآبی، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سه سطح آبیاری شامل یک‌سوم، دوسوم و 100 درصد ظرفیت زراعی بهعنوان عامل اصلی و چهار بوم‌جور گیاه دارویی دمشیر شامل بومجورهای کرمان، طالقان، سراب و خوانسار بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. در این بررسی تأثیر تنش کمآبی بر عملکرد مادۀ خشک، درصد و عملکرد اسانس بررسی و ارزیابی شاخصهای تنش شامل حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، بهرهوری متوسط (MP)، تحمل تنش (STI)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP) و میانگین هارمونیک (HM) بر پایۀ عملکرد پیکرۀ رویشی خشک در شرایط مختلف تنش محاسبه شد. نتایج نشان داد، تنش کمآبی تأثیر معنیداری روی عملکرد مادۀ خشک و درصد و عملکرد اسانس داشت. همچنین شاخصهای GMP، HM و MP شاخصهای مناسبتری در شناسایی بومجورهای متحمل به خشکی در گیاه دارویی دمشیر بودند. بر پایۀ شاخصهای تحمل تنش، بوم‌جور خوانسار بهعنوان بوم‌جور متحمل به خشکی نسبت به دیگر بوم‌جورها در شرایط تنش ملایم و شدید شناسایی شد که بیشترین میزان مادۀ خشک و درصد و عملکرد اسانس نیز بود. بوم‌جور سراب در میان بومجورهای مورد بررسی، با داشتن میزان مادۀ خشک و عملکرد اسانس پائین با وجود درصد اسانس بالا، بهعنوان بوم‌جور حساس شناخته شد.
