مقاله پژوهشی
مریم سپهوند؛ بهمن زاهدی؛ عبدالله احتشام نیا
چکیده
در این پژوهش، شمار 21 نژادگان (ژنوتیپ) انار از چهار منطقۀ استان لرستان با استفاده از صفات ریختشناختی (مورفولوژیک) و بیوشیمیایی ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بیشتر صفات مورد بررسی بهغیر از درصد پوست، pHو میزان مواد جامد محلول اختلاف معنیداری در بین نژادگانها داشتند. در کل نژادگانها، در بین صفات بیشترین تنوع بهترتیب ...
بیشتر
در این پژوهش، شمار 21 نژادگان (ژنوتیپ) انار از چهار منطقۀ استان لرستان با استفاده از صفات ریختشناختی (مورفولوژیک) و بیوشیمیایی ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بیشتر صفات مورد بررسی بهغیر از درصد پوست، pHو میزان مواد جامد محلول اختلاف معنیداری در بین نژادگانها داشتند. در کل نژادگانها، در بین صفات بیشترین تنوع بهترتیب 11/50، 06/46 و 22/32 درصد برای ویتامینث، وزن میوه و میزان اسید به دست آمد. تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد، شش عامل اصلی که مقادیر ویژۀ آن‌ها بیشتر از یک بود، توانستند 60/97 درصد از واریانس کل را توجیه کنند. پراکنش نژادگانها با استفاده از مؤلفههای اصلی نشان داد نژادگان A7ʻ(ʼسوزۀ تاج کوتاه شینه شاهʻ) که بالاترین وزن میوه را داشت، از نظر دو مؤلفۀ اصلی اول و دوم بالاترین ضریب‌های مثبت را داشت. صفات وزن تک‌دانه، وزن کل پوست، وزن ده‌دانه، نسبت طول به عرض برگ، درصد پوست در مؤلفۀ اول (PC1) و صفات طول تاج، اسیدیته، سطح برگ و طول میوه در مؤلفۀ دوم (PC2) قرار گرفتند. در تجزیۀ خوشهای نژادگانها به روش وارد، در فاصلۀ اقلیدوسی پنج، نژادگانهای بررسی‌شده در شش خوشۀ اصلی دستهبندی شدند که نژادگانهای یک منطقه در خوشههای مختلفی قرار گرفتند که ناشی از تفاوت نژادگانهای درون هر منطقه و همخوانی نداشتن فاصلۀ ژنتیکی و جغرافیایی است.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان زینتی
عزیزاله خندان میرکوهی؛ حدیثه فیاض؛ علیرضا مشرفی عراقی
چکیده
این تحقیق با هدف ارزیابی رشد گیاه رعنا زیبا (Gaillardia grandiflora) و مارگریت (Leucanthemum × superbum) در بستر کشت با نسبتهای حجمی متفاوت از خاک مزرعه با بافت رسی لومی و پیت ماس (نسبت پیت ماس به خاک: 100درصد پیت، 80درصد پیت + 20درصد خاک، 60درصد پیت + 40درصد خاک، 20درصد پیت + 80درصد خاک و 100درصد خاک) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای ...
بیشتر
این تحقیق با هدف ارزیابی رشد گیاه رعنا زیبا (Gaillardia grandiflora) و مارگریت (Leucanthemum × superbum) در بستر کشت با نسبتهای حجمی متفاوت از خاک مزرعه با بافت رسی لومی و پیت ماس (نسبت پیت ماس به خاک: 100درصد پیت، 80درصد پیت + 20درصد خاک، 60درصد پیت + 40درصد خاک، 20درصد پیت + 80درصد خاک و 100درصد خاک) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای در گروه علوم باغبانی دانشگاه تهران انجام گرفت. آبیاری بر پایۀ نیاز هر گیاه (به روش توزین) تا پایان آزمایش انجام شد و ارزیابی صفات با دو مرحله برداشت گیاه بین دو فاصلۀ زمانی مشخص صورت گرفت. سرعت جذب آب، نیاز آبی، ویژگیهای رویشی اندامهای هوایی و ریشه ارزیابی شد. صفات ریشه در گیاه رعنا زیبا به‌طور معنیداری توسعه یافتهتر از گیاه مارگریت بود و به همین ترتیب کارایی جذب آب آن نیز بیشتر بود. ترکیب 60-40درصد پیت با خاک مزرعه ضمن توسعۀ شبکۀ ریشه سبب افزایش معنیدار کارایی جذب آب و کاهش نیاز آبی گیاه شد. بنابراین، ترکیب پیت با خاک مزرعه به میزان دستکم 20درصد در تولید و پرورش نشاء گیاهان باغچهای رعنا زیبا و مارگریت قابل توصیه است.
مقاله پژوهشی
معظم حسن پور اصیل؛ شنو امینی؛ عبدالرحمان رحیمی
چکیده
گلایل از گلهای شاخه برید پیازی مهم با تنوع رنگ، شکل و اندازه بسیار متفادت میباشد. طول سنبله، تعداد گلچه در سنبله، ارتفاع گیاه و زمان گلدهی از جمله عوامل تعیین کننده کیفیت این گل است. در این پژوهش، اثر جیبرلیک اسید در غلظتهای 0، 50، 100 و 150 پیپیام و هیومیک اسید در غلظتهای 0، 250 و 500 پیپیام بر صفات کمی و کیفی گلایل رقم ...
بیشتر
گلایل از گلهای شاخه برید پیازی مهم با تنوع رنگ، شکل و اندازه بسیار متفادت میباشد. طول سنبله، تعداد گلچه در سنبله، ارتفاع گیاه و زمان گلدهی از جمله عوامل تعیین کننده کیفیت این گل است. در این پژوهش، اثر جیبرلیک اسید در غلظتهای 0، 50، 100 و 150 پیپیام و هیومیک اسید در غلظتهای 0، 250 و 500 پیپیام بر صفات کمی و کیفی گلایل رقم وایت پروسپرتی در یک آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور جیبرلیک اسید و هیومیک اسید در 3 تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کاربرد جیبرلیک اسید در تمامی غلظتهای اعمال شده به‌طور معنیداری ارتفاع بوته، طول گل آذین و تعداد گلچه در گل آذین را نسبت به تیمار شاهد (غلظت صفر) افزایش و زمان گلدهی را کاهش داد. جیبرلیک اسید همچنین در غلظت 50 پیپیام تعداد کورملت در بوته و در غلظتهای 100 و 150 پیپیام تعداد برگ، وزن تک کورم و شاخص کلروفیل را به‌طور معنیداری افزایش داد. هیومیک اسید اثر معنیداری بر زمان گلدهی نداشت درحالیکه ارتفاع بوته، طول گل آذین، تعداد کورملت در بوته و وزن تک کورم را در هر دو غلظت مورد استفاده و تعداد برگ، تعداد گلچه در گل آذین و شاخص کلروفیل را در غلظت 500 پیپیام به‌طور معنیداری نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. در نهایت تیمار غلظتهای 100 و 500 پیپیام به ترتیب در جیبرلیک اسید و هیومیک اسید به علت اثرات بهتر بر رشد و کیفیت گلآذین در گل گلایل رقم وایت پروسپرتی پیشنهاد میگردند.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
بابک عدولی؛ ذبیح اله زمانی؛ محمد رضا فتاحی مقدم؛ بهروز گلعین؛ کرامت اله رضایی
چکیده
بررسی الگوی تغییر فصلی محتوای کربوهیدراتی درخت بر گل‌انگیزی و تشکیل و نمو میوه موضوعی پراهمیت در فیزیولوژی باردهی و مدیریت باغ‌های میوه است. بنابراین و بهمنظور کنترل تناوب باردهی، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با درختان 24 سالۀ نارنگی انشو در شرایط دیم در شهرستان رامسر انجام شد. هدف‌های عمدۀ این پژوهش شامل بررسی جزء‌بندی ...
بیشتر
بررسی الگوی تغییر فصلی محتوای کربوهیدراتی درخت بر گل‌انگیزی و تشکیل و نمو میوه موضوعی پراهمیت در فیزیولوژی باردهی و مدیریت باغ‌های میوه است. بنابراین و بهمنظور کنترل تناوب باردهی، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با درختان 24 سالۀ نارنگی انشو در شرایط دیم در شهرستان رامسر انجام شد. هدف‌های عمدۀ این پژوهش شامل بررسی جزء‌بندی ذخایر کربوهیدراتی درخت در سال‌های آور و نیاور، ارزیابی رابطۀ اندوختههای قندی با تولید گل و میوه، همچنین، تعیین تأثیر محلولپاشی 2,4-D در سالِ آور بر الگوی تغییر قندها، فعالیت آنزیمهای ریزشی، تعدیل تناوب باردهی و کمیت و کیفیت محصول بوده است. نتایج به‌دست‌آمده مؤید تأثیر بارز میزان بارآوری بر جزء‌بندی و نوسان فصلی کربوهیدراتها بود و نشان داد، فعالیت آنزیمهای ریزشی متأثر از سطح بارآوری است. نتایج همچنین نشان داد، 2,4-D ضمن تعدیل تناوب باردهی نارنگی انشو توانست سبب بهبود وزن میوه شود. بر پایۀ دادههای به‌دست‌آمده، میزان نشاستۀ برگ در پایان ریزش جودرو را میتوان به‌عنوان یک سنجۀ بیوشیمیایی برای پیشگویی وزن نهایی تک میوه در همان سال و نیز تراکم گلها در سال بعد استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
محمد حسینی چنارستان علیا؛ مهدی حسینی فرهی؛ عبدالحسین ابوطالبی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر بسترهای مختلف کشت و اسید هیومیک بر برخی ویژگیهای مهم رویشی و میزان جذب عنصرهای کانی فسفر و پتاسیم در برگ نهال پرتقال والنسیا پیوندشده روی پایۀ نارنج بود. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان باشت استان کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد. عامل اول اسید ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر بسترهای مختلف کشت و اسید هیومیک بر برخی ویژگیهای مهم رویشی و میزان جذب عنصرهای کانی فسفر و پتاسیم در برگ نهال پرتقال والنسیا پیوندشده روی پایۀ نارنج بود. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان باشت استان کهگیلویه و بویراحمد اجرا شد. عامل اول اسید هیومیک در غلظتهای 0، 5/2 ، 5 و 5/7 گرم در لیتر و عامل دوم هفت نوع بستر کاشت شامل: 1- خاک زراعی، 2- زئولیت، 3- خاکبرگ، 4- خاک زراعی+ زئولیت (50-50)، 5- خاک زراعی+ ورمیکمپوست (50-50)، 6- خاک+ خاکبرگ (50-50) و 7- خاک زراعی+ ورمیکمپوست + زئولیت (33-33-33) بود. بنابر نتایج، کاربرد اسید هیومیک، بستر کاشت و برهمکنش این دو بر همۀ صفات مورد بررسی نهال پرتقال والنسیا در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شد. بیشترین و کمترین ارتفاع نهال به میزان 81 و 50 سانتیمتر به ترتیب در نهالهای کاشته‌شده در بستر کاشت ورمیکمپوست + زئولیت+ خاک زراعی و 5 گرم در لیتر اسید هیومیک و نهالهای کاشته‌شده در خاک بدون کاربرد اسید هیومیک مشاهده شد. بیشترین شمار برگ (97 عدد)، وزن تر و خشک برگ و ریشه، پتاسیم و فسفر برگ در نهالهای تیمارشده با 5/7 گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کشت خاک+ زئولیت+ ورمیکمپوست به دست آمد. به‌طورکلی بنا بر نتایج این پژوهش، میتوان کاربرد 5 تا 5/7 گرم در لیتر اسید هیومیک و بستر کشت ترکیبی خاک زراعی+ زئولیت+ ورمیکمپوست را بهمنظور بهبود ویژگیهای کمی و کیفی نهال پیوندی پرتقال والنسیا روی پایۀ نارنج را پیشنهاد کرد.
مقاله پژوهشی
سیروان منصوری؛ مصباح بابالار؛ سیامک کلانتری؛ محمدعلی عسگری سرچشمه
چکیده
افزون بر شرایط انبار، عامل‌های پیش از برداشت از جمله تغذیه بر کیفیت تازه‌خوری و افزایش ماندگاری میوه دخالت دارد. در این پژوهش، تأثیر محلولپاشی آهن (سکوسترین 138) در سه سطح (0، 50 و 100 میلیگرم در لیتر) و کاربرد خاکی نیتروژن بهصورت نیترات آمونیوم در سه سطح (20، 40 و 60 میلیگرم در لیتر) روی برخی از ویژگیهای کیفی میوۀ سیب رقم دلباراستیوال ...
بیشتر
افزون بر شرایط انبار، عامل‌های پیش از برداشت از جمله تغذیه بر کیفیت تازه‌خوری و افزایش ماندگاری میوه دخالت دارد. در این پژوهش، تأثیر محلولپاشی آهن (سکوسترین 138) در سه سطح (0، 50 و 100 میلیگرم در لیتر) و کاربرد خاکی نیتروژن بهصورت نیترات آمونیوم در سه سطح (20، 40 و 60 میلیگرم در لیتر) روی برخی از ویژگیهای کیفی میوۀ سیب رقم دلباراستیوال در زمان برداشت و در مدت انبارمانی آزمایش شده است. نتایج نشان داد، سطوح مختلف نیتروژن استفاده‌شده منجر به افزایش میزان فنول‌های کل و در سطوح بالا باعث افزایش درصد کاهش وزن میوهها طی انبارمانی شد. سطوح آهن به‌کار برده شده نیز منجر به افزایش مواد جامد محلول (TSS)، محتوای فنولی و پاداکسنده (آنتیاکسیدان)های کل شد و درصد کاهش وزن در فرآیند انبارمانی را نیز کاهش داد. اثر متقابل تیمارهای آهن و نیتروژن موجب حفظ بیشتر ویتامین ث، افزایش میزان فنول کل، کاهش سفتی بافت میوه شده است. تأثیر انبارمانی بر برخی شاخصها مانند سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول، ویتامین ث، محتوای فنولی و پاداکسندههای کل معنیدار بود و منجر به کاهش کلی کیفیت میوهها شد، اما تغذیۀ مناسب موجب حفظ بهتر کیفیت پس از برداشت میوهها شد. درمجموع، میتوان غلظت 100 میلیگرم در لیتر آهن را برای بهبود ویژگیهای کیفی این رقم مناسب دانست.
مقاله پژوهشی
نسرین فرهادی؛ جابر پناهنده؛ علیرضا مطلبی آذر؛ سعیده علیزاده سالطه
چکیده
در این پژوهش تأثیر ترکیبی از غلظتهای مختلف بنزیل‌آمینو پورین (0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) و نفتالین استیک اسید (0، 25/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) بر پیازچهزایی مستقیم و غیرمستقیم ریزنمونههای پیاز یعنی سوخ چهار بوم‌جور (اکوتیپ) موسیر (لرستان، زنجان، سنندج و اراک) در محیط کشت MS بررسی شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف هورمونی ...
بیشتر
در این پژوهش تأثیر ترکیبی از غلظتهای مختلف بنزیل‌آمینو پورین (0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) و نفتالین استیک اسید (0، 25/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) بر پیازچهزایی مستقیم و غیرمستقیم ریزنمونههای پیاز یعنی سوخ چهار بوم‌جور (اکوتیپ) موسیر (لرستان، زنجان، سنندج و اراک) در محیط کشت MS بررسی شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف هورمونی و بوم‌جور، زمان و درصد سوخک (Bulblet)زایی، شمار، طول و وزن سوخکهای باززایی‌شدۀ موسیر را تحت تأثیر قرار دادند. استفاده از بنزیل آمینو پورین (BAP) و نفتالین استیک اسید (NAA) باعث تسریع در سوخکزایی شد و در تیمار 5/1 میلیگرم در لیتر BAP همراه با 5/0 میلیگرم در لیتر NAA، بالاترین درصد سوخکزایی مستقیم (26/82%) با میانگین 13/14 عدد بیشترین شمار سوخک به دست آمد. سوخ‌های بوم‌جور اراک، درصد بالایی از سوخکزایی (61/64%) و شمار بیشتری سوخک باززایی‌شده از هر ریز نمونه (33/10) را نشان دادند. پینه (کالوس)زایی تنها در تیمار 2 میلیگرم در لیتر BAP به همراه 1 میلیگرم در لیتر NAA (05/73 درصد) و تیمار 1 میلیگرم در لیتر BAP به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر NAA (67/23 درصد) مشاهده شد. ریشهزایی در محیط کشت بدون هورمون اکسین در زمان کمتری در مقایسه با دیگر تیمارها صورت گرفت و با درصد بالایی از ریشهزایی (92/79%) نیزهمراه بود. بنابر نتایج به‌دست‌آمده کشت سوخ‌های موسیر منطقۀ اراک در محیط کشت دارای 5/1 میلیگرم در لیتر BAP همراه با 5/0 میلیگرم در لیتر NAA برای تولید انبوه سوخکهای درون شیشهای موسیر توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
رضوان السادات کازرونیان؛ سپیده کلاته جاری؛ امیر موسوی؛ مسعود توحیدفر
چکیده
اهمیت اقتصادی گل داوودی در میان دیگر گونههای زینتی سبب انجام بررسی‌های متنوعی برای بهینهسازی کشت بافت این گیاه در سرتاسر جهان شده است. در این آزمایش، ریزنمونههای برگ، دمبرگ، گلبرگ و TCL ساقه از داوودی رقم Reagan Elite Salmon در محیط MS حاوی ترکیب‌ها و غلظتهای متنوع NAA، BAP و TDZ کشت شدند. درصد باززایی، شمار گیاهچۀ باززاشده در هر ریزنمونه ...
بیشتر
اهمیت اقتصادی گل داوودی در میان دیگر گونههای زینتی سبب انجام بررسی‌های متنوعی برای بهینهسازی کشت بافت این گیاه در سرتاسر جهان شده است. در این آزمایش، ریزنمونههای برگ، دمبرگ، گلبرگ و TCL ساقه از داوودی رقم Reagan Elite Salmon در محیط MS حاوی ترکیب‌ها و غلظتهای متنوع NAA، BAP و TDZ کشت شدند. درصد باززایی، شمار گیاهچۀ باززاشده در هر ریزنمونه و چگونگی باززایی در هر تیمار بررسی شد. نتایج گویای برتری معنیدار درصد باززایی شاخساره از ریزنمونۀ دمبرگ (5/80 درصد) بود؛ درحالیکه کمینۀ باززایی از ریزنمونههای گلبرگ به دست آمد (2/37 درصد). چگونگی باززایی شاخساره از ریزنمونههای مختلف در تیمارهای حاوی BAP بهتنهایی، بهصورت مستقیم و در تیمارهای حاوی TDZ و NAA بهصورت غیرمستقیم بود. واکنش ریزنمونههای بررسی‌شده نسبت به تیمارهای تنظیمکنندۀ رشد گیاهی از لحاظ درصد باززایی شاخساره و میانگین شمار شاخسارۀ باززایی‌شده به ازای هر ریزنمونه بسیار متفاوت بود. بهطوریکه از میان تیمارهای حاوی ترکیبی از NAA و هر یک از دو سایتوکینین، در T12 (5/4 میلیگرم در لیتر BAP و 1 میلیگرم در لیتر NAA)، دمبرگ و گلبرگ، بیشترین درصد و شمار باززایی شاخساره و ریزنمونههای TCL ساقه، کمترین میزان باززایی را نشان دادند.
مقاله پژوهشی
علوم سبزی
بابک متشرع زاده؛ میثم ضربی زاده؛ غلامرضا ثواقبی؛ مجتبی دلشاد؛ سید محسن حسینی؛ فرزانه بخردی
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی و ارزیابی تأثیر سطوح مختلف نیترات کلسیم بر پاسخهای تغذیهای و صفات رشدی گیاه گوجهفرنگی رقم ویوا و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل T0: شاهد (بدون کاربرد کود شیمیایی)،T1 : توصیۀ کاربرد خاکی نیترات کلسیم 50 کیلوگرم در هکتار از هنگام نخستین هفتۀ تشکیل میوه به مدت 8 هفته و درمجموع 400 کیلوگرم، ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی و ارزیابی تأثیر سطوح مختلف نیترات کلسیم بر پاسخهای تغذیهای و صفات رشدی گیاه گوجهفرنگی رقم ویوا و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل T0: شاهد (بدون کاربرد کود شیمیایی)،T1 : توصیۀ کاربرد خاکی نیترات کلسیم 50 کیلوگرم در هکتار از هنگام نخستین هفتۀ تشکیل میوه به مدت 8 هفته و درمجموع 400 کیلوگرم، T2: کاربرد نیترات کلسیم بنابر نتایج آزمون خاک و نیاز گیاهان گوجهفرنگی، 40 کیلوگرم در هکتار از هنگام نخستین هفتۀ تشکیل میوه به مدت هشت هفته و درمجموع 320 کیلوگرم و T3: کاربرد خاکی همسان تیمار پیشین به همراه محلولپاشی نیترات کلسیم با غلظت 5 در هزار. نتایج نشان داد، در میوۀ گوجهفرنگی بین تیمارهای مورد بررسی ازنظر جذب نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم، مادۀ خشک، ویتامین ث، نیترات، جذب پتاسیم و سفتی میوه تفاوت معنیداری وجود داشت (05/0P<). بیشترین عملکرد، میزان جذب نیتروژن و کلسیم مربوط به تیمار T1 و بهترتیب با افزایش 45، 85 و 65 درصدی نسبت به شاهد گزارش شد. ازنظر نیتروژن کل، جذب پتاسیم، منیزیم و اسیدیتۀ بین تیمارهای T1، T2 و T3 اختلاف معنیداری مشاهده نشد. با توجه به تأثیر معنیدار تیمار T1 بر جذب بهتر کلسیم و نیتروژن نسبت به دیگر تیمارها، ضرورت دارد در مرحلۀ داشت میزان 400 کیلوگرم در هکتار نیترات کلسیم (بسته به شرایط اقتصادی) استفاده شود تا بهترین عملکرد، کیفیت و جذب عنصرهای غذایی به دست آید.
مقاله پژوهشی
کبری سپهوند؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ سیده زهرا حسینی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر اسید آسکوربیک در کاهش تأثیر وجود کمبود آهن، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در گیاه شمعدانی معطر انجام شد. عاملها شامل میزان آهن با سه سطح (0، 20 و 40 میکرو مولار) و اسیدآسکوربیک با سه سطح (0، 1 و 2 میلیمولار) بود. قلمههای ریشهدار شده بهصورت آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه کاشت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر اسید آسکوربیک در کاهش تأثیر وجود کمبود آهن، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در گیاه شمعدانی معطر انجام شد. عاملها شامل میزان آهن با سه سطح (0، 20 و 40 میکرو مولار) و اسیدآسکوربیک با سه سطح (0، 1 و 2 میلیمولار) بود. قلمههای ریشهدار شده بهصورت آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه کاشت شده و پس از استقرار گیاهان تیمارهای آهن و اسید آسکوربیک به همراه محلول غذایی نیمهوگلند اعمال شد. نتایج نشان داد، با کاهش میزان آهن ویژگیهای رشد مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، شمار و طول شاخههای جانبی و سطح برگ در بوته کاهش یافت. با کاهش میزان آهن وزن تر و خشک برگ، ساقه و پیکر رویشی کاهش یافته ولی میزان اسانس افزایش یافت. واکنش گیاه به اسیدآسکوربیک در تغذیه با آهن 0 و 20 میکرومولار با هم متفاوت بود. اسیدآسکوربیک (به‌ویژه با غلظت 1 میلیمولار) باعث افزایش زیست‌توده (بیوماس) و میزان اسانس شد. با کاهش میزان آهن، عملکرد اسانس کاهش و با کاربرد اسید آسکوربیک افزایش یافت. کاهش آهن باعث کاهش سبزینه (کلروفیل)ها و کاروتنوئیدها و کاربرد اسیدآسکوربیک باعث بهبود این ویژگیها شد. بنابر نتایج، کاربرد اسیدآسکوربیک توانست رشد و عملکرد گیاه شمعدانی معطر را در تیمار 20 میکرومولارآهن بهبود بخشد اما تأثیر آن در شرایط آهن 0 میکرومولار بسیار کمتر بود.
مقاله پژوهشی
پروین رستم پور؛ امین صالحی؛ رضا امیری فهلیانی؛ امین میرشکاری
چکیده
بهمنظور بررسی و ارزیابی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی، آزمایشی صحرایی بهصورت کرتهای خردشده (اسپلیت پلات) در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار روی گیاه دارویی شمعدانی معطر (graveolensPelargonium) در منطقۀ فهلیان، شهرستان نورآباد ممسنی، از توابع استان فارس، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون کاربرد کود و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی و ارزیابی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی، آزمایشی صحرایی بهصورت کرتهای خردشده (اسپلیت پلات) در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار روی گیاه دارویی شمعدانی معطر (graveolensPelargonium) در منطقۀ فهلیان، شهرستان نورآباد ممسنی، از توابع استان فارس، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون کاربرد کود و ورمیکمپوست)، 200 کیلوگرم نیتروژن، 4 تن ورمیکمپوست بههمراه 160 کیلوگرم نیتروژن، 8 تن ورمیکمپوست بههمراه 120 کیلوگرم نیتروژن، 12 تن ورمیکمپوست بههمراه 80 کیلوگرم نیتروژن، 16 تن ورمیکمپوست بههمراه 40 کیلوگرم نیتروژن و 20 تن ورمیکمپوست در هکتار بودند. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، شمار شاخۀ جانبی، عملکرد زیستی، عملکرد سرشاخه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و شاخص برداشت بودند. نتایج نشان داد، تأثیر برداشت و کود برای همۀ صفات به‌جز شاخص برداشت معنیدار بود. اثر متقابل برداشت و کود تنها بر صفات عملکرد زیستی و عملکرد اسانس معنیدار بود. مقایسۀ میانگینها نشان داد، برداشت دوم از نظر همۀ صفات نسبت به برداشت اول برتری داشت و ﻃﻲ دو برداشت آزﻣﺎﻳﺶ، ﻛﺎرﺑﺮد ورمیکمپوست ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ صفات مورد بررسی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ شد. تیمار20 تن در هکتار ورمیکمپوست و ﭘﺲ از آن ﺗﻴﻤﺎر ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ 16 تن در هکتار ورمیکمپوست بههمراه 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗأﺛﻴﺮ را در اﻓﺰاﻳﺶ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد نظر داشتند.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
مهشید دریانی زاده؛ محمود قاسم نژاد؛ عاطفه صبوری
چکیده
رنگ‌گیری ناقص پوست میوۀ سیب میتواند یکی از دلایل اصلی کاهش بازارپسندی رقم‌های قرمز باشد. در این پژوهش، همبستگی بین میزان آنتوسیانین کل و شاخص رنگ پوست میوه با میزان و نسبت عنصرهای کانی در بیست باغ سیب رقم ʼرد دلیشزʻ بررسی شد. برای این منظور، از هر باغ سه گروه بیست‌تایی میوه با سه رنگ قرمز تند، متوسط و ضعیف در مرحلۀ بلوغ تجاری برداشت ...
بیشتر
رنگ‌گیری ناقص پوست میوۀ سیب میتواند یکی از دلایل اصلی کاهش بازارپسندی رقم‌های قرمز باشد. در این پژوهش، همبستگی بین میزان آنتوسیانین کل و شاخص رنگ پوست میوه با میزان و نسبت عنصرهای کانی در بیست باغ سیب رقم ʼرد دلیشزʻ بررسی شد. برای این منظور، از هر باغ سه گروه بیست‌تایی میوه با سه رنگ قرمز تند، متوسط و ضعیف در مرحلۀ بلوغ تجاری برداشت شدند. شاخص رنگ پوست میوه مانند زاویۀ هیو (h°)، روشنی (L*)، خلوص رنگ یا کروما (C)، قرمز- سبز (a*) و زرد- آبی (b*)، آنتوسیانین کل پوست و میزان N، P، K، Ca و Mg و نسبت بین عنصرهای میوه اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد، بین آنتوسیانین کلبا شاخص L*، h° ، b*و C همبستگی منفی معنیداری، اما با a* همبستگی مثبت معنیداری وجود دارد. همچنین، همبستگی منفی معنیداری بین میزان N میوه با آنتوسیانین و a* مشاهده شد، اما با L*و h° همبستگی مثبت و معنیداری وجود داشت. یک همبستگی منفی بین Ca میوه با L* و بین Mg با آنتوسیانین مشاهده شد. همچنین، همبستگی مثبت معنیداری بین نسبت N+K:Ca با شاخص‌های L*، h° و b* وجود داشت، اما نسبت Mg:Ca همبستگی منفی معنیداری با میزان آنتوسیانین، a* و همبستگی مثبت معنیداری با L*و h° وb* داشت. بین نسبت N:Ca همبستگی منفی معنیداری با میزان آنتوسیانین کل و a* و همبستگی مثبت معنیداری با شاخصL*،h° و b* مشاهده شد. درمجموع نتایج نشان داد، افزون بر عامل‌های آب و هوایی، تغذیۀ بهینۀ درختان به‌ویژه نیتروژن و کلسیم میتواند در رنگ‌گیری میوۀ سیب قرمز بسیار مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
فرزاد طاهری؛ مهدی دهمرده؛ محمد سالاری؛ رضا باقری
چکیده
امروزه کاربرد کیتوزان به‌عنوان یکی از هورمون‌های گیاهی در افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌هایی همچون خشکی افزایش‌یافته است. بهمنظور ارزیابی تأثیر سطوح مختلف کیتوزان بر فعالیت آنزیمهای پاداکسنده (آنتیاکسیدان) در گیاه دارویی زنیان در شرایط تنش خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه ...
بیشتر
امروزه کاربرد کیتوزان به‌عنوان یکی از هورمون‌های گیاهی در افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌هایی همچون خشکی افزایش‌یافته است. بهمنظور ارزیابی تأثیر سطوح مختلف کیتوزان بر فعالیت آنزیمهای پاداکسنده (آنتیاکسیدان) در گیاه دارویی زنیان در شرایط تنش خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. خشکی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (A1) 50 میلیمتر تبخیر (شاهد)، (A2) 100 میلیمتر تبخیر (تنش متوسط) و(A3) 150میلیمتر تبخیر (تنش شدید) از تشتک تبخیر کلاس A و سطوح مختلف محلولپاشی کیتوزان (شاهد، 1/0، 5/0، 1، 2 گرم در لیتر) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. در این پژوهش با افزایش دور آبیاری بر میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز نیز افزوده گشت. تیمار شاهد و تنش متوسط در بیشتر فراسنجه (پارامتر)ها اختلاف معنیداری از نظر آماری نداشتند اما در سطح تنش شدید بیشترین فعالیت آنزیم‌ها مشاهده شد. استفاده از کیتوزان در سطوح مختلف باعث بهبود بخشیدن فعالیت آنزیمهای پاداکسنده شد بهطوریکه اثر متقابل سطوح 5/0 گرم در لیتر کیتوزان و تنش خشکی شدید توانست بیشتر فراسنجه‌ها را نسبت به شاهد افزایش قابل توجه دهد.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
نادر محمودی سوره؛ علیرضا فرخزاد؛ حمید حسن پور
چکیده
افزایش کمی و کیفی میوهها و ویژگیهای تغذیهای آن‌ها، نقش مهمی در بازارپسندی و درآمد باغداران دارد. سیلیکون و کلسیم از جمله عنصرهایی هستند که میتوانند نقش مؤثری در بهبود کیفیت میوه‌های تولیدی داشته باشند. این پژوهش برای ارزیابی تأثیر محلولپاشی سیلیکات کلسیم (50،0، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی، محتوای ...
بیشتر
افزایش کمی و کیفی میوهها و ویژگیهای تغذیهای آن‌ها، نقش مهمی در بازارپسندی و درآمد باغداران دارد. سیلیکون و کلسیم از جمله عنصرهایی هستند که میتوانند نقش مؤثری در بهبود کیفیت میوه‌های تولیدی داشته باشند. این پژوهش برای ارزیابی تأثیر محلولپاشی سیلیکات کلسیم (50،0، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) بر برخی ویژگیهای کمی و کیفی، محتوای پاداکسندۀ (آنتیاکسیدان) کل و میزان کلسیم میوۀ دو رقم توت‌فرنگی (ʼکاماروساʻ و ʼسلواʻ) انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد. نتایج نشان داد، طول میوه، نسبت طول به عرض میوه، وزن تر و خشک میوه و میزان ویتامین ث در رقم کاماروسا بیشتر از رقم سلوا بود. میزان سفتی،TA ، TSS، محتوای فنل و پاداکسندۀ کل، میزان کلسیم بافت میوه و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در رقم سلوا به‌طور معنیداری بیشتر از رقم کاماروسا بود. با کاربرد سیلیکات کلسیم طول میوه، وزن تر و خشک میوه، میزان سفتی، میزان ویتامین ث، TSS، TA، محتوای فنل و پاداکسندۀ کل، میزان کلسیم میوه و فعالیت آنزیم کاتالاز افزایش یافت. یافتههای این پژوهش نشان داد، محلولپاشی سیلیکات کلسیم در بالاترین غلظت مورد استفاده در این آزمایش (200 میلیگرم در لیتر)، بیشترین تأثیر را در بهبود ویژگیهای کمی و کیفی میوۀ توت‌فرنگی داشت.
مقاله پژوهشی
سحر حیدرزاده؛ شاهرخ قرنجیک؛ علی دهستانی؛ داریوش شهریاری
چکیده
در این تحقیق تأثیر پنج سطح تیمار فسفیت پتاسیم (KH2PO3) روی القای مقاومت القایی فراگیر (سیستمیک) و فعالیت آنزیمهای دفاعی و متابولیت‌های مرتبط در پنج زمان مختلف در گیاه خیار تلقیح‌شده با Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum در قالب آزمایش اسپلیت پلات در زمان بر پایۀ طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد. پس از القای تنش قارچی، فعالیت آنزیمهای دفاعی ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر پنج سطح تیمار فسفیت پتاسیم (KH2PO3) روی القای مقاومت القایی فراگیر (سیستمیک) و فعالیت آنزیمهای دفاعی و متابولیت‌های مرتبط در پنج زمان مختلف در گیاه خیار تلقیح‌شده با Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum در قالب آزمایش اسپلیت پلات در زمان بر پایۀ طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد. پس از القای تنش قارچی، فعالیت آنزیمهای دفاعی شامل گایاکول پراکسیداز (GPX)، کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و همچنین میزان متابولیت‌هایی چون مالون د‌آلدئید (MDA) و پراکسید هیدروژن (H2O2) در یک بازۀ زمانی یازده روزه بررسی شد. نتایج نشان داد، در مقایسه با گیاهان شاهد، فعالیت همۀ آنزیمهای دفاعی و متابولیت‌های مورد بررسی در نتیجۀ تیمارهای مختلف فسفیت پتاسیم و قارچ افزایش معنیداری یافته است. بیشترین میزان فعالیت آنزیم CAT (protein 1- U mg7/18) در تیمار 4 گرم بر لیتر فسفیت پتاسیم (KPhi4)در روز پنجم پس از تلقیح با قارچ مشاهده شد که افزایش 81/2 برابری در مقایسه با شاهد (گیاه بدون تیمار قارچ) داشت. همچنین بیشترین فعالیت آنزیمهای GPX(protein 1- U mg233) و SOD (protein 1- U mg8/10) به ترتیب با 21/2 و 45/1 برابر افزایش نسبت به شاهد، در روز سوم پس از تلقیح با قارچ و در تیمار KPhi4 مشاهده شد. از سوی دیگر میزان فعالیت H2O2 در بافت‌ها و نیز زمان آن با آنزیمهای دفاعی CAT، GPX و SOD همخوانی داشته و افزایش آن‌ها با هم متوازن بوده که میتواند بیانگر تولید H2O2به‌عنوان پیش زمینۀ سنتز آنزیمهای دفاعی باشد. همچنین نتایج نشان داد، میزان فعالیت MDA در تیمار KPhi4کمتر از دیگر تیمارها بوده است که نشان‌دهندۀ کاهش آسیب بافتی و کنترل تقریبی بیماری است.
مقاله پژوهشی
علوم گیاهان دارویی
سعید سرابی؛ فاطمه سفیدکن
چکیده
گیاهZiziphora persica یا کاکوتی ایرانی، یک گونۀ معطر یک‌ساله از تیرۀ نعناع‌سانان در ایران است که تأثیر ضدمیکروبی قوی دارد. در این تحقیق، سرشاخۀ گل‌دار این گیاه از شش رویشگاه مختلف گرد‌آوری شد. پس از تأیید نام علمی گیاهان در هرباریوم مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور (TARI)، در آغاز گیاهان در سایه و دمای محیط خشک شدند. آنگاه اسانس‌گیری ...
بیشتر
گیاهZiziphora persica یا کاکوتی ایرانی، یک گونۀ معطر یک‌ساله از تیرۀ نعناع‌سانان در ایران است که تأثیر ضدمیکروبی قوی دارد. در این تحقیق، سرشاخۀ گل‌دار این گیاه از شش رویشگاه مختلف گرد‌آوری شد. پس از تأیید نام علمی گیاهان در هرباریوم مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور (TARI)، در آغاز گیاهان در سایه و دمای محیط خشک شدند. آنگاه اسانس‌گیری از آن‌ها به روش تقطیر با آب انجام و بازدۀ اسانس‌ها محاسبه شد. تجزیۀ اسانس‌ها با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS صورت گرفت. نتایج نشان داد، بازدۀ اسانس بر حسب وزن خشک گیاه از 11/0درصد (در نمونۀ مشکین‌شهر نودوز) تا 39/0درصد (در نمونۀ الموت قزوین) متغیر است. بین 17 تا 26 ترکیب در اسانس نمونه‌های مختلف شناسایی شد. ترکیب عمده در اسانس نمونه‌های گردآوری‌شده از منطقۀ الموت قزوین و خوی، منطقۀ قره‌تپه اسپاتولنول (به ترتیب 7/25درصد و 1/24درصد) بود. ترکیب عمدۀ اسانس نمونۀ گردآوری‌شده از ارومیه بتا-بیسابولن (8/28درصد) بود. ترکیب عمدۀ اسانس دیگر نمونه‌ها اپی-آلفا-مورولول بود که میزان آن در نمونۀ مشکین‌شهر نودوز (8/20درصد) بیشتر از نمونۀ قره‌چمن به‌طرف تبریز (1/17درصد) و میانه، پل‌دختر (4/14درصد) بود. البته سه ترکیب بالا تا حدودی در اسانس همۀ نمونه‌ها موجود بود ولی میزان آن در نمونه‌های مختلف تفاوت زیادی داشت. نتایج تجزیۀ اسانس گونۀ کاکوتی ایرانی از رویشگاه‌های مختلف نشان‌دهندۀ تفاوت اجزای اصلی اسانس این‌گونه با دیگر گونههای جنس Ziziphora است که اغلب پولگون ترکیب عمدۀ تشکیل‌دهندۀ اسانس آن‌هاست.
مقاله پژوهشی
علوم سبزی
شیوا بذل؛ فرشاد دشتی؛ مجتبی دلشاد
چکیده
پیاز خوراکی ازجمله سبزیهای پرمصرف در زنجیرۀ غذایی مردم جامعه بوده و محققان همواره در تلاش هستند تا کیفیت غذایی آن را بهبود بخشند. این پژوهش برای بررسی تأثیر سطوح مختلف گوگرد (32، 64 و 128 میلیگرم در لیتر سولفات و سلنیوم (0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر سلنات) بر صفات رشدی و ویژگیهای پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) پیاز (Allium cepa L.) رقم قرمز آذرشهر ...
بیشتر
پیاز خوراکی ازجمله سبزیهای پرمصرف در زنجیرۀ غذایی مردم جامعه بوده و محققان همواره در تلاش هستند تا کیفیت غذایی آن را بهبود بخشند. این پژوهش برای بررسی تأثیر سطوح مختلف گوگرد (32، 64 و 128 میلیگرم در لیتر سولفات و سلنیوم (0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر سلنات) بر صفات رشدی و ویژگیهای پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) پیاز (Allium cepa L.) رقم قرمز آذرشهر در شرایط آبکشتی (هیدروپونیک) انجام شد. نتایج نشان داد، غلظتهای سولفات و سلنات و همچنین اثر متقابل این دو بر بیشتر صفات رویشی در سوخ معنیدار بود؛ بهطوریکه بالاترین وزن تر و قطر سوخ (70/35 گرم و 24/38 میلیمتر) در تیمار 128 میلیگرم در لیتر سولفات در ترکیب با غلظت 2 میلیگرم در لیتر سلنات مشاهده شد. بین افزایش سلنات و سولفات رابطۀ مستقیم و مثبت با وزن تر و قطر سوخ به دست آمد. بیشترین درصد مادۀ خشک سوخ (16 درصد) در تیمار 64 میلیگرم در لیتر سولفات در ترکیب با تیمار 1 میلیگرم در لیتر سلنات به دست آمد. در همۀ غلظتهای سولفات همزمان با افزایش سطح سلنات ارتفاع بلندترین برگ کاهش یافت. همچنین با افزایش غلظت سلنات در همۀ سطوح سولفات، تجمع سلنیوم در سوخ بیشتر شد. افزایش سلنیوم سبب افزایش خاصیت پاداکسندگی، فنول و فلاونوئید بافت سوخ، در شماری از تیمارهای مورد آزمایش شد.
مقاله پژوهشی
حسین میغانی؛ محمود قاسم‌نژاد؛ میثم احمدی
چکیده
در سال‌های اخیر تقاضا برای محصولات ارگانیک به دلیل ارزش غذایی بالا و سالم‌تر بودن آن‌ها به‌سرعت در حال افزایش است. در این پژوهش تأثیر نظام مدیریت باغ به روش‌های ارگانیک، تلفیقی و متداول بر قابلیت انبارمانی و کیفیت پس از برداشت میوۀ انار رقم رباب شیراز طی 90 روز انبارداری در دمای 5 درجۀ سلسیوس بررسی شد. صفاتی مانند کاهش وزن، ویژگیهای ...
بیشتر
در سال‌های اخیر تقاضا برای محصولات ارگانیک به دلیل ارزش غذایی بالا و سالم‌تر بودن آن‌ها به‌سرعت در حال افزایش است. در این پژوهش تأثیر نظام مدیریت باغ به روش‌های ارگانیک، تلفیقی و متداول بر قابلیت انبارمانی و کیفیت پس از برداشت میوۀ انار رقم رباب شیراز طی 90 روز انبارداری در دمای 5 درجۀ سلسیوس بررسی شد. صفاتی مانند کاهش وزن، ویژگیهای کیفی و بیوشیمیایی میوۀ انار در زمان برداشت، 45 و 90 روز پس از آغاز انبارداری ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، درصد کاهش وزن میوه‌های ارگانیک به‌طور معنیداری کمتر از میوه‌های نظام مدیریت متداول و تلفیقی بود. میزان مواد جامد محلول (TSS) و اسید قابل عیارسنجی یا تیتراسیون (TA) در میوه‌های تولیدشده به روش متداول بیشتر و نسبت TSS/TA کمتر از میوه‌های ارگانیک بود. بالاترین نسبت TSS/TA از میوه‌های نظام مدیریت تلفیقی به دست آمد. درحالیکه میزان فنل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) در زمان برداشت و در مدت انبارداری در میوه‌های ارگانیک بیشتر بود. برخلاف ترکیبهای فنلی، میزان آنتوسیانین در مدت انبارداری افزایش یافت. در کل، میوه‌های ارگانیک افزون بر داشتن ارزش غذایی بالاتر انبارمانی بیشتری دارند.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
اعظم سیدی؛ محمود قاسم نژاد؛ یوسف حمیداوغلی
چکیده
پسماند کارخانه‌های روغن‌کشی زیتون غنی از مواد آلی و عنصرهای غذایی است، که میتوان از آن برای بهبود حاصل‌خیزی خاک پس از کمپوست‌سازی استفاده و مشکل بازیافت آن را نیز حل کرد. بدین منظور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در سال‌های 1392 تا 1394 در منطقۀ منجیل انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف کمپوست تفالۀ زیتون (12، 24 و 36 کیلوگرم به ازای ...
بیشتر
پسماند کارخانه‌های روغن‌کشی زیتون غنی از مواد آلی و عنصرهای غذایی است، که میتوان از آن برای بهبود حاصل‌خیزی خاک پس از کمپوست‌سازی استفاده و مشکل بازیافت آن را نیز حل کرد. بدین منظور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در سال‌های 1392 تا 1394 در منطقۀ منجیل انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف کمپوست تفالۀ زیتون (12، 24 و 36 کیلوگرم به ازای هر درخت به همراه 15 کیلوگرم کود دامی به‌عنوان شاهد) که روی دو رقم زیتون ’زردʻ و ’روغنیʻ بررسی شد. نتایج نشان داد، بین سطوح مختلف کمپوست و شاهد از نظر درصد روغن اختلاف معنیداری در سال اول وجود نداشت، اما در سال دوم درختانی که با 36 کیلوگرم کمپوست تیمار شدند، با افزایش 71/5 درصد روغن، اختلاف معنیداری نسبت به شاهد نشان دادند. بین سطوح مختلف کمپوست و شاهد تفاوت معنیداری از نظر اسیدهای چرب آزاد و جذب در طول‌موج‌های فرابنفش (K232 و K270) روغن در هر دو سال وجود نداشت. در سال دوم، درختانی که با 24 و 36 کیلوگرم کمپوست تیمار شدند از نظر ارزش پراکسید کیفیت بهتری (میزان کمتری) نسبت به دیگر تیمارها داشتند. در سال دوم کیفیت روغن از نظر میزان فلاونوئید، درختانی که با کمپوست تیمار شدند با اختلاف معنیدار بهتر از شاهد بود. هرچند، در این سال میزان سبزینه (کلروفیل) و کاروتنوئید کل روغن در شاهد بالاتر بود، اما نسبت سبزینه به کاروتنوئید روغن در درختان تیمارشده با کمپوست و شاهد اختلاف معنیداری نداشتند. دو رقم زرد و روغنی اختلاف‌های معنیداری از نظر اسید چرب آزاد، ارزش پراکسید روغن، K232و K270، فنل، فلاونوئید، سبزینه و کاروتنوئید کل روغن نشان دادند. به‌طورکلی، کیفیت روغن هر دو رقم زیتون که با کود دامی و یا کمپوست تفالۀ زیتون تیمار شدند در طی دو سال بر پایۀ استانداردهای شورای بین‌المللی روغن‌زیتون در محدودۀ روغن‌زیتون طبیعی فوق ممتاز بود.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
محسن پیرمرادیان؛ لطفعلی ناصری؛ حمید عبدالهی؛ علی اصغر شهابی
چکیده
بهمنظور ارزیابی دقیق تحمل به تنش کمبود آهن برخی از پایههای رویشی سیب، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با هجده تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پایه در شش سطح (M9، M26، M7،M25 ، MM106، MM111) و آهن در سه سطح (محلول غذایی نصف غلظت هوگلند به‌عنوان شاهد، هوگلند بدون آهن، هوگلند افزون بر بی‌کربنات) انتخاب ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی دقیق تحمل به تنش کمبود آهن برخی از پایههای رویشی سیب، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با هجده تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پایه در شش سطح (M9، M26، M7،M25 ، MM106، MM111) و آهن در سه سطح (محلول غذایی نصف غلظت هوگلند به‌عنوان شاهد، هوگلند بدون آهن، هوگلند افزون بر بی‌کربنات) انتخاب شدند. پایههای رویشی سیب در گلدانهای20 لیتری حاوی پرلیت کشت شدند. به مدت دو ماه و نیم با محلول غذایی نصف غلظت هوگلند تغذیه شدند سپس تیمارهای بالا به مدت 8 هفته روی نهالها اعمال شد. pH زهکش،فعالیت آنزیم فریک کیلیت ردوکتاز ریشه، رشد شاخه، وزن تر و خشک برگ و ریشه، تورم ریشههای موئین، سبزینۀ (کلروفیل) کل برگ، غلظت آهن برگ و ریشه اندازهگیری شد. بنابر نتایج به‌دست‌آمده پایههای M9، M7 و M25 در مقایسه با پایههای M26،MM106 و MM111 میزان سبزروی (کلروزیس) برگ کمتری نشان دادند. میزان فعالیت آنزیم فریک کیلیت ردوکتاز تحت تأثیر تیمار 2 میکرو مول در لیتر آهن در پایههای M9، M7 و M25 از دیگر پایه‌ها بیشتر بود، افزون بر فعالیت بیشتر FCR پایههای M9، M7 و M25، آن‌ها تأثیر بیشتری در کاهش pH در محیط فراریشه (ریزوسفر) نسبت به سه پایۀ دیگر داشته‌اند. شاخص زیست‌توده (بیوماس) یعنی نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک شاخه در پایههای M9، M7 و M25 میزان‌های بیشتری را نشان دادند. بنابر نتایج این آزمایش به دلیل وجود همبستگی معنیدار بین روش اندازهگیری FCR با ریشههای جداشده و شاخص‌های سبزینگی برگ، کاهشpH ریزوسفر و زیست‌توده این روش، روش مناسبی برای غربالگری پایههای سیب متحمل به سبزروی ناشی از کمبود آهن نسبت به روش اندازهگیری FCR با ریشههای متصل به گیاه کامل است.
مقاله پژوهشی
فردین قنبری؛ محمد سیاری
چکیده
دمای پایین منجر به آسیبهای فیزیولوژیکی به یاخته در گیاهان حساس به سرمازدگی و از بین رفتن محصول در گیاهان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند گوجهفرنگی میشود. در این تحقیق امکان افزایش تحمل تنش سرمایی در نشاهای گوجهفرنگی به‌وسیلۀ اعمال خشکی با 10 و 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) ارزیابی شد. آزمایش در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
دمای پایین منجر به آسیبهای فیزیولوژیکی به یاخته در گیاهان حساس به سرمازدگی و از بین رفتن محصول در گیاهان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند گوجهفرنگی میشود. در این تحقیق امکان افزایش تحمل تنش سرمایی در نشاهای گوجهفرنگی به‌وسیلۀ اعمال خشکی با 10 و 20 درصد پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) ارزیابی شد. آزمایش در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار و در سال 1394 انجام شد. پس از اعمال تیمار تنش خشکی، نشاها به مدت شش ساعت در شش روز متوالی در دمای 3 درجۀ سلسیوس قرار گرفتند. نتایج نشان داد، پیش تیمار خشکی سبب حفظ رشد نشاهای گوجهفرنگی در شرایط تنش سرمایی و حفظ محتوای آب نسبی، محتوای سبزینه (کلروفیل) و فنل و همچنین سبزینۀ فلورسانس (Fv/Fm) آن‌ها در پایان دورۀ تنش شد. نتایج اثر متقابل نشان داد، بالاترین میزان وزن تر ریشه (25/2 گرم) و شاخساره (4/4 گرم)، محتوای آب نسبی (31/88 درصد)، Fv/Fm (834/0) و سبزینۀ کل (62/1 میلیگرم بر گرم وزن تر) در کاربرد 0 درصد PEG و بدون تنش سرما به دست آمد. همچنین بالاترین محتوای مالون دی آلدهید (46/1 میکروگرم بر گرم وزن تر) و فنل (86/10 میلیگرم بر گرم وزن تر) در کاربرد 20 درصد PEG و بدون تنش سرمایی مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد، پیش تیمار خشکی میتواند به‌طور مؤثری برای حفاظت نشاهای گوجهفرنگی از آسیب ایجادشده به‌وسیلۀ تنش دمای پایین در مراحل اولیۀ رشد استفاده شود.
مقاله پژوهشی
محمد رضا ایمانی؛ عبدالهادی حسین زاده؛ محمد رضا حسندخت؛ محمد رضا نقوی؛ رجب چوکان
چکیده
یکی از اثرگذاری‌های تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، بر تولید سبزیهای برگی، گلدهی زودهنگام (بولتینگ) است. بهمنظور بررسی نحوۀ توارث این پدیده و زمان گلدهی، چهار رگه (لاین) از توده‌های محلی کاهو شامل شیرازی (دو رگه)، زیره‌ای و سیاه با زمان گلدهی متفاوت، تلاقی و نسل‌های F1، F2، BC1p1 و BC1p2 به دست آمد. نشاهای هر تلاقی در دو آزمایش جداگانه و ...
بیشتر
یکی از اثرگذاری‌های تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، بر تولید سبزیهای برگی، گلدهی زودهنگام (بولتینگ) است. بهمنظور بررسی نحوۀ توارث این پدیده و زمان گلدهی، چهار رگه (لاین) از توده‌های محلی کاهو شامل شیرازی (دو رگه)، زیره‌ای و سیاه با زمان گلدهی متفاوت، تلاقی و نسل‌های F1، F2، BC1p1 و BC1p2 به دست آمد. نشاهای هر تلاقی در دو آزمایش جداگانه و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت و صفات زمان گلدهی، وزن محصول (هد)، شمار برگ و طول بزرگ‌ترین برگ خارجی یادداشت‌برداری شد. نتایج تجزیۀ میانگین نسل‌ها نشان داد، در همۀ صفات مدل افزایشی-غالبیت کفایت نکرده و عامل‌های دیگری از جمله اثر متقابل غیرآللی (اپیستازی) در کنترل صفات مؤثر است. اثر افزایشی و غالبیت معنیدار، اما اثر غالبیت تأثیر بیشتری داشت. همچنین اثر اپیستازی افزایشی در افزایشی و غالبیت در غالبیت بر صفات مؤثر بوده است. برای تعیین شمار عامل‌های مؤثر در زمان گلدهی از نحوۀ تفرق صفت در نسل F2 استفاده و شمار دو ژن دخیل در کنترل زمان گلدهی تأیید شد. نتایج نشان داد، رگه‌های دیرگلدۀ به‌دست‌آمده از توده‌های سیاه و زیره‌ای محصول و سرهای با کیفیت و کمیت بهتری نسبت به رگه‌های زود گلدۀ حاصل از تودۀ شیرازی تولید کردند. به‌طورکلی با توجه به اینکه دیرگلدهی با صفات مهم شمار برگ و وزن محصول همبستگی بالایی دارند، انتظار می‌رود که نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی دیرگل‌دهنده ظرفیت خوبی از نظر بروز این صفات داشته و در برنامههای اصلاحی از آن‌ها استفاده شود.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
ستار دریلی؛ حمید حسن پور؛ علیرضا فرخزاد
چکیده
این پژوهش بهمنظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگ‌ترین میوهها در گونه Crataegus ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگ‌ترین میوهها در گونه Crataegus azarolus و کوچک‌ترین میوهها در گونههای C. monogyna و C. aplosangouaineaمشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنیداری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازة میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایۀ تجزیه به عاملها، نزدیک به 11/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشهای به روش وارد (Ward)نژادگانهای زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگانهای مربوط به گونۀ C. azarolus var azarolus و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaدر گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگانهای گونۀ C.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوۀ بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگانهای گونۀ C. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaجای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروهبندی تا حدودی از الگوی توزیع گونهای نژادگانها پیروی میکند. نتایج به‌دست‌آمده را میتوان در برنامههای بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به‌کار برد.
مقاله پژوهشی
علوم میوه
نیره زنگنه؛ موسی رسولی
چکیده
تولید انگور با کیفیت و دارای بافت محکم و ویژگی ماندگاری بالای میوه اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تأثیر کاربرد برگی غلظتهای مختلف (0، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر) سولفات پتاسیم، نانوکلات پتاسیم و اسید هیومیک بر رنگیزه‌ها و فعالیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) انگور ’بیدانۀ سفید‘ در راستای بهبود کیفیت در قالب طرح کامل ...
بیشتر
تولید انگور با کیفیت و دارای بافت محکم و ویژگی ماندگاری بالای میوه اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تأثیر کاربرد برگی غلظتهای مختلف (0، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر) سولفات پتاسیم، نانوکلات پتاسیم و اسید هیومیک بر رنگیزه‌ها و فعالیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) انگور ’بیدانۀ سفید‘ در راستای بهبود کیفیت در قالب طرح کامل تصادفی در یک باغ تجاری انگور طی سال‌های 1395-1393 بود. بدین منظور تیمارهای محلولپاشی در سه نوبت شامل یک مرحله پیش از گلدهی، دو هفته پس از تشکیل میوه و یک ماه پس از مرحلۀ دوم انجام شد. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده تیمار سولفات پتاسیم با غلظت 2000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش پتاسیم برگ، تیمار نانو کلات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش سبزینۀ (کلروفیل) کل و آنتوسیانین‌های برگ و اسید هیومیک با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت فنول‌های برگ و فلاونوئیدهای برگ نسبت به شاهد شد. تیمار نانوکلات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش آنتوسیانین‌های میوه و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز میوه، همچنین تیمار نانوکلات پتاسیم با غلظت 2000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت پتاسیم میوه و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز میوه، سولفات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت فنول‌های میوه، پروتئین میوه و فعالیت آنزیم کاتالاز میوه و اسید هیومیک با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش فلاونوئیدهای میوه و فعالیت آنزیم پراکسیداز میوه نسبت به شاهد شد. نتایج این بررسی تأییدکنندۀ تأثیر چشمگیر تیمارها، به‌ویژه نانوکلات پتاسیم و سولفات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر بر افزایش فعالیت آنزیم‌ها بوده که در نتیجه آن موجب استحکام غشا و بافت میوه و در نتیجه افزایش کیفیت و ماندگاری بهتر میشود.
مقاله پژوهشی
محمدحسن حیدری علمدارلو؛ حسین مرادی؛ مهناز کریمی؛ ولی اله قاسمی عمران
چکیده
میخک یکی از مهم‌ترین گلهای شاخه بریدنی جهان است. طول عمر کوتاه این گل باعث کاهش ارزش اقتصادی آن میشود. به کمک برخی از مواد میتوان ماندگاری گلهای بریدنی را افزایش داد. بنابراین آزمایشی برای افزایش عمر گلهای بریدنی با استفاده از تیمار هورمونی سالیسیلیک اسید و عصارۀ گیاهی انجام شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب ...
بیشتر
میخک یکی از مهم‌ترین گلهای شاخه بریدنی جهان است. طول عمر کوتاه این گل باعث کاهش ارزش اقتصادی آن میشود. به کمک برخی از مواد میتوان ماندگاری گلهای بریدنی را افزایش داد. بنابراین آزمایشی برای افزایش عمر گلهای بریدنی با استفاده از تیمار هورمونی سالیسیلیک اسید و عصارۀ گیاهی انجام شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی با ده تیمار (غلظتهای مختلف سالیسیلیک اسید، عصارۀ مرزه و شاهدانه) و چهار تکرار با دو رقم گل بریدنی میخک مینیاتوری انجام شد. عاملهایی مانند عمرگلجایی، آنزیم پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) کاتالاز و میزان بیان نسبی ژن ACC اکسیداز (ACO) ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد، اثر متقابل تیمار و رقم در عمرگلجایی مؤثر بوده و رقم spectro عمر گلجایی بیشتری نسبت به رقم pretty tessino داشت. در تیمار سالیسیلیک اسید ppm150 عمر گلجایی و فعالیت آنزیم کاتالاز بیشتر و بیان نسبی ژن ACO کمتر از دیگر تیمارها و شاهد بود. تیمارهای عصارۀ گیاهی مرزه و شاهدانه در غلظتهای بالا افزون بر تأثیر مثبت در عمرگلجایی و فعالیت آنزیم کاتالاز، بیان شدن ژن ACO را کاهش داد. بنابراین به نظر میرسد استفاده از این تیمارها میتواند مکمل و یا جایگزین مناسبی برای تیمارهای شیمیایی دیگر باشد.
