علوم باغبانی ایران - فهرست مقالات

مقاله پژوهشی

تأثیر سولفات آمونیوم بر شاخص‌های رشد، عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی مرزه تابستانه رقم ساترن (‏Satureja ‎hortensis L. cv. Saturn‏)‏

مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ لیلا تبریزی؛ وحید روشن؛ حسین محمدی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 273-286

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.265743.1511

چکیده

جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر شاخصهای رشد و فیتوشیمیایی گیاه مرزه تابستانه رقم ساترن (Satureja hortensis L. cv. Saturn)، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد (عدم مصرف)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود که به‌صورت سرک در مرحله گلدهی کامل اعمال ... بیشتر جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر شاخصهای رشد و فیتوشیمیایی گیاه مرزه تابستانه رقم ساترن (Satureja hortensis L. cv. Saturn)، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد (عدم مصرف)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود که به‌صورت سرک در مرحله گلدهی کامل اعمال گردید. بوته‌های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و صفات مورد بررسی شامل صفات مورفولوژیک (ارتفاع گیاه، تعداد شاخههای جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگرهها)، عملکرد ماده خشک، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی، میزان رزمارینیک اسید و کارواکرول اندازه‌گیری شد. با افزایش سطوح مختلف سولفات آمونیوم، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگره و عملکرد ماده خشک و میزان ترکیبات فنلی افزایش معنی‌داری پیدا کرد. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در تیمار 40 کیلوگرم مشاهده شد و با افزایش کاربرد سولفات آمونیوم کاهش یافت. بیشترین میزان رزمارینیک اسید (93/10 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود و کمترین میزان (85/6 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار شاهد اندازهگیری شد. بالاترین میزان کارواکرول (92/6 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم به‌دست آمد و بعد از آن تیمارهای 40، 60 و 100 کیلوگرم در یک سطح قرار داشتند و کمترین میزان (5/5 میلیگرم) مربوط به تیمار شاهد بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، تیمار 80 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم علاوه بر افزایش شاخصهای رشد و عملکرد، موجب افزایش میزان کارواکرول و رزمارینیک اسید گردید.

مقاله پژوهشی

اثر نوع و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد بر پرآوری و ریشه‌زایی گیاه دارویی پنیرباد ‏(‏Withania coagulans‏)‏

آیسن قهرمانی؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ مریم تاتاری؛ سوسن خسرویار

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 287-294

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.269447.1538

چکیده

به‌منظور ارائه یک روش سریع و کارآمد برای تکثیر گیاه دارویی پنیرباد (Withania coagulans) در شرایط کشت درون‌شیشه‌ای، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام گرفت. در ابتدا بذرهای جمعآوری‌شده از رویشگاه طبیعی در استان سیستان و بلوچستان استریل شده و روی محیط ... بیشتر به‌منظور ارائه یک روش سریع و کارآمد برای تکثیر گیاه دارویی پنیرباد (Withania coagulans) در شرایط کشت درون‌شیشه‌ای، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام گرفت. در ابتدا بذرهای جمعآوری‌شده از رویشگاه طبیعی در استان سیستان و بلوچستان استریل شده و روی محیط کشت MS قرار گرفتند. سپس به‌منظور شاخه‌زایی، ریز نمونه تک گره، روی محیط کشت پایه MS حاوی بنزیل آمینوپورین در پنج سطح صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم بر لیتر کشت گردید. در مرحله ریشه‌زایی، گیاهچه‌ها به محیط کشت MS حاوی ایندول بوتیریک اسید در غلظت‌های 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر و نفتالین استیک اسید در غلظت‌های 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر منتقل شدند، همچنین تیمار شاهد (عدم کاربرد هورمون) در نظر گرفته شد. در نهایت، به‌منظور سازگاری، گیاهچه‌های ریشهدار به مدت 30 روز در اتاق سازگاری نگهداری گردیدند. بیشترین ضریب تکثیر، تعداد شاخه و تعداد برگ در تیمار بنزیل آمینوپورین با غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر و بهترین غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد با 90 درصد ریشه‌زایی، در تیمار ایندول بوتیریک اسید با غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر بود. در نهایت با انتقال گیاهچه‌های باززایی شده به خاک، 80 درصد آنها بقاء خود را حفظ نمودند. به‌طور کلی، برای تولید گیاهچه‌های قوی و شاداب، کاربرد بنزیل آمینوپورین و ایندول بوتیریک اسید در غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر به‌ترتیب برای شاخهدهی و ریشهزایی مطلوب، توصیه میشود.

مقاله پژوهشی

بررسی ترکیب‌پذیری عمومی خصوصیات مورفولوژی و فیتوشیمیایی در جمعیت‌های مختلف آویشن ‏دنایی (‏Thymus daenensis Celak‏) در آزمون پلی‌کراس

سیاوش محمدی؛ لیلا تبریزی رائینی؛ مجید شکرپور؛ جواد هادیان؛ هارتویگ شولز

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 295-305

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.275826.1600

چکیده

آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) یکی از گونه‌های اندمیک ایران است که به‌دلیل داشتن درصد بالای اسانس و همچنین میزان بالای تیمول در اسانس اهمیت دارد و در صنایع دارویی و غذایی استفاده آن رو به گسترش است. به‌منظور ارزیابی خصوصیات ژنتیکی و ترکیب‌پذیری عمومی (GCA)، 12 جمعیت آویشن دنایی از طرح آمیزشی پلی‌کراس استفاده شد. خزانه پلی‌کراس در قالب ... بیشتر آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) یکی از گونه‌های اندمیک ایران است که به‌دلیل داشتن درصد بالای اسانس و همچنین میزان بالای تیمول در اسانس اهمیت دارد و در صنایع دارویی و غذایی استفاده آن رو به گسترش است. به‌منظور ارزیابی خصوصیات ژنتیکی و ترکیب‌پذیری عمومی (GCA)، 12 جمعیت آویشن دنایی از طرح آمیزشی پلی‌کراس استفاده شد. خزانه پلی‌کراس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 6 تکرار در سال‌های 1393 و 1394 اجرا شد. سپس آزمون نتاج پلی‌کراس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال‌های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران واقع در کرج مورد مطالعه قرار گرفت. صفات رشدی و عملکردی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول و کارواکرول مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر صفات مؤثر در عملکرد مانند ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته و وزن خشک برگ جمعیت‌های ایلام، اصفهان 2، مرکزی 1 و 2 میزان ترکیب‌پذیری عمومی بالایی را نشان دادند و جمعیت‌های ایلام و ملایر 2 بیشترین ترکیب‌پذیری عمومی را برای درصد اسانس و عملکرد اسانس نشان دادند. به‎طورکلی، نتایج این پژوهش حاکی از تنوع بالای جمعیت‌های مورد مطالعه از نظر خصوصیات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی بود و در نهایت می‌توان از جمعیت های ایلام، ملایر 2، مرکزی 1 و مرکزی 2 جهت ایجاد رقم سنتتیک و یا خزانه ژنتیکی جدید برای گزینش ژنوتیپ های برتر استفاده کرد.

مقاله پژوهشی

ارزیابی عملکرد و ویژگی‌های کیفی سیاه‌دانه تحت تأثیر کود و آبیاری

رقیه بامشاد؛ محمود رمرودی؛ محمد رضا اصغری پور

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 307-317

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.272371.1570

چکیده

به‌منظور ارزیابی عملکرد و ویژگی‌های کیفی سیاه‌دانه تحت تأثیر کاربرد انواع کود و قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل در سال 96-1395 انجام شد. عامل اصلی قطع آبیاری در چهار سطح آبیاری متداول، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن تا شروع گلدهی، قطع آبیاری در مرحله گلدهی ... بیشتر به‌منظور ارزیابی عملکرد و ویژگی‌های کیفی سیاه‌دانه تحت تأثیر کاربرد انواع کود و قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل در سال 96-1395 انجام شد. عامل اصلی قطع آبیاری در چهار سطح آبیاری متداول، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن تا شروع گلدهی، قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا شروع پرشدن دانه‌‌ و قطع آبیاری در مرحله شروع پرشدن تا انتهای پر شدن دانه و عامل فرعی انواع کود در چهار سطح شاهد (عدم مصرف کود)، ازتوبارور۱، فسفات‌بارور۲ و سوپر فسفات تریپل بودند. برهمکنش قطع آبیاری و کود بر عملکرد و اجزای عملکرد، کلروفیل برگ، کاروتنوئید، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد اسانس از تیمار آبیاری متداول توام با کاربرد کود زیستی ازتوبارور1 و بیشترین درصد اسانس از تیمار قطع آبیاری در مرحله شروع پرشدن تا انتهای پر شدن دانه همراه با کود زیستی ازتوبارور1 حاصل شد. عملکرد دانه در شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه و عدم استفاده از کود، 76/46 درصد کمتر از عملکرد دانه در شرایط کاربرد کود زیستی ازتوبارور1 توأم با آبیاری متداول بود. در مجموع میتوان گفت برای بهبود ویژگی‌های مورد بررسی در این پژوهش، به‌جز درصد اسانس، کاربرد کودهای زیستی توأم با آبیاری متداول می‌تواند مناسب باشد.

مقاله پژوهشی

ارزیابی پاسخ به تنش کم‌آبی برخی کلون‌های انتخابی چای (‏Camellia sinensis L.‎‏) بر پایه ‏خصوصیات رشدی

صنم صفائی چائی کار؛ کوروش فلک رو؛ کوروش مجدسلیمی؛ بهروز علی‌نقی‌پور؛ مهدی رحیمی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 319-328

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.273368.1581

چکیده

بهمنظور ارزیابی تحمل به تنش کمآبی نه کلون انتخابی چای (Camellia sinensis L.)، آزمایشی در کلکسیون چای ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فشالم واقع در شهرستان شفت، بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در کلونهای انتخابی بهعنوان کرت اصلی در نه سطح و تیمارهای آبیاری بهعنوان کرت فرعی ... بیشتر بهمنظور ارزیابی تحمل به تنش کمآبی نه کلون انتخابی چای (Camellia sinensis L.)، آزمایشی در کلکسیون چای ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فشالم واقع در شهرستان شفت، بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در کلونهای انتخابی بهعنوان کرت اصلی در نه سطح و تیمارهای آبیاری بهعنوان کرت فرعی در دو سطح (آبیاری کامل و بدون آبیاری) در نظر گرفته شدند. مدت 60 روز بعد از شروع تنش آبی، شاخص تنش آبی، محتوی نسبی آب برگ و صفات کمّی شامل تعداد شاخساره، وزنتر و خشک شاخساره، رشد طولی شاخساره، طول و عرض برگ پنجم و عملکرد برگ سبز در شرایط تنش آبی و بدون تنش برای غربالگری کلونهای چای اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس، نشاندهنده وجود تفاوت معنیدار بین کلونها، تیمارهای آبیاری و اثر متقابل کلون وتیمارهای آبیاری برای کلیه صفات اندازهگیری شده بود. با اعمال تنش آبی، محتوی نسبی آب برگ، عملکرد، اجزای عملکرد و سایر خصوصیات رشدی کلونها کاهش یافت، بهطوری که بیشترین درصد کاهش متعلق به عملکرد برگ سبز بود. نتایج حاصل از محاسبه شاخص تنش آب و درصد تغییرپذیری صفات مذکور نشان داد کلون 276 و کلون امید بخش 100 با دارا بودن بالاترین شاخص تنش آب و کمترین درصد تغییرپذیری صفات کمّی، پتانسیل بالاتری از نظر تحمل شرایط تنش کمآبی نسبت به سایر کلونها داشت و میتوان آنها را بهعنوان کلونهای متحمل برای انجام برنامههای بهنژادی چای در نظر گرفت. همچنین با توجه به پایین‌بودن شاخص تنش آب و بالابودن درصد تغییر صفات کمّی، کلونهای 399 و 278 را میتوان بهعنوان کلونهای حساس به تنش کمآبی معرفی نمود.

مقاله پژوهشی

اثر کاربرد قبل از برداشت منابع مختلف کلسیم بر کیفیت گل شاخه‌بریده ژربرا (‏Gerbera jamesonii ‎L.‎‏) در دو رقم ‏Intense‏ و ‏Rosalin

مارال اقدم؛ معظم حسن پور اصیل؛ محمود قاسم نژاد؛ سید امیر عباس موسوی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 329-345

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.254135.1419

چکیده

گل ژربرا به تیره کلاهپرکسانان تعلق دارد و یکی از پنج گل برتر دنیا از لحاظ میزان تولید و مصرف محسوب میشود که ارزش اقتصادی زیادی در صنعت بین‌المللی گلهای شاخه‌بریده دارد. در این مطالعه کاربرد قبل از برداشت کلسیم از منابع کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در چهار غلظت 0، 5/0، 1 و 5/1 درصد به صورت محلول پاشی برگی در سه مرحله، بر کیفیت پس از ... بیشتر گل ژربرا به تیره کلاهپرکسانان تعلق دارد و یکی از پنج گل برتر دنیا از لحاظ میزان تولید و مصرف محسوب میشود که ارزش اقتصادی زیادی در صنعت بین‌المللی گلهای شاخه‌بریده دارد. در این مطالعه کاربرد قبل از برداشت کلسیم از منابع کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در چهار غلظت 0، 5/0، 1 و 5/1 درصد به صورت محلول پاشی برگی در سه مرحله، بر کیفیت پس از برداشت گل شاخه‌بریده ژربرا در سیستم کشت هیدروپونیک مورد ارزیابی قرارگرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. به‌منظور ارزیابی اثر تیمارها بر ماندگاری، گل‌های تولیدی در محلول گلجای حاوی 200 میلیگرم در لیتر هیدروکسی کوینولین سولفات در دمای 20 درجه سلسیوس قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کاربرد 1 درصد کلرید کلسیم به‌ترتیب سبب افزایش معنیدار 13/6 و 5 روز ماندگاری بیشتر نسبت به شاهد در ارقام اینتنس و رزالین شد. تیمارهای کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در افزایش وزن تر نسبی به دلیل افزایش جذب محلول مؤثر بودند. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد هر دو منبع کلسیم سبب تأخیر پیری در گل‌ و افزایش پروتئین، آنتوسیانین و محتوای کلسیم ساقه و کاهش نشت یونی و مالون‌دی‌آلدهید در انتهای دوره نگهداری شدند. تیمار قبل از برداشت کلسیم سبب افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز (POD) و فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در هر دو رقم ژربرا شد و بیشترین و کمترین فعالیت POD و PAL به‌ترتیب در رقمهای اینتنس و رزالین به‌دست آمد. درمجموع نتایج نشان داد که تیمارهای کلسیم قبل از برداشت (به‌خصوص غلظت 1 درصد کلرید کلسیم) سبب افزایش معنیدار در ماندگاری و حفظ کیفیت پس از برداشت دو رقم گل شاخه‌بریده ژربرا گردید.

مقاله پژوهشی

اثر محلول‌پاشی پیش از برداشت آهن سکوسترین و سالیسیلیک اسید بر‎ ‎برخی ویژگی‌های کیفی هلو ‏رقم زعفرانی در طول دوره انبارمانی ‏

محمدعلی عسگری سرچشمه؛ حامد شکری حیدری؛ مصباح بابالار؛ احمد احمدی؛ طه رنجبر مالی دره

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 345-354

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.232530.1248

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و آهن بر خصوصیات کیفی میوه هلو رقم زعفرانی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سالیسیلیک اسید در چهار غلظت 0، 1، 2 و 4 میلیمولار و آهن سکوسترین در سه غلظت 0، 5 و 10 میلیگرم بر لیتر و در دو مرحله (40 و 80 روز پس از تمام گل) روی درختان هلو رقم زعفرانی محلول‌پاشی ... بیشتر

مقاله پژوهشی

ازدیاد درون‌شیشه‌ای و سازگاری آدنیوم به‌عنوان یک گیاه زینتی ارزشمند

فاطمه زارعیان؛ مینا تقی زاده؛ علیرضا خالقی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 355-364

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.276378.1604

چکیده

شرایط کشت درون‌شیشه‌ای آدنیوم بهعنوان یک گیاه زینتی وارداتی با ضریب ازدیاد کم، می‌تواند زمینه خوبی را برای تکثیر انبوه در تولید این گیاه ارزشمند فراهم آورد. بدین منظور این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی طی آزمایش‌های شاخسارهزایی، پرآوری و ریشهزایی جهت بهینه‌کردن اندامزایی در دو گونه آبسوم و عربیکوم ... بیشتر

مقاله پژوهشی

تأثیر محرک‌های زیستی هیومی فورته و‎ ‎اسید آمینه ال-آرژنین بر صفات رشدی، فیزیولوژیکی و ‏بیوشیمیایی جعفری آفریقایی (‏Tagetes erecta L.‎‏) تحت تنش خشکی

مهسا رضاصفت؛ سپیده کلاته جاری؛ فواد فاتحی؛ احمد خلیقی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 365-373

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.262454.1483

چکیده

به منظور بررسی اثر محرک زیستی هیومی فورته و اسید آمینه آرژنین بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گل جعفری آفریقایی (Tagetes erecta L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول هیومی فورته در سه سطح (0، 5/2 و 5 میلیگرم در لیتر)، عامل دوم اسیدآمینه ال-آرژنین در سه سطح (0، 5/1 و ... بیشتر به منظور بررسی اثر محرک زیستی هیومی فورته و اسید آمینه آرژنین بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گل جعفری آفریقایی (Tagetes erecta L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. عامل اول هیومی فورته در سه سطح (0، 5/2 و 5 میلیگرم در لیتر)، عامل دوم اسیدآمینه ال-آرژنین در سه سطح (0، 5/1 و 3 میلیمولار ) و عامل سوم تنش خشکی در سه سطح (100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) بودند. صفات تعداد گل، قطر گل، کلروفیل کل، کاروتنوئید، فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و مقدار عناصر پرمصرف (نیتروژن، پتاسیم و فسفر) در برگ اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر هیومی فورته و خشکی روی تعداد و قطر گل معنیدار شد (05/0P≤). تنش خشکی روی تمامی صفات مورد بررسی تأثیر معنیداری داشت به‌طوریکه تنش 40 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش تعداد و قطر گل، کلروفیل کل و عناصر پرمصرف شد، اما سبب افزایش فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و کاروتنوئید گردید. نمونههای تیمار شده با هیومی فورته 5 میلیگرم در لیتر بیشترین تأثیر بر صفات آزمایشی داشتند. اثرات سهگانه هیومیفورته، ال-آرژرنینوخشکی روی کلروفیل کل، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، فسفر و پتاسیم معنیدار شد (05/0P≤). تیمار ترکیبی هیومی فورته 5 میلیگرم در لیتر به علاوه ال-آرژنین 3 میلیمولار مناسب‌ترین تیمار جهت کاهش آثار سوء ناشی از تنش به‌ویژه تنش 40 درصد ظرفیت زراعی روی گیاه جعفری آفریقایی میباشد.

مقاله پژوهشی

اثرات رژیم‌های آبیاری و نوع کود بر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب در برگ و دانه خرفه ‏‏(‏Portulaca oleracea L.‎‏)‏

الهام اله بخش؛ محمد گلوی؛ سید محسن موسوی نیک؛ زینب محکمی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 375-386

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.270502.1546

چکیده

به منظور بررسی اثرات تیمارهای مختلف آبیاری و کود بر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب در خرفه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آب و هوایی زابل اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری (80، 60 و 40 درصد رطوبت قابل استفاده) به‌عنوان عامل اصلی و تیمار کودی در پنج سطح شاهد (فاقد کود)، کود دامی (20 ... بیشتر به منظور بررسی اثرات تیمارهای مختلف آبیاری و کود بر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب در خرفه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آب و هوایی زابل اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری (80، 60 و 40 درصد رطوبت قابل استفاده) به‌عنوان عامل اصلی و تیمار کودی در پنج سطح شاهد (فاقد کود)، کود دامی (20 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار)، اوره (150 کیلوگرم در هکتار) و NPK (100 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی اعمال شدند. اندازه‌گیری رطوبت خاک در طول دورۀ رشد با دستگاه بازتاب زمانی امواج (TDR) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای مختلف رژیم آبیاری، کود و اثر متقابل این تیمارها اثر معنی‌داری بر درصد روغن در برگ (قبل و بعد گلدهی) و دانه خرفه داشتند. هر چند با کاهش میزان آب مصرفی و به‌دنبال آن بروز تنش خشکی از درصد روغن کاسته شد؛ اما با به‌کارگیری کودهای آلی، به‌ویژه ورمی‌کمپوست در سطوح بالای تنش، اثرات سوء تنش خشکی کاهش یافت. در بررسی نمودار طیف گاز کروماتوگرافی (GC)، 11 نوع اسید چربشناسایی شد. اسیدلینولنیک، به‌ترتیب 40 و 60 درصد از محتوای کل اسید چرب برگ‌ و دانه خرفه را تشکیل می‌دهد. بنابراین، استفاده از کود آلی میتواند آب را برای مرحله حساس رشد خرفه و تولید روغن در شرایط تنش خشکی ذخیره کند. به منظور بررسی اثرات تیمارهای مختلف آبیاری و کود بر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب در خرفه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آب و هوایی زابل اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری (80، 60 و 40 درصد رطوبت قابل استفاده) به‌عنوان عامل اصلی و تیمار کودی در پنج سطح شاهد (فاقد کود)، کود دامی (20 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار)، اوره (150 کیلوگرم در هکتار) و NPK (100 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی اعمال شدند. اندازه‌گیری رطوبت خاک در طول دورۀ رشد با دستگاه بازتاب زمانی امواج (TDR) انجام گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای مختلف رژیم آبیاری، کود و اثر متقابل این تیمارها اثر معنی‌داری بر درصد روغن در برگ (قبل و بعد گلدهی) و دانه خرفه داشتند. هر چند با کاهش میزان آب مصرفی و به‌دنبال آن بروز تنش خشکی از درصد روغن کاسته شد؛ اما با به‌کارگیری کودهای آلی، به‌ویژه ورمی‌کمپوست در سطوح بالای تنش، اثرات سوء تنش خشکی کاهش یافت. در بررسی نمودار طیف گاز کروماتوگرافی (GC)، 11 نوع اسید چربشناسایی شد. اسیدلینولنیک، به‌ترتیب 40 و 60 درصد از محتوای کل اسید چرب برگ‌ و دانه خرفه را تشکیل می‌دهد. بنابراین، استفاده از کود آلی میتواند آب را برای مرحله حساس رشد خرفه و تولید روغن در شرایط تنش خشکی ذخیره کند.

مقاله پژوهشی

کاربرد اسید هیومیک و سوپرجاذب نانوکامپوزیت بر خصوصیات رشد و مقابله با تنش خشکی در چمن

حوا بیگدلی نسب؛ موسی سلگی؛ مینا تقی زاده

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 387-402

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.276698.1608

چکیده

بهمنظور بررسی اثر کاربرد سوپرجاذب نانوکامپوزیت و اسید هیومیک بر ویژگیهای چمن اسپورت تحقیقی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. عامل اول سوپرجاذب نانوکامپوزیت در سه سطح (صفر، 2 و 5 گرم در کیلوگرم خاک گلدان)، عامل دوم اسید هیومیک در سه سطح (صفر، 250 و500 میلیگرم در لیتر و بهصورت محلولپاشی) ... بیشتر

مقاله پژوهشی

تأثیر افزایش طول روز با شدت‌های مختلف نور مکمل بر عملکرد کمی و کیفی رز شاخه بریده رقم ‏‎‘Dolce vita’‎

لیلا شاه کرم؛ علیرضا خالقی؛ علی خدیوی؛ موسی سلگی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 403-412

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.286320.1689

چکیده

به منظور بررسی تأثیر افزایش طول روز و شدت نور در طی پاییز و زمستان بر عملکرد کمی و کیفی رز شاخه‌بریده رقم ‘Dolce vita’، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با نه تکرار انجام شد. بوته‌های رز به مدت یک دورۀ گلدهی تحت تیمار افزایش طول روز تا 16 ساعت با شش سطح از شدت نور شامل صفر، 85، 170، 255 و 340 µmol m-2 s-1 با استفاده از لامپ بخار سدیم و 85 µmol ... بیشتر

مقاله پژوهشی

بررسی اثر چند رقم انگور بومی به‌عنوان پایه پیوندی و تریاکانتانول بر فیزیولوژی پیوندک انگور ‏بیدانه سفید (‏Vitis vinifera L.‎‏) تحت تنش خشکی‏

وهب اسدی؛ موسی رسولی؛ منصور غلامی؛ معصومه ملکی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 413-428

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.269570.1539

چکیده

استفاده از پایه‌های انگور متحمل به تنش خشکی و کاربرد روش‌های به باغی مانند استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد می‌تواند برای دستیابی به روش‌های مقابله با کم‌آبی مؤثر باشد. به همین منظور پژوهشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در شرایط گلخانه‌ای جهت بررسی اثر تنظیم‌کننده رشد تریاکانتانول بر ویژگی‌های ... بیشتر استفاده از پایه‌های انگور متحمل به تنش خشکی و کاربرد روش‌های به باغی مانند استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد می‌تواند برای دستیابی به روش‌های مقابله با کم‌آبی مؤثر باشد. به همین منظور پژوهشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در شرایط گلخانه‌ای جهت بررسی اثر تنظیم‌کننده رشد تریاکانتانول بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی نهال‌های انگور بیدانه سفید پیوند شده روی دو رقم بومی در شرایط خشکی انجام شد. تیمارها پایه در دو سطح (خوشناو، سرخک قوچان و نهال رقم بیدانه سفید (خودریشه))، تنش خشکی در سه سطح پتانسیل آب خاک در محدوده 2/0- (شاهد)، 7/0- و 5/1- مگاپاسکال و سه غلظت تنظیم‌کننده تریاکانتانول (صفر، 50 و 100 میکرومولار) بودند. صفات اندازه‌گیری شده نسبت وزن خشک به سطح برگ (LMA)، میزان پایداری غشای سلولی (MSI)، کلروفیل کل، پرولین، گلایسین بتائین، محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) بودند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش تنش خشکی باعث کاهش معنی‌دار LMA (25 درصد)، MSI (5 درصد)، کلروفیل (20 درصد) و RWC (5 درصد) گردید و تیمارهای تریاکانتانول منجر به افزایش معنی‌دار LMA (20 درصد)، MSI (3/4 درصد)، کلروفیل (14 درصد)، RWC (5/2 درصد)، گلایسین بتائین (27 درصد)، پرولین (22 درصد) و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز (23 درصد) و پراکسیداز (8 درصد) گردید. نهال‌های پیوندی با پایه خوشناو نسبت به شاهد نتایج بهتری را نشان داد و با اضافه شدن تیمار های تریاکانتانول نیز صفات مناسب برای تحمل تنش خشکی بهبود یافتند.

مقاله پژوهشی

اثر اسید هیومیک بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی چمن آفریقایی (‏Cynodon dactylon L.‎‏) ‏تحت تنش شوری

رضا شریفی اصل؛ محسن کافی؛ مهدی صیدی؛ سپیده کلاته جاری

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 415-425

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.249383.1375

چکیده

به منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک بر رشد و برخی پاسخهای فیزیولوژیکی چمن آفریقایی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. عامل اول اسید هیومیک در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر به‌صورت کاربرد خاکی) و عامل دوم تنش شوری در چهار سطح (صفر، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس بر متر) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان ... بیشتر

مقاله پژوهشی

تأثیر عمق و روش آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی خرمای هلیلی در میناب

یعقوبعلی کرمی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 427-440

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.273197.1579

چکیده

بهمنظور بررسی سیستم آبیاری و مطالعه آب مورد نیاز خرما رقم هلیلی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول روش آبیاری به دو صورت (سطحی و قطرهای) بعنوان کرت اصلی و عامل دوم عمق آب آبیاری در دو سطح (75 و 100 درصد تبخیر از تشتک کلاس A) بهعنوان ... بیشتر

مقاله پژوهشی

ارزیابی مورفولوژیک و شناسایی ژنوتیپ‌های برتر گردو (‏Juglans regia L.‎‏) ‏در شمال استان همدان، ایران

علی رضائی؛ کاظم ارزانی؛ سعادت ساریخانی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 441-457

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.277210.1609

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک ژنوتیپهای گردو در شمال استان همدان، طی سالهای باغی 96-1395 انجام شد. بدین منظور، تعداد 84 ژنوتیپ انتخاب و براساس دو توصیفنامه IPGRI و UPOVمورد ارزیابی قرار گرفتند، که پس از دو سال ارزیابی تعداد 12 ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات ... بیشتر این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک ژنوتیپهای گردو در شمال استان همدان، طی سالهای باغی 96-1395 انجام شد. بدین منظور، تعداد 84 ژنوتیپ انتخاب و براساس دو توصیفنامه IPGRI و UPOVمورد ارزیابی قرار گرفتند، که پس از دو سال ارزیابی تعداد 12 ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات فنولوژیک نشان داد که ژنوتیپ HaRaToMa23، با 23 روز تاخیر برگدهی نسبت به ژنوتیپ استاندارد مرجع، دیربرگدهترین ژنوتیپ بود. بهعلاوه سه ژنوتیپ HaRaSuSh1، HaRaToMa24 و HaRaVaAh17 هموگام بودند. براساس مطالعات پومولوژیک وزن دانه، مغز و درصد مغز در ژنوتیپهای برتر به ترتیب از 60/95-22/12 گرم، 56/11-82/6 گرم و 47/59-15/47 درصد متغیر بود، کمترین میزان ضخامت پوست سخت (77/0 میلیمتر) در بین ژنوتیپهای برتر شناسایی‌شده مربوط به ژنوتیپ HaRaVaAh9 بود و ژنوتیپ HaRaSuSh1 دارای بیشترین میزان وزن دانه و مغز و ژنوتیپ HaRaSuSh2 دارای بیشترین درصد مغز بود. ژنوتیپهای برتر انتخابی دارای عادت باردهی جانبی بودند که رنگ مغز دانه آنها از روشن تا بسیار روشن متغیر بود که به راحتی از پوست سخت قابل تشخیص بود. براساس نتایج به‌دست‌آمده، همبستگی مثبت و معنیداری (**96/0=r) در سطح احتمال یک درصد بین صفات تاریخ برگدهی و تاریخ برداشت، عملکرد درخت با وزن دانه (** 63/0=r) و درصد باردهی جانبی (**73/0=r) در سطح احتمال یک درصد مشاهده گردید. بهطور کلی و براساس نتایج به‌دست‌آمده، ژنوتیپهای برتر انتخابی از نظر بسیاری از صفات مهم اصلاحی نسبت به ارقام تجاری برتر بودند که میتواند در برنامههای اصلاحی در راستای معرفی رقم های جدید استفاده شود.

مقاله پژوهشی

اثر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات کمی وکیفی بالنگوی شهری ‏‏(‏Lallemantia iberica‏) در شرایط دیم

سروه سعادی مقدم؛ عبدالله جوانمرد؛ محمد رضا مرشدلو؛ مجتبی نورآئین

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 459-477

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.273123.1578

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات کاربرد تلفیقی قارچ مایکوریزا و کودهای شیمیایی مرسوم بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100 درصد کود شیمیایی NPK (CF)، قارچ Gm (Glomus mosseae)، قارچ Gi (Glomus intraradices)، Gm+Gi،50% CF + Gm، 50% CF+ Gi، ... بیشتر به‌منظور بررسی اثرات کاربرد تلفیقی قارچ مایکوریزا و کودهای شیمیایی مرسوم بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica)، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100 درصد کود شیمیایی NPK (CF)، قارچ Gm (Glomus mosseae)، قارچ Gi (Glomus intraradices)، Gm+Gi،50% CF + Gm، 50% CF+ Gi، 50% CF+ Gm+ Gi بودند. نتایج نشان داد بیشترین (83/71) و کمترین (47/54) شاخص کلروفیل به‌ترتیب با کاربرد تلفیقی 50% CF+ Gm+ Gi و کاربرد جداگانه Gi مشاهده شد. همچنین بیشترین تعداد شاخه‌ جانبی به تیمارهای 50% CF+Gm + Gi، 50% CF+ Gmو Gmمربوط بود. بیشترین عملکرد دانه (8/802 کیلوگرم در هکتار)، تعداد چرخه گل در بوته (6/63)، تعداد دانه در بوته (3/519)، تعداد دانه در ساقه اصلی (2/149)، تعداد دانه در چرخه گل (18)، وزن دانه در بوته (75/3 گرم)، وزن هزاردانه (7/4 گرم) و بیشترین وزن خشک کل (3/426 گرم در متر مربع) با کاربرد تلفیقی 50% CF+ Gm+ Gi به‌دست آمد. در ضمن بیشترین میزان (51/0) و عملکرد اسانس (2/2 گرم در متر مربع) با کاربرد تلفیقی 50% CF+Gm+Gi مشاهده شد. آنالیز GC-FID و GC-MS اسانس نشان داد که ترکیبات لینالول، منتون، ژرانیول، منتیل استات، ژرانیول استات، والنسن و کاریوفیلن اکساید جزء ترکیب‌های غالب اسانس بالنگو بودند. به‌طور کلی، کاربرد تلفیقی 50 درصد کود شیمیایی به همراه قارچ‌های مایکوریزا علاوه بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی به بهبود کمیت و کیفیت اسانس بالنگو منجر گردید.

مقاله پژوهشی

تأثیر محلول‌پاشی کیتوزان بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه نعناع (‏Mentha spicata L.‎‏) تحت ‏تنش کم آبیاری

مهنوش رحمانی؛ عزیزاله خیری؛ محسن ثانی خانی؛ نجم الدین مرتضوی؛ نرجس فرزین

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 479-492

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.271832.1565

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر)، به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد محلول‌پاشی با کیتوزان باعث افزایش میزان کلروفیل شد. بالاترین میزان کلروفیل ( mg gr-1 f.w240/‌1) در غلظت mg/l100 کیتوزان در شرایط آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی) به‌دست آمد. کاربرد محلول‌پاشی mg/l100 کیتوزان و شرایط کم‌آبیاری (60 درصد ظرفیت زراعی) باعث تشکیل بیشترین میزان کاروتنوئید (mg gr-1 f.w 442/0)، فنل (mg gr-1 f.w 989/9)، فلاونوئید (mg gr-1 f.w 993/6) و پرولین (mol gr-1 f.w 96/23) در گیاهان تحت این تیمار گردید. بالاترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی ( 16/91 درصد) در غلظت mg/l50 کیتوزان در شرایط کم‌آبیاری مشاهده شد. همچنین کم‌آبیاری و کیتوزان اثر مثبتی بر عملکرد اسانس داشتند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد اسانس (kg/h 44/10) در غلظت mg/l50 کیتوزان و در شرایط کم آبیاری حاصل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد تیمار کیتوزان در شرایط تنش خشکی و غیر تنش اثرات مثبتی بر صفات مذکور داشت و اثرات منفی ناشی از تنش را بهبود بخشید.

مقاله پژوهشی

بررسی تنوع ژنتیکی برخی جمعیت‌های بنفشه بومی ایران (‏Viola spp.‎‏) با استفاده از نشانگرهای ‏مورفولوژیک

سمیرا ابوالقاسمی؛ روح‌انگیز نادری؛ محمدرضا فتاحی مقدم

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 493-502

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.268073.1524

چکیده

بنفشه یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی محسوب میشود که در بیشتر نقاط ایران به صورت خودرو رویش دارد. بنابراین شناسایی و ارزیابی خصوصیات بنفشه بومی ایران حایز اهمیت میباشد. هشت جمعیت بنفشه از استانهای البرز، مازندران، کرمانشاه، اردبیل و همدان جمعآوری شد و 3۷ ویژگی کمی و کیفی آنها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی ... بیشتر بنفشه یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی محسوب میشود که در بیشتر نقاط ایران به صورت خودرو رویش دارد. بنابراین شناسایی و ارزیابی خصوصیات بنفشه بومی ایران حایز اهمیت میباشد. هشت جمعیت بنفشه از استانهای البرز، مازندران، کرمانشاه، اردبیل و همدان جمعآوری شد و 3۷ ویژگی کمی و کیفی آنها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی ویژگیهای مورد مطالعه، وجود همبستگیهای مثبت و منفی معنیدار بین برخی ویژگیهای مهم مانند ویژگی طول پهنک از ابتدا تا پهنترین بخش آن و عمق سینوس پهنک برگ (911/0=r)، تعداد شرابه گوشوارک و تعداد شرابههای غدهدار گوشوارک (914/0=r)، زاویه نوک برگ با رنگ مهمیز (746/0=r)، زاویه سینوس پهنک برگ با نسبت طول به پهنای پهنک برگ (854/0=r)، طول گل(طول گلبرگ قدامی به همراه مهمیز) با تعداد بریدگیهای حاشیه برگ (686/0=r)، عرض سینوس برگ با طول کاسبرگ قدامی (726/0=r)، را نشان داد. بر اساس تجزیه به عاملها، صفات در 6 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 62/89 درصد از کل تغییرات را توجیه نمودند. در تجزیه کلاستر توده ها در فاصله 10 به سه گروه تقسیم شدند و از عوامل مهم تفکیک کلاسترها ویژگیهای رنگ گل، اندازه گل، شکل گوشوارک و تعداد شرابههای روی گوشوارک بودند. نتایج نشان داد بنفشههایی با گلهای بزرگ‌تر مانند جمعیتهای کرمانشاه و چالوس، بنفشههایی با استولونهای طویل همراه با جوانههای زایا مانند جمعیت سیسنگان و همچنین بنفشههایی با برگهای بزرگ در جمعیت کرمانشاه و واریان، برای مصارف دارویی و زینتی قابل استفاده هستند.

مقاله پژوهشی

اثر کم‌آبیاری در مراحل مختلف رشدی دو توده خربزه ایرانی بر رشد، عملکرد، کیفیت میوه و کارایی مصرف آب ‏

فرزاد تقدسی نیا؛ زهرا قهرمانی؛ طاهر برزگر؛ میترا اعلایی

دوره 51، شماره 2 ، شهریور 1399، صفحه 503-515

https://doi.org/10.22059/ijhs.2019.272138.1567

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر رشد، عملکرد و کیفیت دو توده خربزه ایرانی آزمایشی در قالب کرتهای دوبار خرد شده بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی در دانشگاه زنجان در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کم آبیاری در سه سطح (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی، مرحله تنشدهی در دو سطح (مرحله ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر رشد، عملکرد و کیفیت دو توده خربزه ایرانی آزمایشی در قالب کرتهای دوبار خرد شده بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی در دانشگاه زنجان در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کم آبیاری در سه سطح (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی، مرحله تنشدهی در دو سطح (مرحله گلدهی و بیست روز بعد از گلدهی) به عنوان کرت فرعی و توده خربزه در دو سطح (خاتونی و ایوانکی) به عنوان کرت فرعی- فرعی بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبیاری در هر دو مرحله باعث کاهش شاخصهای رشدی و عملکردی شد. کمترین میزان سطح برگ، طول بوته، عملکرد بوته(kg 72/6)، عملکرد بازارپسند بوته (kg 47/5)، درصد گوشت میوه (% 7/50) و ویتامین ث (mg/100ml 48/1) در شرایط تنش در مرحله گلدهی و آبیاری با 60 درصد نیاز آبی حاصل شد. بیشترین مواد جامد محلول توده خاتونی (%04/12)، و توده ایوانکی (% 42/11) در مرحله گلدهی همراه با کم‌آبیاری 80 درصد نیاز آبی حاصل گشت.بیشترین کارایی مصرف آب توده ایوانکی در مرحله گلدهی و توده خاتونی در مرحله 20 روز پس از گلدهی تحت شرایط کم‌آبیاری80 درصد نیاز آبی مشاهده شد. توده ایوانکی نسبت به کمآبی متحمل‌تر بود. با توجه به نتایج، اعمال تیمار کم آبیاری 80 درصد نیاز آبی در مرحله گلدهی همراه با کاهش 61/6 درصد عملکرد میوه، موجب بهبود مواد جامد محلول میوه و صرفهجویی 40 درصدی آب آبیاری گردید.

دوره 53 (1401)

دوره 52 (1400)

دوره 51 (1399)

دوره 50 (1398)

دوره 49 (1397)

دوره 48 (1396)

دوره 47 (1395)

دوره 46 (1394)

دوره 45 (1393)

دوره 44 (1392)

دوره 43 (1391)

دوره 42 (1390)

دوره 41 (1389)

دوره 40 (1388)

دوره 39 (1387)

دوره و شماره: دوره 51، شماره 2، شهریور 1399

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده