مقاله پژوهشی
مصطفی عالی فر؛ علی عبادی؛ محمدرضا فتاحی مقدم
چکیده
انگورهای بی‌دانه به‌طور گسترده در سراسر جهان کشت میشوند. استفاده از تکنیک نجات جنین در برنامههای به‌نژادی انگورهای بی‌دانه، توانسته است بر مشکلات حاصل از روش‌های به‌نژادی سنتی غلبه کند. از‌آنجا‌که کارایی این تکنیک در سطح مطلوب نیست بنابراین، تلاشهای زیادی در جهات مختلف بهمنظور ارتقا و بهبود این تکنیک توسط پژوهشگران ...
بیشتر
انگورهای بی‌دانه به‌طور گسترده در سراسر جهان کشت میشوند. استفاده از تکنیک نجات جنین در برنامههای به‌نژادی انگورهای بی‌دانه، توانسته است بر مشکلات حاصل از روش‌های به‌نژادی سنتی غلبه کند. از‌آنجا‌که کارایی این تکنیک در سطح مطلوب نیست بنابراین، تلاشهای زیادی در جهات مختلف بهمنظور ارتقا و بهبود این تکنیک توسط پژوهشگران انجام گرفته است.این پژوهش به‌صورت دو آزمایش جداگانه انجام گرفت و در هر دو آزمایش از سه رقم یاقوتی، فلیمسیدلس و پرلت به‌منزلۀ والدین مادری و پدری استفاده شد. خوشهها در زمان دو هفته قبل از شکوفایی با غلظتهای مختلف سایکوسل و پوتریسین محلول‌پاشی شدند. تخمکها 45 روز پس از گرده‌افشانی از حبهها خارج و در محیط کشت NN تکمیل‌شده با 3 درصد ساکارز، 2/0 درصد زغال فعال و 6/0 درصد آگار کشت شدند. پس از گذشت 10 هفته، جنینها از تخمکها خارج و به محیط کشت MS تکمیل‌شده با 5/2 درصد ساکارز، 2/0 درصد زغال فعال و 7/0 درصد آگار منتقل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که نوع ژنوتیپ والد مادری و پدری و نیز استفاده از پیش‌تیمار پوتریسین و سایکوسل تأثیر مثبت و معناداری بر درصد تکامل آندوسپرم، رشد و جوانهزنی جنینها و درصد گیاهچههای تولیدی داشت. استفاده از رقم پرلت به‌منزلۀ والد مادری و رقم یاقوتی به‌منزلۀ والد پدری و پیش‌تیمارهای سایکوسل و پوتریسین به‌ترتیب با غلظت 100 و 30 میلی‌گرم در لیتر سبب افزایش درصد صفات مورد بررسی شد.
مقاله پژوهشی
وهب اسدی؛ محمد اسماعیل امیری؛ محسن پیرمرادیان
چکیده
عملیات تنک‌‌کردن برای تولید محصول با‌کیفیت در کشت هلو امری ضروری است. به‌دلیل هزینۀ بالای تنک دستی و ناکارآمدی تنک مکانیکی، تمایل به تنک شیمیایی رو به افزایش است. با هدف بررسی تأثیر گوگرد‌ـ آهک (6 درصد و 8 درصد (60 و 80 میلی‌لیتر در لیتر) و دوبار مصرف 6 درصد)، آمونیوم تیوسولفات (20 و 25 میلی‌لیتر در لیتر و دوبار مصرف 20 میلی‌لیتر در لیتر) ...
بیشتر
عملیات تنک‌‌کردن برای تولید محصول با‌کیفیت در کشت هلو امری ضروری است. به‌دلیل هزینۀ بالای تنک دستی و ناکارآمدی تنک مکانیکی، تمایل به تنک شیمیایی رو به افزایش است. با هدف بررسی تأثیر گوگرد‌ـ آهک (6 درصد و 8 درصد (60 و 80 میلی‌لیتر در لیتر) و دوبار مصرف 6 درصد)، آمونیوم تیوسولفات (20 و 25 میلی‌لیتر در لیتر و دوبار مصرف 20 میلی‌لیتر در لیتر) و پروهگزادیون‌ـ کلسیم (آپوجی) (300 و 450 میلی‌گرم در لیتر و دوبار مصرف 300 میلی‌گرم در لیتر) به‌منزلۀ تنککننده، بر ویژگی‌های کمّی و کیفی میوۀ هلو رقم رد هیون، پژوهشی در سال 1391 و 1392 در یک باغ تجاری با درختان ششساله در شهرستان سمیرم اصفهان صورت گرفت. همۀ تیمارها جز آپوجی به‌طور معناداری سبب کاهش 65 درصدی تشکیل میوه شدند. تیمارها سبب افزایش 45 تا 50 درصدی حجم و وزن و نیز بهبود میزان کل مواد جامد محلول، رنگ میوه و سطح برگ شدند، ولی تیمارها تفاوت معناداری در میزان اسید کل نشان ندادند. درختان تیمارشده با ترکیبات دوبار مصرف آمونیوم تیوسولفات 20 میلی‌لیتر درلیتر و دوبار مصرف گوگرد‌ـ آهک 6 درصد نسبتاً خصوصیات کمّی و کیفی بهتری را نشان دادند.
مقاله پژوهشی
روح اله علی؛ ذبیح اله زمانی؛ محمد رضا فتاحی مقدم؛ علی قرقانی؛ اسماعیل فلاحی
چکیده
افزایش بازارپسندی محصول و معرفی ارقام جدید برای مصارف تازهخوری از اهداف مهم اصلاح درختان سیب در دنیاست. در این مطالعه برخی خصوصیات کمّی و کیفی در تعدادی از نتاج حاصل از تلاقی دو رقم سیب رد اسپار و گلاب کهنز بررسی شد. تعداد 19 صفت شامل صفات میوه (سفتی، وزن میوه و...) و درخت (محیط تنه، زمان گلدهی، و ...) طی سالهای 1390 و 1391 ارزیابی شدند. ...
بیشتر
افزایش بازارپسندی محصول و معرفی ارقام جدید برای مصارف تازهخوری از اهداف مهم اصلاح درختان سیب در دنیاست. در این مطالعه برخی خصوصیات کمّی و کیفی در تعدادی از نتاج حاصل از تلاقی دو رقم سیب رد اسپار و گلاب کهنز بررسی شد. تعداد 19 صفت شامل صفات میوه (سفتی، وزن میوه و...) و درخت (محیط تنه، زمان گلدهی، و ...) طی سالهای 1390 و 1391 ارزیابی شدند. همبستگیهای مثبت و منفی معنادار بین برخی صفات مهم چون وزن میوه، قطر میوه، طول میوه، نسبت قند به اسید، اسید قابل تیتراسیون، اسیدیته (pH)، زمان گلدهی، زمان رسیدن و زمان ریزش برگها مشاهده شد. برخی صفات ازجمله زمان ریزش برگها، رنگ میوه، زمان گلدهی، اسید قابل تیتراسیون، رشد سالیانۀ شاخسارهها، نسبت قند به اسید و وزن میوه ضریب تغییرات بالایی داشتند. درحالیکه صفاتی ازجمله نسبت طول به قطر، مواد جامد محلول، قطر میوه، pH عصارۀ میوه و زمان رسیدن ضریب تغییرات پایینی داشتند. بهطورکلی، بیشتر ژنوتیپ‌های ارزیابیشده از نظر زمان رسیدن زودرس تا میانرس بودند. طی این بررسی تعدادی ژنوتیپ زودرس با محصول کمّی و کیفی مناسب مشخص شدند.
مقاله پژوهشی
وحید اکبری؛ رسول جلیلی مرندی؛ جلیل خارا؛ علیرضا فرخزاد
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سایکوسل بر جنبههای مختلف رشد دو رقم زیتون (ماری و میشن) در شرایط تنش خشکی، آزمایش گلخانهای با سه فاکتور شامل سه سطح سایکوسل (0، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر)، سه سطح تنش خشکی (آبیاری نهالها با فواصل 5، 10 و 15 روز یک‌بار) و دو رقم زیتون (ماری و میشن) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سایکوسل بر جنبههای مختلف رشد دو رقم زیتون (ماری و میشن) در شرایط تنش خشکی، آزمایش گلخانهای با سه فاکتور شامل سه سطح سایکوسل (0، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر)، سه سطح تنش خشکی (آبیاری نهالها با فواصل 5، 10 و 15 روز یک‌بار) و دو رقم زیتون (ماری و میشن) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در مدت چهار ماه انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای سایکوسل موجب کاهش سطح برگ، افزایش ضخامت برگ، میزان کلروفیل و قندهای محلول در مقایسه با شاهد شدند اما تأثیر معناداری بر دمای برگ نداشتند. تیمار بالای سایکوسل (1000 میلی‌گرم در لیتر) موجب افزایش میزان پرولین و محتوای نسبی آب برگ (RWC) نسبت به دیگر تیمارها شد. همچنین نتایج نشان داد که افزایش سطوح خشکی موجب کاهش سطح برگ،RWC ، افزایش ضخامت برگ، دمای برگ، میزان کلروفیل، پرولین و قندهای محلول در هر دو رقم شد. از نظر صفات مطالعه‌شده، رقم میشن نسبت به رقم ماری مقاومت بیشتری به خشکی داشت. نتایج نشان داد که سایکوسل میتواند اثر منفی ناشی از تنش خشکی در ارقام ماری و میشن زیتون را تعدیل کند.
مقاله پژوهشی
ژیلا زنگویی؛ محمد رضا حسندخت؛ عبدالکریم کاشی
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر دو غلظت اسپرمیدین (5/0 و 1 میکرومولار) بر القای مادهزایی شش توده پیاز خوراکی بومی استان خراسان در محیط درونشیشهای انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد رویانزایی به‌ترتیب در محیطهای کشت M2 و M5 به دست آمد. بیشترین (41/1) و کمترین (33/0) درصد رویانزایی به‌ترتیب متعلق به توده‌های روشناوند ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر دو غلظت اسپرمیدین (5/0 و 1 میکرومولار) بر القای مادهزایی شش توده پیاز خوراکی بومی استان خراسان در محیط درونشیشهای انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد رویانزایی به‌ترتیب در محیطهای کشت M2 و M5 به دست آمد. بیشترین (41/1) و کمترین (33/0) درصد رویانزایی به‌ترتیب متعلق به توده‌های روشناوند بیرجند و سفید نیشابور بود. بیشترین درصد باززایی (33/3) مربوط به تودۀ آشخانۀ بجنورد در محیط کشت M2 بود. تودۀ آشخانۀ بجنورد و تودۀ درگز بیشترین و کمترین درصد بقای گیاه را داشتند (به‌ترتیب 25/81 و80/49 درصد). بنابراین، اسپرمیدین در دو غلظت 5/0 و 1 میکرومولار، بدون تنظیمکنندههای رشد گیاهی دیگر، بر مادهزایی پیاز تأثیر مثبت نداشت و نبایستی جایگزین 2,4-D و BA شود. ترکیب اسپرمیدین با هورمونهای دیگر رشدی میتواند سبب القای مادهزایی در پیاز شود.
مقاله پژوهشی
علی اصغر زینانلو؛ عیسی ارجی؛ محمد رضا تسلیم پور؛ محمد رمضانی ملک رودی؛ محمود عظیمی
چکیده
عوامل مختلفی به‌ویژه رقم و اقلیم در تولید روغن زیتون با کیفیت مطلوب نقش اساسی دارند. این پژوهش با 12 رقم زیتون در ایستگاه‌های تحقیقات زیتون (طارم، رودبار، گرگان، کازرون و سرپل ذهاب) بررسی شد. میوه‌های ارقام در هر منطقه با شاخص برداشت 4ـ 5/4 برداشت شد. داده‌های مربوط به ترکیب اسیدهای چرب براساس آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک‌های ...
بیشتر
عوامل مختلفی به‌ویژه رقم و اقلیم در تولید روغن زیتون با کیفیت مطلوب نقش اساسی دارند. این پژوهش با 12 رقم زیتون در ایستگاه‌های تحقیقات زیتون (طارم، رودبار، گرگان، کازرون و سرپل ذهاب) بررسی شد. میوه‌های ارقام در هر منطقه با شاخص برداشت 4ـ 5/4 برداشت شد. داده‌های مربوط به ترکیب اسیدهای چرب براساس آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی ارزیابی شد. نتایج نشان داد مقدار اسید پالمیتیک در مناطق گرم سرپل ذهاب و کازرون به‌طور کاملاً معنادار بیشتر بود. تشکیل اسید اولئیک به‌طور کاملاً معنادار تحت‌تأثیر رقم و دمای منطقه است. مقدار آن در مناطق طارم، گرگان و رودبار بیشتر از مناطق سرپل ذهاب و کازرون بود. رقم آمفیسیس در تمام مناطق آزمایششده اولئیک اسید بالا داشت. مقدار اسید لینولئیک منطقۀ سرپل ذهاب بیشتر از منطقۀ گرگان بود. نتایج نشان داد از میان ارقام مطالعه‌شده بهترین ترکیب اسیدهای چرب مربوط به رقم کرونیکی برای مناطق زیتونکاری طارم، رودبار و گرگان و فقط رقم آمفیسیس برای مناطق گرم مناسب بود. رقم شنگه پایینترین کیفیت ترکیب اسیدهای چرب به‌ویژه در مناطق گرم را داشت.
مقاله پژوهشی
لیلا تبریزی؛ فرناز دژابون؛ یونس مستوفی؛ مهدی مریدی فریمانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتی‌گراد)، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتی‌گراد)، مایکروویو (300، 600 و 900 وات) و روش طبیعی (خشک‌کردن در دمای اتاق) در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی در سالهای 1389و 1390 بررسی شد. عوامل فیزیکی و فیتوشیمیایی شامل سینتیک خشک‌شدن و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فلاونوئید کل، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل ارزیابی شدند. نتایج حاصل بیانگر نبود تأثیر معنادار نهادههای آلی به‌منزلۀ منبع تغذیه بر خصوصیات کیفی همیشه‌بهار جز فلاونوئید کل بود درحالیکه این خصوصیات به‌طور معنادار تحت‌تأثیر روش‌های خشک‌کردن قرار گرفتند. کاربرد مایکروویو در توانهای 300، 600 و 900 وات به‌ترتیب بیشترین میزان فلاونوئید، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل را به دنبال داشت درحالیکه دماهای مختلف آون از کمترین میزان این صفات برخوردار بود. همچنین اثر متقابل خشک‌کردن و منبع تغذیه بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی همیشه‌بهار معنادار بود و بیشترین و کمترین میزان این صفت، به‌ترتیب، از اثر متقابل ورمی‌کمپوست و مایکروویو 900 وات و ورمی‌کمپوست و آون 60 درجۀ سانتی‌گراد به دست آمد. بررسی روند منحنیهای خشک‌شدن نشان داد که با افزایش توان مایکروویو و دمای آون، شیب منحنی کاهش رطوبت افزایش و زمان خشک‌شدن گلها کاهش مییابد. در‌مجموع گزینش صحیح روش خشک‌کردن به عوامل متعددی بستگی دارد و در این میان استفاده از روشی بر مبنای مصرف بهینۀ انرژی و صرفه‌جویی در هزینه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
آزیتا بقال زاده کوچه باغی؛ فریبرز زارع نهندی؛ رحیم نقشی بند حسنی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر CPPU و GA3 بر کیفیت و کمّیت میوۀ انگور سلطانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در تاکستانی تجاری نزدیک شهرستان بناب به اجرا در‌آمد. در مرحلۀ میوهبندی محلول‌پاشی با استفاده از اسید جیبرلیک (صفر، 20 و 40 میلی‌گرم بر لیتر) و CPPU (صفر، 5/7 و 15 میلی‌گرم بر لیتر) صورت گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر CPPU و GA3 بر کیفیت و کمّیت میوۀ انگور سلطانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در تاکستانی تجاری نزدیک شهرستان بناب به اجرا در‌آمد. در مرحلۀ میوهبندی محلول‌پاشی با استفاده از اسید جیبرلیک (صفر، 20 و 40 میلی‌گرم بر لیتر) و CPPU (صفر، 5/7 و 15 میلی‌گرم بر لیتر) صورت گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای تنظیمکنندۀ رشد بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی میوۀ انگور سلطانی مثل طول و قطر حبه، جرم حبه، درصد مادۀ خشک و رطوبت میوه، ارزش رنگ قرمز، میزان مساحت سطح و چروکیدگی حبه اثر معنادار داشتند. در مقابل، این تیمارها بر pH و اسید کل میوه تأثیری نداشتند. همچنین برهم کنش تیمارهای تنظیمکنندۀ رشد بر میزان ویتامین ث و حجم حبهها اثر معناداری نشان داد. اسید جیبرلیک سبب کاهش میزان بریکس، درصد مادۀ خشک و ارزش رنگ قرمز شد و میزان چروکیدگی حبهها را افزایش داد. در مقابل، تیمار 5/7 میلی‌گرم بر لیتر CPPU به‌دلیل نداشتن اثر منفی بر ویژگی‌های یادشده در بالا برای اسید جیبرلیک، به نظر میرسد به‌منزلۀ یک تیمار مناسب برای بهبود کیفیت و کمّیت میوۀ انگور رقم سلطانی در شرایط تاکستانهای منطقه برای هر دو هدف توام تازهخوری و کشمش قابل پیشنهاد است.
مقاله پژوهشی
روح‌انگیز نادری؛ علیرضا خالقی؛ مصباح بابالار؛ سید علیرضا سلامی
چکیده
دما و به‌ویژه یخبندانهای دیرهنگام از فاکتورهای مهم محیطی محدود‌کنندة پراکنش جغرافیای گیاهان چوبی است. مطالعهای دربارة میزان مقاومت به تنش یخزدگی گیاهان چهارساله و درختان بالغ توت آمریکایی با هدف کاربری در فضای سبز شهری در دانشگاه تهران به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نمونهبرداری از شاخههای ...
بیشتر
دما و به‌ویژه یخبندانهای دیرهنگام از فاکتورهای مهم محیطی محدود‌کنندة پراکنش جغرافیای گیاهان چوبی است. مطالعهای دربارة میزان مقاومت به تنش یخزدگی گیاهان چهارساله و درختان بالغ توت آمریکایی با هدف کاربری در فضای سبز شهری در دانشگاه تهران به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نمونهبرداری از شاخههای یک‌ساله با رشد یکسان از پانزدهم آذر تا پانزدهم اسفند با فاصلۀ زمانی سی روز یک‌بار انجام شد. نمونه‌ها برای اعمال دماهای انجماد (5-، 10-، 15-، 20-، 25- و 30- درجة سانتی‌گراد) به سرماساز ترموگرادیان منتقل شدند؛ سپس میزان مقاومت به دماهای انجماد با اندازهگیری نشت الکترولیتها، رشد مجدد نمونه‌ها، رطوبت نسبی شاخهها، میزان پرولین، پروتئین و کربوهیدراتهای محلول ارزیابی شد. نتایج نشان داد با کاهش دمای یخزدگی، نشت الکترولیتها در اسفندماه در نمونه‌های درختان بالغ و چهارساله به‌طور معناداری افزایش مییابد، اما در سایر ماهها مقاومت بالایی نشان دادند و بین درصد نشت الکترولیتها و درصد بقای نمونه‌ها همبستگی معناداری (**88/0- =r) مشاهده شد. بیشترین و کمترین کربوهیدراتهای محلول در ماه‌های مختلف به‌ترتیب مربوط به ماه‌های آذر و اسفند بود و همبستگی منفی بالایی با درصد نشت الکترولیتها (**98/0- =r) داشت. حداقل محتوای پرولین شاخهها نیز مربوط به ماه اسفند بود که بیشترین نشت یونی و کمترین رشد مجدد در نمونه‌ها مشاهده شد. با توجه به اینکه خسارت عمدۀ یخزدگی در این گونه مربوط به ماه اسفند و دماهای کمتر از 20- درجۀ سانتی‌گراد است، بهنظر میرسد درخت توت آمریکایی نسبت به دماهای انجماد مقاوم و یا بهنسبت مقاوم است.
مقاله پژوهشی
محمد جواد نظری دلجو؛ احمد خلیقی؛ مصطفی عرب؛ رویا کرمیان؛ حمیده جابریان همدان
چکیده
مهم‌ترین عارضۀ پس از برداشت ژربرا، خمیدگی ساقه در ناحیۀ زیر گلآذین است. پدیدۀ تشکیل لیگنین یکی از فرضیههای مهم مطالعه‌شده و دلایل خمیدگی ساقۀ ژربراست. بهمنظور مطالعۀ تأثیر اسید سالیسیلیک بر فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز به‌منزلۀ مهم‌ترین آنزیم دخیل در چرخۀ فنیلپروپانوییدها و در‌نتیجه تشکیل ...
بیشتر
مهم‌ترین عارضۀ پس از برداشت ژربرا، خمیدگی ساقه در ناحیۀ زیر گلآذین است. پدیدۀ تشکیل لیگنین یکی از فرضیههای مهم مطالعه‌شده و دلایل خمیدگی ساقۀ ژربراست. بهمنظور مطالعۀ تأثیر اسید سالیسیلیک بر فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز به‌منزلۀ مهم‌ترین آنزیم دخیل در چرخۀ فنیلپروپانوییدها و در‌نتیجه تشکیل لیگنین و کنترل عارضۀ خمیدگی ساقه، آزمایشی با استفاده از سطوح مختلف اسید سالیسیلیک (mM 1 و 75/0، 5/0، 25/0، 0) در دو رقم ژربرای حساس (Ecco) و مقاوم (Double dutch) به خمیدگی براساس آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش بیانگر تأثیر معنادار رقم، هورمون و اثر متقابل رقم و اسید سالیسیلیک بر پایداری غشای سلولی، درصد خمیدگی، فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز و تشکیل لیگنین بود. با توجه به نتایج آزمایش ارتباط مستقیم و منفی بین میزان فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز و درجۀ خمیدگی ساقه وجود داشت. بر همین اساس رقم Double dutch با درجۀ خمیدگی کمتر، فعالیت آنزیمی دو برابری نسبت به رقم Ecco با درجۀ خمیدگی بیشتر، نشان داد. همچنین اسید سالیسیلیک بسته به غلظت و رقم تأثیر معناداری بر فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز، تشکیل لیگنین و در‌نتیجه عارضۀ خمیدگی ساقه نشان داد. بهطوریکه بیشترین فعالیت آنزیمی در ارقام Double dutch و Ecco به‌ترتیب در غلظتهای 5/0 و 25/0 میلیمولار حاصل شد. بهطورکلی، نتایج آزمایش بیانگر تأثیر مثبت اسید سالیسیلیک به‌ویژه در غلظتهای پایین بر لیگنین ساقۀ گلدهنده و عارضۀ خمیدگی ساقۀ ارقام بررسی‌شده ژربرا بود.
مقاله پژوهشی
بهمن زاهدی؛ امیر صحرارو
چکیده
بهمنظور مطالعۀ ریز‌ازدیادی گیاه مرزۀ خوزستانی، بذور این گیاه در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) نیم‌غلظت کشت و سپس گیاهچه‌ها واکشت شدند. پس از آن نمونه‌ها در سطوح مختلف هورمونهای BA و Kinetin، به‌صورت منفرد یا در ترکیب با IBA کشت شدند. نتایج نشان داد، بیشترین میزان پرآوری (4/2 شاخه) در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و 3 میلی‌گرم در لیتر BA ...
بیشتر
بهمنظور مطالعۀ ریز‌ازدیادی گیاه مرزۀ خوزستانی، بذور این گیاه در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) نیم‌غلظت کشت و سپس گیاهچه‌ها واکشت شدند. پس از آن نمونه‌ها در سطوح مختلف هورمونهای BA و Kinetin، به‌صورت منفرد یا در ترکیب با IBA کشت شدند. نتایج نشان داد، بیشترین میزان پرآوری (4/2 شاخه) در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و 3 میلی‌گرم در لیتر BA مشاهده شد. در بخش طول شاخه، طویلترین شاخهها (76/5 سانتیمتر) در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و 5/1 میلی‌گرم در لیتر BA به دست آمد. بیشترین درصد ریشهزایی (2/85 درصد) در محیط کشت MS با 4/1 غلظت نمک به دست آمد. بیشترین تعداد ریشه (3/12) با طول 55/1 سانتیمتر ریشه، در محیط کشت MS با 2/1 غلظت نمک، به دست آمد. بیشترین درصد ریشهزایی (3/64 درصد) در غلظت 25/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و بیشترین تعداد ریشه (4/8 و 7/7)، به‌ترتیب در غلظتهای 25/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA، به دست آمدند. در‌مجموع میتوان تیمار 25/0 میلی‌گرم در لیتر IBA به همراه 3 میلی‌گرم در لیتر BA را به‌منزلۀ مفیدترین ترکیبات هورمونی برای ریز‌ازدیادی مرزۀ خوزستانی نام برد.
مقاله پژوهشی
معصومه عباسی؛ ولی ربیعی؛ جلال صبا
چکیده
بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی انگور در شهرستان ماهنشان (زنجان) پژوهشی طی سالهای 1390ـ 1391 انجام شد. در مراحل مختلف رشدی (بازشدن جوانه، شکوفه‌دهی، و رسیدن میوه) صفات کمّی و کیفی 12 ژنوتیپ انگور (مراغه، شاهانی، خلیلی، آق اوزوم، قرمز کشمش، آق کشمش، قارا کشمش، عسگری، پرت پرت، صاحبی، قزل اوزوم و گندمه) براساس توصیفگر بین‌المللی IBPGR ارزیابی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی انگور در شهرستان ماهنشان (زنجان) پژوهشی طی سالهای 1390ـ 1391 انجام شد. در مراحل مختلف رشدی (بازشدن جوانه، شکوفه‌دهی، و رسیدن میوه) صفات کمّی و کیفی 12 ژنوتیپ انگور (مراغه، شاهانی، خلیلی، آق اوزوم، قرمز کشمش، آق کشمش، قارا کشمش، عسگری، پرت پرت، صاحبی، قزل اوزوم و گندمه) براساس توصیفگر بین‌المللی IBPGR ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که کلیۀ ژنوتیپها به گونۀ اروپایی (Vinifera) تعلق دارند. در بین ژنوتیپها قزل اوزوم و گندمه پرچمهای واژگون داشتند که در برنامههای اصلاح نباتی اهمیت زیادی دارند. نتایج تجزیۀ همبستگی ساده، وجود همبستگیهای مثبت و منفی معنادار بین برخی صفات را نشان داد. تجزیۀ خوشه‌ای صفات ارزیابیشده در فاصلۀ اقلیدوسی10، ژنوتیپها را به سه گروه مجزا تقسیم کرد. پنج ژنوتیپ (کشمش قرمز، کشمش سفید، عسگری، پرت پرت و آق اوزوم) در گروه اول قرار گرفتند و در گروههای دوم و سوم به‌ترتیب ژنوتیپ‌های (مراغه، شاهانی و خلیلی) و (قزل اوزوم، گندمه، کشمش سیاه و صاحبی) قرار گرفتند. همچنین نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی اول 32/78 درصد از تغییرات کل را توجیه کرد.
مقاله پژوهشی
فرشاد دشتی؛ سعید ذوقی؛ احمد ارشادی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم کاشت و هرس شاخه بر شاخصهای رشد، عملکرد و ویژگی‌های کیفی طالبی گلخانهای پژوهشی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور، رقم (میرلا و گالیا‌ـ 52)، هرس شاخه (تک و دو شاخه) و تراکم (2، 4/2، 8/2 و 6/3 بوته در مترمربع) انجام گرفت. نتایج نشان داد هر دو رقم واکنش‌پذیری بهتری نسبت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم کاشت و هرس شاخه بر شاخصهای رشد، عملکرد و ویژگی‌های کیفی طالبی گلخانهای پژوهشی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور، رقم (میرلا و گالیا‌ـ 52)، هرس شاخه (تک و دو شاخه) و تراکم (2، 4/2، 8/2 و 6/3 بوته در مترمربع) انجام گرفت. نتایج نشان داد هر دو رقم واکنش‌پذیری بهتری نسبت به هرس دوشاخه در رابطه با تعداد میوه در بوته نشان دادند. در رابطه با بیشتر صفات رشدی و کیفی میوۀ رقم گالیا نسبت به رقم میرلا برتری نشان داد. در رابطه با هرس، هرس دوشاخه، بالاترین تعداد میوه در بوته (15/3)، عملکرد (47/12کیلوگرم در مترمربع)، عملکرد تکبوته (79/4کیلوگرم در بوته) و طول میانگره را داشت. با افزایش تراکم کاشت، عملکرد در مترمربع، ارتفاع بوته و طول میانگره افزایش ولی تعداد گره، تعداد میوه در بوته، عملکرد تکبوته و وزن تکمیوه کاهش یافت. درنهایت هرس دوشاخه و تراکم 6/3 بوته در مترمربع با توجه به عملکرد بالا (60/11کیلوگرم) و عدم تأثیر منفی بر اندازه و کیفیت میوۀ تیمار برتر در هر دو رقم تشخیص داده شد.
مقاله پژوهشی
مریم جبلی؛ محبتعلی نادری شهاب؛ حمیدرضا فیضی؛ علی اشرف جعفری
چکیده
پده (Populus euphratica Oliv.) گونۀ بومی مقاوم به گرما، سرما و شوری است و دامنۀ اکولوژیک گستردهای دارد. ماندگاری بذر پده در شرایط متعارف بسیار کوتاه است و امکان نگهداری آن در شرایط بانک ژن وجود ندارد. برای نگهداری بذر این گونه در شرایط عادی (°C22+) و فراسرد یا ازت مایع (°C196-) از سه تیمار PVS2، گلیسرول 30 درصد و آبگیری همراه با بذور شاهد استفاده ...
بیشتر
پده (Populus euphratica Oliv.) گونۀ بومی مقاوم به گرما، سرما و شوری است و دامنۀ اکولوژیک گستردهای دارد. ماندگاری بذر پده در شرایط متعارف بسیار کوتاه است و امکان نگهداری آن در شرایط بانک ژن وجود ندارد. برای نگهداری بذر این گونه در شرایط عادی (°C22+) و فراسرد یا ازت مایع (°C196-) از سه تیمار PVS2، گلیسرول 30 درصد و آبگیری همراه با بذور شاهد استفاده شد. بذور بهمدت یک هفته، یک ماه و یک سال در شرایط فراسرد ذخیره و در °C22+ به ژرمیناتور وارد شدند. جوانهزنی بذور در °C22+ در پیش‌تیمارهای گلیسرول 30 درصد و PVS2، از 90 درصد به 00/35 و 67/41 کاهش یافت. جوانهزنی در یک سال ذخیرهسازی، در شرایط فراسرد (°C196-) از 90 درصد به 67/26 و 33/28 کاهش یافت. تیمار کاهش رطوبت بذر یا آبگیری بهترین نتیجه را در جوانهزنی و استقرار بذر در آزمایشگاه و گلخانه داشت. بذور شاهد در شرایط عادی بیش از چند ماه زندهمانی نداشتند و بذور فراسردی نیز در طول یک سال ماندگاری در شرایط فراسرد (°C196-) تغییری در زندهمانی، جوانهزنی و استقرار آن‌ها مشاهده نشد.
مقاله پژوهشی
مهدی رضائی؛ احمد بالندری
چکیده
در این پژوهش طی سه سال متوالی (1389ـ 1391) یک سری تلاقیهای دو‌طرفه بین ژنوتپپهای وحشی زرشک و زرشک بی‌دانۀ باغی انجام گرفت و میزان تشکیل دانه و میوه در این تلاقیها بررسی شد و سپس بقای دانهالها در سیستمهای کشتی ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهندۀ اثر معنادار ژنوتیپ دانه‌گرده در درصد تشکیل میوه، دانه و میوه‌های دانهدار ...
بیشتر
در این پژوهش طی سه سال متوالی (1389ـ 1391) یک سری تلاقیهای دو‌طرفه بین ژنوتپپهای وحشی زرشک و زرشک بی‌دانۀ باغی انجام گرفت و میزان تشکیل دانه و میوه در این تلاقیها بررسی شد و سپس بقای دانهالها در سیستمهای کشتی ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهندۀ اثر معنادار ژنوتیپ دانه‌گرده در درصد تشکیل میوه، دانه و میوه‌های دانهدار زرشک باغی بود. دانهگردۀ ژنوتیپ R2N1 به‌ترتیب با 46 و 22/2 درصد تشکیل میوه و دانهگردۀ ژنوتیپ R4N1 با 69 و 20/22 درصد تشکیل میوه و دانه کمترین و بیشترین میزان را داشتند. همچنین اختلاف معناداری بین ژنوتیپها در درصد تشکیل میوه، دانه و میوه‌های دانهدار هنگام گرده‌افشانی با دانهگردۀ زرشک بی‌دانه وجود داشت. نتایج این پژوهش نشان میدهد که دانههای گردۀ زرشک بی‌دانۀ باغی کارایی لازم در تشکیل دانه در ژنوتیپ‌های وحشی زرشک را دارند و پدیدۀ نرعقیمی در زرشک باغی وجود ندارد. نتایج بررسی میزان بقای دانهالها نشان داد که کشت بهارۀ دانه در بستر کوکوپیت مخلوط با کمی پرلایت در زیر سیستم میست به میزان قابل توجهی درصد بقای دانهالها را افزایش میدهد.
مقاله پژوهشی
مهدی حدادی نژاد؛ سمیه قاسمی عمران؛ فاطمه عظیمی آهنگری
چکیده
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیت‌های وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل ...
بیشتر
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیت‌های وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل و صفات کمّی و کیفی میوه نمونه‌های تمشک سیاه در سه تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی منفی و معناداری بین میزان خسارت ظاهری آفات و بیماری‌ها در بوته با تعداد خار، جهت خار، سطح مقطع تنه و نوع برگچۀ انتهایی بوته‌ها وجود دارد. براساس نتایج تجزیه به عامل‌ها چهار عامل اصلی صفات خار، کمّیت میوه، عادت رشد بوته و گلدهی بیش از 95 درصد از واریانس کل را توصیف کردند. صفات مرتبط با خار شامل اندازه و جهت خار، کرکدار‌بودن شاخه و سطح مقطع شاخه، اندازۀ میوه و اندازۀ گل 50 درصد واریانس کل را شامل می‌شدند. بنا بر نتایج تجزیۀ خوشه‌ای نمونه‌ها در حد تفاوت 100 درصد به دو دسته تقسیم شدند. نمونه‌های مربوط به منطقۀ قائم‌شهر با وجود قرار‌داشتن در یک منطقه با یکدیگر تفاوت نشان دادند و در دسته‌های جداگانه قرار گرفتند که مؤید وجود تنوع در بین ژنوتیپ‌های استفاده‌شدۀ افراد محلی برای تمشک‌چینی است. در دستۀ دوم تفکیک نمونه‌ها با منشأ جغرافیایی آن‌ها مطابقت داشت.
