ارزیابی ریز ازدیادی گیاه دارویی مرزۀ خوزستانی (Satureja khuzistanica)

زاهدی, بهمن; صحرارو, امیر

doi:10.22059/ijhs.2015.54624

ارزیابی ریز ازدیادی گیاه دارویی مرزۀ خوزستانی (Satureja khuzistanica)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد

² استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

10.22059/ijhs.2015.54624

چکیده

به‌منظور مطالعۀ ریز‌ازدیادی گیاه مرزۀ خوزستانی، بذور این گیاه در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) نیم‌غلظت کشت ‌و سپس گیاهچه‌ها واکشت شدند. پس‌ از آن نمونه‌ها در سطوح مختلف هورمون‏های BA و Kinetin، به‌صورت منفرد یا در ترکیب با IBA کشت شدند. نتایج نشان داد، بیشترین میزان پرآوری (4/2 شاخه) در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و 3 میلی‌گرم در لیتر BA مشاهده شد. در بخش طول شاخه، طویل‌ترین شاخه‌ها (76/5 سانتی‌متر) در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و 5/1 میلی‌گرم در لیتر BA به دست آمد. بیشترین درصد ریشه‌زایی (2/85 درصد) در محیط کشت MS با 4/1 غلظت نمک به دست آمد. بیشترین تعداد ریشه (3/12) با طول 55/1 سانتی‌متر ریشه، در محیط کشت MS با 2/1 غلظت نمک، به دست آمد. بیشترین درصد ریشه‌زایی (3/64 درصد) در غلظت 25/0 میلی‌گرم در لیتر IBA و بیشترین تعداد ریشه (4/8 و 7/7)، به‌ترتیب در غلظت‌های 25/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA، به دست آمدند. در‌مجموع می‌توان تیمار 25/0 میلی‌گرم در لیتر IBA به همراه 3 میلی‌گرم در لیتر BA را به‌منزلۀ مفید‌ترین ترکیبات هورمونی برای ریزازدیادی مرزۀ خوزستانی نام برد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2008482.1394.46.2.11.2

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Satureja khuzistanica micropropagation as a medicinal plant

نویسندگان [English]

Bahman Zahedi ¹
Amir Sahraroo ²

¹ . Assistant Professor, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorram Abad, Iran

² . Assistant Professor, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Rasht, Iran

چکیده [English]

An experiment was conducted to study the micropropagation of Satureja khuzistanica. The seeds were planted in 1/2MS medium. After germination and growth of plantlets, they were subcultured in fresh medium. Then, they cultured into medium supplemented by different concentrations of BA and Kinetin. Results showed that, the highest proliferation (2.4 shoots) was observed at concentrations of 0.5 mg/l IBA and 3 mg/l BA while the lowest proliferation (1.12 and 1.04 shoots) was produced at concentration of 0.25 mg/l IBA, 1.5 mg/l BA and also 0.5 mg/l Kinetin. The tallest shoots (5.76 cm) were obtained at concentration of 0.5 mg/l IBA and 1.5 mg/l BA whereas the smallest ones (2.44 cm) were observed at concentration of 1 mg/l Kinetin. Lowest percentage of survived plantlets (46.6 %) were observed in the media with IBA at concentration of 0.25 mg/l and BA at concentration of 1.5 mg/l. Quarter salt strength MS basal medium induced rich rooting response (85.2%), when compared with ½ salt strength MS (46.66%) and MS (17.6%), media. The highest rooting percentage (64.30%) and number of roots (7.7 and 8. 4) were obtained at 0.25 and 0.50 mg/l IBA, respectively. Overall, media containing 0.25 mg/l IBA plus 3 mg/l BA can be recommended for micropropagation of S. khuzistanica.

کلیدواژه‌ها [English]

explants
Hormone
Media
micro propagation
Saturja khuzistanica

مراجع

1. Afzalifar, M. (2012). Evaluation of different propagation and androgenesis in Satureja khuzistanica and S. rechingeri. M.Sc. thesis. Medicinal Plants and Drug Research Institute. Shahid Beheshti University, Iran. (in Farsi)
2. Arikat, N. A., Jawad, F. M., Karam, N. S. & Shibli, R. A. (2004). Micropropagation and accumulation of essential oils in wild sage (Salvia fruticosa Mill.). Scientia Horticulturae, 100, 193-202.
3. Cristna, M. F. D., Esquibel, M. A. & Dos Santos, A.V. P. (1990). In vitro propagation of the alkaloid producing plant Datura insignis Barb. Rodr. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 21, 75-78.
4. Cuenca, S. & Amo-Marco, J. B. (2000). In vitro propagation of two Spanish endemic species of Salvia through bud proliferation. In Vitro Cellular & Developmental Biology – Plant, 36, 225-229.
5. Fotovati, H. & Noorbakhsh, S. (2009). Biotechnology, the new aspect for agricultural progress. The 6^th National Biotechnology Congress of Iran, Tehran. (in Farsi).
6. Hadian, J. (2008). Evaluation of genetic diversity of endemic Iranian Satureja species. PhD thesis. University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Iran.(in Farsi)
7. Hadian, J., Mirjalili, M. H. & Ganjipoor, N. (2011). Morphological and phytochemical characterization of natural populations of Satureja khuzestanica. Chemistry & Biodiversity, 8, 902-915.
8. Iram, S. & Anis, M. (2008). An improved plant regeneration system and ex vitro acclimatization of Ocimum basilicum L. Acta Physiologiae Plantarum, 30, 493-499.
9. Jamzad, Z. (1994). A new species of the genus Satureja from Iran. The Iranian Journal of Botny, 6(2), 215-218.
10. Mao, A. H., Wettem, A., Fay, M. & Caligari, P. D. S. (1995). In vitro propagation of Clerodendrum colebrookianum Walp, a potential natural anti-hypertension medicinal plant. Plant Cell Reports, 14, 493-496.
11. Morimoto, S., Goto,Y. & Shorama, Y. (1994). Production of lithospermic acid B and rosmarinic acid in callus tissue and regenerated plantlets of Salvia miltiorrhiza. Journal of Natural Products, 57, 817-823.
12. Murashige, T. & Skoog, F. (1962). A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Plant Physiology, 15, 473-497.
13. Pereira, A. M. S., Bertoni, B. W., Moraes, R. M. & Franca, S. C. (2000). Micropropagation of Salix humboldtiana Hild. Revista Brasileriade Plantas Medicinasis, 2, 17-21.
14. Preira, N. A. B. (1996). In vitro propagation of Hancornia speciosa, a tropical fruit tree. In Vitro Cellular Development Biology, 32, 253-256.
15. Saxena, C., Rout, G. R. & Das, P. (1998). Micropropagation of Psoralea corylifolia.Linn. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences, 20, 8-15.
16. Sefidkon, F., Abbasi, K., Jamzad, Z. & Ahmadi, S. (2007). The effect of distillation methods and stage of plant growth on the essential oil content and composition of Satureja rechingeri Jamzad. Food Chemistry, 100 (3), 1054-1058.
17. Tripathi, L. & Tripathi, J. N. (2003). Role of biotechnology in medicinal plants. Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 2, 243-253.