علی رضائی؛ کاظم ارزانی؛ سعادت ساریخانی
چکیده
این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک ژنوتیپهای گردو در شمال استان همدان، طی سالهای باغی 96-1395 انجام شد. بدین منظور، تعداد 84 ژنوتیپ انتخاب و براساس دو توصیفنامه IPGRI و UPOVمورد ارزیابی قرار گرفتند، که پس از دو سال ارزیابی تعداد 12 ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک ژنوتیپهای گردو در شمال استان همدان، طی سالهای باغی 96-1395 انجام شد. بدین منظور، تعداد 84 ژنوتیپ انتخاب و براساس دو توصیفنامه IPGRI و UPOVمورد ارزیابی قرار گرفتند، که پس از دو سال ارزیابی تعداد 12 ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات فنولوژیک نشان داد که ژنوتیپ HaRaToMa23، با 23 روز تاخیر برگدهی نسبت به ژنوتیپ استاندارد مرجع، دیربرگدهترین ژنوتیپ بود. بهعلاوه سه ژنوتیپ HaRaSuSh1، HaRaToMa24 و HaRaVaAh17 هموگام بودند. براساس مطالعات پومولوژیک وزن دانه، مغز و درصد مغز در ژنوتیپهای برتر به ترتیب از 60/95-22/12 گرم، 56/11-82/6 گرم و 47/59-15/47 درصد متغیر بود، کمترین میزان ضخامت پوست سخت (77/0 میلیمتر) در بین ژنوتیپهای برتر شناسایی‌شده مربوط به ژنوتیپ HaRaVaAh9 بود و ژنوتیپ HaRaSuSh1 دارای بیشترین میزان وزن دانه و مغز و ژنوتیپ HaRaSuSh2 دارای بیشترین درصد مغز بود. ژنوتیپهای برتر انتخابی دارای عادت باردهی جانبی بودند که رنگ مغز دانه آنها از روشن تا بسیار روشن متغیر بود که به راحتی از پوست سخت قابل تشخیص بود. براساس نتایج به‌دست‌آمده، همبستگی مثبت و معنیداری (**96/0=r) در سطح احتمال یک درصد بین صفات تاریخ برگدهی و تاریخ برداشت، عملکرد درخت با وزن دانه (** 63/0=r) و درصد باردهی جانبی (**73/0=r) در سطح احتمال یک درصد مشاهده گردید. بهطور کلی و براساس نتایج به‌دست‌آمده، ژنوتیپهای برتر انتخابی از نظر بسیاری از صفات مهم اصلاحی نسبت به ارقام تجاری برتر بودند که میتواند در برنامههای اصلاحی در راستای معرفی رقم های جدید استفاده شود.
بهمن فتاحی؛ کاظم ارزانی؛ محمد کاظم سوری؛ محسن برزگر
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کادمیم و سرب بر صفات ریخت‌شناسی، فیزیولوژی و فتوسنتزی ریحان انجام شد. خاک مورد استفاده قبل از کشت، به‌مدت 2 ماه با استفاده از محلول‌های سرب (صفر، 100، 200 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و کادمیم (صفر، 5، 10 و 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. نتایج نشان داد در تیمارهای کادمیم و سرب صفات ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کادمیم و سرب بر صفات ریخت‌شناسی، فیزیولوژی و فتوسنتزی ریحان انجام شد. خاک مورد استفاده قبل از کشت، به‌مدت 2 ماه با استفاده از محلول‌های سرب (صفر، 100، 200 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و کادمیم (صفر، 5، 10 و 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. نتایج نشان داد در تیمارهای کادمیم و سرب صفات مربوط به کیفیت و بازار‌پسندی ریحان شامل تعداد شاخه‌های فرعی، زمان به گل رفتن گیاه و قطر ساقه نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با افزایش غلظت کادمیم از صفر تا 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک، میزان کادمیم برگ ریحان از 71/0 به 06/3 میلیگرم بر گرم وزن خشک و با افزایش غلظت سرب از صفر تا 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک، میزان سرب برگ از 93/0 به 95/4 میلیگرم بر گرم وزن خشک افزایش یافت. تیمارهای کادمیم و سرب منجر به کاهش معنی‌دار شاخص کلروفیل (95/22 به 98/13)، مقدار کلروفیل a (755/0 به 333/0 میلیگرم بر گرم وزن تر)، مقدار کلروفیل b (330/0 به 125/0میلیگرم بر گرم وزن تر) و میزان کاروتنوییدها (228/0 به 095/0 میلیگرم بر گرم وزن تر) شد. همچنین میزان عملکرد و کارایی فتوسیستم II (834/0 به 422/0) نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با توجه به اینکه افزایش کادمیم و سرب برای سلامت انسان مضر و خطرات جدی به همراه دارد، لازم است از کشت سبزیجات در مناطق آلوده به فلزات سنگین مانند کادمیوم و سرب جلوگیری شود.
زینب شفائی چروش؛ کاظم ارزانی
چکیده
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگی‌های میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد ...
بیشتر
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگی‌های میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد و دامنۀ تغییرات آن بین 75-32/57 درصد وزن خشک مغز گردو بود. نوع و میزان اسیدهای چرب روغن گردو با دستگاه GC اندازهگیری شد. نتایج به‌دست‌آمده از این بررسی نشان داد، بیش از 88 درصد ترکیب اسیدهای چرب روغن گردو از نوع غیراشباع بود. از اسیدهای چرب روغن گردو لینولئیک اسید (77/57-38/39 درصد)، اسید چرب غالب و اولئیک اسید (29/41-67/20 درصد)، لینولنیک اسید (89/12-84/7 درصد)، پالمتیک اسید (33/9-7/6 درصد) و استئاریک اسید (67/4-47/1 درصد) بیشترین مقادیر را داشتند. ارزیابی همبستگی بین صفات در این بررسی نشان داد، ارتباط منفی معنیداری بین اسیدهای چرب اولئیک اسید و لینولئیک اسید وجود دارد. نتایج این بررسی همچنین نشان داد، درصد میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب مغز گردو تحت تأثیر ویژگی‌های فیزیکی دانه و شرایط اقلیمی مناطق قرار نگرفت.
علوم میوه
مصطفی قاسمی؛ کاظم ارزانی؛ عباس یداللهی؛ حسین حکم آبادی
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی روی رشد و غلظت عناصر معدنی برگ و ریشۀ چهار پایۀ دانهالی پسته شامل بادامی ریز زرند، قزوینی، سرخس و بنه انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل 100 درصد نیاز آبی گیاه (شاهد)، 65 درصد نیاز آبی گیاه (تنش متوسط) و 30 درصد نیاز آبی گیاه (تنش شدید) بودند که 75 روز روی دانهال‌های چهار‌ماهۀ پسته اعمال شدند. در انتهای ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی روی رشد و غلظت عناصر معدنی برگ و ریشۀ چهار پایۀ دانهالی پسته شامل بادامی ریز زرند، قزوینی، سرخس و بنه انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل 100 درصد نیاز آبی گیاه (شاهد)، 65 درصد نیاز آبی گیاه (تنش متوسط) و 30 درصد نیاز آبی گیاه (تنش شدید) بودند که 75 روز روی دانهال‌های چهار‌ماهۀ پسته اعمال شدند. در انتهای آزمایش، مقدار عناصر غذایی در برگ و ریشۀ گیاهان بررسی شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیرات معناداری روی بیومس و وضعیت مواد معدنی برگ و ریشۀ پایه‌های مطالعه‌شده داشت. از نظر وزن خشک ساقه، ریشه و برگ، پایه‌های بنه و بادامی ریز زرند کمتر تحت‌تأثیر خشکی قرار گرفتند. پایۀ بنه بیشترین مقدار عناصر فسفر و منگنز برگ و فسفر، پتاسیم و کلسیم ریشه را در شرایط تنش آبی نشان داد. پایۀ بادامی ریز زرند نیز بیشترین مقدار منیزیم برگ و ریشه را در شرایط تنش آبی داشت. پایۀ قزوینی بیشترین مقدار ازت، پتاسیم و مس برگ و آهن، مس و روی ریشه را در شرایط تنش آبی داشت. پایۀ سرخس نیز بیشترین مقادیر آهن برگ و ازت و منگنز ریشه را در شرایط تنش خشکی نشان داد. براساس نتایج می‌توان نتیجه گرفت تنش خشکی تأثیرات منفی بر پایه‌های دانهالی پسته داشت و پایۀ بنه و بادامی ریز زرند نسبت به سایر پایهها مقاومت بیشتری به تنش خشکی نشان دادند.
اکرم اکبری؛ ناصر بوذری؛ محمد اسماعیل امیری؛ کاظم ارزانی
چکیده
ارزیابی خصوصیات پومولوژیکی میتواند در انتخاب ارقام برتر برای کشت در سطح تجاری مفید باشد. بدین منظور پنج رقم جدید وارداتی گیلاس از مجارستان شامل استلا، سان‌بورست، قرمز دورفی، سامیت و سابیما و دو رقم گیلاس شاهد به نام‌های سیلژ بلامارکا و سیاه مشهد در ایستگاه تحقیقات باغبانی کمال‌شهر‌ـ کرج به‌مدت دو سال با استفاده از شش صفت کمّی ...
بیشتر
ارزیابی خصوصیات پومولوژیکی میتواند در انتخاب ارقام برتر برای کشت در سطح تجاری مفید باشد. بدین منظور پنج رقم جدید وارداتی گیلاس از مجارستان شامل استلا، سان‌بورست، قرمز دورفی، سامیت و سابیما و دو رقم گیلاس شاهد به نام‌های سیلژ بلامارکا و سیاه مشهد در ایستگاه تحقیقات باغبانی کمال‌شهر‌ـ کرج به‌مدت دو سال با استفاده از شش صفت کمّی و چهار صفت بیوشیمیایی میوه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. نتایج حاصل از مقایسۀ میانگینها نشان داد که بیشترین وزن میوه (21/7 گرم)، طول میوه (23/23 میلیمتر)، عرض شکمی (7/23 میلیمتر) و حجم میوه (09/7 سیسی) را رقم سان‌بورست[1] و کمترین آن را رقم بلامارکا داشت. میانگین مقدار مواد جامد محلول کل از 59/22درصد در رقم سیاه مشهد تا 29/18درصد در رقم استلا تغییر کرد. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش مشخص کرد که رقم سان‌بورست نسبت به سایر ارقام بررسی‌شده بهترین خصوصیات پومولوژیکی در شرایط آب و هوایی کرج را دارد. همچنین این رقم میتواند با توجه به خصوصیت خود‌گشن بودن به‌منزلۀ یکی از ارقام قابل رقابت با سیاه مشهد به‌خصوص در مناطقی که مشکل گردهافشانی به‌دلیل شرایط نامناسب آبوهوایی در زمان حرکت و ویزیت زنبورها دارند مورد توجه قرار گیرد.
[1]. Sunburst
سعادت ساریخانی خرمی؛ کاظم ارزانی؛ محمود رضا روزبان؛ مریم میر سلیمانی
چکیده
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، ...
بیشتر
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، 110 ژنوتیپ انتخاب شد که پس از مشاهدات اولیه، بر اساس عدم تظاهر علائم بلایت و سرمازدگی و وزن میوه بالاتر از 5/6 گرم، از میان آن¬ها تعداد 48 ژنوتیپ برای مطالعات بعدی گزینش گردید. در ادامه پژوهش، صفات فنولوژیکی و پومولوژیکی ژنوتیپ¬های منتخب، بر اساس دو توصیف نامه IPGRI و UPOV مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، دامنه تغییرات وزن میوه، وزن مغز، درصد مغز و ضخامت پوست سخت به ترتیب بین 8/19-6/8 گرم، 5/9-8/2 گرم، 6/62-5/17 درصد و 3-86/0 میلی¬متر بود. در این ارزیابی، ژنوتیپ¬های E5، E9، E20، E22، E26، E28، E30، E34، E35، E36 و E49 به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردیدند که وزن میوه و مغز آن¬ها بین 8/19-11 و 2/9-5/6 گرم متغیر بود.
حسن خوش قلب؛ کاظم ارزانی؛ محمدجعفر ملکوتی؛ محسن برزگر
چکیده
تاثیر محلول پاشی عناصر کلسیم، روی و بور بر ریزش قبل از برداشت میوه، میزان قندها، غلظت کلسیم، روی و بور میوه و برخی خواص فیزیکوشیمیایی میوه در 5 رقم از ارقام وارداتی گلابی آسیایی(Pyrus serotina Rehd.) به نام های ‘KS’7،‘KS’8،‘KS’11،‘KS’12 و‘KS’14 در شرایط آب و هوایی تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. از یک ماه پس از تشکیل میوه ...
بیشتر
تاثیر محلول پاشی عناصر کلسیم، روی و بور بر ریزش قبل از برداشت میوه، میزان قندها، غلظت کلسیم، روی و بور میوه و برخی خواص فیزیکوشیمیایی میوه در 5 رقم از ارقام وارداتی گلابی آسیایی(Pyrus serotina Rehd.) به نام های ‘KS’7،‘KS’8،‘KS’11،‘KS’12 و‘KS’14 در شرایط آب و هوایی تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. از یک ماه پس از تشکیل میوه تا رسیدن میوه، هر 2 هفته یکبار درختان با عناصر کلسیم، روی و بور و مخلوط این سه عنصر با غلظت 5 در هزار محلول پاشی شدند و در این دوره ریزش میوه ها نیز اندازه گیری شد. در زمان برداشت میوه قندهای مختلف میوه با دستگاه HPLC و عناصر غذایی نامبرده در برگ و میوه توسط دستگاه ICP اندازه گیری شد. کاربرد عناصر غذایی به طور معنی داری باعث کاهش ریزش میوه در تمام ارقام شد و مخلوط کلسیم، روی و بور با 3/6% ریزش بیشترین تأثیر را نسبت به 3/17% ریزش در شاهد داشت. در این مطالعه در تمام ارقام قند غالب میوه، فروکتوز بود و بعد از آن گلوگز، سوربیتول و ساکاروز بیشترین مقدار بود. کاربرد عناصر غذایی باعث افزایش معنی دار قندها در میوه شد بطوریکه در ارقام و تیمارهای غذایی مختلف فروکتوز 1تا 5/2، گلوکز 1 تا 1/2، سوربیتول 2 تا 7/3 و ساکاروز 7/0 تا 2/2 درصد وزن تر میوه افزایش یافت. کاربرد عناصر غذایی به طور معنی داری باعث افزایش میزان مواد جامد محلول (بین 1 تا 2 درجه بریکس)، 2-1 درصد قند کل، mg 100-1g12/0-07/0 اسیدیته و g5/1-1 وزن خشک میوه را در ارقام مورد آزمایش افزایش داد. همچنین کاربرد کلسیم باعث افزایش سفتی میوه در ارقام مختلف گردید. محلول پاشی عناصر کلسیم، روی و بور تأثیر زیادی بر افزایش غلظت این عناصر در برگ و میوه ارقام مورد آزمایش داشت.
ثریا موسوی؛ کاظم ارزانی؛ حمید عبدالهی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور تعیین درصد خودناسازگاری در برخی از ارقام گلابی آسیایی ( Pyrus serotina Rehd.) و گلابی اروپایی ( Pyrus cummunis L.) در سال های 1385 و 1386 انجام پذیرفت. پس از جمع آوری دانه های گرده به منظور اطمینان از زنده بودن آنها، در شرایط درون شیشه ای مورد کشت قرار گرفتند. همچنین به منظور مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده 48، 72، 96 و 120 ساعت بعد از گرده افشانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور تعیین درصد خودناسازگاری در برخی از ارقام گلابی آسیایی ( Pyrus serotina Rehd.) و گلابی اروپایی ( Pyrus cummunis L.) در سال های 1385 و 1386 انجام پذیرفت. پس از جمع آوری دانه های گرده به منظور اطمینان از زنده بودن آنها، در شرایط درون شیشه ای مورد کشت قرار گرفتند. همچنین به منظور مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده 48، 72، 96 و 120 ساعت بعد از گرده افشانی تعدادی گل برداشت و در محلول FAA تثبیت شدند. نتایج نشان داد هم زمانی در گلدهی بین ارقام گلابی آسیایی و ارقام گلابی اروپایی و بومی وجود دارد. نتایج مطالعه کشت دانه‌های گرده در گلابی‌های آسیایی و همچنین مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده در تمام ارقام مورد مطالعه نشان داد که جوانه‌زنی دانه گرده 55 تا 70 درصد می‌باشد و در نتیجه دانه‌های گرده مورد استفاده در این آزمایش زنده و سالم بودند. همچنین رشد لوله گرده در اغلب ارقام مورد مطالعه در یک سوم انتهای خامه متوقف شد. نتایج مطالعات مزرعه‌ای براساس تولید میوه نهایی نشان داد که درصد تشکیل میوه در گلابی‌های آسیایی، اروپایی و بومی کمتر از 5% می‌باشد و می‌توان نتیجه گرفت که تمام ارقام مورد مطالعه خودناسازگار می‌باشند. بنابراین در برنامههای اصلاحی آینده به منظور تولید مواد گیاهی کافی و متنوع، دگرگرده‌افشانی در ارقام گلابی آسیایی و همچنین گلابی‌های آسیایی و اروپایی توصیه می‌گردد. به منظور تولید محصول بیشتر انجام آزمایشات گردهافشانی کنترل شده با استفاده از ارقام مختلف به عنوان والد گرده ده و والد بذری برای تعیین گروه‌های گردهافشانی در احداث باغ های جدید گلابی آسیایی در ایران ضروری است.
موسی رسولی؛ کاظم ارزانی
دوره 42، شماره 4 ، اسفند 1390، ، صفحه 329-338
چکیده
شناخت نیازهای اکولوژیکی، فرایندهای رشد و نمو درختان میوه برای حصول به عملکردی مطلوب در صنعت میوه‌کاری ضروری می‌باشد. همچنین با تعیین الگوی رشد می‌توان طول دوره رشد و نمو میوه و مراحل بحرانی رشد جهت اعمال مدیریت صحیح در باغ را مشخص کرد. در این تحقیق، نرخ فتوسنتز کل و تغییرات الگوی رشد رویشی و زایشی (میوه) در 9 رقم گلابی آسیایی اندازهگیری ...
بیشتر
شناخت نیازهای اکولوژیکی، فرایندهای رشد و نمو درختان میوه برای حصول به عملکردی مطلوب در صنعت میوه‌کاری ضروری می‌باشد. همچنین با تعیین الگوی رشد می‌توان طول دوره رشد و نمو میوه و مراحل بحرانی رشد جهت اعمال مدیریت صحیح در باغ را مشخص کرد. در این تحقیق، نرخ فتوسنتز کل و تغییرات الگوی رشد رویشی و زایشی (میوه) در 9 رقم گلابی آسیایی اندازهگیری شد. آزمایش در قالب یک طرح کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با 9 رقم در 5 تکرار و در 14 هفته انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده بین ارقام، زمان‌های مختلف اندازهگیری و اثر متقابل زمان و رقم، تفاوت معنیداری در میزان نرخ فتوسنتز کل مشاهده گردید (01/0P?). در بین ارقام مورد آزمایش، ‘KS13’ با 10/17 و ‘KS14’ با 15/11 میکرو مول دی‌اکسیدکربن بر مترمربع بر ثانیه (µmol CO2 m-2 s-1)، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان نرخ فتوسنتز کل را در طی 14 هفته اندازهگیری نشان دادند. همچنین حداکثر میزان فتوسنتز در هفته چهاردهم (µmol CO2 m-2 s-125/24) و حداقل میزان آن در هفته دوم ( µmol CO2 m-2 s-137/7) ثبت گردید. با توجه به نتایج بدست آمده ارقام ‘KS13’ و ‘KS6’ دارای میزان نرخ فتوسنتز کل بالایی بودند. همچنین رشد تجمعی رویشی (شاخه) و زایشی (میوه) با توجه به تغییرات در طول فصل رشد و نمو اندازهگیری شد. نتایج، الگوی رشد ساده و کامل سیگموئیدی را برای تمام ارقام مورد بررسی مشخص نمود. مدت زمان هر یک از فازهای رشد تجمعی میوه با توجه به رقم مورد مطالعه متفاوت بود. بطوریکه فاز رکود رشدی 62 روز پس از تمام گل در ارقام KS13، KS14 و KS12 و72 روز پس از تمام گل در ارقام KS6، KS7، KS8، KS9، KS10 و KS11 اتفاق افتاد. همچنین نتایج نشان داد که از نظر زمان رسیدن میوه، ارقام KS7، KS10، KS11 و KS14 زودرس، ارقام KS6، KS9 و KS13 میان‌رس و دو رقم KS8 و KS12 دیررس بودند. با توجه به نرخ فتوسنتز مطلوب اکثر ارقام در شرایط آب و هوایی تهران چنین به نظر می‌رسد که این ارقام از نظر تولید محصول کافی و با توجه به منابع تولید شده حاصل از فتوسنتز سازگاری خوبی را نشان می‌دهند. از طرفی با توجه به نتایج حاصل از رشد رویشی و زایشی می‌توان اطلاعات بدست آمده را برای مدیریت باغ‌های گلابی آسیایی در شرایط آب و هوایی تهران استفاده نمود.
موسی رسولی؛ کاظم ارزانی
دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1389، ، صفحه 309-318
چکیده
اکثر ارقام گیلاس، خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی، نیاز به گرده‌دهنده مناسب و سازگار دارند. تعیین سازگاری و ناسازگاری ارقام گرده‌دهنده در روش کلاسیک بصورت روش گردهافشانی کنترل شده و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده انجام میشود. در این پژوهش گیلاس رقم زرد دانشکده به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده خودی و گرده ...
بیشتر
اکثر ارقام گیلاس، خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی، نیاز به گرده‌دهنده مناسب و سازگار دارند. تعیین سازگاری و ناسازگاری ارقام گرده‌دهنده در روش کلاسیک بصورت روش گردهافشانی کنترل شده و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده انجام میشود. در این پژوهش گیلاس رقم زرد دانشکده به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده خودی و گرده ارقام "بینگ"، "ناپلئون"، "سفید رضائیه"، "شبستر"، "ابرده" به صورت کنترل شده گردهافشانی شدند. هشت نمونه گل (مادگی) از تیمارهای مختلف در محلول FAA تا زمان بررسی میکروسکوپی نگهداری شدند. جهت بررسی و تعیین اثر دانه‌های گرده ارقام استفاده شده جهت گردهافشانی بر خصوصیات مختلف کمی و کیفی میوه رقم "زرد دانشکده"، برخی صفات میوه اندازهگیری گردید. طبق نتایج به دست آمده دانه گرده ارقام "شبستر"، "سفید رضائیه" و "ناپلئون" روی کلاله رقم "زرد دانشکده" جوانه زده و در مدت 96 تا120 ساعت پس از گردهافشانی لولههای گرده این ارقام به تخمک پایه مادری رسیدند که نشانه سازگاری کامل گرده این ارقام با رقم "زرد دانشکده" بود. نتایج میکروسکوپی گل‌های خود گردهافشانی شده رقم زرد دانشکده، نشان داد که هیچ لوله گرده خودی نتوانسته بود خود را به تخمک برساند. لذا رقم "زرد دانشکده" خودناسازگار بوده وگردهدهنده مناسب آن میتواند ارقام "شبستر"، "سفید رضائیه" و "ناپلئون" باشد. همچنین رشد لوله گرده ارقام "ابرده" و "بینگ" در سطح کلاله و یک سوم ابتدایی خامه "زرد دانشکده" متوقف گردیدند که نشانه ناسازگاری آنها نسبت به این رقم می‌باشد. اگرچه بر اساس برخی از نتایج به دست آمده بین تیمارها از نظر طول و قطر میوه اختلاف وجود داشت (P?0.05) و همچنین بین تکرارهای مختلف از نظر وزن هسته، طول میوه، قطر میوه و درصد مواد جامد محلول (بریکس) تفاوت مشاهده گردید (P?0.05)، ولی پژوهشهای تکمیلی تأثیر نوع گرده بر خصوصیات کیفی میوه پیشنهاد می‌گردد.
حمید ظفری نیا؛ کاظم ارزانی؛ ایوبعلی قاسمی
دوره 41، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 209-221
چکیده
در راستای بررسی سازگاری ارقام گلابی آسیایی با شرایط آب و هوایی ایران که توسط گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس در دست انجام است پژوهش حاضر به منظور بررسی اولیه سازگاری 9 رقم گلابی آسیایی در دو منطقه اصفهان انجام شد. بدین منظور ارقام گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) پیوند شده بر روی پایه‌های دانهالی گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) در فصل رویشی ...
بیشتر
در راستای بررسی سازگاری ارقام گلابی آسیایی با شرایط آب و هوایی ایران که توسط گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس در دست انجام است پژوهش حاضر به منظور بررسی اولیه سازگاری 9 رقم گلابی آسیایی در دو منطقه اصفهان انجام شد. بدین منظور ارقام گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) پیوند شده بر روی پایه‌های دانهالی گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) در فصل رویشی 1387 در منطقه پیر بکران اصفهان جهت اندازهگیری میزان عناصر غذایی ازت، فسفر و پتاسیم و میزان کربوهیدرات کل در 3 مرحله رشد رویشی بر روی برگ‌های برداشت شده مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین این اندازهگیریها در منطقه کبوترآباد اصفهان و بر روی ریشه و قسمتهای هوایی (برگ و شاخه) و بصورت تخریبی بر روی نهال‌های پیوند شده و در طی فصل رشد رویشی در سال 1388 تکرار شد. نتایج نشان داد که ارقام گلابی آسیایی از نظر صفات یاد شده به صورت معنیداری تحت تأثیر قرار گرفتند و در مقایسه با ارقام بومی این منطقه یعنی سبری (SB) و شاه میوه (SH) در شرایط بسیار مناسب قرار دارد. نتایج تجزیه عناصر غذایی ازت، فسفر و پتاسیم برگ و نیز کربوهیدرات محلول برگ در هر دو سال و در هر سه مرحله نمونهگیری نشان از تفاوت معنی‌دار در بین ارقام گلابی داد. در طول فصل میزان ازت و فسفر برگ به طور معنیداری کاهش یافت اما میزان پتاسیم به طور معنیداری افزایش داشت. کربوهیدرات محلول برگ نیز در هر سه مرحله نمونهگیری تفاوت معنیداری نشان داد، به طوری که مقدار کربوهیدرات برگ در سال اول به طور معنیداری به تدریج از اوایل فصل تا اواسط فصل رو به افزایش گذاشته و از این زمان تا اواخر فصل مقدار آن کاهش پیدا نمود. اگرچه میزان کربوهیدرات برگ در سال دوم تا اواسط فصل رو به کاهش گذاشته و سپس مقدار آن اواخر فصل افزایش داشت. ریشهها مهمترین اندام ذخیره کننده کربوهیدرات بوده و مقدار کربوهیدرات محلول ساقه، ریشه و نیز فسفر و پتاسیم ریشه در طول فصل رشد شروع به کاهش کرد. مقدار درصد ازت و پتاسیم ساقه در طول فصل کاهش یافته و مقدار فسفر آن ابتدا کاهش و سپس افزایش پیدا کرد. مقدار ازت ریشه نیز در طول فصل افزایش پیدا کرد.
موسی رسولی؛ کاظم ارزانی؛ علی ایمانی؛ محمدرضا فتاحی مقدم
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
گیلاس (.Prunus avium L) یکی از مهمترین میوههای مناطق معتدله در دنیا به شمار میرود که به دلیل کوتاه بودن دوره رشد و نمو میوه و زودرسی و نوبرانه بودن محصول آن، از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار می‌باشد. با توجه به اینکه اکثر ارقام گیلاس خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گرده‌دهنده مناسب و سازگار دارند. در این پژوهش گیلاس ...
بیشتر
گیلاس (.Prunus avium L) یکی از مهمترین میوههای مناطق معتدله در دنیا به شمار میرود که به دلیل کوتاه بودن دوره رشد و نمو میوه و زودرسی و نوبرانه بودن محصول آن، از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار می‌باشد. با توجه به اینکه اکثر ارقام گیلاس خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گرده‌دهنده مناسب و سازگار دارند. در این پژوهش گیلاس رقم زرد دانشکده به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده خودی و گرده ارقام "بینگ"، "ناپلئون"، "سفید رضائیه"، "شبستر"و "ابرده" به صورت کنترل شده گردهافشانی شد. طرح مورد استفاده بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با شش تیمار گردهافشانی و سه تکرار بود. آزمون زیوایی دانه گرده ارقام مورد بررسی مشخص نمود که کلیه ارقام از درصد جوانه‌زنی مناسب (بالای 60 درصد) برخوردار هستند. نتایج حاصل از خود گردهافشانی رقم مادری مشخص نمود که این رقم کاملاً خود ناسازگار می‌باشد. همچنین ارقام گرده‌دهنده شبستر، سفید رضائیه و ناپلئون به ترتیب با 33/56، 83/51 و 49/47 به عنوان گرده‌دهنده مناسب و ارقام "ابرده" و "بینگ" به ترتیب با 2 و 66/0 درصد میوه به عنوان ارقام ناسازگار با زرد دانشکده مشخص گردیدند.
سعیده علیزاده سالطه؛ کاظم ارزانی؛ علی ایمانی
دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1388
چکیده
محدود بودن طول عمر تخمک، مشکل اساسی در تشکیل میوه و محصول‌دهی بسیاری از درختان میوه از جمله بادام است. بنابراین مطالعه دوره گردهافشانی موثر (Effective pollination period) در درختان میوه از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش به منظور تعیین دوره گردهافشانی موثر بادام رقم شاهرود 12 در شرایط کرج در سال 1385-1384 انجام شد. گل‌های بادام رقم دیرگل شاهرود ...
بیشتر
محدود بودن طول عمر تخمک، مشکل اساسی در تشکیل میوه و محصول‌دهی بسیاری از درختان میوه از جمله بادام است. بنابراین مطالعه دوره گردهافشانی موثر (Effective pollination period) در درختان میوه از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش به منظور تعیین دوره گردهافشانی موثر بادام رقم شاهرود 12 در شرایط کرج در سال 1385-1384 انجام شد. گل‌های بادام رقم دیرگل شاهرود 12(?) توسط گرده ارقام سوپرنوا (?) و ژنوتیپ 5-15 (?) در فواصل 1، 2، 3، 4، 5، 6 و 7 روز بعد از باز شدن گلها بطور جداگانه و بطور مصنوعی گردهافشانی شدند. از گل‌های گردهافشانی شده، در فواصل 24، 48، 72، 96 و 120 ساعت پس از گردهافشانی به منظور مطالعه و بررسیهای میکروسکوپی رشد لوله گرده در خامه گل، نمونهگیری به عمل آمد. نمونه‌های گل جمع‌آوری شده در محلول FAA تثبیت و سپس در الکل 70% نگهداری شدند. پس از رنگ‌آمیزی نمونه‌ها با آنیلین بلو، بررسیها توسط میکروسکوپ فلورسنس با نور ماورای بنفش انجام پذیرفت. همچنین درصد تشکیل میوه در باغ و بر روی درختان گردهافشانی شده 75 روز پس از تمام گل ثبت گردید. نتایج حاصل از تشکیل میوه در رقم شاهرود 12 (?) در باغ نشان داد که بالاترین درصد تشکیل میوه در بین تیمارهای اعمال شده با گردهافشانی توسط گرده رقم سوپرنوا (?) در روزهای دوم و چهارم و به میزان 34 و 37 درصد و با رقم 5-15 (?) طی روزهای دوم و چهارم و به میزان 37 و 42 درصد بود. با توجه به بررسیهای میکروسکوپی مشخص گردید که تشکیل بسیار پایین میوه حاصل از گردهافشانی روز هفتم، احتمالاً به علت کاهش طول عمر تخمک و همچنین قهوه‌ای شدن کلاله و کاهش پذیرش دانه گرده در این روز از گردهافشانی بوده است. با توجه به بررسیهای مزرعه‌ای و میکروسکوپی چنین می‌توان نتیجه گرفت که بهترین زمان گردهافشانی برای تشکیل میوه مناسب در رقم شاهرود 12 (?) در شرایط آب و هوایی کرج بین روزهای دوم و چهارم پس از باز شدن گلها می‌باشد. گردهافشانی دیرهنگام این رقم به میزان زیادی موجب کاهش محصول شده و توصیه نمی‌گردد. با توجه به دوره گردهافشانی موثر تعیین شده (4-2 روز)، همپوشانی گلدهی ارقام گرده‌دهنده و رقم شاهرود 12 برای افزایش محصول ضروری است.
کاظم ارزانی؛ حسن خوش قلب
دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1388
چکیده
با هدف بررسی استقرار و سازگاری اولیه برخی ارقام جدید گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) در ایران، خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی 9 رقم گلابی آسیایی به نام‌های ‘KS6’، ‘KS7’، ‘KS8’، ‘KS9’، ‘KS10’، ‘KS11’،‘KS12’ ، ‘KS13’ و ‘KS14’ و رقم تجاری گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) ایران با نام ”شاه‌میوه“ (شاهد) در شرایط آب و هوایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس ...
بیشتر
با هدف بررسی استقرار و سازگاری اولیه برخی ارقام جدید گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) در ایران، خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی 9 رقم گلابی آسیایی به نام‌های ‘KS6’، ‘KS7’، ‘KS8’، ‘KS9’، ‘KS10’، ‘KS11’،‘KS12’ ، ‘KS13’ و ‘KS14’ و رقم تجاری گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) ایران با نام ”شاه‌میوه“ (شاهد) در شرایط آب و هوایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس مورد ارزیابی قرار گرفت. این ارقام برروی پایه‌های بذری گلابی اروپایی پیوند و خصوصیات رویشی و روند جذب عناصر غذایی نهال‌های حاصل در طول 2 فصل رویشی کامل اندازهگیری شد. در تمام ارقام بیش از 80% از پیوندها موفق و میزان زنده‌مانی نهال‌های پیوندی در طول 2 سال آزمایش 100% بود. در سال اول و دوم، طول رشد پیوندک، تعداد و سطح برگ و سطح مقطع تنه در ارقام مورد آزمایش متفاوت و معنی‌دار بود. در پایان سال اول ارقام ”شاه‌میوه“،‘KS7’ و ‘KS11’ به ترتیب بالاترین طول رشد، سطح مقطع تنه و تعداد و سطح برگ را دارا بودند. ”شاه‌میوه“ در پایان سال اول بالاترین مقدار رشد مطلق را دارا بود و در ارقام آسیایی از نظر این صفت اختلاف معنیداری وجود نداشت اما در نهال‌های 2 ساله، مقدار رشد مطلق در تمام ارقام آسیایی بیشتر از ”شاه‌میوه“ بود. غلظت عناصر غذایی شامل ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، روی و منگنز در ارقام مختلف تفاوت معنیداری را نشان داد و ارقام آسیایی کارایی جذب مناسبی را برروی پایه‌های گلابی اروپایی داشتند. بیشترین غلظت ازت، فسفر و پتاسیم به ترتیب در ارقام ‘KS9’، ‘KS12’ و ‘KS6’ و کمترین غلظت این عناصر به ترتیب در ارقام ”شاه‌میوه“ و ‘KS7’ مشاهده شد. کلسیم و منیزیم در رقم ”شاه‌میوه“ کمترین و منگنز در این رقم بیشترین مقدار بود. در این پژوهش مشخص شد پیوندک‌های ارقام گلابی آسیایی گیرایی و رشد مناسبی روی پایة‌های گلابی اروپایی در اقلیم تهران داشتند و پس از استقرار کامل خصوصیات رشدی و کارایی جذب عناصر مناسبی را نسبت به شاهد دارا بودند.
عباس یداللهی؛ کاظم ارزانی؛ علی عبادی
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 1-12
چکیده
به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپهای بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال‌های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظرتلخی وشیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود 18، شاهرود 12، شاهرود 21 و سفید) و تیمارها شامل ...
بیشتر
به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپهای بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال‌های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظرتلخی وشیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود 18، شاهرود 12، شاهرود 21 و سفید) و تیمارها شامل آبیاری کامل MPa33/.- = s? و تنش خشکی MPa8/1-= s? به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور آبیاری، 6 فاکتور ژنوتیپ و 3 تکرار بودند. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند پتانسیل آب برگ (w?) و مقدار نسبی آب برگ(RWC)، فلورسنس کلروفیل، تراکم و اندازه روزنه ها، وزن خشک اندامها و مقدار نیتروژن برگ و ریشه اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که درجه مقاومت به خشکی در بین ژنوتیپ‌ها متفاوت بود. صفات مورفولوژیک برگ نسبت به صفات ریشه و شاخه به تنهایی با تنش خشکی همبستگی بهتری داشتند. تجزیه صفات مورفولوژیک برگ و روابط آبی گیاه نشان داد که ژنوتیپهای مختلف استراتژی های مختلفی را در مواجهه با تنش خشکی به کار می‌برند. همه ژنوتیپ‌ها قادر به حفظ برگها در شرایط تنش بودند، هر چند برگ‌های جدید اندازه کوچک‌تری از شاهد داشتند. اندازه برگ، رشد شاخه‌ها، وزن خشک شاخه‌ها، وزن خشک برگها وتراکم روزنه‌ها معیارمناسبی برای تشخیص مقاومت به خشکی در بادام نیستند. نسبت وزن خشک ریشه به سطح برگ (RDW /LA) در ژنوتیپ سفید با افزایش تنش افزایش یافت در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی مقاومت بیشتری از بقیه نشان داد. سطح ویژه برگ (SLA) واندازه روزنه ها در ژنوتیپ بیوت از بقیه کمتر بود در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی حساسیت بیشتری داشت.
فریال وارسته؛ کاظم ارزانی؛ ذبیح اله زمانی
دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387
چکیده
ایران به عنوان مرکز پیدایش و تنوع انار (Punica granatum L.) معروف است و بیشترین سطح زیر کشت و میزان تولید را در دنیا به خود اختصاص داده و بهترین و بیشترین ارقام انار را دارا می‌باشد. به منظور پرورش یک رقم میوه به طور اقتصادی در یک منطقه لازم است مدیریت مناسب باغ براساس تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی که در طول دوره رشد و نمو میوه رخ می‌دهد ...
بیشتر
ایران به عنوان مرکز پیدایش و تنوع انار (Punica granatum L.) معروف است و بیشترین سطح زیر کشت و میزان تولید را در دنیا به خود اختصاص داده و بهترین و بیشترین ارقام انار را دارا می‌باشد. به منظور پرورش یک رقم میوه به طور اقتصادی در یک منطقه لازم است مدیریت مناسب باغ براساس تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی که در طول دوره رشد و نمو میوه رخ می‌دهد انجام شود. در پژوهش حاضر تغییرات فیزیکوشیمیایی میوه انار رقم ملس‌ترش ساوه در طی رشد و نمو مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که الگوی رشد و نمو میوه انار سیگموئید ساده است. همچنین قطر، طول، حجم، وزن تر، وزن خشک، وزن 100 آریل تر، درصد آریل، درصد آب میوه، پ هاش، مقدار مواد جامد محلول و شاخص طعم در طول دوره رشد و نمو میوه افزایش یافت، در حالی که مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون، ضخامت پوست، درصد پوست و نسبت طول به قطر میوه در طی دوره رشد، از ابتدای تشکیل میوه تا بلوغ و رسیدن کامل آن کاهش یافت. همبستگی بین مقدار مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتراسیون برای تعیین زمان مطلوب برداشت میوه وجود داشت. در مجموع رقم ملس ترش ساوه یک رقم دیررس است و طول و قطر میوه در مرحله رسیدن کامل میوه تقریبا با هم برابر می باشند. در مرحله رسیدن کامل میوه، پوست میوه 32% و آریل 68% وزن میوه را تشکیل می‌دهد، در حالیکه 68% وزن آریل را آب میوه تشکیل می‌دهد. در این مرحله مقدار مواد جامد محلول 18%، مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون 1 میلی گرم در 100 گرم،پ هاش در حدود 50/3-40/3 و شاخص طعم 18 بودند. نتایج پژوهش حاضر جهت مدیریت صحیح باغ های انار رقم ملس ترش ساوه قابل استفاده خواهد بود.
