مقاله پژوهشی
محمد مقدم؛ رضا امید بیگی؛ اعظم سلیمی؛ محمد رضا نقوی
چکیده
جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه‌های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه‌ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان ...
بیشتر
جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه‌های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه‌ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان شاهد با استفاده از 32 صفت کمی و کیفی مورفولوژیک در شرایط مزرعهای انجام شد. نتایج مطالعات تاکسونومی نشان داد که این تودهها متعلق به سه گونه O. ciliatum (23 توده)، O. minimum (1توده) و O. basilicum (15 توده) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس دادهها، تفاوتهای معنی‌داری در صفات کمی و کیفی اندازه‌گیری شده در بین تودهها مشاهده شد. بیشترین طول گیاه (5/49 سانتیمتر) و چرخه گل (3/11 عدد) متعلق به توده شماره 18 و بیشترین طول گلآذین را توده‌های 6 و 13 (1/15 سانتیمتر) داشتند. بیشترین طول و عرض برگ را توده‌های 4 و 5 به خود اختصاص دادند. میزان اسانس تودهها محدوده¬ای از 47/0% تا 42/1% بود.
مقاله پژوهشی
سعید ریزی؛ مصباح بابالار؛ سیامک کلانتری؛ سید محمود اخوت
چکیده
به منظور ارزیابی اثر تغذیه سیلیسیم (Si) در رفع اثرهای زیان آور شوری بر صفات کمی و کیفی و انباشتگی برخی از یون¬ها، رقم Hot Lady گل رز شاخه بریده در محیط آبکشت پرورش یافت و غلظت¬های مختلف عنصر سیلیسیم (0،50، 100 و 150میلی¬گرم در لیتر) از منبع سیلیکات پتاسیم، همراه با اثر متقابل آن با 28 میلی مولار NaCl (dS m-18/3EC≈) با سه تکرار در یک طرح بلوک کامل ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر تغذیه سیلیسیم (Si) در رفع اثرهای زیان آور شوری بر صفات کمی و کیفی و انباشتگی برخی از یون¬ها، رقم Hot Lady گل رز شاخه بریده در محیط آبکشت پرورش یافت و غلظت¬های مختلف عنصر سیلیسیم (0،50، 100 و 150میلی¬گرم در لیتر) از منبع سیلیکات پتاسیم، همراه با اثر متقابل آن با 28 میلی مولار NaCl (dS m-18/3EC≈) با سه تکرار در یک طرح بلوک کامل تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که سیلیسیم در دو غلظت 50 و 100 میلی¬گرم در لیتر اثر سودمندی بر رشد و کیفیت گل¬های رز تحت شرایط آبکشت دارد. همچنین سیلیسیم توانست کیفیت ظاهری و عمر سردخانه ای گل را از طریق حفظ نفوذپذیری غشاهای سلولی بهبود بخشد و اثر سوء تنش شوری را در این رقم به حداقل برساند. افزایش جذب پتاسیم، کلسیم و فسفر وکاهش انتقال سدیم در بین تیمارهای در معرض شوری، مربوط به تیمار 50 و 100 میلی¬گرم در لیتر می¬باشد که هم در مورد ساقه و هم برگ صادق است.
مقاله پژوهشی
محمود اکرمی؛ حمید دهقانی؛ مختار جلالی جواران؛ رسول محمدی
چکیده
مطالعه ترکیب‌پذیری و اثرات ژنی که با استفاده از طرح تلاقی دی‌آلل بدست می‌آیند، اطلاعات قابل ملاحظه‌ای را درباره طراحی برنامه‌های اصلاحی در اختیار متخصصین اصلاح نباتات قرار می‌دهد. در این پژوهش، نحوه توارث و کنترل ژنتیکی عملکرد و اجزای آن در یک طرح تلاقی دی‌آلل کامل برای هفت رقم ایرانی طالبی ریش‌بابا، شاه‌آبادی، ...
بیشتر
مطالعه ترکیب‌پذیری و اثرات ژنی که با استفاده از طرح تلاقی دی‌آلل بدست می‌آیند، اطلاعات قابل ملاحظه‌ای را درباره طراحی برنامه‌های اصلاحی در اختیار متخصصین اصلاح نباتات قرار می‌دهد. در این پژوهش، نحوه توارث و کنترل ژنتیکی عملکرد و اجزای آن در یک طرح تلاقی دی‌آلل کامل برای هفت رقم ایرانی طالبی ریش‌بابا، شاه‌آبادی، سمسوری، دستجردی، مگسی نیشابور، تیلطرق و ساوهای مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌دار بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را نشان داد. همچنین اثرات ترکیب‌پذیری عمومی، ترکیب‌پذیری خصوصی و اثر تلاقیهای معکوس برای تمام صفات معنی‌دار بود. والد ریش‌بابا دارای بالاترین میزان ترکیب‌پذیری عمومی مثبت برای صفات تعداد میوه، ضخامت گوشت و عملکرد بود. همچنین دورگ ریش‌بابا × ساوهای بیشترین ترکیب‌پذیری خصوصی مثبت و معنی‌دار را برای عملکرد و تعداد میوه داشت. هتروزیس مطلوب بر اساس والد برتر برای صفات عملکرد، وزن میوه، تعداد میوه و طول میوه مشاهده شد. اثرات افزایشی، در کنترل صفات طول میوه، عرض میوه و ضخامت گوشت مهمتر بودند.
مقاله پژوهشی
محمود رقامی؛ محمد رضا حسندخت؛ ذبیح اله زمانی؛ محمد رضا فتاحی مقدم؛ عبدالکریم کاشی؛ آنا ایزابل لوپز‌سیز
چکیده
مجموعه 18 جفت آغازگر اس‌اس‌آر برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در 52 توده ملون شامل 24 توده از گروه‌های مختلف باغبانی ملون ایران همراه با 28 توده خارجی از کشورهای مختلف به‌کار گرفته شد. تمام جایگاه‌های ژنی ریزماهواره آزمون‌شده چندشکل بودند که مفید بودن آن‌ها برای تجزیه ژنتیکی ملون‌ها تایید گردید. تعداد 141 آلل در میان کلیه ژنوتیپ‌های ...
بیشتر
مجموعه 18 جفت آغازگر اس‌اس‌آر برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در 52 توده ملون شامل 24 توده از گروه‌های مختلف باغبانی ملون ایران همراه با 28 توده خارجی از کشورهای مختلف به‌کار گرفته شد. تمام جایگاه‌های ژنی ریزماهواره آزمون‌شده چندشکل بودند که مفید بودن آن‌ها برای تجزیه ژنتیکی ملون‌ها تایید گردید. تعداد 141 آلل در میان کلیه ژنوتیپ‌های بررسیشده یافت شد که 79 آلل با میانگین 38/4 آلل در هر جایگاه در توده‌های ایرانی دیده شد. مقادیر کم هتروزایگوتی مشاهدهشده با میانگین 12/0 بیانگر تنوع پایین درونتودهای ملونهای ایران است که حاکی از فقدان دگرگشنی بین تودهها یا نرخ بالای خویشآمیزی است. گزینشهای پیاپی توسط کشاورزان برای حفظ اصالت تودهها ممکن است توضیحی برای مقدار نسبتا بالای هموزایگوتی مشاهدهشده درون تودهها در این تحقیق باشد. مقادیر هموزایگوتی مشاهدهشده برای توده‌های 'سوسکیسبز' و 'خاتونی' بعنوان عمدهترین توده‌های زیر کشت خربزه در ایران بهترتیب 98/0 و 99/0 بود. بالاترین میزان چندشکلی با 100 درصد جایگاه ژنی چندشکل در توده‌های گروه دستنبو (Dudaim) یافت شد. میانگین فاصله ژنتیکی میان توده‌های ایرانی 67/0 بود.
مقاله پژوهشی
سعادت ساریخانی خرمی؛ کاظم ارزانی؛ محمود رضا روزبان؛ مریم میر سلیمانی
چکیده
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، ...
بیشتر
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، 110 ژنوتیپ انتخاب شد که پس از مشاهدات اولیه، بر اساس عدم تظاهر علائم بلایت و سرمازدگی و وزن میوه بالاتر از 5/6 گرم، از میان آن¬ها تعداد 48 ژنوتیپ برای مطالعات بعدی گزینش گردید. در ادامه پژوهش، صفات فنولوژیکی و پومولوژیکی ژنوتیپ¬های منتخب، بر اساس دو توصیف نامه IPGRI و UPOV مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، دامنه تغییرات وزن میوه، وزن مغز، درصد مغز و ضخامت پوست سخت به ترتیب بین 8/19-6/8 گرم، 5/9-8/2 گرم، 6/62-5/17 درصد و 3-86/0 میلی¬متر بود. در این ارزیابی، ژنوتیپ¬های E5، E9، E20، E22، E26، E28، E30، E34، E35، E36 و E49 به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردیدند که وزن میوه و مغز آن¬ها بین 8/19-11 و 2/9-5/6 گرم متغیر بود.
مقاله پژوهشی
علی رضا راحمی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ علی عبادی؛ تکتم سادات تقوی؛ داراب حسنی
چکیده
خودناسازگاری در بادام توسط یک مکان ژنی با چندین آلل کنترل می شود. در این آزمایش بررسی تنوع آلل های احتمالی ناسازگاری با استفاده از واکنش زنجیره پلی مراز در 96 نمونه از گونه های مختلف بادام و گونه های خویشاوند آن انجام شد. واکنش زنجیره پلیمراز با استفاده از سه جفت آغازگر دژنره (PaConsI-F/EM-PC1consR، PaConsI-F/EM-PC3consR، EM-PC2consF/EM-PC3consR)، یک جفت آغازگر اختصاصی ...
بیشتر
خودناسازگاری در بادام توسط یک مکان ژنی با چندین آلل کنترل می شود. در این آزمایش بررسی تنوع آلل های احتمالی ناسازگاری با استفاده از واکنش زنجیره پلی مراز در 96 نمونه از گونه های مختلف بادام و گونه های خویشاوند آن انجام شد. واکنش زنجیره پلیمراز با استفاده از سه جفت آغازگر دژنره (PaConsI-F/EM-PC1consR، PaConsI-F/EM-PC3consR، EM-PC2consF/EM-PC3consR)، یک جفت آغازگر اختصاصی ناسازگاری (AmyC5R/ AS1II)، یک جفت آغازگر اختصاصی خودسازگاری (AmyC5R / CEBASf) و یک سری آغازگر چندگانه (CEBASf/AmyC5R / AS1II) انجام شد و در مجموع 155 آلل ناسازگاری تکثیر شد. محدوده اندازه نوارها و تعداد آلل های تکثیر شده بیشتر از مقادیری است که در گزارش های قبلی آمده است. آلل های تکثیر شده با آلل های گزارش شده در ارقام بادام مقایسه و نامگذاری شدند. آلل های S9، S2، S13 و S25 به ترتیب با 26/12، 39/8 ، 74/7 و 74/7 درصد بیشترین فراوانی را نشان دادند. نوارهای مربوط به آلل های S16، S17، S18، S19،S22 ، S28 و S30 در نمونه های مورد مطالعه مشاهده نشدند و آلل های S15 و S26 نیز با 65/0 درصد کمترین فراوانی را داشتند.
مقاله پژوهشی
مریم تاتاری؛ رضا فتوحی قزوینی؛ نعمت اله اعتمادی؛ علی محمد احدی؛ سید اصغر موسوی
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم ترین عواملی است که رشد و کیفیت چمن را کاهش می دهد. به منظور مطالعه واکنش های چمن Poa pratensis رقم ‘Barimpala’ تحت دوره های زمانی تنش خشکی، بذور این چمن در گلدان های استوانه ایی به طول 60 سانتی متر و به قطر 15 سانتی متر در فضای آزاد کاشت شدند و آبیاری به نحوی انجام شد که آب به آرامی از انتهای زهکش گلدان خارج شود. پس از استقرار ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم ترین عواملی است که رشد و کیفیت چمن را کاهش می دهد. به منظور مطالعه واکنش های چمن Poa pratensis رقم ‘Barimpala’ تحت دوره های زمانی تنش خشکی، بذور این چمن در گلدان های استوانه ایی به طول 60 سانتی متر و به قطر 15 سانتی متر در فضای آزاد کاشت شدند و آبیاری به نحوی انجام شد که آب به آرامی از انتهای زهکش گلدان خارج شود. پس از استقرار کامل گیاهان، آبیاری قطع گردید تا بیشتر گلدان ها به حدود 80 درصد خشکیدگی برسند. پس از آن آبیاری مجدد انجام شد. کلیه صفات مورد ارزیابی با فواصل پنج روزه اندازه گیری شدند. تنش خشکی رشد شاخساره، ارتفاع رشد، کیفیت ظاهری و میزان کلروفیل برگ را کاهش داد، درحالیکه با طولانی شدن تنش، نشت یونی (EL)، درصد خشکیدگی و میزان پرولین افزایش پیدا کرد. با انجام آبیاری مجدد، درصد خشکیدگی کاهش یافته و پس از گذشت 11 روز مشابه گیاهان شاهد شد. در گیاهان در معرض تنش خشکی محتوای نسبی آب برگ (RWC) از روز 5 به بعد کاهش یافت. تنش اکسایشی منجر به افزایش پراکسیداسیون لیپید شد. تیمار آبیاری بر طول و وزن خشک ریشه اثر معنی داری نداشت.
مقاله پژوهشی
فاطمه عسکری؛ مریم ملکی زاده تفتی؛ محسن نصیری؛ اسلام پارسا
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر رویشگاه و زمان برداشت بر جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست گیاه دارویی جعفری‌کوهی (Pimpinella aurea DC.) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1389 اجرا شد. بذرهای مورد استفاده از سه رویشگاه طبیعی آن در استان تهران (وردآورد، توچال و لواسانات) در دو مرحله (شروع رسیدگی و رسیدگی کامل بذر) جمع‌آوری ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر رویشگاه و زمان برداشت بر جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست گیاه دارویی جعفری‌کوهی (Pimpinella aurea DC.) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1389 اجرا شد. بذرهای مورد استفاده از سه رویشگاه طبیعی آن در استان تهران (وردآورد، توچال و لواسانات) در دو مرحله (شروع رسیدگی و رسیدگی کامل بذر) جمع‌آوری گردید. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد و سرعت جوانه زنی، میانگین زمان جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن هزاردانه، وزن خشک گیاهچه و شاخص‌بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد اثر رویشگاه بر درصد جوانه‌زنی و شاخص‌بنیه بذر در سطح احتمال یک‌درصد معنی دار بود درحالیکه زمان برداشت بذر بر این صفات اثر معنی‌داری نشان نداد. اثر متقابل رویشگاه و زمان برداشت بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، میانگین زمان جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، وزن هزاردانه، وزن خشک گیاهچه و شاخص‌بنیه‌بذر در سطح احتمال یک‌درصد معنی‌دار بود. میانگین‌های اثرات متقابل رویشگاه و زمان برداشت بذر نشان داد بالاترین شاخص‌بنیه‌بذر (26/16)، درصد جوانه‌زنی (50/65٪) و وزن هزاردانه (900/1 گرم) مربوط به بذرهای رویشگاه لواسانات در زمان برداشت شروع رسیدگی بذر (اواسط مرداد) و رسیدگی کامل بذر (اواسط مهر) بود.
مقاله پژوهشی
سارا صالحی؛ مصباح بابالار؛ تکتم سادات تقوی؛ محمد علی عسکری سرچشمه
چکیده
در این تحقیق اثر مه پاشی پنج غلظت اسید سالیسیلیک(2، 4، 6 و 8 میلی مولار به همراه شاهد) بر بوته های توت فرنگی رقم کاماروسا درکشت هیدروپونیک و شرایط گلخانه ای، بر رشد، عملکرد و صفات کیفی میوه ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. گیاهان توت فرنگی درمورد صفات رویشی مانند تعداد طوقه، وزن ریشه و وزن شاخساره، و صفات زایشی مانند عملکرد، ...
بیشتر
در این تحقیق اثر مه پاشی پنج غلظت اسید سالیسیلیک(2، 4، 6 و 8 میلی مولار به همراه شاهد) بر بوته های توت فرنگی رقم کاماروسا درکشت هیدروپونیک و شرایط گلخانه ای، بر رشد، عملکرد و صفات کیفی میوه ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. گیاهان توت فرنگی درمورد صفات رویشی مانند تعداد طوقه، وزن ریشه و وزن شاخساره، و صفات زایشی مانند عملکرد، تعداد و شکل میوه، و نیز برخی صفات کیفی میوه، میزان عناصر(کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر)، میزان ماده خشک و درصد خاکستر میوه بررسی شدند. در بین غلظت های مه پاشی شده سالیسیلیک اسید، غلظت 6 میلی مولار، بهترین اثر را بر صفات کیفی، رشد و عملکرد توت فرنگی داشته و سبب بیشترین میزان عملکرد میوه، سفتی بافت میوه، ویتامین ث، درصد مواد جامد قابل حل، میزان قرمزی (a*) میوه و pH آب میوه شد. همچنین درخشندگی(L*) میوه و درصد اسیدیته قابل تیتراسیون میوه نیز در حد بالایی قرار داشت. در تیمار شاهد اغلب صفات مورد اندازه گیری نامطلوب بوده و تنها در مورد ویتامین ث و وزن خشک میوه بالابود.
مقاله پژوهشی
سیده فرحناز طالبی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ روح انگیز نادری
چکیده
آزمایشی به منظور بررسی تاثیر سدیم¬نیتروپروساید و تیدیازورون بر میزان فعالیت آنزیم¬های آنتی¬اکسیدانت و پروتئین گل شاخه بریده رز رقم سنسیرو انجام شد. این آزمایش با دو فاکتور تیدیازورون(TDZ) در سه سطح (0، 20 و40 میکرومول¬در¬لیتر) و سدیم¬نیتروپروساید((SNP به عنوان دهنده اکسید¬نیتریک در چهار سطح (0، 20، 40 و60 میکرومول¬در¬لیتر) به ...
بیشتر
آزمایشی به منظور بررسی تاثیر سدیم¬نیتروپروساید و تیدیازورون بر میزان فعالیت آنزیم¬های آنتی¬اکسیدانت و پروتئین گل شاخه بریده رز رقم سنسیرو انجام شد. این آزمایش با دو فاکتور تیدیازورون(TDZ) در سه سطح (0، 20 و40 میکرومول¬در¬لیتر) و سدیم¬نیتروپروساید((SNP به عنوان دهنده اکسید¬نیتریک در چهار سطح (0، 20، 40 و60 میکرومول¬در¬لیتر) به همراه 2 درصد ساکارز بصورت پالسی در سه تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. در این آزمایش مقدار پروتئین و میزان فعالیت آنزیم¬های آنتی¬اکسیدانت شامل کاتالاز و پراکسیداز در برگ¬ها و گلبرگ¬های گل شاخه بریده رز رقم سنسیرو مورد ارزیابی قرار گرفت. داده¬های بدست آمده توسط نرم افزارSPSS تجزیه وتحلیل گردید. نتایج نشان داد که 40 میکرومول¬در¬لیتر تیدیازورون بیشترین تاثیر را بر میزان پروتئین برگ¬ها، گلبرگ¬ها و فعالیت کاتالاز برگ¬ها داشت. تیمار 40 میکرومول¬در¬لیتر سدیم¬نیتروپروساید، میزان پروتئین برگ¬ها و گلبرگ¬ها و میزان فعالیت پراکسیداز برگ¬ها و تیمار 60 میکرومول¬در¬لیتر سدیم¬نیتروپروساید کاتالاز گلبرگ¬ها را افزایش داد. بیشترین فعالیت کاتالاز برگ¬ها و گلبرگ¬ها و مقدار پروتئین برگ¬ها از تیمار 40 میکرو¬مول¬سدیم¬نیتروپروساید با 20 میکرومول¬در لیتر¬تیدیازورون حاصل شد.
