بررسی تنوع مورفولوژیک توده¬های جنس ریحان (Ocimum spp.) بومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم

4 عضو هیات علمی دانشگاه تهران

چکیده

جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه‌های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه‌ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان شاهد با استفاده از 32 صفت کمی و کیفی مورفولوژیک در شرایط مزرعه‌ای انجام شد. نتایج مطالعات تاکسونومی نشان داد که این توده‌ها متعلق به سه گونه O. ciliatum (23 توده)، O. minimum (1توده) و O. basilicum (15 توده) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، تفاوت‌های معنی‌داری در صفات کمی و کیفی اندازه‌گیری شده در بین توده‌ها مشاهده شد. بیشترین طول گیاه (5/49 سانتی‌متر) و چرخه گل (3/11 عدد) متعلق به توده شماره 18 و بیشترین طول گل‌آذین را توده‌های 6 و 13 (1/15 سانتی‌متر) داشتند. بیشترین طول و عرض برگ را توده‌های 4 و 5 به خود اختصاص دادند. میزان اسانس توده‌ها محدوده¬ای از 47/0% تا 42/1% بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Assessment of Genetic Diversity among Iranian Populations of Basil (Ocimum spp.) Using Morphological Traits

چکیده [English]

The genus Ocimum belonging to Lamiaceae is considered as one of the most economical medicinal plants throughout the world. It is used in medicinal tea, and essential oil production, in spices, as vegetable, and also as a pot herb. The aim followed in this study was to evaluate the genetic diversity of 38 native populations collected from different geographical origins of Iran along with two foreign breed cultivars (Opal and Keshkeni Luvelou) as control. A number of 32 field conditions qualitative and quantitative morphological traits were taken into account. Taxonomic studies revealed that the samples belonged to 3 species of: O. ciliatum (23 populations), O. minimum (1population), O. basilicum (15 populations). According to analysis of variance highly significant differences were observed among the populations. Duncan’s Multiple Range Tests indicated that the accessions were significantly different in all the evaluated parameters. The highest plant height (49/5 cm) and inflorescence whorl number (11/3) were obtained from population 24, while the highest inflorescence heights obtained from accessions 6 and 13 (15/1 cm). The accessions 4 and 5 benefited from the highest leaf dimentions of length and width.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Basil
  • Genetic diversity
  • morphological traits
  • Correlation