سید فاضل میراحمدی؛ محمد رضا حسندخت؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ محمدرضا نقوی؛ کرامت اله رضایی
چکیده
اسفناج به سبب داشتن ارزش غذایی و اقتصادی بالا، همواره مورد توجه اصلاحگران بوده است. در این پژوهش تعداد 40 جمعیت متعلق به 3 گونه Spinacia oleracea، S. turkestanica و S. tetrandra از سراسر ایران، به علاوه یک جمعیت از کشور افغانستان و نیز دو رقم اصلاح شده Viroflay و Baby spinach ، ژرمپلاسم مورد مطالعه را تشکیل دادند. در راستای انجام این آزمایش، تعداد 33 صفت در سه گروه ...
بیشتر
اسفناج به سبب داشتن ارزش غذایی و اقتصادی بالا، همواره مورد توجه اصلاحگران بوده است. در این پژوهش تعداد 40 جمعیت متعلق به 3 گونه Spinacia oleracea، S. turkestanica و S. tetrandra از سراسر ایران، به علاوه یک جمعیت از کشور افغانستان و نیز دو رقم اصلاح شده Viroflay و Baby spinach ، ژرمپلاسم مورد مطالعه را تشکیل دادند. در راستای انجام این آزمایش، تعداد 33 صفت در سه گروه مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد ساختار ژنتیکی ژرمپلاسم حاضر دارای تنوع مناسبی برای صفات مورد بررسی بود. میانگین ضریب تغییرات صفات مورد مطالعه 8/29 درصد بدست آمد. تجمع اکسالات در بین جمعیتهای مورد مطالعه دارای تفاوت معنیداری بود. کمترین میانگین انباشت اکسالات 682 میلیگرم در 100 گرم وزن تر در جمعیت کرج از گونه اهلی S.oleracea و بیشترین مقدار 2902 میلیگرم در 100 گرم وزن تر در جمعیت بزنگان از گونه وحشی S. turkestanica مشاهده شد. نتایج آنالیز خوشهای، جمعیتهای دو گونه وحشی را در یک گروه مشترک و جدا از بقیه قرار داد. ضرایب همبستگی صفات مورد بررسی از 83/0- تا 99/0 متغیر بود. در مجموع 1/43 درصد از تمام روابط متقابل بین 33 صفت موجود دارای همبستگی معنیدار در سطح 1 یا 5 درصد بود. نتایج همبستگی نشان داد که گیاه با شاخص کارایی بیشتر، از ماندگاری پس از برداشت بیشتری نیز برخوردار بود. همچنین از میان تمام صفات تنها صفت تاول دار بودن سطح برگ دارای همبستگی منفی و معنیدار با صفت انباشت اکسالات بود.
رحیمه همتی گوگه؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ مجید شکرپور؛ محمدرضا نقوی؛ علیداد ورشوچی
چکیده
تاکسول بهعنوان یک دارو با منشأ گیاهی در درمان سرطان‌های مختلف استفاده می‌گردد. گیاه فندق (Corylus avellana L.) بهعنوان یک منبع جایگزین برای تأمین تاکسول مطرح شده و توجه زیادی را بخود معطوف کرده است. در این مطالعه، تأثیر دو الیسیتور متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک بر روی گیاهچه‌های حاصل از کشت درونشیشهای فندق رقم سگورب مورد بررسی ...
بیشتر
تاکسول بهعنوان یک دارو با منشأ گیاهی در درمان سرطان‌های مختلف استفاده می‌گردد. گیاه فندق (Corylus avellana L.) بهعنوان یک منبع جایگزین برای تأمین تاکسول مطرح شده و توجه زیادی را بخود معطوف کرده است. در این مطالعه، تأثیر دو الیسیتور متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک بر روی گیاهچه‌های حاصل از کشت درونشیشهای فندق رقم سگورب مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی PAL، کاتالاز، PPO، SOD و نیز محتوی پراکسید هیدورژن مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین این تحقیق، با هدف ارزیابی بیان ژن‌های txs، dbat و bapt بیوسنتز و تولید تاکسانها انجام شد. بررسی میزان فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و محتوی پراکسید هیدروژن حاکی از تأثیر معنیدار الیسیتورها در افزایش محتوی H2O2 و افزایش فعالیت آنزیمهای مورد مطالعه در تیمارهای مؤثر بر افزایش متابولیتها بود. ژن‌های txs و dbat در فندق رقم سگورب بیان نشدند. بیشترین میزان بیان ژن bapt بهترتیب در تیمار با اسید سالیسیلیک در غلظت 1/0 میلیمولار در روز دوم و در تیمار با متیل جاسمونات در غلظت 1/0 میلیمولار در روز چهارم بود و بالاترین مقدار تاکسانها بهترتیب در تیمار با متیل جاسمونات 1/0 میلیمولار و اسید سالیسیلیک 2/0 و 1/0 میلیمولار به‌دست آمد، به طوری که نسبت به شاهد هشت برابر افزایش نشان داد. در کل، میزان تاکسانها از روز دوم تا روز 16 نسبت به شاهد بیشتر بود. بیشترین مقدار 10-deacetyltaxol و تاکسول مربوط به روز چهارم بعد از اعمال الیسیتور بود. در مجموع، هر دو الیسیتور متیلجاسمونات و اسید سالیسیلیک باعث افزایش بیان نسبی ژنbapt شدند.
الهه فیاض؛ علیرضا عباسی؛ محمدرضا نقوی
چکیده
ارزیابی روابط فیلوژنتیکی در 10 گونه مختلف از گیاه بومادران متعلق به نواحی جغرافیایی مختلف ایران با استفاده از یک آغازگر ITS4 و یک آغازگر MatK 390 انجام گرفت. دو آغازگر MatK 390 و ITS4 در تمامی 10 گونه تکثیر یافتند و بنابراین توالییابی شدند. بر مبنای درخت فیلوژنتیکی حاصل از MatK 390 و ترسیم شده با روش حداکثر درست‌نمایی، تمامی 10 گونه جنس Achellia در یک ...
بیشتر
ارزیابی روابط فیلوژنتیکی در 10 گونه مختلف از گیاه بومادران متعلق به نواحی جغرافیایی مختلف ایران با استفاده از یک آغازگر ITS4 و یک آغازگر MatK 390 انجام گرفت. دو آغازگر MatK 390 و ITS4 در تمامی 10 گونه تکثیر یافتند و بنابراین توالییابی شدند. بر مبنای درخت فیلوژنتیکی حاصل از MatK 390 و ترسیم شده با روش حداکثر درست‌نمایی، تمامی 10 گونه جنس Achellia در یک گروه منوفایلتیک قرار گرفتند و دو گروه خارجی (Tanacetum vulgare و T. parthenium) نیز در یک کلاد جداگانه جای گرفتند. همچنین بر اساس درخت فیلوژنتیکی حاصل از نشانگر ITS 4، 9 گونه از تمامی 10 گونه مورد مطالعه گیاه بومادران در یک گروه مجزا قرار گرفتند، در‌حالی‌که گونه موسوم به A. alepica همراه با چهار گروه خارجی (یعنی، T. vulgare، T. millefolium، T. macrophyllum وCotula cinerea) در کلاستر مجزای دیگری قرار گرفتند. درنهایت، نتایج این تحقیق نشان داد که از هر دو سیستم نشانگری MatK 390 و ITS 4 می‌توان برای آنالیز فیلوژنتیکی و DNA بارکدینگ در گونه‌های مختلف بومادران بومی ایران استفاده نمود.
علوم میوه
مرضیه اتحادپور؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ بهروز گلعین؛ محمدرضا نقوی
چکیده
جهت ارزیابی فیزیولوژیک پاسخ به تنش شوری، برخی از دانهالهای مرکبات مهم موجود در کلکسیون مؤسسه تحقیقات مرکبات رامسر و داراب (28 ژنوتیپ) شامل ژنوتیپهای تجاری متحمل و حساس (کلئوپاترا ماندارین و ترویر سیترنج) در سه سطح، 0، 40 و 90 میلیمولار شوری بهصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه بررسی ...
بیشتر
جهت ارزیابی فیزیولوژیک پاسخ به تنش شوری، برخی از دانهالهای مرکبات مهم موجود در کلکسیون مؤسسه تحقیقات مرکبات رامسر و داراب (28 ژنوتیپ) شامل ژنوتیپهای تجاری متحمل و حساس (کلئوپاترا ماندارین و ترویر سیترنج) در سه سطح، 0، 40 و 90 میلیمولار شوری بهصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه بررسی شدند. هشت ماه پس از جوانهزنی دانهالها، تیمارهای شوری بهمدت ۱۲ هفته اعمال شد. در این پژوهش صفات فیزیولوژیک از جمله مقدار کلروفیلهای a و b، تجمع پرولین، پراکسید شدن لیپیدها، فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز، میزان پروتئین کل و عملکرد کوانتومی فتوسیستم II مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعه صفات فیزیولوژی نشان داد که تنش شوری باعث کاهش در کلروفیلهای a و b، میزان پروتئین کل، عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو، فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و فعالیت آنزیم کاتالاز در ژنوتیپهای مورد مطالعه شد. در این مطالعه محتوای پرولین، غلظت مالوندیآلدهید و همچنین میزان فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز تحت تنش شوری افزایش یافتند. ژنوتیپهای G8، G44 (نارنج)، G19، G25 و G42 (اترج) در صفات متعدد، از جمله محتوای کلروفیل، میزان پراکسید شدن لیپیدها، محتوای پرولین و فعالیت آنزیمها در وضعیت بهتری قرار داشتند و بهعنوان ژنوتیپهای برتر معرفی میشوند. ژنوتیپ G8 در بعضی از صفات، حتی از رقم کلئوپاترا نیز بهتر بود. می‌توان این ژنوتیپها را بهعنوان متحمل یا نیمهمتحمل به شوری برای پژوهشهای بعدی و یا برای مقاصد کاربردی مورد توجه قرار داد.
علوم گیاهان زینتی
سلاله صلاحی صدر؛ هدایت زکی زاده؛ محمدرضا نقوی؛ جمالعلی الفتی؛ کیان حضرتی
چکیده
لاله واژگون گرگانی (Fritillaria raddeana Regel.) از گیاهان پیازی خانواده سوسن و یکی از زیباترین گیاهان دنیا است. این گونه بومی ایران، ترکمنستان، بهطور معدود پاکستان و افغانستان میباشد. دارای ارزش زینتی- دارویی و تحمل نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی و شیبدار میباشد. بهمنظور معرفی و اهلیسازی این گیاه بومی، خودرو و در معرض خطر انقراض، ...
بیشتر
لاله واژگون گرگانی (Fritillaria raddeana Regel.) از گیاهان پیازی خانواده سوسن و یکی از زیباترین گیاهان دنیا است. این گونه بومی ایران، ترکمنستان، بهطور معدود پاکستان و افغانستان میباشد. دارای ارزش زینتی- دارویی و تحمل نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی و شیبدار میباشد. بهمنظور معرفی و اهلیسازی این گیاه بومی، خودرو و در معرض خطر انقراض، نخستین قدم، بررسی روشهای مختلف تکثیر از جمله ریزازدیادی آن است. این پژوهش یک سیستم کارآمد برای باززایی غیرمستقیم از کشت بذر و سوخ، در محیط درون شیشهای ارائه میدهد. اندامهای گیاه پس از برداشت از گیاه یا استخراج سوخ از خاک در طبیعت، ضدعفونیشده و بهعنوان ریزنمونه استفاده شدند و تأثیر غلظت‌های مختلف سایتوکینین (کاینتین، تیدیازورون، بنزیلآدنین) و اکسین (ایندولاستیکاسید، ایندولبوتیریکاسید، نفتالیناستیکاسید) بر پینهزایی و باززایی مورد ارزیابی قرار گرفت. تلفات کمتر، آلودگی بسیار پایین و درصد پینهزایی بالاتر از مزایای ریزنمونه بذر و وزن پینه بیشتر و درصد باززایی بالاتر در بازه زمانی یکسان، از امتیازات ریزنمونه فلس سوخ تشخیص داده شد. همچنین اکثر این ریزنمونهها در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ دارای 5/0 میلیگرم در لیتر ایندولبوتیریک-اسید همراه با 2 میلیگرم در لیتر تیدیازورون در مسیر باززایی قرار گرفتند.
محمد رضا ایمانی؛ عبدالهادی حسین زاده؛ محمد رضا حسندخت؛ محمد رضا نقوی؛ رجب چوکان
چکیده
یکی از اثرگذاری‌های تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، بر تولید سبزی‌های برگی، گلدهی زودهنگام (بولتینگ) است. بهمنظور بررسی نحوۀ توارث این پدیده و زمان گلدهی، چهار رگه (لاین) از توده‌های محلی کاهو شامل شیرازی (دو رگه)، زیره‌ای و سیاه با زمان گلدهی متفاوت، تلاقی و نسل‌های F1، F2، BC1p1 و BC1p2 به دست آمد. نشاهای هر تلاقی در دو آزمایش جداگانه و ...
بیشتر
یکی از اثرگذاری‌های تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، بر تولید سبزی‌های برگی، گلدهی زودهنگام (بولتینگ) است. بهمنظور بررسی نحوۀ توارث این پدیده و زمان گلدهی، چهار رگه (لاین) از توده‌های محلی کاهو شامل شیرازی (دو رگه)، زیره‌ای و سیاه با زمان گلدهی متفاوت، تلاقی و نسل‌های F1، F2، BC1p1 و BC1p2 به دست آمد. نشاهای هر تلاقی در دو آزمایش جداگانه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و صفات زمان گلدهی، وزن محصول (هد)، شمار برگ و طول بزرگ‌ترین برگ خارجی یادداشت‌برداری شد. نتایج تجزیۀ میانگین نسل‌ها نشان داد، در همۀ صفات مدل افزایشی-غالبیت کفایت نکرده و عامل‌های دیگری از جمله اثر متقابل غیرآللی (اپیستازی) در کنترل صفات مؤثر است. اثر افزایشی و غالبیت معنیدار، اما اثر غالبیت تأثیر بیشتری داشت. همچنین اثر اپیستازی افزایشی در افزایشی و غالبیت در غالبیت بر صفات مؤثر بوده است. برای تعیین شمار عامل‌های مؤثر در زمان گلدهی از نحوۀ تفرق صفت در نسل F2 استفاده و شمار دو ژن دخیل در کنترل زمان گلدهی تأیید شد. نتایج نشان داد، رگه‌های دیرگلدۀ به‌دست‌آمده از توده‌های سیاه و زیره‌ای محصول و سرهای با کیفیت و کمیت بهتری نسبت به رگه‌های زود گلدۀ حاصل از تودۀ شیرازی تولید کردند. به‌طورکلی با توجه به اینکه دیرگلدهی با صفات مهم شمار برگ و وزن محصول همبستگی بالایی دارند، انتظار می‌رود که نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی دیرگل‌دهنده ظرفیت خوبی از نظر بروز این صفات داشته و در برنامه‌های اصلاحی از آنها استفاده شود.
الهه احدی دولت سرا؛ سید علی رضا سلامی؛ مجید شکرپور؛ محمد رضا نقوی؛ ابوذر سورنی
چکیده
34 گونه از جنس درمنه در ایران گزارش شده است که از لحاظ پراکنش، تراکم و پوشش مهمترین جنسهای گیاهی در کشور محسوب میشوند. از آنجا که هنوز سیستم کلی و جامعی برای طبقهبندی و فیلوژنی آن ارائه نشده است، در این پژوهش سعی شد تا با بررسی تنوع کلروپلاستی و روابط فیلوژنتیکی گونه‌های درمنه و مقایسۀ آنها با گونه‌های دیگر موجود ...
بیشتر
34 گونه از جنس درمنه در ایران گزارش شده است که از لحاظ پراکنش، تراکم و پوشش مهمترین جنسهای گیاهی در کشور محسوب میشوند. از آنجا که هنوز سیستم کلی و جامعی برای طبقهبندی و فیلوژنی آن ارائه نشده است، در این پژوهش سعی شد تا با بررسی تنوع کلروپلاستی و روابط فیلوژنتیکی گونه‌های درمنه و مقایسۀ آنها با گونه‌های دیگر موجود در جهان، مسیر تکاملی آنها شناسایی و قرابت ژنتیکی آنها مشخص شود تا از این طریق بتوان کمکی به حفظ این گنجینۀ ارزشمند ژنتیکی کرد. در این پژوهش چندشکلی در مناطق غیر کدشوندۀ دی.ان.ا کلروپلاستی در 28 گونه درمنۀ ایران مطالعه شد. ابتدا، 13 جفت آغازگر عمومی دی.ان.ا کلروپلاستی برای تکثیر بررسی شد و با توجه به درجۀ تکثیر آغازگرها، شش جفت آغازگر (PB, BD, Ic2, CS, trnL-F, B2B3) برای مطالعۀ نهایی انتخاب شد. محصولات واکنش زنجیرهای پلیمراز توسط سه آنزیم برشی MseI و EcoRI و TaqI هضم شدند در‌نتیجه از 14 ترکیب آغازگر‌ـ آنزیم استفاده‌شده، 10 ترکیب حالت چندشکلی نشان دادند. نتایج نشان داد A. armeniaca، A. incana، A. austriaca، A. melanolepis، A. oliveriana،A. turanica و A. tournifortiana از الگوی نواری متفاوتتری نسبت به سایر گونهها برخوردار بودند. قرارگیری این گونهها در گروههای هاپلوئیدی خاص بهصورت منفرد نشان میدهد که این دسته از گونه‌های درمنه واگرایی بیشتری در بخش ژنوم کلروپلاست نسبت به سایر گونهها دارند. نتایج حاصل از توالییابی ناحیۀ trnL-F پس از تجزیۀ تبار زایشی نهایی بر‌اساس ماتریس دادههای هم‌ردیف‌شده و به روش ماکزیمم پارسیمونی و بیشترین شانس برای بررسی روابط فیلوژنتیکی استفاده شد. نتایج آنالیز پارسیمونی اطلاعات ناحیۀ trnL-F توپولوژی مشابهی را نسبت به گونهها و دودمان بررسی‌شده در دیگر مطالعات نشان داد. نتایج نشان داد که دو گونۀ A. turanica و A. spicigera فاصلۀ زیادی با دیگر گونه‌های درمنه دارند. این مطالعه آشکارا مشخص کرد که ناحیۀ trnL-F دی.ان.ا کلروپلاستی به‌تنهایی در این سطح مفید نیست و نیاز است برای بررسیهای تکمیلی آینده از ناحیههای جدید ژنوم استفاده شود.
مهدیه خدایاری؛ منصور امیدی؛ علی اکبر شاه نجات بوشهری؛ داراب یزدانی؛ محمدرضا نقوی؛ زهره کدخدا
چکیده
بهمنظور افزایش و بهبود تولید انواع آلکالوئیدهای ارزشمند بنزوفنانتریدین در گیاه خشخاش، مهندسیهای متابولیت فراوانی انجام شده است که یکی از آنها استفاده از الیسیتورهاست که با تحریک سیگنالهای سلولی موجب سنتز متابولیتهای ثانویه در گیاهان یا کشت سلولی آنها میشوند. در این مطالعه با توجه به اهمیت ویژة خشخاش در صنعت داروسازی ...
بیشتر
بهمنظور افزایش و بهبود تولید انواع آلکالوئیدهای ارزشمند بنزوفنانتریدین در گیاه خشخاش، مهندسیهای متابولیت فراوانی انجام شده است که یکی از آنها استفاده از الیسیتورهاست که با تحریک سیگنالهای سلولی موجب سنتز متابولیتهای ثانویه در گیاهان یا کشت سلولی آنها میشوند. در این مطالعه با توجه به اهمیت ویژة خشخاش در صنعت داروسازی به‌منزلة تنها منبع تجاری تولید آلکالوئیدهای مورفین و سنگوئینارین و مشکلبودن سنتز شیمیایی این ترکیبات ارزشمند، پس از بهینهسازی محیط کشت کالزایی و انتخاب بهترین ریزنمونه، اثر دو الیسیتور عصارة مخمر و نانو TiO2 در دو زمان مختلف در کشت سوسپانسیون سلولی مریستم و ریشه در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. این الیسیتورها در سوسپانسیونهای سلولی مریستم و ریشه موجب تجمع سنگوئینارین و تبائین شدند که بیشترین مقدار سنگوئینارین و تبائین در 48 ساعت پس از اعمال تیمار با الیسیتور عصارة مخمر بهترتیب 2/2 و 4/3 برابر نسبت به شاهد در همین زمان به دست آمد. نانو الیسیتور TiO2 توانست در 24 ساعت پس از اعمال تیمار موجب افزایش دو آلکالوئید مزبور تا 1/2 برابر نسبت به شاهد شود که با گذشت زمان این مقدار کاهش پیدا کرد. آنچه در این مطالعه مشاهده شد، تحریک‌پذیری زیاد سلولهای مریستمی در برابر تیمار با هر دو الیسیتور و اثر آن در تجمع هر دو متابولیت بود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که با استفاده از الیسیتورها و مخصوصاً نانوالیسیتورها می‌توان چرخة بیوسنتزی تولید و تجمع متابولیتهای تبائین و سنگوئینارین را در این گیاه تحریک کرد و این القا میتواند در هر دو ریزنمونة ریشه و مریستم مؤثر و حتی با یکدیگر متفاوت باشد.
رضا بورد؛ شمس علی رضازاده؛ محمدرضا نقوی؛ منصور امیدی؛ سپیده ترابی؛ سعید پروانه؛ فرهاد حریری اکبری؛ رحیم تقی زاد فرید
چکیده
گیاه .Artemisia annua L، گیاهی یکساله، دارویی و آروماتیک است که در آسیا، اروپا و شمال آمریکا گسترش فراوان و در ایران نیز در مناطق شمالی پراکنش وسیعی دارد. در این پژوهش تغییرات کمّی و کیفی اسانس سرشاخۀ گیاه A.annua در مراحل مختلف رشد شامل مراحل رویشی، ابتدای گلدهی، و گلدهی کامل بررسی شد. سرشاخۀ خشک‌شده در سایه با روش تقطیر با آب با استفاده ...
بیشتر
گیاه .Artemisia annua L، گیاهی یکساله، دارویی و آروماتیک است که در آسیا، اروپا و شمال آمریکا گسترش فراوان و در ایران نیز در مناطق شمالی پراکنش وسیعی دارد. در این پژوهش تغییرات کمّی و کیفی اسانس سرشاخۀ گیاه A.annua در مراحل مختلف رشد شامل مراحل رویشی، ابتدای گلدهی، و گلدهی کامل بررسی شد. سرشاخۀ خشک‌شده در سایه با روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر اسانسگیری شد. اسانسهای حاصل به وسیلة دستگاههای GCو GC/MS تجزیه و تحلیل شد. بیشترین مقدار اسانس در سر‌شاخه در مرحلۀ گلدهی (3/1 درصد) مشاهده شد. در اسانس سرشاخه‌ها در مراحل رویشی، ابتدای گلدهی و گلدهی کامل بهترتیب 29، 28 و 28 ترکیب شناسایی شد. ترکیبات عمده در اسانس سرشاخه‌ها در مراحل مختلف مشترک و شامل کامفور، بتا‌ـ سلینن، 1، 8ـ سینئول، آلفا‌ـ پینن، کاریوفیلن اکساید، برنئول، کامفن، آرتمیزیاکتون و پینوکارون بود. درصد عمدة ترکیبات شناخته‌شدۀ منوترپن‌ها بودند. نتایج نشان میدهد که اسانس سرشاخه‌های گیاه A.annua سرشار از منوترپن‌ها هستند و 3/64 درصد، 63 درصد و 6/67 درصد از کل ترکیبات شناسایی‌شده بهترتیب در مراحل رویشی، ابتدای گلدهی و گلدهی کامل را تشکیل می‌دهند. نتایج تغییرات اندکی را در نوع ترکیبات نشان داد، در‌حالی‌که درصد ترکیبات در مراحل مختلف متغیر بود.
محمدرضا پیرمرادی؛ رضا امیدبیگی؛ محمدرضا نقوی؛ امین باقی زاده؛ عباس یدالهی
چکیده
آنغوزه تلخ (.Ferula assa-foetida L) گیاهی وحشی، متعلق به تیره چتریان است. این تحقیق به منظور تعیین نوع خواب در بذر این گیاه و تعیین بهترین تیمار جهت جوانه زنی سریع آن انجام گرفت. بدین منظور 12 تیمار شامل اسید جیبرلیک 500، 1000 و 1500 پی پی ام، نیترات پتاسیم 1/0، 2/0 و 3/0 مولار، آبشویی، 24، 48 و 72 ساعت، حذف پوسته بذر (بذور یکساله و تازه برداشت شده) و بذور تازه ...
بیشتر
آنغوزه تلخ (.Ferula assa-foetida L) گیاهی وحشی، متعلق به تیره چتریان است. این تحقیق به منظور تعیین نوع خواب در بذر این گیاه و تعیین بهترین تیمار جهت جوانه زنی سریع آن انجام گرفت. بدین منظور 12 تیمار شامل اسید جیبرلیک 500، 1000 و 1500 پی پی ام، نیترات پتاسیم 1/0، 2/0 و 3/0 مولار، آبشویی، 24، 48 و 72 ساعت، حذف پوسته بذر (بذور یکساله و تازه برداشت شده) و بذور تازه برداشت شده با پوسته به همراه شاهد (بذور یکساله با پوسته) در قالب دو طرح کاملا تصادفی در دو دمای20 و 5 درجه سانتی گراد در 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، بذور تازه برداشت شده تحت هیچ تیماری جوانه نزدند که دلیلی بر وجود رویان توسعه نیافته در آنها می باشد. در تمامی تیمارها به استثناء حذف پوسته، بذور برای جوانه زنی حداقل 20 روز دمای 5 درجه سانتی گراد نیاز داشتند. تیمارهای دیگر (سطوح مختلف اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم و سطوح مختلف آبشویی) در دمای 5 درجه سانتی گراد تاثیر معنی داری بر درصد جوانه زنی نهایی داشتند ولی افزایش چشمگیری در سرعت جوانه زنی ایجاد نکردند. با حذف پوسته در بذور یکساله، آنها حتی در دمای 20 درجه سانتی گراد طی مدت 4 روز 84 درصد جوانه زدند. درحالی که سایر بذور در این دما هیچ جوانه زنی نداشتند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که حذف پوسته بهترین تیمار جهت جوانه زنی بذر آنغوزه بود. با افزایش ارتفاع محل جمع آوری بذور در رویشگاه نیاز سرمایی جهت جوانه زنی آنها به طور معنی داری افزایش یافت.
محبوبه زارع مهرجردی؛ محمدرضا بی همتا؛ منصور امیدی؛ محمدرضا نقوی
چکیده
آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که توسـط گیاه Artemisia annua تولیــد می شود و در حال حاضر موثرترین دارو علیه بیماری مالاریا می باشد. این ترکیب به همراه مشتقاتش در درمان بیماری های هپاتیت B و سرطان های مختلف نیز کاربرد دارد. با وجودی که سنتز شیمیایی آن امکان پذیر است ولی به دلیل ساختار پیچیده و عملکرد پایین آن از لحاظ اقتصادی مناسب نمی ...
بیشتر
آرتمیزینین یک سزکوئی ترپن لاکتون است که توسـط گیاه Artemisia annua تولیــد می شود و در حال حاضر موثرترین دارو علیه بیماری مالاریا می باشد. این ترکیب به همراه مشتقاتش در درمان بیماری های هپاتیت B و سرطان های مختلف نیز کاربرد دارد. با وجودی که سنتز شیمیایی آن امکان پذیر است ولی به دلیل ساختار پیچیده و عملکرد پایین آن از لحاظ اقتصادی مناسب نمی باشد. از آنجایی که این گیاه به عنوان تنها منبع تجاری تولید، مقادیر بسیار پایینی از آن را تولید می کند، تلاش برای افزایش تولید این ترکیب دارویی ارزشمند ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه، تاثیر الیسیتوری چهار هورمون جیبرلیک اسید( GA3)، سیتوکنین ( 2-iP)، متیل جاسمونات ( MeJA) و سالیسیلیک اسید ( SA) بر روی تولید آرتمیزینین در زمانهای مختلف پس از اعمال تیمار مورد بررسی قرار گرفت. مشاهده شد که MeJA بیشترین تاثیر را بر روی افزایش تولید آرتمیزینین در مقایسه با سه هورمون دیگر داشته،2iP و SA در رتبه بعد و GA3 کمترین تاثیر را نسبت به سایرین داشته است. بنابراین هورمون MeJA به دلیل تحریک بیشتر و نیز تاثیر افزایشی یکنواخت بر روی تولید آرتمیزینین در زمانهای مطالعه شده، کاندیدای مناسبی برای انجام مطالعات بیشتر جهت استفاده از آن برای کاربرد در سطح مزرعه می باشد.
مهدی حدادی نژاد؛ علی عبادی؛ محمدرضا نقوی
دوره 40، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
انگور از مهمترین محصولات باغبانی جهان و ایران است. از قرن گذشته تا کنون تلاش‌های زیادی جهت اصلاح انگور انجام شد. در ایران تحقیق به منظور اصلاح انگور برای مصارف تازه‌خوری و کشمشی از سال 1375 شروع شده است. بدین منظور ارقام عسکری، یاقوتی، بیدانه سفید و بیدانه قرمز به عنوان والدهای پدری و ارقام موسکات هامبورگ، قزل‌اوزوم، دیزماری، رجبی‌سفید، ...
بیشتر
انگور از مهمترین محصولات باغبانی جهان و ایران است. از قرن گذشته تا کنون تلاش‌های زیادی جهت اصلاح انگور انجام شد. در ایران تحقیق به منظور اصلاح انگور برای مصارف تازه‌خوری و کشمشی از سال 1375 شروع شده است. بدین منظور ارقام عسکری، یاقوتی، بیدانه سفید و بیدانه قرمز به عنوان والدهای پدری و ارقام موسکات هامبورگ، قزل‌اوزوم، دیزماری، رجبی‌سفید، علی‌بابا، الحقی‌قرمز و تبرزه به عنوان والدهای مادری انتخاب و دورگ‌گیری بین آنها در سال 1378 و 1379 انجام شد. از مجموع 1400 نتاج بدست آمده، 381 نتاج حاصل از 26 تلاقی کنترل شده در طی دو سال 1385 و 1386 برای صفات کمی و کیفی میوه مورد ارزیابی قرار گرفته و بمنظور تایید صحت تلاقی کنترل شده و نتیجه آن، 12 نتاج برتر و والدین پدری و مادری توسط 14 نشانگر مولکولی ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج دورگ بودن نتاج مورد بررسی و تمایز ژنتیکی و فنوتیپی آنها از والدین و تفاوت ژنتیکی بین نتاج را تایید نمود. بیشترین تشابه یک والد مادری با نتاج به میزان 65/0 و بین رقم علی‌بابا و سه ژنوتیپ S54, S55, S40 بدست آمد. نتایج نشان‌داد خودگرده‌افشانی در والدین مادری پس از اخته کردن آنها رخ نداده است. نشانگر ریزماهواره همچنین توانست والدین و نتاج را از یکدیگر تفکیک نماید و تنها در تفکیک دو والد پدری بیدانه سفید و بیدانه قرمز به دلیل تشابه بالای آنها کارآیی لازم را نداشت. بین نتاج روابط خواهر و برادر تنی به خوبی مشخص و والدین هر یک از نتاج نیز تا حدودی مشخص گردید. در نهایت با استفاده از روشهای انتساب مبتنی بر درست‌نمایی، ضمن کاهش خطاها، آزمون شناسایی والدین نیز با موفقیت انجام شد. بررسی چهار صفت کیفی در نتاج و مقایسه آن با والدین آنها حاکی از بهبود صفات در نتاج انتخاب شده بود.
کاظم کمالی؛ علی عبادی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ محمدرضا نقوی؛ علی ایمانی
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
اصلاح بادام به منظور دست یابی به ارقام خودسازگار از مهمترین اهداف اصلاحی است و در این راستا تشخیص زود هنگام ژنوتیپهای خودسازگار به دلیل صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌ها اهمیت بسزایی دارد. برای تشخیص ژنوتیپهای خودسازگار از خودناسازگار روشهای مختلفی اعم از کلاسیک و ملکولی وجود دارد. در این تحقیق با استفاده از روش PCRو پرایمرهای اختصاصی ...
بیشتر
اصلاح بادام به منظور دست یابی به ارقام خودسازگار از مهمترین اهداف اصلاحی است و در این راستا تشخیص زود هنگام ژنوتیپهای خودسازگار به دلیل صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌ها اهمیت بسزایی دارد. برای تشخیص ژنوتیپهای خودسازگار از خودناسازگار روشهای مختلفی اعم از کلاسیک و ملکولی وجود دارد. در این تحقیق با استفاده از روش PCRو پرایمرهای اختصاصی ژنوتیپهای نتاج بدست‌آمده تعیین گردیدند. خودناسازگاری در بادام از نوع گامتوفیتیک بوده و این ویژگی توسط یک مکان ژنی چند آللی(S-locus )کنترل می‌شود که در درون خامه به عنوان S-RNase بیان می‌گردد. در این تحقیق ابتدا دو رقم تجاری Ferragnes وFerralise با رقم خودسازگار Tuono به صورت متقابل (Reciprocal) تلاقی داده شده و نتاج حاصله که دارای آلل خودسازگار (Sf) بودند با استفاده از روش پوشاندن شاخه‌ها (Bagging) وادار به خودگشنی شدند. بذور به دست آمده پس از طی دوره استراتیفیکاسیون سبز گردیدند و در دوران نونهالی DNA ژنومی از کلیه نتاج بدست‌آمده استخراج و ژنوتیپ های S به دست آمده با روشهای PCR ساده و مرکب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست‌آمده نشان داد که حاصل این خودگشنی، نتاج خودسازگار هموزیگوس و هتروزیگوس بوده و تمام نسبت‌های به دست آمده از اصول مندلی پیروی می‌کند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد تشخیص خودسازگاری در بادام با استفاده از روش PCR در دوران نونهالی گیاه میسر میباشد. استفاده از این روش در شناسایی ژنوتیپها و ارقام خودسازگار بسیار حایز اهمیت بوده و دارای دقت بالایی است.
