رحمت اله غلامی؛ ابوذر هاشم پور؛ عیسی ارجی؛ محسن حاجی امیری
چکیده
به منظور بررسی اثر محلولپاشی کائولین بر ویژگی‌های پومولوژیکی و عملکردی برخی رقم های زیتون در استان کرمانشاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول رقم های زیتون در شش سطح (آمفیسیس، سویلانا، روغنی، مانزانیلا،کنسروالیا و زرد) و عامل دوم و کائولین در سه سطح (صفر به عنوان شاهد ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر محلولپاشی کائولین بر ویژگی‌های پومولوژیکی و عملکردی برخی رقم های زیتون در استان کرمانشاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول رقم های زیتون در شش سطح (آمفیسیس، سویلانا، روغنی، مانزانیلا،کنسروالیا و زرد) و عامل دوم و کائولین در سه سطح (صفر به عنوان شاهد (محلول پاشی با آب) و 2 و 4 درصد) بود. دو مرحله محلولپاشی کامل درختان زیتون با کائولین، در اواسط تیر و مرداد (با توجه به هوای گرم و خشک در این مدت و نیز تجمع روغن در زیتون همزمان با این دوره)، انجام گرفت. یاداشتبرداری صفات زایشی شامل عملکرد میوه و روغن، وزن میوه، ابعاد میوه، وزن تر و خشک گوشت، درصد ماده خشک و درصد رطوبت میوه، وزن تر و خشک هسته، ابعاد هسته، نسبت وزن تر و خشک گوشت به هسته و درصد روغن در ماده تر و خشک در تیمارهای مختلف ثبت گردید. نتایج نشان داد واکنش رقم های زیتون مورد مطالعه به محلولپاشی سطوح مختلف کائولین، متفاوت بود. بیشترین عملکرد میوه در هکتار و وزن میوه در رقم کنسروالیا و محلولپاشی4 درصد کائولین حاصل شد و کمترین عملکرد و وزن میوه در رقم روغنی مشاهده شد. در تمامی رقم های مورد مطالعه محلولپاشی کائولین باعث افزایش وزن میوه و عملکرد در هکتار شد. بنابراین با استفاده از محلولپاشی کائولین در دو مرحله رشدی میوه میتوان باعث بهبود خصوصیات پومولوژیکی و عملکردی در رقم های مختلف زیتون در مناطق گرم و نیمه گرم کشورگردید.
احمد اجنی؛ علی سلیمانی؛ علی اصغر زینانلو؛ اسماعیل سیفی
چکیده
صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درختان 12 ساله زیتون رقم های زرد و دیره در پاسخ به تغییرات دمایی فصل رشد منطقه طارم (استان زنجان، شمال غرب ایران) در طی دو سال متوالی 1396-1397 مطالعه شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در زمان (کرت اصلی شامل نوع رقم و کرت فرعی زمان) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. نمونهبرداری و یادداشت دادهها ...
بیشتر
صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درختان 12 ساله زیتون رقم های زرد و دیره در پاسخ به تغییرات دمایی فصل رشد منطقه طارم (استان زنجان، شمال غرب ایران) در طی دو سال متوالی 1396-1397 مطالعه شد. آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در زمان (کرت اصلی شامل نوع رقم و کرت فرعی زمان) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. نمونهبرداری و یادداشت دادهها در چهار زمان مختلف اردیبهشت، تیر، مرداد و مهرماه بهترتیب در دماهای 28، 45، 44 و 36 درجه سانتیگراد انجام شد. نتایج نشان داد فتوسنتز رقم دیره در شرایط تنش حرارتی تیرماه در مقایسه با اردیبهشتماه، حدود دو برابر بیشتر از رقم زرد کاهش یافت. رقم زرد علیرغم داشتن فتوسنتز بالا، میزان رشد و وزن خشک تجمعی شاخسارهای پایینتری داشت که بالا بودن بازده عملکرد میوه در این رقم از دلایل عمده این موضوع بود. تجمع پرولین در بافت برگ رقم دیره نتوانست نقش زیادی در ایجاد تحمل بیشتر در این رقم داشته باشد. میزان کربوهیدراتهای محلول در رقم زرد و در همه مراحل مورد ارزیابی بیشتر از رقم دیره بود. در کل، رقم زرد تحمل بیشتری به افزایش تنش حرارتی در طی فصل رشد نشان داد.
علوم میوه
رحیم عبادی؛ محمدرضا بی همتا؛ رامین بهمنی
چکیده
بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام زیتون و شناسایی بهترین ارقام، 30 رقم کاشتهشده زیتون مرکب از 27 رقم وارداتی (شامل کرونیکی، آربکین، کنسروالیا، ماستوئیدس، کالاماتا، پیکوال، بلیدی، میشن، لچینو، مانزانیلا دیسویلا، کایلتیه، ابوسطل، لچین دگرانادا، لچین دسویلا، توفاهی، ولیوتیکی، گروسان، خدیری، مصعابی، کورنیکابرا، پیکودو، حامد، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام زیتون و شناسایی بهترین ارقام، 30 رقم کاشتهشده زیتون مرکب از 27 رقم وارداتی (شامل کرونیکی، آربکین، کنسروالیا، ماستوئیدس، کالاماتا، پیکوال، بلیدی، میشن، لچینو، مانزانیلا دیسویلا، کایلتیه، ابوسطل، لچین دگرانادا، لچین دسویلا، توفاهی، ولیوتیکی، گروسان، خدیری، مصعابی، کورنیکابرا، پیکودو، حامد، دوئبلی، کورفولیا، آمیگدالولیا، کایسی و صورانی) و3 رقم بومی ایران (شامل زرد، روغنی و ماری) در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم از لحاظ صفات کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. 33 صفت کمی و کیفی در این تحقیق بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد در کلیه صفات مورد مطالعه در بین ارقام اختلاف معنیداری وجود دارد که این امر موید تنوع ژنتیکی بالا در میان ارقام مورد مطالعه است. نتایج تجزیه همبستگی صفات نشاندهنده وجود همبستگی مثبت و منفی معنیداری در برخی از صفات مهم بود. رگرسیون گام به گام مشخص کرد که صفت عملکرد بیش از صفات دیگر به خصوصیات گل و درصد گل کامل بستگی دارد. درصورتیکه درصد روغن در ماده تر به متغیرهای فنولوژیکی میوه مانند زمان تغییر رنگ و رسیدن میوه وابسته بود. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که 10 مؤلفه، 90 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می‌نمایند. خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی میوه، خصوصیات گل، عملکرد، درصد رطوبت میوه، میزان روغن در ماده‌تر و خشک و خصوصیات مورفولوژیکی برگ از اجزای تشکیلدهنده مؤلفه‌های اصلی بودند. تجزیه خوشه‌ای ارقام را در فاصله 10 به 5 گروه تقسیم نمود. نظر به وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین ارقام، دورگ‌گیری برای بهره‌مندی از تفکیک متجاوز برای بهبود عملکرد، افزایش میزان روغن در ماده تر و ایجاد ارقام جدید می‌تواند مؤثر واقع شود.
علوم میوه
رحمت اله غلامی؛ حسن ساری خانی؛ عیسی ارجی
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر کم آبیاری بر ویژگی‌های رویشی و زایشی سه رقم زیتون روغنی 14 ساله به نام‌های روغنی، آمفیسیس و میشن در ایستگاه پژوهشی زیتون دالاهو سرپل‌ذهاب تحت تأثیر سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان 100 درصد تبخیر و تعرق (شاهد)، آبیاری به میزان 60 ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر کم آبیاری بر ویژگی‌های رویشی و زایشی سه رقم زیتون روغنی 14 ساله به نام‌های روغنی، آمفیسیس و میشن در ایستگاه پژوهشی زیتون دالاهو سرپل‌ذهاب تحت تأثیر سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان 100 درصد تبخیر و تعرق (شاهد)، آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی (کم آبیاری مداوم) و کم آبیاری تنظیم شده (60 درصد نیاز آبی به همراه عدم آبیاری در طول مدت سخت شدن هسته و تغییر رنگ میوه) درختان زیتون طی فصل رشد بودند. نتایج نشان داد، تیمار کم آبیاری تنظیم‌شده در مقایسه با تیمار کم آبیاری مداوم در کل فصل باعث افزایش وزن میوه، طول میوه، وزن تر و خشک گوشت، درصد رطوبت میوه، وزن خشک هسته و طول هسته در رقم‌های مختلف زیتون مورد آزمایش شد. از نظر قطر میوه، نسبت وزن خشک گوشت به هسته، درصد گوشت و درصد روغن در مادۀ تر بین رژیم‌های آبیاری تفاوت معنیداری وجود نداشت. درصد روغن در مادۀ خشک به‌طور معنی‌دار تحت تأثیر تیمارهای آبیاری قرار گرفت، به‌طوری‌که بیشترین درصد روغن در مادۀ خشک (67/37 درصد) در رقم روغنی در کم آبیاری مداوم مشاهده شد. همچنین در این رقم در تیمار کم آبیاری مداوم عملکرد روغن در هکتار در مقایسه با تیمارهای آبیاری کامل و کم آبیاری تنظیم‌شده افزایش یافت. در رقم آمفیسیس، عملکرد روغن در تیمار کم آبیاری تنظیم‌شده با تیمار آبیاری کامل اختلاف معنیداری نداشت. به‌طورکلی واکنش هر سه رقم به تیمارهای آبیاری متفاوت بود و رقم آمفیسیس به‌عنوان رقم برتر تحت تأثیر کم آبیاری تنظیم‌شده معرفی می‌شود. در رقم پر رشد (میشن) تأثیر کاهش آبیاری شدیدتر مشاهده شد.
وحیده هدایتی؛ سید مهدی حسینی مزینانی؛ روبرتو ماریوتی؛ خدیجه رضوی؛ لوسیانا بالدونی؛ امیر موسوی
چکیده
ریشهزایی قلمهها یکی از فرآیندهای اساسی و کاربردی در افزایش گیاهان چوبی به‌ویژه زیتون است. این امر انتخاب درختان برتر با ساختار ژنتیکی مطلوب را امکانپذیر میکند. تشکیل ریشه‌های نابجا مرحلۀ کلیدی در ریشهزایی به شمار می‌آید. لذا، شناسایی ژنهای درگیر در این فرآیند ضروری است. در این تحقیق، برای نخستین بار ژنهای importin ...
بیشتر
ریشهزایی قلمهها یکی از فرآیندهای اساسی و کاربردی در افزایش گیاهان چوبی به‌ویژه زیتون است. این امر انتخاب درختان برتر با ساختار ژنتیکی مطلوب را امکانپذیر میکند. تشکیل ریشه‌های نابجا مرحلۀ کلیدی در ریشهزایی به شمار می‌آید. لذا، شناسایی ژنهای درگیر در این فرآیند ضروری است. در این تحقیق، برای نخستین بار ژنهای importin بر پایۀ تطابق دادههای ناقص نخستین نقشۀ ژنتیکی زیتون و صفات دخیل در ریشهزایی شناسایی شدند. به‌طور عموم ژنهای این خانواده به ورود و خروج ماکرومولکولها از راه منافذ هسته کمک میکنند. الگوی بیان ژنهای importin با روش qRT-PCR در نتاج ناشی از تلاقی دو ژنوتیپ با ریشهزایی متوسط در دورههای مختلف زمانی پس از قلمهگیری نشان داد که بیان این ژنها در نتاج با ریشهدهی پایین نسبت به نتاج با ریشهدهی بالا افزایش مییابد، که این تفاوت بیانی در ژن importin2 ملموستر است. دراینارتباط، پیشنهاد می‌شود که ایمپورتینها بهاحتمال پروتئینهای بازدارندۀ ریشهزایی را وارد یاخته میکنند و بنابراین بهمنظور استفادۀ کاربردی از این ژنها برای انتخاب قلمه‌های زیتون با ریشهزایی بالا و پایین در مراحل اولیۀ رشد، نیاز به آزمایشهای تکمیلی ضروری به نظر میرسد.
حجت اله رستمی؛ سید جلال طباطبایی؛ فریبرز زارع نهندی؛ محمد رحمن پورآذر
چکیده
سمیت بور یکی از اختلالاتی است که در خاکهای شور و مناطق خشک دیده می‌شود. از بین تمامی منابع آلودهکننده، آب آبیاری مهم‌ترین عامل افزایش بور در خاک است. اصلاح خاکهای غنی از بور مشکل است و ارقام میتوانند نقش مهمی در مقاومت به سمیت بور ایفا کنند. بدین منظور و برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف بور بر غلظت عناصر و نیز توزیع بور ...
بیشتر
سمیت بور یکی از اختلالاتی است که در خاکهای شور و مناطق خشک دیده می‌شود. از بین تمامی منابع آلودهکننده، آب آبیاری مهم‌ترین عامل افزایش بور در خاک است. اصلاح خاکهای غنی از بور مشکل است و ارقام میتوانند نقش مهمی در مقاومت به سمیت بور ایفا کنند. بدین منظور و برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف بور بر غلظت عناصر و نیز توزیع بور در گیاه زیتون آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش سطح بور (2/0، 10، 20، 30، 40 و 50 میلیگرم در لیتر) و دو رقم زیتون (کنسروالیا و آمیگدالولیا) همراه با چهار تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح بور میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم در برگها کاهش معناداری مییابد. میزان نیتروژن رقم آمیگدالولیا با افزایش غلظت بور به 50 میلیگرم در لیتر 47درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. غلظت بور در همة قسمتهای گیاه با افزایش سطوح بور در محلول غذایی افزایش یافت. علائم ظاهری سمیت بور توصیفشده در این پژوهش 45 روز بعد از شروع آزمایش ابتدا در رقم آمیگدالولیا در غلظتهای (30، 40 و 50 میلیگرم در لیتر) و در رقم کنسروالیا 75 روز بعد از آزمایش در تیمارهای 40 و 50 میلیگرم در لیتر ظاهر شد.
حسین صادقی؛ کمال رجب¬نژاد
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی کاربرد همزمان پراکسید هیدروژن (H2O2)، اسید بوریک (H3BO3) و تیامین (ویتامین ب1) در افزایندگی و یا کاهندگی تأثیر ایندول بوتیریک اسید (IBA) در ریشهزایی قلمه‌های زیتون "رقم رشید" در پاییز 1387 و بهار 1388 انجام پذیرفت. در این بررسی از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و 5 قلمه در هر تکرار استفاده گردید. نتایج ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی کاربرد همزمان پراکسید هیدروژن (H2O2)، اسید بوریک (H3BO3) و تیامین (ویتامین ب1) در افزایندگی و یا کاهندگی تأثیر ایندول بوتیریک اسید (IBA) در ریشهزایی قلمه‌های زیتون "رقم رشید" در پاییز 1387 و بهار 1388 انجام پذیرفت. در این بررسی از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و 5 قلمه در هر تکرار استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که افزودن هر کدام از این ترکیبات مجزا و یا با یکدیگر به IBA موجب افزایش شاخصهای ریشهزایی مانند درصد ریشهدهی قلمهها، تعداد و میانگین طول ریشهها گردیدند. افزودن تیامین، اسید بوریک و پراکسید هیدروژن به IBA به ترتیب موجب افزایش ریشهدهی قلمهها به میزان 6 ، 16 و 20 درصد شدهاند. افزودن دو به دو آنها به IBA نیز ریشهدهی قلمهها را افزایش داده است. کاربرد توأم این مواد نسبت به IBA تنها، ریشهزایی قلمهها را تا دو برابر افزایش داد. همچنین نتایج حاکی از آنست که کاربرد مواد شیمیایی مذکور، شاخصهای ریشهزایی قلمهها را در پاییز نسبت به بهار بیشتر افزایش داده است.
ساسان علی نیایی فرد؛ سید جلال طباطبایی؛ جعفر حاجیلو؛ مریم سیفی کلهر؛ نادر چاپار زاده
دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387
چکیده
تولید مواد اکسیدانت در اثر تنش شوری از عوامل مهم در کاهش فتوسنتز و به دنبال آن کاهش رشد گیاه می‌باشد. به منظور مطالعه تاثیر مواد آنتی اکسیدانت و شوری بر خصوصیات فتوسنتزی و رشد نهال های زیتون، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال 86 انجام شد. در این آزمایش فاکتور اسید اسکوربیک (mM2) و گلوتاتیون احیاء شده (mM3) به عنوان مواد آنتی ...
بیشتر
تولید مواد اکسیدانت در اثر تنش شوری از عوامل مهم در کاهش فتوسنتز و به دنبال آن کاهش رشد گیاه می‌باشد. به منظور مطالعه تاثیر مواد آنتی اکسیدانت و شوری بر خصوصیات فتوسنتزی و رشد نهال های زیتون، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال 86 انجام شد. در این آزمایش فاکتور اسید اسکوربیک (mM2) و گلوتاتیون احیاء شده (mM3) به عنوان مواد آنتی اکسیدانت و فاکتور شوری در دو سطح (0 و 100 میلی مولار) بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بر روی نهال های یک ساله زیتون رقم زرد استفاده گردید. نتایج نشان داد که اثر متقابل مواد آنتی اکسیدانت و شوری برای فتوسنتز خالص معنی دار می‌باشد و تیمار اسید آسکوربیک در شرایط بدون شوری باعث افزایش مقدار فتوسنتز نسبت به بقیه تیمارها شده است. همچنین تیمار اسید آسکوربیک باعث افزایش هدایت روزنه ای و تعرق گردید. خصوصیات رویشی تحت تاثیر اسید آسکوربیک قرار گرفت بطوریکه این ماده سبب افزایش نسبت سطح برگ، کلروفیل و نسبت وزن برگ و از سویی کاهش مقدار آب برگ، سطح ویژه برگ و مقدار آب برگ در واحد سطح شد. در حالت عکس شوری موجب کاهش فتوسنتز خالص، تعرق، نسبت سطح برگ، شاخص کلروفیل، نسبت وزن برگ، مقدار آب شاخساره، مقدار آب شاخه و فعالیت آنزیم پراکسیداز شد. همچنین شوری سبب افزایش مقدار آب برگ، سطح ویژه برگ و مقدار آب برگ در واحد سطح گردید. با توجه به نتایج گرفته شده ماده آنتی اکسیدانت اسید آسکوربیک برای بهبود عمل فتوسنتز و رشد زیتون در شرایط شور و غیر شور نسبت به گلوتاتیون احیاء شده و شاهد بهتر عمل نموده است.
محمد مهدی ضرابی؛ علیرضا طلایی؛ حسین لسانی
دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387
چکیده
به منظور بررسی و شناخت جنبه های مرفوفیزیولوژیک و آناتومیک، شش رقم زیتون (نبالی، فیشمی، آربکین، زرد، گوردال و روغنی) تحت تنش خشکی این آزمون انجام شد. طرح آزمایشی بکار برده شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار شاهد و تنش (5/1- مگاپاسکال) در سه تکرار بود. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش، سطح برگ، سطح ویژه برگ، زاویه ...
بیشتر
به منظور بررسی و شناخت جنبه های مرفوفیزیولوژیک و آناتومیک، شش رقم زیتون (نبالی، فیشمی، آربکین، زرد، گوردال و روغنی) تحت تنش خشکی این آزمون انجام شد. طرح آزمایشی بکار برده شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار شاهد و تنش (5/1- مگاپاسکال) در سه تکرار بود. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش، سطح برگ، سطح ویژه برگ، زاویه برگ نسبت به ساقه ساقه، تعداد برگ، طول و تعداد شاخه ها، تعداد روزنه، قطرساقه، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، پتانسیل آب برگ (LWP)، کمبود اشباع آب (WSD) و ظرفیت آب (WC) بودند. در این بررسی بین سطح برگ و سطح ویژه برگ (SLA) تیمار شاهد و تنش تفاوت چندانی مشاهده نگردید. در فاکتور زاویه برگ با ساقه از نظر آماری اختلاف معنی دار نشان داده شد. بطوریکه در رقم نبالی نسبت به دیگر ارقام تغییرات زاویه برگ آن کمتر بود. همچنین تعداد برگ ها تحت تاثیر تنش خشکی کاهش یافت و ریزش برگ در گیاهان تحت تنش مشاهده نگردید، بطوریکه افزایش تعداد برگ در ارقام نبالی و آربکین نسبت به دیگر ارقام کارآیی بیشتر فتوسنتز در ماده سازی گیاه را نشان می دهد. تعداد شاخه و به تبع آن طول شاخه تحت تاثیر تنش کاهش یافت. بنابراین ارقام آربکین و نبالی کمتر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. در بررسی تعداد روزنه ها مشخص شد که با اعمال تنش خشکی بر تراکم روزنه ها افزوده شده است. افزایش تراکم روزنه در ارقام گوردال و روغنی کاملاً مشهود بود. بررسی وضعیت آبی گیاه زیتون نشان می دهد، مقاومت به خشکی به دلیل بالا بودن پتانسیل آب برگ و افزایش محتوی نسبی آب و پایین بودن کمبود اشباع آب در ارقام نبالی، گوردال و زرد در مقایسه با دیگر ارقام بیشتری نسبت به خشکی برخوردار بودند.
