خاطره شیرین زاده؛ ابراهیم صداقتی؛ علی اکبر محمدی میرک؛ حمید رضا کریمی
چکیده
یکی از مشکلات مهم در مورد تولید تجاری گیاهان ریزازدیادی، بقای کم و رشد ضعیف بعد از مرحله انتقال میباشد. بهمنظور مطالعه تأثیر همزیستی قارچهای میکوریز بر استقرار، بقا، جنبههای مختلف رشد و همچنین میزان جذب عناصر غذایی نهالهای گلابی حاصل از ریزازدیادی پایه پیرودوارف در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح ...
بیشتر
یکی از مشکلات مهم در مورد تولید تجاری گیاهان ریزازدیادی، بقای کم و رشد ضعیف بعد از مرحله انتقال میباشد. بهمنظور مطالعه تأثیر همزیستی قارچهای میکوریز بر استقرار، بقا، جنبههای مختلف رشد و همچنین میزان جذب عناصر غذایی نهالهای گلابی حاصل از ریزازدیادی پایه پیرودوارف در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل میکوریز در دو سطح (با میکوریز و بدون میکوریز) و تنش خشکی در سه سطح (دور آبیاری سه، پنج و هفت روز یک بار) در سه تکرار در شرایط گلخانهای اجرا شد. دو ماه پس از اعمال تنش خشکی، گیاهان برداشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد همزیستی میکوریزی موجب افزایش معنیدار شاخصهای رویشی در تمامی سطوح تنش خشکی شد. بهطوری که سطح برگ کل، ارتفاع ساقه، وزن تر کل برگ و وزن خشک ریشه نهالهای میکوریزایی در مقایسه با شاهد بهترتیب 6/3، 3/1، 1/3 و 9/1 برابر افزایش نشان دادند. همچنین میزان عناصر فسفر، منگنز، مس، روی و پتاسیم اندامهای هوایی و ریشه در تیمارهای میکوریزایی نسبت به تیمارهای شاهد (بدون میکوریز) افزایش معنیداری داشتند. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد نهالهای گلابی حاصل از کشت بافت مایهزنی شده با قارچهای میکوریز آربوسکولار علاوه بر سازگاری و رشد بهتر، محتوی بالاتر عناصر غذایی، تحمل بیشتری به تنش خشکی داشتند.
علوم میوه
معصومه منصوریار؛ حمید عبدالهی؛ جواد عرفانی مقدم؛ سید علیرضا سلامی
چکیده
بهمنظور دستیافتن به حداکثر پرآوری در محیطهای کشت، میتوان با توجه به نوع گونه گیاهی، از مقادیر مختلف نمکها و تنظیمکنندههای رشد استفاده نمود. در برخی مواقع اثر متقابل این مواد میتواند نتایج متفاوتی را بر میزان پرآوری گیاهچهها، در شرایط درونشیشهای در پی داشته باشد. در این پژوهش تأثیر کاربرد دو محیط کشت پایه MS و ...
بیشتر
بهمنظور دستیافتن به حداکثر پرآوری در محیطهای کشت، میتوان با توجه به نوع گونه گیاهی، از مقادیر مختلف نمکها و تنظیمکنندههای رشد استفاده نمود. در برخی مواقع اثر متقابل این مواد میتواند نتایج متفاوتی را بر میزان پرآوری گیاهچهها، در شرایط درونشیشهای در پی داشته باشد. در این پژوهش تأثیر کاربرد دو محیط کشت پایه MS و QL در ریزازدیادی گلابی گونه Pyrus betulifolia مورد مطالعه قرار گرفت که بیشترین میزان پرآوری در محیط کشت QL و بیشترین میزان توسعهیافتگی برگها در محیط کشت MS بود. بهمنظور تولید برگهای توسعهیافتهتر در محیط کشت QL و با توجه به تفاوت در میزان خالص یونهای NO3-،NH4+، Cl- و Ca2+ در دو محیط کشت مورد بررسی، نمکهای NH4NO3 در سه غلظت 25/6، 5/12 و 75/18 میلیمولار و CaCl2 در دو غلظت 9/0 و 8/1 میلیمولار به محیط کشت QL اضافه شدند. بر اساس نتایج بهدست آمده افزایش در میزان NH4NO3 و CaCl2 تأثیری در میزان پرآوری ریزنمونهها نداشت؛ اما با افزایش در میزان این دو نمک، سطح برگ ریزنمونهها در محیط کشت QL توسعه یافت. در آزمایشی دیگر با هدف افزایش میزان پرآوری در محیط کشت MS، با افزایش در میزان سایتوکینین BAP در این محیط کشت از 5/0 به 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر، پرآوری در محیط کشت MS افزایش نشان داد. بهنظر میرسد محیط کشت MS بهدلیل دارا بودن غلظت بیشتری از نمکهای ماکرو در مقایسه با محیط کشت QL، نیازمند تنظیمکننده رشد بیشتری بهجهت دستیافتن به پرآوری مناسب میباشد. در مجموع بر مبنای نتایج این پژوهش، در ریزازدیادی گلابی گونه P. betulifolia با توجه به هدف آزمایش، میتوان از هر دو محیط کشت پایه MS و QL بههمراه غلظت مناسبی از سایتوکینینBAP و نمکهای NH4NO3 و CaCl2استفاده نمود.
معصومه منصوریار؛ جواد عرفانی مقدم؛ حمید عبداللهی؛ سید علیرضا سلامی
چکیده
به منظور ریزازدیادی چهار پایة پر رشد گلابی شامل پایههای کنجونی، Pyrus betulifolia، درگزی و پایة Gh1 اثر چند محیط کشت پایه (MS، QL و QL تغییریافته)، سایتوکینین و اکسین بر میزان باززایی، پرآوری و ریشهزایی آنها در شرایط درون شیشهای در مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج بررسی شد. نتایج نشان داد در بین محیطهای کشت پایه، بیشترین میزان ...
بیشتر
به منظور ریزازدیادی چهار پایة پر رشد گلابی شامل پایههای کنجونی، Pyrus betulifolia، درگزی و پایة Gh1 اثر چند محیط کشت پایه (MS، QL و QL تغییریافته)، سایتوکینین و اکسین بر میزان باززایی، پرآوری و ریشهزایی آنها در شرایط درون شیشهای در مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج بررسی شد. نتایج نشان داد در بین محیطهای کشت پایه، بیشترین میزان پرآوری برای همة پایهها، در محیط کشت QL مشاهده شد. در بین پایههای گلابی، پایة Gh1 در هر دو محیط کشت QL و QL تغییریافته، باززایی مطلوبی را نشان داد. نتایج مربوط به پرآوری ریزنمونهها در غلظتهای 1 و 2 میلیگرم در لیتر BAP و 0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر 2ip نشان داد، بیشترین پرآوری در غلظت 1 میلیگرم در لیتر BAP به دست آمد، اما با اضافه کردن 2ip به محیط کشت، تأثیر معناداری بر پرآوری ریزنمونهها نداشت. همچنین درصد ریشهزایی پایهها با استفاده از غلظتهای مختلف IBA نشان داد که بیشینه ریشهزایی در غلظت 1 میلیگرم در لیتر IBA به دست آمد. ارزیابی درصد ریشهزایی در دو محیط کشت حاوی آگار و پرلایت نشان داد که بیشترین ریشهزایی پایهها بهغیراز پایة P. betulifolia، در محیط کشت حاوی پرلایت به دست آمد. درمجموع به منظور موفقیت در ریزازدیادی پایههای یادشده در شرایط درون شیشهای استفاده از محیط کشت QL حاوی BAP (1 میلیگرم در لیتر) برای پرآوری مطلوب و تیمار 1 میلیگرم در لیتر IBA در شرایط پرلیت برای ریشهزایی مطلوب، قابل توصیه است.
علی عبادی؛ جواد عرفانی؛ حمید عبدالهی؛ محمد رضا فتاحی مقدم
چکیده
بیماری آتشک یکی از بیماریهای مخرب گیاهان در زیرخانوادة Pomoideaeاز خانوادة رزاسه است که توسط باکتری Erwinia amylovora القا میشود. هدف از این پژوهش، تعیین سطوح مقاومت در 30 رقم گلابی و بررسی تغییرات بیوشیمیایی القاشده در برخی ارقام مقاوم و حساس با مایهزنی ترکیبی از 4 سویه باکتری E. amylovora بود. ارزیابی مقاومت براساس درصد نسبت پیشرفت بیماری ...
بیشتر
بیماری آتشک یکی از بیماریهای مخرب گیاهان در زیرخانوادة Pomoideaeاز خانوادة رزاسه است که توسط باکتری Erwinia amylovora القا میشود. هدف از این پژوهش، تعیین سطوح مقاومت در 30 رقم گلابی و بررسی تغییرات بیوشیمیایی القاشده در برخی ارقام مقاوم و حساس با مایهزنی ترکیبی از 4 سویه باکتری E. amylovora بود. ارزیابی مقاومت براساس درصد نسبت پیشرفت بیماری آتشک در شاخه به کل طول شاخه انجام شد. درنهایت ارقام درگزی و هاروسوئیت بهعنوان خیلیمقاوم، رقم بارتلت، حساس و رقم محمدعلی، خیلیحساس برای ارزیابی بیوشیمیایی انتخاب شدند. برخی آنزیمهای آنتیاکسیدانت شامل آسکوربات پراکسیداز (APX)، کاتالاز (CAT)، گوایکول پراکسیداز (POX) و مقدار فنلکل در روزهای صفر (قبل از آلودگی) 3، 6 و 12 روز بعد از مایهزنی با باکتری، بهمنظور تعیین نقش آنها در مکانیزم مقاومت بعد از حملة پاتوژن انتخاب شدند. فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در ارقام خیلیمقاوم اختلاف معناداری در مقایسه با ارقام حساس در طول دورة تلقیح داشت و در روز ششم بعد از تلقیح به حداکثر خود رسید. فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز در ارقام خیلی مقاوم تا روز سوم بعد از مایهزنی افزایش یافت، ولی در روز ششم نسبت به ارقام حساس هم کمتر شد. حملة پاتوژن همچنین سبب افزایش در مقدار فنلکل در همة ارقام آلودهشده گردید اما تفاوت معناداری بین آنها مشاهده شد.
جواد عرفانی؛ علی عبادی؛ حمید عبدالهی؛ محمد رضا فتاحی مقدم
چکیده
گلابی یکی از محصولات مهم میوه در خانوادة گلسرخیان است که بیش از سه هزار سال در مناطق معتدله کشت شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروهبندی ارقام مطالعهشدة گلابی براساس صفات کمّی و کیفی مهم و تعیین فاصلة ژنتیکی بین آنها بود. بدین منظور این پژوهش با ارزیابی 47 رقم و ژنوتیپ گلابی از گونههای اروپایی، آسیایی و ...
بیشتر
گلابی یکی از محصولات مهم میوه در خانوادة گلسرخیان است که بیش از سه هزار سال در مناطق معتدله کشت شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروهبندی ارقام مطالعهشدة گلابی براساس صفات کمّی و کیفی مهم و تعیین فاصلة ژنتیکی بین آنها بود. بدین منظور این پژوهش با ارزیابی 47 رقم و ژنوتیپ گلابی از گونههای اروپایی، آسیایی و وحشی در گروه علوم باغبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج ارزیابی صفات بررسیشده نشان داد تنوع بالایی در برخی خصوصیات مانند اندازة میوه، موقعیت بیشترین قطر میوه، شکل میوه، شکل نوک و قاعدة برگ وجود دارد. در این بررسی تجزیة کلاستر به روش وارد (Ward) و با استفاده از تمام صفات بررسیشده انجام شد. ژنوتیپهای بررسیشده در فاصلۀ 20 به سه گروه اصلی تقسیم شدند بهطوریکه گونة آسیایی، گونههای وحشی و گونة اروپایی در گروههای جداگانه قرار گرفتند. نتایج تجزیة همبستگی سادة صفات نشان داد که صفات مرتبط با برگ ازجمله طول پهنک و عرض پهنک همبستگی مثبت و معناداری با صفات مرتبط با میوه مانند وزن میوه و اندازة میوه دارد. وزن میوه همبستگی منفی با مقدار قند و اسید داشت. نتایج تجزیه به عاملهای اصلی نشان داد، 9 عامل اصلی نزدیک به 80درصد از واریانس کل را توجیه میکند. در بین عاملها، فاکتور اول و دوم که بیشتر مربوط به صفات کمّی مرتبط با میوه و برگ بود نزدیک به 32درصد واریانس را توجیه کرده است.
تیمور جوادی
چکیده
در این پژوهش، نقش پاکلوبوترازول در کاهش اثرات تنش خشکی و بازیافت بعد از خشکی در نهال های گلابی رقم بیروتی بررسی شد. بعد از کاشت، پاکلوبوترازول بصورت خاکی به مقدار 0، 15/0 و 3/0 گرم در گلدان استفاده شد. سه ماه بعد از کاشت، نهال ها در معرض سه تیمار تنش آبی (0، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال خاک) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پاکلوبوترازول به طور موثری پارامترهای ...
بیشتر
در این پژوهش، نقش پاکلوبوترازول در کاهش اثرات تنش خشکی و بازیافت بعد از خشکی در نهال های گلابی رقم بیروتی بررسی شد. بعد از کاشت، پاکلوبوترازول بصورت خاکی به مقدار 0، 15/0 و 3/0 گرم در گلدان استفاده شد. سه ماه بعد از کاشت، نهال ها در معرض سه تیمار تنش آبی (0، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال خاک) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پاکلوبوترازول به طور موثری پارامترهای رویشی را کاهش داد. رشد نهال ها، میانگین مساحت برگ، قطر تنه، وزن خشک قسمت هوایی و وزن خشک کل گیاه در تیمارهای پاکلوبوترازول کاهش یافت، اما بین تیمار 15/0 و 3/0 گرم در گلدان پاکلوبوترازول، از نظر آماری تفاوتی مشاهده نشد. پاکلوبوترازول تاثیری بر شاخص پایداری غشاء نداشت. مقدار کلروفیل a، b و کل تحت تاثیر تیمار خشکی و پاکلوبوترازول قرار گرفت و اثرات متقابل آنها از نظر آماری معنی دار نشد. مقدار کلروفیل کل در تیمار15/0 و 3/0 گرم پاکلوبوترازول در بیشترین حد و در تیمار شاهد در کمترین مقدار بود. بیشترین مقدار پرولین (4/73 میکرومول بر گرم وزن خشک) و کربوهیدراتهای محلول کل (35/2 گرم در صد گرم وزن خشک) در اوج تنش آبی در تیمار خشکی 8/0- مگاپاسکال بود. سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای و تعرق (59/4 میلی مول بر متر مربع در ثانیه) در اوج تنش و در تیمار خشکی 8/0- مگاپاسکال نسبت به سایر تیمارها در حداقل بودند و در زمان شروع آزمایش و دو روز بعد یکسان بود. میزان گاز کربنیک زیر روزنهای در اوج تنش آبی در تیمار خشکی 8/0- مگاپاسکال در بیشترین حد بود. در زمان شروع آزمایش و دو روز بعد از آبیاری مجدد تفاوتی بین تیمارها مشاهده نشد. به طور کلی از نتایج این آزمایش چنین استنباط می شود که پاکلوبوترازول از طریق تاثیر بر خصوصیات رویشی، بیوشیمیایی و تبادلات گازی زمینه را برای تحمل بهتر خشکی در گلابی رقم بیروتی فراهم می کند.
حمید عبدالهی؛ داریوش آتشکار؛ اسداله علیزاده
چکیده
از مشکلات اصلی کشت متراکم گلابی در کشور عدم وجود پایههای پاکوتاه یا نیمه پاکوتاه کننده سازگار با ارقام و شرایط خاکهای آهکی بوده و لذا احداث باغهای پاکوتاه در این گونه با مشکل همراه است. این تحقیق با هدف ارزیابی مقایسهای و بررسی امکان استفاده از پایه بذری زالزالک ((Crataegus sp. بعنوان پایه پاکوتاه کننده و پایه همگروه کوئینس A بعنوان ...
بیشتر
از مشکلات اصلی کشت متراکم گلابی در کشور عدم وجود پایههای پاکوتاه یا نیمه پاکوتاه کننده سازگار با ارقام و شرایط خاکهای آهکی بوده و لذا احداث باغهای پاکوتاه در این گونه با مشکل همراه است. این تحقیق با هدف ارزیابی مقایسهای و بررسی امکان استفاده از پایه بذری زالزالک ((Crataegus sp. بعنوان پایه پاکوتاه کننده و پایه همگروه کوئینس A بعنوان پایه نیمه پاکوتاه کننده در کنار پایه معمول گلابی بذری، روی پاکوتاه کنندگی و خصوصیات رشدی چند رقم گلابی تجارتی و متحمل به آتشک طی سالهای 1384 تا 1389 انجام شد. ارقام پیوندی مورد استفاده شامل ارقام متحمل اسپادونا (Spadona)، درگزی و هاروسوئیت (Harrow Sweet)، در کنار دو شاهد حساستر شاهمیوه و بارتلت (Bartlett) بودند. نتایج بیانگر کاهش قابل توجه اندازه درخت با استفاده از پایه زالزالک و سپس با پایه رویشی کوئینس A بود. کاهش رشد ارقام پیوندی گلابی روی پایههای پاکوتاه کننده به صورت کاهش ارتفاع و کاهش گسترش تاج در اثر افت رشد رویشی سالیانه درختان پیوندی بود و نوع پایه تاثیری بر طول میانگره ارقام نداشت. مقایسه قطر پایه و پیوندک در هیچیک از ترکیبات پیوندی تفاوت رشد محسوسی که نشانهای از ناسازگاری ترکیب پیوندی باشد نشان نداد. با توجه به رشد بسیار کم القاء شده در ارقام گلابی توسط پایه زالزالک و تولید ریشه بسیار کم آن که سبب سختی جابجایی آن میشود به نظر میرسد این پایه پتانسیل کاربرد تجاری بعنوان پایه پاکوتاه کننده برای احداث باغهای متراکم گلابی را ندارد.
سید ضیاء نصرتی؛ ذبیح اله زمانی؛ مصباح بابالار
دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1388
چکیده
به منظور بررسی ریزازدیادی چهار رقم گلابی، سه آزمایش مجزا انجام شد. در آزمایش اول اثر چهار نوع محیط کشت (MS, MS/2, MSN/2 and MQL) روی صفاتی مثل طول شاخه، تعداد شاخه و رنگ برگ مورد مقایسه قرار گرفت. محیط کشت MS/2 و MSN/2 به ترتیب بیشترین میزان پرآوری شاخه و بلندترین شاخهها را تولید نمودند. محیط کشت MS در مقایسه با MSN/2 برگهای توسعه یافتهتری ایجاد نمود ...
بیشتر
به منظور بررسی ریزازدیادی چهار رقم گلابی، سه آزمایش مجزا انجام شد. در آزمایش اول اثر چهار نوع محیط کشت (MS, MS/2, MSN/2 and MQL) روی صفاتی مثل طول شاخه، تعداد شاخه و رنگ برگ مورد مقایسه قرار گرفت. محیط کشت MS/2 و MSN/2 به ترتیب بیشترین میزان پرآوری شاخه و بلندترین شاخهها را تولید نمودند. محیط کشت MS در مقایسه با MSN/2 برگهای توسعه یافتهتری ایجاد نمود و محیط کشت MQL باعث زردی مفرط برگها و کاهش رشد گردید. به منظور ارزیابی دقیقتر محیطهای کشت (در آزمایش دوم) 10 نوع محیط کشت شامل محیطهای قبلی به اضافه تغییر یافتههای آنها مورد آزمایش قرار گرفت و صفت اندازه برگ نیز اندازهگیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از آزمایش اول و آزمایش دوم، برتری محیط کشت MS/2 از بقیه محیطهای کشت مشخص شد. آزمایش سوم، به منظور بررسی اثر غلظت BA و نوع اکسین بر پرآوری شاخه در ارقام مورد ارزیابی با استفاده از محیط کشت پایه MS/2 انجام شد. ارقام شاه میوه و درگزی در غلظت 2 میلیگرم در لیتر و ارقام ویلیامز و نطنزی در غلظت 3 میلیگرم در لیتر بیشترین میزان پرآوری شاخه را نشان دادند. غلظت یکسان IBA و NAA (1/0 میلیگرم در لیتر) در ترکیب با BA نشان داد که اثر IBA بر طول شاخه بیشتراز NAA بود.
عباس حسنی؛ رسول جلیلی مرندی؛ یوبرت قوستا
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
ضایعات بعد از برداشت، بهویژه در اثر حملة قارچها، یک عامل مهم در کاهش عمر انباری بسیاری از میوهها و سبزیها به حساب میآید. به منظور بررسی اثرات اسانسهای گیاهان آویشن، ریحان و رزماری در کنترل بیماری کپک خاکستری (Botrytis cinerea) میوههای گلابی، دو آزمایش جداگانه یکی در شرایط درون شیشهای و دیگری در شرایط نگهداری میوههای گلابی در ...
بیشتر
ضایعات بعد از برداشت، بهویژه در اثر حملة قارچها، یک عامل مهم در کاهش عمر انباری بسیاری از میوهها و سبزیها به حساب میآید. به منظور بررسی اثرات اسانسهای گیاهان آویشن، ریحان و رزماری در کنترل بیماری کپک خاکستری (Botrytis cinerea) میوههای گلابی، دو آزمایش جداگانه یکی در شرایط درون شیشهای و دیگری در شرایط نگهداری میوههای گلابی در سردخانه انجام گرفت. غلظت اسانسهای مورد استفاده در آزمایشهای درون شیشهای صفر (شاهد)، 100، 200، 300، 400 و 500 میکرو لیتر در لیتر محیط کشت PDA و در شرایط نگهداری میوهها در سردخانه صفر (شاهد)، 100، 300 و 500 میکرولیتر در لیتر بود. نتایج آزمایشهای درون شیشهای نشان داد که اسانس گیاهان رزماری و آویشن به ترتیب کمترین و بیشترین تأثیر را در جلوگیری از رشد قارچ داشتهاند. بهطوری که اسانس رزماری حتی در غلظت 500 میکرولیتر در لیتر محیط کشت هیچگونه تأثیری در جلوگیری از رشد قارچ نداشت اما آویشن در غلظتهای بالاتر از 200 میکرولیتر در لیتر محیط کشت بهطور کامل از رشد قارچ جلوگیری نمود. نتایج آزمایشهای سردخانهای نشان داد که تیمار اسانس اثرات معنیداری بر بیماری کپکزدگی میوههای گلابی داشت. بهطوری که تعداد میوههای آلوده و شدت بروز بیماری در میوههای تیمارشده کاهش یافت. با افزایش غلظت اسانس رشد قارچ کاهش بیشتری نشان داد. بیشترین و کمترین تعداد میوههای آلوده و نیز شدت بیماری به ترتیب در غلظتهای صفر و 500 میکرولیتر در لیتر هر کدام از تیمارهای اسانسی دیده شد. نتایج بررسیها همچنین نشان داد که اسانس آویشن و رزماری به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را در کاهش تعداد میوههای آلوده و شدت بروز بیماری کپک خاکستری داشتهاند.