ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‏‌ها و گونه‏‌‌های گلابی با استفاده از خصوصیات مورفولوژیکی

عرفانی, جواد; عبادی, علی; عبدالهی, حمید; فتاحی مقدم, محمد رضا

doi:10.22059/ijhs.2014.50943

ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‏‌ها و گونه‏‌‌های گلابی با استفاده از خصوصیات مورفولوژیکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی سابق دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و استادیار دانشگاه ایلام

² استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

³ دانشیار بخش باغبانی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

⁴ دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

10.22059/ijhs.2014.50943

چکیده

گلابی یکی از محصولات مهم میوه در خانوادة گل‌سرخیان است که بیش از سه هزار سال در مناطق معتدله کشت شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ارقام مطالعه‌شدة گلابی بر‌اساس صفات کمّی و کیفی مهم و تعیین فاصلة ژنتیکی بین آن‌ها بود. بدین منظور این پژوهش با ارزیابی 47 رقم و ژنوتیپ گلابی از گونه‏‌‌های اروپایی، آسیایی و وحشی در گروه علوم باغبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج ارزیابی صفات بررسی‌شده نشان داد تنوع بالایی در برخی خصوصیات مانند اندازة میوه، موقعیت بیشترین قطر میوه، شکل میوه، شکل نوک و قاعدة برگ وجود دارد. در این بررسی تجزیة کلاستر به روش وارد (Ward) و با استفاده از تمام صفات بررسی‌شده انجام شد. ژنوتیپ‏‌‌های بررسی‌شده در فاصلۀ 20 به سه گروه اصلی تقسیم شدند به‌طوری‌که گونة آسیایی، گونه‏‌‌های وحشی و گونة اروپایی در گروه‏‌‌های جداگانه قرار گرفتند. نتایج تجزیة همبستگی سادة صفات نشان داد که صفات مرتبط با برگ از‌جمله طول پهنک و عرض پهنک همبستگی مثبت و معناداری با صفات مرتبط با میوه مانند وزن میوه و اندازة میوه دارد. وزن میوه همبستگی منفی با مقدار قند و اسید داشت. نتایج تجزیه به عامل‏‌‌های اصلی نشان داد، 9 عامل اصلی نزدیک به 80درصد از واریانس کل را توجیه می‌کند. در بین عامل‌‌ها، فاکتور اول و دوم که بیشتر مربوط به صفات کمّی مرتبط با میوه و برگ بود نزدیک به 32درصد واریانس را توجیه کرده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2008482.1393.45.1.2.4

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic Diversity of Some Pear (Pyrus spp.) Genotypes and Species based on Morphological Characteristics

نویسندگان [English]

Javad Erfani ¹
Ali Ebadi ²
Hamid Abdollahi ³
Mohammadreza Fattahi Moghaddam ⁴

¹ Assistant Prorfessor, University of Ilam, Ilam, Iran

² Professor, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran

⁴ Associate Professor, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

Pears (Pyrus spp.) belongs to the Rosaceae family, which have been cultivated for
more than 3000 years. Pears are among the most important fruits in all the temperate
regions in about 50 countries of the world. The objectives of this study were to classify
pear genotypes based on qualitative and quantitative characteristic and determination of
their genetic distance. Evaluation of genetic diversity of 47 pear accessions including
European, Asian and wild species, was started since 2008 in University of Tehran and
seed & plant certification & registration institute. Result showed that some traits such as
fruit size, maximum fruit diameter, fruit shape, shape of base and apex in leaf had high
variability. In this study genotypes were classified according to their characteristics and
Ward's method. Results derived from cluster analysis divided the genotypes into three
main groups including European, Asian and wild species. Results of simple correlation
analysis showed that leaf blade length and width have positive correlation with fruit
weight and size. Results of factor analysis indicated that nine main factors indicated
80% of total variance. First and second factors that were related to leaf and fruit
characteristics, described nearly up to 32% of variance.

کلیدواژه‌ها [English]