زهرا گودرزی؛ عبداله احتشام نیا؛ حسن مومیوند؛ محمدرضا راجی
چکیده
این مطالعه با توجه به اهمیت بستر کاشت و تغذیه گیاه، به بررسی اثر بستر کاشت و کودهای مختلف بر ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه فیسالیس به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی پرداخته است. فاکتور اول شامل بستر کاشت در چهار سطح شاهد، کود دامی، ورمی کمپوست و ترکیب کود دامی و ورمی کمپوست و فاکتور دوم اثر کودهای مختلف در ...
بیشتر
این مطالعه با توجه به اهمیت بستر کاشت و تغذیه گیاه، به بررسی اثر بستر کاشت و کودهای مختلف بر ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه فیسالیس به‌‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی پرداخته است. فاکتور اول شامل بستر کاشت در چهار سطح شاهد، کود دامی، ورمی کمپوست و ترکیب کود دامی و ورمی کمپوست و فاکتور دوم اثر کودهای مختلف در شش سطح شامل شاهد، کود شیمیایی NPK، کلات پتاس 28%، نانو کلات آهن 15%، سوپرهیومیک و نانو کود بیولوژیک بیومیک به-صورت کاربرد خاکی در طی دوره رشد اعمال گردید. بیشترین عملکرد میوه در بوته، ویتامین ث، فنل و فلاونوئید کل، خواص آنتی اکسیدانی و مواد جامد محلول در میوه در تیمار بستر کشت کود دامی + ورمی کمپوست و با کاربرد کود نانو بیولوژیک بیومیک، حاصل شد. بیشترین و کمترین غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم اندام هوایی به ترتیب در تیمار بستر کشت ورمی کمپوست+ کود دامی و همراه با نانو کود، کود نانو بیولوژیک بیومیک و تیمار شاهد مشاهده گردید. با توجه به تاثیر مطلوب ورمی کمپوست در بستر کاشت و کودهای بیولوژیک در مقایسه با تیمار شاهد و تیمار کود شیمیایی، می‌توان آنها را در برنامه‌های کشت و تغذیه گیاه فیسالیس در نظر گرفت تا علاوه بر حفظ و بهبود صفات مربوط به رشد و عملکرد، محصولی سالم بدون باقیمانده کودهای شیمیایی را عرضه نمود.
فاطمه بخشی پور؛ حسن مومیوند؛ ابراهیم صداقتی؛ عبداله احتشام نیا
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بیوچار و قارچ‌های میکوریزا بر رشد، زی‌توده‌ی گیاهی و برخی عناصر غذایی دو واریته جعفری بود. آزﻣﺎیش ﺑﻪصورت فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎملاً ﺗﺼﺎدﻓﻲ با سه تکرار انجام شد. واریتههای جعفری در دو سطح (کریسپوم و نئاپولیتانوم) بهعنوان فاکتور اول، بیوچار در سه سطح (صفر، سه و شش درصد وزنی خاک) بهعنوان ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بیوچار و قارچ‌های میکوریزا بر رشد، زی‌توده‌ی گیاهی و برخی عناصر غذایی دو واریته جعفری بود. آزﻣﺎیش ﺑﻪصورت فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎملاً ﺗﺼﺎدﻓﻲ با سه تکرار انجام شد. واریتههای جعفری در دو سطح (کریسپوم و نئاپولیتانوم) بهعنوان فاکتور اول، بیوچار در سه سطح (صفر، سه و شش درصد وزنی خاک) بهعنوان فاکتور دوم و قارچ‌های میکوریزا (میکوریزا و عدم میکوریزا) بهعنوان فاکتور سوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب با 180/291 و 8783/64 گرم) مربوط به واریته کریسپوم و کاربرد میکوریزا با بیوچار سه درصد بود. بیشترین وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب با 74/70 و 68/18 گرم) و بیشترین میزان کلونیزاسیون (96 درصد) در واریته نئاپولیتانوم با کاربرد میکوریزا به همراه کاربرد بیوچار سه درصد مشاهده شد. بیشترین غلظت سدیم، پتاسیم، نیتروژن و مس در تیمار بیوچار شش درصد بهدست آمد. تیمار میکوریزا نیز باعث افزایش غلظت منیزیم، آهن، مس و کلسیم در هر دو واریته نئاپولیتانوم و کریسپوم گردید. بیشترین غلظت عنصر فسفر (67/8918 پیپیام) مربوط به واریته نئاپولیتانوم با کاربرد میکوریزا و بیوچار شش درصد و بیشترین غلظت عنصر منگنز (7296/50 پیپیام) در واریته کریسپوم با کاربرد میکوریزا و بیوچار شش درصد بهدست آمد. در مجموع در این مطالعه کاربرد بیوچار منجر به کلونیزاسیون بهتر ریشه‌ی جعفری با قارچ میکوریزا گردید. بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که استفاده توأم بیوچار و قارچ‌های میکوریزا شرایط بهتری را جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار و افزایش رشد وزی‌توده‌ی گیاه جعفری فراهم می‌آورد.
علوم گیاهان زینتی
فردوس دارابی؛ عبداله احتشام نیا؛ فرهاد نظریان؛ زینب رویین
چکیده
آگاهی از تنوع ژنتیکی، پیششرط اصلی و اولین گام در اصلاح گیاهان می‌باشد. در همین راستا، این پژوهش به بررسی تنوع ژنتیکی 20 رقم گل داوودی (.Chrysanthemum morifolium Ramat) با استفاده از نشانگر مولکولی SSR پرداخته است. نشانگرهای مورد استفاده، در مجموع توانستند 731 باند با اندازه 128 تا 404 جفت باز ایجاد کنند. تعداد باند در آغازگرهای مختلف، دامنهای از 22 ...
بیشتر
آگاهی از تنوع ژنتیکی، پیششرط اصلی و اولین گام در اصلاح گیاهان می‌باشد. در همین راستا، این پژوهش به بررسی تنوع ژنتیکی 20 رقم گل داوودی (.Chrysanthemum morifolium Ramat) با استفاده از نشانگر مولکولی SSR پرداخته است. نشانگرهای مورد استفاده، در مجموع توانستند 731 باند با اندازه 128 تا 404 جفت باز ایجاد کنند. تعداد باند در آغازگرهای مختلف، دامنهای از 22 تا 96 عدد باند در ارقام مورد بررسی بود. میانگین تعداد آلل مؤثر برای 12 ترکیب آغازگری، 25/1 آلل بود که بیشترین تعداد آلل مؤثر در پنج آغازگر JH09، JH52، JH72، JH30 و JH47 با تعداد 2 آلل مشاهده شد. درصد چندشکلی باندها در ارقام، بالا (100 درصد) بود. PIC در ارقام مورد بررسی، از 26/0 تا50/0 متغیر و بهترتیب مربوط به آغازگر JH42و JH31بود. دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر ارقام در فاصله 61/0 ضریب تشابه، ارقام را در هفت خوشه اصلی قرار داد. تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد که شش مؤلفه اول در مجموع بیش از 60 درصد از کل تغییرات را توجیه کردند. در مجموع، شش آغازگر JH09،JH11، JH52، JH72، JH30 و JH47 میتوانند بهعنوان آغازگرهای مفید و مطلوب برای تفکیک ژنوتیپها و ارقام گل داوودی معرفی شوند.
علوم گیاهان زینتی
شیرین تقی پور؛ عبداله احتشام نیا؛ حامد خدایاری؛ حسن مومیوند
چکیده
گل داوودی (Dendranthema grandiflorum Ramat.) یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی در عرصۀ جهانی بهشمار میرود. به‌منظور بررسی میزان تنوع ژنتیکی برخی رقم‌های گل داوودی با استفاده از نشانگرهای ریختشناختی (مورفولوژیک)، 21 صفت کمی در 15 رقم پابلند داوودی با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بیرانشهر شهرستان خرمآباد، استان ...
بیشتر
گل داوودی (Dendranthema grandiflorum Ramat.) یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی در عرصۀ جهانی بهشمار میرود. به‌منظور بررسی میزان تنوع ژنتیکی برخی رقم‌های گل داوودی با استفاده از نشانگرهای ریختشناختی (مورفولوژیک)، 21 صفت کمی در 15 رقم پابلند داوودی با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بیرانشهر شهرستان خرمآباد، استان لرستان ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، نشاندهندۀ دامنۀ گسترده‌ای از تغییرپذیری‌ها در بین رقم‌های مورد بررسی از نظر صفات اندازه‌گیری‌شده بود. در برخی از صفات از جمله شمار گل، شمار برگ، شمار شاخههای جانبی که ضریب تغییرپذیری‌های بالاتری نشان دادند، تنوع بیشتری در بین رقم‌های داوودی داشتند. نتایج به‌دست‌آمده از ضریب همبستگی نشان داد، بین صفات شمار گل در بوته با شمار شاخۀ فرعی، قطر شاخۀ اصلی و گستردگی بوته همبستگی منفی و معنیداری وجود داشت. در تجزیۀ عاملی، هفت عامل اصلی و مستقل با مقادیر ویژۀ بزرگتر از 1 درمجموع توانستند 1/91 درصد واریانس کل را توجیه کنند. در تجزیۀ خوشهای رقم‌ها در فاصلۀ اقلیدسی 73/33، به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند. به‌طوری‌که دو رقم ̓شکرنازʻ و ̕نادیا2ʻ با بیشترین ارتفاع شاخه و رقم گل‌گیسʻ با بیشترین قطر سرگل از دیگر رقم‌ها متمایز شدند. بنابراین با توجه به اینکه بررسی این رقم‌ها در شرایط یکسان صورت گرفته است، میتواند گزینش برای صفات مورد بررسی صورت گیرد.
یونس شیری؛ بهمن زاهدی؛ عبداله احتشام نیا
چکیده
با شناسایی دقیق صفات و ویژگی‌های درختان میوه می‌توان بهترین رقم‌ها را برای کاربردهای مورد نظر مشخص و گسترش داد. به همین منظور برخی ویژگی‌های میوۀ سه رقم زیتون ’کنسروالیا‘،’سویلانا‘و ’مانزانیا‘در مناطق خرمآباد، کوهدشت و ویسیان بر پایۀ طرح بلوک کامل تصادفیبررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب داده‌ها نشان داد، ...
بیشتر
با شناسایی دقیق صفات و ویژگی‌های درختان میوه می‌توان بهترین رقم‌ها را برای کاربردهای مورد نظر مشخص و گسترش داد. به همین منظور برخی ویژگی‌های میوۀ سه رقم زیتون ’کنسروالیا‘،’سویلانا‘و ’مانزانیا‘در مناطق خرمآباد، کوهدشت و ویسیان بر پایۀ طرح بلوک کامل تصادفیبررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب داده‌ها نشان داد، در همۀ صفات ارزیابی‌شده به‌جز صفت طول میوه اختلاف معنیداری بین مناطق وجود داشت. همچنین، بین رقم‌های مختلف از نظر صفات در سطح 1 درصد اختلاف معنی‌دار وجود داشت. مقایسۀ میانگین صفات ارزیابی‌شده با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد نشان داد، رقم‌ها در منطقۀ خرمآباد بیشترین مقادیر را از نظر صفات ریختشناختی (مورفولوژیک) در بین مناطق مختلف داشتند ورقم کنسروالیا بیشترین مقادیر را از نظر صفات ریختشناختی شامل طول، عرض و قطر میوه، وزن 20 میوه و وزن خشک تک میوه را در بین رقم‌های مختلف داشت. همچنین، رقم کنسروالیا بیشترین درصد روغن و عملکرد را در بین رقم‌ها داشت که از این لحاظ اختلاف معنیداری با دیگر رقم‌ها داشت. نتایج همبستگی نشان داد، در بیشتر موارد بین صفات ریختشناختی با هم و همچنین صفت عملکرد با دیگر صفات، همبستگی بالایی وجود دارد. درنهایت، رقم کنسروالیا را به دلیل عملکرد بالای میوه و درصد بالای روغن می‌توان بهعنوان یک رقم دو منظورۀ مناسب برای باغهای تجاری زیتون در استان لرستان بهویژه شهرستان خرمآباد و مناطق همسان پیشنهاد داد.
مریم سپهوند؛ بهمن زاهدی؛ عبدالله احتشام نیا
چکیده
در این پژوهش، شمار 21 نژادگان (ژنوتیپ) انار از چهار منطقۀ استان لرستان با استفاده از صفات ریختشناختی (مورفولوژیک) و بیوشیمیایی ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بیشتر صفات مورد بررسی بهغیر از درصد پوست، pHو میزان مواد جامد محلول اختلاف معنیداری در بین نژادگانها داشتند. در کل نژادگانها، در بین صفات بیشترین تنوع بهترتیب ...
بیشتر
در این پژوهش، شمار 21 نژادگان (ژنوتیپ) انار از چهار منطقۀ استان لرستان با استفاده از صفات ریختشناختی (مورفولوژیک) و بیوشیمیایی ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بیشتر صفات مورد بررسی بهغیر از درصد پوست، pHو میزان مواد جامد محلول اختلاف معنیداری در بین نژادگانها داشتند. در کل نژادگانها، در بین صفات بیشترین تنوع بهترتیب 11/50، 06/46 و 22/32 درصد برای ویتامینث، وزن میوه و میزان اسید به دست آمد. تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد، شش عامل اصلی که مقادیر ویژۀ آنها بیشتر از یک بود، توانستند 60/97 درصد از واریانس کل را توجیه کنند. پراکنش نژادگانها با استفاده از مؤلفههای اصلی نشان داد نژادگان A7ʻ(ʼسوزۀ تاج کوتاه شینه شاهʻ) که بالاترین وزن میوه را داشت، از نظر دو مؤلفۀ اصلی اول و دوم بالاترین ضریب‌های مثبت را داشت. صفات وزن تک‌دانه، وزن کل پوست، وزن ده‌دانه، نسبت طول به عرض برگ، درصد پوست در مؤلفۀ اول (PC1) و صفات طول تاج، اسیدیته، سطح برگ و طول میوه در مؤلفۀ دوم (PC2) قرار گرفتند. در تجزیۀ خوشهای نژادگانها به روش وارد، در فاصلۀ اقلیدوسی پنج، نژادگانهای بررسی‌شده در شش خوشۀ اصلی دستهبندی شدند که نژادگانهای یک منطقه در خوشههای مختلفی قرار گرفتند که ناشی از تفاوت نژادگانهای درون هر منطقه و همخوانی نداشتن فاصلۀ ژنتیکی و جغرافیایی است.
