ارزیابی قابلیت افزایش مقاومت به تنش خشکی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) با پیش‌تیمار پرتو فرابنفش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

پیش تیمار بذرها و گیاهچه‌ها روشی آسان، کم‌هزینه و کم‌خطر است که باعث بهبود رشد گیاهان و افزایش تحمل آن‌ها به تنش‌های محیطی می‌شود. پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی قابلیت افزایش تحمل به تنش خشکی در رزماری با پیش تیمار پرتو فرابنفش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمار پرتو فرابنفش در سه سطح (شاهد، فرابنفش A و فرابنفش B) و تنش خشکی در سه سطح (10±100، 10±75 و 10±50 درصد رطوبت خاک) اعمال شد. نتایج نشان داد طول برگ و وزن تر بوته و ریشه با تنش خشکی کاهش یافت. اما طول میانگره، ارتفاع بوته، وزن خشک بوته، وزن خشک برگ، عرض برگ، وزن خشک ریشه، تعداد گره، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، محتوای نسبی آب برگ و کاروتنوئید در تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی کاهش نشان دادند. بر خلاف این تنش خشکی منجر به افزایش میزان مالون دی‌آلدئید، نشت الکترولیتی، پرولین، کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، فنول، فلاونوئید و فعالیت آنتی اکسیدانی گردید. پیش تیمار فرابنفش B منجر به افزایش میزان کاروتنوئید، فنول و فلاونوئید، پرولین، کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز شد. با فعال شدن این مکانیزم‌های مقاومت به تنش توسط فرابنفش B، میزان افزایش مالون دی‌آلدهید و نشت الکترولیتی و کاهش رنگیزه‌های فتوسنتزی در پاسخ به تنش خشکی کمتر از گیاهان پیش تیمار نشده بود. بنابراین پیش تیمار فرابنفش B منجر به پاسخ بهتر رزماری به تنش خشکی در بعُد فیزیولوژی گردید، اما تاثیر خاصی بر رشد و عملکرد گیاه در شرایط تنش خشکی نداشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the potential for increasing drought resistance in rosemary (Rosmarinus officinalis L.) with pre-treatment of ultraviolet radiation

نویسندگان [English]

  • Sahar Pirinejad
  • Hasan Mumivand
  • Abdollah Ehteshamnia
  • Mohammad Reza Raji
Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorram Abad, Iran
چکیده [English]

The pre-treatment of seeds and seedlings is an easy, low-cost, and low-risk method that improves plant growth and enhances their resistance to environmental stresses. The present research was conducted to evaluate the potential of increasing drought resistance in rosemary with pre-treatment of UV radiation, as a split plots in a completely randomized design with three replications. UV radiation treatment was applied at three levels (control, UV A, and UV B) and drought stress at three levels (100±10, 75±10, and 50±10% field capacity). The results showed that leaf length, and shoot and root weight decreased with drought stress. However, internode length, plant height, shoot dry weight, leaf dry weight, leaf width, root dry weight, number of nodes, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, relative leaf water content, and carotenoid content decreased in the 50% field capacity treatment. Conversely, drought stress led to an increase in malondialdehyde, electrolyte leakage, proline, catalase, peroxidase, ascorbate peroxidase, total phenol, flavonoids, and antioxidant activity. UV B pre-treatment resulted in a significant increase in carotenoids, phenols, flavonoids, proline, and catalase, peroxidase, and ascorbate peroxidase activity. Activation of these stress resistance mechanisms by UV-B led to less increase in malondialdehyde and electrolyte leakage, as well as a smaller decrease in photosynthetic pigments in response to drought stress compared to untreated plants. Therefore, it can be said that pre-treatment with UV-B has resulted in a better physiological response of rosemary to drought stress, but it did not have a specific effect on the growth and yield of the plant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water deficient
  • UVB
  • Phenols
  • Antioxidant enzymes
  • Plant pigments