فاطمه ذاکریان؛ فاطمه سفیدکن؛ بهلول عباس زاده؛ سپیده کلاته جاری
چکیده
مرزه سهندی یکی از گیاهان دارویی انحصاری ایران است که علاوه بر کاربرد در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، به دلیل تحمل بالا به تنش خشکی و قابلیت تولید در مناطق دیم از اهمیت زراعی بالایی برخوردار می‌باشد. به منظور بررسی تغییرات صفات فیزیولوژیک مرزه سهندی، این تحقیق در دو سال در شرایط مزرعه در قالب کرت های خرد شده در سه تکرار اجرا ...
بیشتر
مرزه سهندی یکی از گیاهان دارویی انحصاری ایران است که علاوه بر کاربرد در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، به دلیل تحمل بالا به تنش خشکی و قابلیت تولید در مناطق دیم از اهمیت زراعی بالایی برخوردار می‌باشد. به منظور بررسی تغییرات صفات فیزیولوژیک مرزه سهندی، این تحقیق در دو سال در شرایط مزرعه در قالب کرت های خرد شده در سه تکرار اجرا شد. تنش خشکی به عنوان کرت اصلی در چهار سطح (آبیاری کامل و قطع آبیاری در مراحل ساقه‌دهی، غنچه‌دهی و 50% گلدهی) و تلقیح با قارچ مایکوریزا به عنوان کرت فرعی در چهار سطح (Glomus intraradices، G. mosseae، G. mosseae + G.intraradices و عدم استفاده از کود زیستی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثر متقابل سال×تنش×میکوریزا در سطح 1 درصد بر دو آنزیم پراکسیداز و پلی‌فنل‌اکسیداز و نیز درصد اسانس معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، پراکسیداز و فنل کل در سال دوم بیشترین بودند. بیشترین مقدار کلروفیل b، کلروفیل کل، مالون‌دی آلدهید و قند محلول در تنش خشکی در مرحله ساقه‌دهی بهدست آمد. بیشترین سوپراکسیددیسموتاز و پرولین متعلق به تنش خشکی 50 درصد در زمان گلدهی بود. بیشترین درصد اسانس ) 87/1 درصد( در تیمار مصرف هر دو گونه میکوریزا به دست آمد. بنابراین استفاده از کودهای زیستی می تواند اثرات تنش خشکی را کاهش داد.
علوم گیاهان دارویی
بابک بحرینی نژاد؛ فاطمه سفیدکن؛ بهلول عباس زاده؛ زهرا جابرالانصار
چکیده
دو گونه پونهسای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونهسای انبوه N. glomerulosa از گونههای دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی بهویژه نپتالاکتون میباشند. این مطالعه در راستای اهلیکردن این دوگونه در شرایط مزرعهای طی سال‌های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، ...
بیشتر
دو گونه پونهسای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونهسای انبوه N. glomerulosa از گونههای دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی بهویژه نپتالاکتون میباشند. این مطالعه در راستای اهلیکردن این دوگونه در شرایط مزرعهای طی سال‌های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد محصول و کمیت و ترکیبات اسانس بود. نتایج نشان داد که وزنتر و خشک کل در گونه ایرانی (بهترتیب 9954 و 3152 کیلوگرم در هکتار) بهطور قابلملاحظهای بیشتر از گونه انبوه (بهترتیب 2858 و 990 کیلوگرم در هکتار) بود. درصد و عملکرد اسانس در گونه ایرانی بهترتیب 12/2 درصد و 35/48 کیلوگرم در هکتار بود؛ درحالیکه این مقادیر در گونه انبوه بهترتیب 42/1 درصد و 39/7 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد که مجموع ایزومرهای نپتالاکتون در گونه ایرانی بیشتر از گونه انبوه و بهترتیب 57/94 و 68/38 درصد بود. در مجموع با توجه به عملکرد اندام هوایی و اسانس از یک سو و درصد نپتالاکتون در اسانس از سوی دیگر، برتری گونه ایرانی نسبت به گونه انبوه کاملا چشمگیر بود؛ لذا میتوان گونه پونهسای ایرانی را بهعنوان یک منبع ارزشمند جهت تامین ترکیب اصلی این گیاه یعنی نپتالاکتون برای صنایع دارویی در شرایط کشت مشابه این مطالعه توصیه نمود.
علوم گیاهان دارویی
بهلول عباس زاده؛ معصومه لایق حقیقی؛ فاطمه ذاکریان؛ زهره امامی بیستگانی
چکیده
بهمنظور بررسی خصوصیات مورفولوژی، عملکرد، عناصر و گالیک اسید در میوه سماق (Rhus coriaria L.) تحت تأثیر کودهای دامی و شیمیایی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع اجرا شد. عامل کود دامی (M) در سه سطح 0 (شاهد)، 20 و 40 تن در هکتار و عامل کود شیمیایی (مخلوط نیتروژن، فسفر و پتاسیم) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی خصوصیات مورفولوژی، عملکرد، عناصر و گالیک اسید در میوه سماق (Rhus coriaria L.) تحت تأثیر کودهای دامی و شیمیایی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع اجرا شد. عامل کود دامی (M) در سه سطح 0 (شاهد)، 20 و 40 تن در هکتار و عامل کود شیمیایی (مخلوط نیتروژن، فسفر و پتاسیم) شامل N0P0K0، N50P25K25 و N100P50K50 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره، سوپرفسفاتتریپل و اکسیدپتاسیم بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل کود دامی × شیمیایی بر ارتفاع بوته و قطر تنه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. همچنین کود دامی بر تعداد و عرض برگ، عملکرد خوشه تر و خشک در سطح احتمال پنج درصد و بر طول و وزن برگ در سطح احتمال یک درصد اثر معنی‌داری داشت. اثر کود شیمیایی بر وزن برگ در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. اثر کود دامی بر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و آهن در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین صفات مورفولوژی نشان داد که بیشترین تعداد برگ، طول برگ، وزن برگ، عملکرد خوشه تر و عملکرد خوشه خشک، بهترتیب با میانگین‌های 44/683 عدد در هر گیاه، 25/37 سانتی‌متر، 9/1754 گرم در گیاه، 44/301 گرم در گیاه و 44/281 گرم در گیاه از مصرف 40 تن در هکتار کود دامی بهدست آمد، بیشترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم، بهترتیب با میانگین‌های 9/1، 32/0 و 71/0 درصد از مصرف 40 تن در هکتار حاصل شد. بیشترین مقدار گالیک اسید از مصرف کود دامی 40 تن در هکتار با 74/0 میلی‌گرم در کیلوگرم میوه بهدست آمد. نتایج نشان داد که سماق، گیاه کودپذیری بوده و با مصرف کود عملکرد میوه و گالیک اسید افزایش می‌یابد.
علوم گیاهان دارویی
بهلول عباس زاده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای پرمصرف (ماکرو) و کم‌مصرف (میکرو) بر کمیت و کیفیت گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) در ایستگاه تحقیقات البرز، در سال‌های 1392-1388 در شرایط مزرعه، این تحقیق اجرا شد. این آزمایش با استفاده از طرح کرت‌های خردشده (اسپلیت پلات) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل کودهای شیمایی، دامی (M) و تلفیقی (کود ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای پرمصرف (ماکرو) و کم‌مصرف (میکرو) بر کمیت و کیفیت گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) در ایستگاه تحقیقات البرز، در سال‌های 1392-1388 در شرایط مزرعه، این تحقیق اجرا شد. این آزمایش با استفاده از طرح کرت‌های خردشده (اسپلیت پلات) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل کودهای شیمایی، دامی (M) و تلفیقی (کود پرمصرف) در چهارده سطح و عامل فرعی کاربرد در خاک کود کلات آهن خضراء (کود کم‌مصرف) در سه سطح 0، 8 و 12 گرم بر بوته بودند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بین سال‌های آزمایش، کودهای پرمصرف و همچنین کود کم‌مصرف، اثر متقابل سال در کود پرمصرف، سال در کود کم‌مصرف، کود پرمصرف در کم‌مصرف و اثر سه‌گانۀ سال*کود پرمصرف* کود کم‌مصرف بر صفات شمار گل در بوته، عملکرد گل تر، درصد اسانس و عملکرد اسانس در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد، عملکرد گلبرگ تر با میانگین 98/7338 کیلوگرم در هکتار در سال دوم با کاربرد 12 گرم در بوته کود میکرو به همراه کاربرد N80P80K40M0 بیشترین بود. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در سال دوم، با کاربرد 12 گرم بر بوته کود میکرو و کاربرد N40P40K40M0 به ترتیب با میانگین‌های 12/0 درصد و 7019 گرم در هکتار وجود داشت. نتایج بررسی دو سال نشان داد، کاربرد کودهای شیمیایی 40 تا 80 کیلوگرم در هکتار از نیتروژن، فسفر و پتاسیم در زمان و کاربرد سالیانه 12 گرم بر بوته از کود کم‌مصرف آهن و روی میتواند در بهبود کمیت و کیفیت گل‌محمدی بسیار مؤثر باشد.
معصومه لایق حقیقی؛ معظم حسن پور اصیل؛ بهلول عباس زاده
چکیده
در این پژوهش صفات مورفولوژیک درمنه دشتی برداشت‌شده از سه نقطۀ رویشگاه طبیعی دارای خاک متفاوت، از 35 کیلومتری شمال قم در مرحلۀ گلدهی کامل شامل: ارتفاع گیاه، شمار پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، طول و وزن ریشه، میزان قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن و درصد اسانس اندازه‌گیری و مقایسه شد. نتایج تجزیۀ واریانس ...
بیشتر
در این پژوهش صفات مورفولوژیک درمنه دشتی برداشت‌شده از سه نقطۀ رویشگاه طبیعی دارای خاک متفاوت، از 35 کیلومتری شمال قم در مرحلۀ گلدهی کامل شامل: ارتفاع گیاه، شمار پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، طول و وزن ریشه، میزان قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن و درصد اسانس اندازه‌گیری و مقایسه شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بین نقاط برداشت در سرشاخۀ گل‌دار، وزن ساقه، وزن ریشه، وزن کل مادۀ خشک، قندهای محلول، پرولین، سبزینۀ (کلروفیل) کل، سبزینۀa، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلر، سبزینۀ b و کلسیم اختلاف آماری معنی‌دار مشاهده شد. مقایسه میانگین نمونه‌ها نشان داد که حداکثر عملکرد سرشاخه گل‌دار 3/48 گرم بر بوته، وزن سرشاخه کل 5/173 گرم بر بوته، وزن ریشه 2/70 گرم بر بوته و وزن کل ماده خشک 6/243 گرم بر بوته و حداکثر درصد اسانس 75/0درصد بود. حداکثر قندهای محلول 68/0 میلی‌گرم بر لیتر، پرولین 17/1 میلی‌گرم بر لیتر، سبزینۀ کل 81/0 میلی‌گرم بر لیتر، سدیم 8/8 پی‌پی‌ام، پتاسیم 7/15 پی‌پی‌ام، منیزیم 7/4 پی‌پی‌ام، کلسیم 86/22 پی‌پی‌ام و کلر 2/35516 پی‌پی‌ام بودند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که قندهای محلول با پرولین و کلر همبستگی مثبت معنی‌دار داشت و با سبزینۀ کل، سبزینۀ a و سبزینۀ b همبستگی منفی معنی‌دار داشت. پرولین با کلر (**82/0=r) همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. نتایج نشان داد که درمنه دشتی گیاهی متحمل به شوری کم بوده و با افزایش اسمولیت‌های تنظیم‌کننده، نسبت به شوری تحمل نشان داده و عملکرد اندام‌های هوایی با افزایش شوری به‌شدت کاهش می‌یابد.
