سهیلا احمدخانی؛ علی سلیمانی؛ فرهنگ رضوی؛ عزیزاله خیری
چکیده
میوه زغالاخته منبع مهمی از ویتامینها و ترکیبات آنتیاکسیدانی بوده و حفظ ارزش غذایی، کیفیت ظاهری و سفتی بافت میوه در شرایط پس از برداشت از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش اثر تیمار پساز برداشت فنیلآلانین (صفر، 2، 4، 6 میلیمولار) و زمان انبارمانی (7، 14 و 21 روز) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه زغالاخته طی مدت انبارمانی ...
بیشتر
میوه زغالاخته منبع مهمی از ویتامینها و ترکیبات آنتیاکسیدانی بوده و حفظ ارزش غذایی، کیفیت ظاهری و سفتی بافت میوه در شرایط پس از برداشت از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش اثر تیمار پساز برداشت فنیلآلانین (صفر، 2، 4، 6 میلیمولار) و زمان انبارمانی (7، 14 و 21 روز) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه زغالاخته طی مدت انبارمانی بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. میوهها بلافاصله پس از تیمار در سردخانه‌ای با دمای 1± 2 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±85 درصد قرار گرفتند. براساس نتایج، بالاترین محتوی آنتوسیانین (mg CYN-3-GLU /100g FW 6/2)، فلاونوئید (mg QE/100g FW 16/13)، فنل کل (mg GAE/100g FW 80/371)، مواد جامد محلول (66/17 درصد) در هفته سوم و همچنین بیشترین میزان آسکوربیکاسید (mg/100g FW 89/26) در تیمار 2 میلیمولار فنیلآلانین مشاهده شد. کمترین میزان پراکسیدهیدروژن µmol/100g FW) 36/0) و سرمازدگی و بیشترین میزان پرولین ( mg/g FW36/0) در هفته سوم در تیمار 6 میلیمولار فنیلآلانین مشاهده شد. بطور کلی نتایج نشان داد برای نیل به هدف مهم انبارمانی زغالاخته در سردخانه که حفظ شاخصهای فیزیکی و شیمیایی مطلوب این میوه و ماندگاری بیشتر نسبت به نگهداری در دمای معمولی میباشد، تیمار 2 میلیمولار فنیلآلانین میتواند مناسبترین تیمار باشد.
محمود محبی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ عزیزاله خیری؛ جلال صبا
چکیده
پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه زنجان در طی سالهای زراعی ۱۳۹۷-1396 و ۱۳۹۸-1397 اجرا شد. تیمارهای اسیدسالیسیلیک در چهار سطح (صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلیمول در لیتر) و متیلجاسمونات در چهار سطح (صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میکرومول در لیتر) در سالهای اول و دوم در دو مرحله ...
بیشتر
پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه زنجان در طی سالهای زراعی ۱۳۹۷-1396 و ۱۳۹۸-1397 اجرا شد. تیمارهای اسیدسالیسیلیک در چهار سطح (صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلیمول در لیتر) و متیلجاسمونات در چهار سطح (صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میکرومول در لیتر) در سالهای اول و دوم در دو مرحله ( با فاصلۀ 20 روز) برروی بوتههای سرخارگل (چهار بوته در هر کرت) محلول‌پاشی شدند. نتابج نشان داد اثر اسیدسالیسیلیک و متیلجاسمونات بر ماندگاری گل، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیلهای a و b وکاتالاز و پراکسیداز معنیدار شد. همچنین بیشترین ماندگاری گل در تیمار 100 میلیمول اسیدسالیسیلیک و 200 میکرومول متیلجاسمونات و بالاترین وزن تر و خشک ریشه و سطح برگ در تیمار 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 100 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات حاصل شد. بیشترین محتوای نسبی آب گلبرگ و کاتالاز در سال اول در تیمار 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 100 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات و در سال دوم در تیمار 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 50 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات به دست آمد. میزان پراکسیداز نیز در تیمارهای 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 200 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات (سال اول) و 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 100 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات (سال دوم) بالا بود. بیشترین میزان کلروفیل a در هر دو سال آزمایش و کلروفیل b در سال اول در تیمار 10 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 50 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات بود. همچنین بالاترین میزان کلروفیل کل در تیمار50 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 200 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات (سال اول) و 100 میلیمول در لیتر اسیدسالیسیلیک و 50 میکرومول در لیتر متیلجاسمونات (سال دوم) به دست آمد.
محمدامین میرزاابوالقاسمی؛ میترا اعلایی؛ عزیزاله خیری؛ زهرا قهرمانی
چکیده
به منظور ارزیابی تأثیر گاما آمینو بوتیریک اسید و اسپرمین بر برخی از ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل محمدی، آزمایشی بر پایهی طرح کاملا تصادفی در بهار و تابستان 1396 در دانشگاه زنجان در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه غلظت محلول‌پاشی گاما آمینو بوتیریک اسید (یک، پنج و 10 میلیمولار) و سه غلظت اسپرمین ( نیم، یک ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تأثیر گاما آمینو بوتیریک اسید و اسپرمین بر برخی از ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل محمدی، آزمایشی بر پایهی طرح کاملا تصادفی در بهار و تابستان 1396 در دانشگاه زنجان در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه غلظت محلول‌پاشی گاما آمینو بوتیریک اسید (یک، پنج و 10 میلیمولار) و سه غلظت اسپرمین ( نیم، یک و 5/1 میلیمولار) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی (ارتفاع گیاه، تعداد گل، تعداد شاخه گلدهنده، قطر سایه انداز گیاه، متوسط تعداد گل در شاخه، وزن خشک گلبرگ) و صفات فیزیولوژیکی (کلروفیل کل، کلروفیلa، کلروفیل b، کاروتنوئید، فلاونوئید برگ و گلبرگ و فعالیت آنزیم پراکسیداز) بودند. نتایج نشان داد همه صفات، به جزء ارتفاع گیاه، قطر سایه انداز گیاه و شمار شاخههای گلدهنده در مقایسه با شاهد دارای تفاوت معنیدار بودند. بر اساس نتایج غلظت پنج میلیمولار گاما آمینو بوتیریک اسید و غلظت یک میلیمولار اسپرمین باعث بهبود صفات مورفوفیزیولوژیکی در مرحله زایشی شدند.
بیتا دیانتی؛ مسعود ارغوانی؛ عزیزاله خیری؛ ستاره امانی فر
چکیده
Teucrium chamaedrys L. متعلق به تیره نعناع است و علاوه بر اینکه بهعنوان یک گیاه پوششی زینتی در فضای سبز میتواند کاربرد داشته باشد، دارای خاصیت دارویی نیز میباشد. این پژوهش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بهمنظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا (عدم تلقیح، تلقیح با سویهFunneliformis mosseaeو تلقیح با سویه Rhizophagus intraradices بر ویژگیهای ...
بیشتر
Teucrium chamaedrys L. متعلق به تیره نعناع است و علاوه بر اینکه بهعنوان یک گیاه پوششی زینتی در فضای سبز میتواند کاربرد داشته باشد، دارای خاصیت دارویی نیز میباشد. این پژوهش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بهمنظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا (عدم تلقیح، تلقیح با سویهFunneliformis mosseaeو تلقیح با سویه Rhizophagus intraradices بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیکی T. chamaedrys L. در شرایط تنش شوری (صفر، 60 و 120 میلیمولار کلرید سدیم) با چهار تکرار اجرا شد. در شرایط تنش شوری، کاربرد قارچ مایکوریزا رشد ریشه، میزان کلروفیل، پرولین و میزان فسفر برگ‌ها را افزایش و میزان سدیم و نشت الکترولیت برگ‌ها را کاهش داد. بیشترین میزان وزن خشک ریشه (53/44 گرم) مربوط به شوری 60 میلیمولار با کاربرد قارچ F. mosseae بود. در تیمار 120 میلی مولار کلرید سدیم، کاربرد F. mosseae وزن خشک برگ‌ها را 7/12 درصد نسبت به گیاهان تلقیح نشده افزایش داد. بیشترین میزان سدیم (97/11 mg/g) در تنش شوری 120میلیمولار بدون تلقیح قارچ مشاهده شد. گیاهانی که در شرایط بدون تنش با قارچ F. mosseae تلقیح شده بودند بیشترین میزان فسفر برگ (99/23 mg/g) را نشان دادند.در تمام سطوح شوری بین دو گونهی F. mosseae و R. intraradices تفاوت معنیداری در صفات کلروفیل، پرولین و نشت الکترولیت مشاهده نشد. نتایج نشان داد استفاده از هر دو گونه قارچ F. mosseae و R. intraradices سبب بهبود تحمل به شوری T. chamaedrys می‌شود و این اثر با کاربردF. mosseaeتشدید میگردد.
مهنوش رحمانی؛ عزیزاله خیری؛ محسن ثانی خانی؛ نجم الدین مرتضوی؛ نرجس فرزین
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) بهعنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) بهعنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر)، بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد محلول‌پاشی با کیتوزان باعث افزایش میزان کلروفیل شد. بالاترین میزان کلروفیل ( mg gr-1 f.w240/1) در غلظت mg/l100 کیتوزان در شرایط آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی) به‌دست آمد. کاربرد محلول‌پاشی mg/l100 کیتوزان و شرایط کم‌آبیاری (60 درصد ظرفیت زراعی) باعث تشکیل بیشترین میزان کاروتنوئید (mg gr-1 f.w 442/0)، فنل (mg gr-1 f.w 989/9)، فلاونوئید (mg gr-1 f.w 993/6) و پرولین (mol gr-1 f.w 96/23) در گیاهان تحت این تیمار گردید. بالاترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانی ( 16/91 درصد) در غلظت mg/l50 کیتوزان در شرایط کم‌آبیاری مشاهده شد. همچنین کم‌آبیاری و کیتوزان اثر مثبتی بر عملکرد اسانس داشتند، بهطوریکه بیشترین میزان عملکرد اسانس (kg/h 44/10) در غلظت mg/l50 کیتوزان و در شرایط کم آبیاری حاصل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد تیمار کیتوزان در شرایط تنش خشکی و غیر تنش اثرات مثبتی بر صفات مذکور داشت و اثرات منفی ناشی از تنش را بهبود بخشید.
علوم گیاهان زینتی
یاسین دستیار؛ میترا اعلایی؛ عزیزاله خیری
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر اسیدسالیسیلیک و متیلجاسمونات و اثرات متقابل آنها بر برخی از ویژگیهای گیاه سرخارگل، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در شرایط اقلیمی زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح اسیدسالیسیلیک (صفر، 1 و 2 میلیمولار) بهعنوان فاکتور اول و متیلجاسمونات در ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر اسیدسالیسیلیک و متیلجاسمونات و اثرات متقابل آنها بر برخی از ویژگیهای گیاه سرخارگل، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در شرایط اقلیمی زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح اسیدسالیسیلیک (صفر، 1 و 2 میلیمولار) بهعنوان فاکتور اول و متیلجاسمونات در سه سطح (صفر، 5/0 و 1 میلیمولار) بهعنوان فاکتور دوم بودند. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد گل، درصد وزن خشک بوته)، صفات فیزیولوژیکی (کلروفیل کل، کاروتنوئید، فلاونوئید) و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی پراکسیداز و کاتالاز و همچنین درصد اسانس بودند. بر پایه نتایج به‌دستآمده در این پژوهش، اثر متقابل 1 میلیمولار اسیدسالیسیلیک و 5/0 میلیمولار متیلجاسمونات بیشترین اثر را بر فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز داشت. کاربرد برگی اسیدسالیسیلیک 2 میلیمولار باعث افزایش ارتفاع، سطح برگ و تعداد گل شد. در بین غلظتهای مختلف متیلجاسمونات، غلظت 1 میلیمولار این ماده بیشترین اثر را بر مقدار کلروفیل کل، کاروتنوئید و فلاونوئید در مقایسه با تیمارهای اسیدسالیسیلیک داشت و غلظت 2 میلیمولار اسیدسالیسیلیک، بیشترین اثر را بر مقدار درصد اسانس نسبت به تیمارهای متیلجاسمونات بر جای گذاشت. با توجه به نتایج این پژوهش، در مجموع اثر ساده کاربرد برگی 2 میلیمولار اسیدسالیسیلیک و 1 میلیمولار متیلجاسمونات توانست اکثر صفات اندازهگیریشده در این پژوهش را نسبت به تیمار شاهد بهطور معنیداری بهبود بخشد.
علوم گیاهان دارویی
عارفه راستگو؛ محسن ثانی خانی؛ عزیزاله خیری؛ میترا اعلایی
چکیده
در این مطالعه بهمنظور بررسی اثر پرولین و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه استویا آزمایشی بهصورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرولین در سه سطح (صفر، 1، 2 میلیمولار) و اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 3/0، 6/0 میلیمولار) ...
بیشتر
در این مطالعه بهمنظور بررسی اثر پرولین و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه استویا آزمایشی بهصورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرولین در سه سطح (صفر، 1، 2 میلیمولار) و اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 3/0، 6/0 میلیمولار) بودند که بهصورت محلول‌پاشی برگی پس از استقرار نشا، در سه مرحله به فاصله 10 روز انجام شد. صفات مورد بررسی شامل سطح برگ، عملکرد وزن تر و خشک برگ و کل بوته در واحد سطح، کلروفیل (a،b و کل)، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید کل و درصد فعالیت آنتیاکسیدانی بودند. تیمارها بهطور قابلتوجهی در صفات بالا نسبت به شاهد تأثیرگذار بودند. بالاترین میانگین سطح برگ (cm239/5949)، عملکرد تر (g/m217/787) و خشک برگ (g/m25/228) و عملکرد تر (g/m223/1339) و خشک کل بوته (g/m252/327) در سطح تیمار 1 میلیمولار پرولین بههمراه 3/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. کاربرد اثرات ساده غلظتهای 2 میلیمولار پرولین و 6/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک منجر به افزایش میزان کلروفیل a، b، کاروتنوئید و فلاونوئید کل شد. بالاترین میزان کلروفیل کل (mg/g fw23/5) در اثرات متقابل تیمار 2 میلیمولار پرولین بههمراه 3/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک و بالاترین میزان فنل (mg/g dw94/19) در 1 میلیمولار پرولین بههمراه 6/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. میتوان استنباط نمود که تیمار با پرولین و اسید سالیسیلیک با تأثیر بر فرآیندهای رشدی و فیزیولوژیکی، در افزایش عملکرد و تولید متابولیتهای ثانویه استویا مؤثر بودند.
علوم میوه
محسن مظفری؛ ولی ربیعی؛ فرهنگ رضوی؛ عزیزاله خیری؛ اکبر حسنی
چکیده
استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد کرده است؛ بنابراین بهکارگیری ترکیبات ارگانیک و هیومیکی، مخصوصا فولویک اسید، در تولید محصولات باغی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر فولویک اسید بر صفات کیفی و آنتیاکسیدانی انگور رقم فخری سفید در چهار سطح صفر، 5/2، 5 و 10 گرم در لیتر بهصورت ...
بیشتر
استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی، مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد کرده است؛ بنابراین بهکارگیری ترکیبات ارگانیک و هیومیکی، مخصوصا فولویک اسید، در تولید محصولات باغی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر فولویک اسید بر صفات کیفی و آنتیاکسیدانی انگور رقم فخری سفید در چهار سطح صفر، 5/2، 5 و 10 گرم در لیتر بهصورت محلول‌پاشی برگی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تاکها بهصورت خزنده سنتی پرورش یافته بودند. محلول‌پاشی تاکها در سه مرحله 1- تشکیل میوه 2- ساچمهایشدن حبهها 3- زمان تغییر رنگ حبهها انجام شد. پس از برداشت (با درجه بریکس 20)، ویژگیهای کیفی و آنتیاکسیدانی میوهها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار 5/2 گرم در لیتر فولویک اسید بهطور معنیداری مواد جامد محلول، ویتامین ث، قندهای محلول، فنل کل، ظرفیت آنتیاکسیدانی میوهها، میزان کلروفیل و پتاسیم برگ را افزایش داد و تیمار 10 گرم در لیتر فولویک اسید، فقط باعث افزایش اسید قابل تیتراسیون میوهها شد. با افزایش غلظت فولویک اسید، اثر آن بر صفات ارزیابیشده کاهش یافت؛ بهطوریکه تیمار 10 گرم در لیتر، اثر معنیداری در بهبود کیفیت و ویژگیهای آنتیاکسیدانی میوه نداشت. همچنین تیمار فولویک اسید بر فلاونوئید کل میوه، کارتنوئید، فسفر و نیتروژن برگ مؤثر نبود. بهعنوان نتیجه نهائی، تیمار فولویک اسید اثر مهمی بر بهبود خواص کیفی و آنتیاکسیدانی انگور رقم فخری سفید داشت و غلظت 5/2 گرم در لیتر بر صفات تأثیر بیشتری داشت.
