علوم گیاهان دارویی
رسول محمدنیا؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ صحبت بهرامی نژاد
چکیده
با هدف تعیین تأثیر دور آبیاری و سیلیسیم بر رشد، عملکرد، میزان اسانس، فنل کل و ویژگی پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) ریحان، این پژوهش در طی سالهای 1395-1394 در گلخانۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل‌ها شامل دور آبیاری در سه سطح 4، 7 و 9 روز (بر پایۀ ...
بیشتر
با هدف تعیین تأثیر دور آبیاری و سیلیسیم بر رشد، عملکرد، میزان اسانس، فنل کل و ویژگی پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) ریحان، این پژوهش در طی سالهای 1395-1394 در گلخانۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل‌ها شامل دور آبیاری در سه سطح 4، 7 و 9 روز (بر پایۀ میزان آب در خاک 90، 75 و 60 درصد ظرفیت زراعی) و محلولپاشی سیلیکات پتاسیم در سه سطح 0، 1 و 2 میلیمولار، بهصورت هفتگی بود. نتایج بررسی‌ها نشان داد، افزایش فاصلۀ آبیاری باعث کاهش رشد و افزایش کارایی مصرف آب در بوته شد. سیلیسیم تأثیر خشکی را تعدیل و باعث بهبود رشد شد و کاربرد سیلیکات پتاسیم 2 میلیمولار باعث افزایش شاخص مقاومت به تنش شد. افزایش فاصلۀ آبیاری و کاربرد سیلیکات پتاسیم هر دو باعث افزایش میزان اسانس و فنل کل شدند. همچنین با افزایش فاصلۀ آبیاری ویژگی پاداکسندگی افزایش یافت و در فاصلۀ آبیاری نه روز و سیلیکات پتاسیم 2 میلیمولار، بیشترین ویژگی پاداکسندگی گیاه به دست آمد. ضریب همبستگی بین صفات نشان داد، میزان اسانس با طول ریشه، فنل کل و شاخص مقاومت به تنش همبستگی مثبت و با غلظت کشندۀ 50 درصد (IC50) همبستگی منفی داشت. بهطورکلی افزایش فاصلۀ آبیاری باعث کاهش رشد و افزایش میزان اسانس و ویژگی پاداکسندگی شد. سیلیکات پتاسیم به‌ویژه با غلظت 2 میلیمولار تأثیر نامناسب تنش خشکی را بر ویژگیهای رشدی تعدیل کرد و باعث افزایش میزان و عملکرد اسانس و ویژگی پاداکسندگی شد.
فاطمه حسنوند؛ عبدالحسین رضایی نژاد
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر واکنش گیاه شمعدانی معطر به تنش شوری در سال 1393 انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی، آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه و بر پایۀ فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی شامل چهار واحد آزمایشی و هر واحد شامل 9 ترکیب تیماری و درمجموع 36 گلدان انجام شد. عامل‌ها شامل شوری ناشی از کلرید‌سدیم با ایجاد سه سطح ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر واکنش گیاه شمعدانی معطر به تنش شوری در سال 1393 انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی، آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه و بر پایۀ فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی شامل چهار واحد آزمایشی و هر واحد شامل 9 ترکیب تیماری و درمجموع 36 گلدان انجام شد. عامل‌ها شامل شوری ناشی از کلرید‌سدیم با ایجاد سه سطح هدایت الکتریکی 8/1 (ناشی از محلول غذایی به‌عنوان شاهد، بدون کلرید سدیم)، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر متر و کاربرد هفتگی سیلیکات پتاسیم در سه سطح 0، 5/0 و 1 میلیمولار بود. نتایج نشان دادند، با افزایش شوری، فراسنجه (پارامتر)های رشد گیاه، میزان اسانس، محتوای نسبی آب و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز کاهش یافت درحالی‌که میزان مالون‌دی‌آلدئید، نشت الکترولیت‌ها و میزان پرولین افزایش یافتند. سیلیکات پتاسیم در بهبود رشد و ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه در شرایط شوری مؤثر بود. همچنین با افزایش سطح شوری میزان سدیم افزایش پیدا کرد و میزان پتاسیم کاهش یافت و کاربرد سیلیکات پتاسیم باعث کاهش سدیم و افزایش پتاسیم در اندام‌های هوایی گیاه شد. در بیشتر ویژگیها از جمله سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه کاربرد سیلیکات پتاسیم با غلظت 1 میلیمولار عملکردی همانند به شاهد را نشان داد. بهطورکلی نتایج نشان داد، افزایش شوری باعث تشدید تنش شده و کاربرد هفتگی سیلیکات پتاسیم به‌ویژه با غلظت 1 میلیمولار باعث کاهش تأثیر تنش شد.
کبری سپهوند؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ سیده زهرا حسینی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر اسید آسکوربیک در کاهش تأثیر وجود کمبود آهن، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در گیاه شمعدانی معطر انجام شد. عامل‌ها شامل میزان آهن با سه سطح (0، 20 و 40 میکرو مولار) و اسیدآسکوربیک با سه سطح (0، 1 و 2 میلیمولار) بود. قلمههای ریشهدار شده بهصورت آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه کاشت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر اسید آسکوربیک در کاهش تأثیر وجود کمبود آهن، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در گیاه شمعدانی معطر انجام شد. عامل‌ها شامل میزان آهن با سه سطح (0، 20 و 40 میکرو مولار) و اسیدآسکوربیک با سه سطح (0، 1 و 2 میلیمولار) بود. قلمههای ریشهدار شده بهصورت آبکشتی (هیدروپونیک) درون ماسه کاشت شده و پس از استقرار گیاهان تیمارهای آهن و اسید آسکوربیک به همراه محلول غذایی نیمهوگلند اعمال شد. نتایج نشان داد، با کاهش میزان آهن ویژگیهای رشد مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، شمار و طول شاخههای جانبی و سطح برگ در بوته کاهش یافت. با کاهش میزان آهن وزن تر و خشک برگ، ساقه و پیکر رویشی کاهش یافته ولی میزان اسانس افزایش یافت. واکنش گیاه به اسیدآسکوربیک در تغذیه با آهن 0 و 20 میکرومولار با هم متفاوت بود. اسیدآسکوربیک (به‌ویژه با غلظت 1 میلیمولار) باعث افزایش زیست‌توده (بیوماس) و میزان اسانس شد. با کاهش میزان آهن، عملکرد اسانس کاهش و با کاربرد اسید آسکوربیک افزایش یافت. کاهش آهن باعث کاهش سبزینه (کلروفیل)ها و کاروتنوئیدها و کاربرد اسیدآسکوربیک باعث بهبود این ویژگیها شد. بنابر نتایج، کاربرد اسیدآسکوربیک توانست رشد و عملکرد گیاه شمعدانی معطر را در تیمار 20 میکرومولارآهن بهبود بخشد اما تأثیر آن در شرایط آهن 0 میکرومولار بسیار کمتر بود.
اسفندیار محمدی؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ بایزید یوسفی؛ صادق موسوی فرد
چکیده
در این پژوهش، ویژگیهای رشد و گلدهی ده نمونۀ بانک ژنی (اکسسشن) بیدمشک (Salix aegyptiaca L.) موجود در کلکسیون ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کردستان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد، بین ویژگیهای ارتفاع درخت، قطر یقه، طول شاتون، نسبت طول به عرض شاتون، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول ...
بیشتر
در این پژوهش، ویژگیهای رشد و گلدهی ده نمونۀ بانک ژنی (اکسسشن) بیدمشک (Salix aegyptiaca L.) موجود در کلکسیون ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کردستان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. نتایج تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد، بین ویژگیهای ارتفاع درخت، قطر یقه، طول شاتون، نسبت طول به عرض شاتون، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، سطح برگ و طول دمبرگ اختلاف معنیداری (01/0 P≤) وجود داشت. ویژگیهای زاویۀ شاخۀ اصلی با فرعی، طول شاخۀ یک‌ساله، طول در عرض شاتون نیز اختلاف معنیداری (05/0 P≤) با هم داشتند. مقایسۀ میانگین ویژگیها نیز گویای تفاوت معنیدار بین اکسشنها بود. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین سطح برگ با ویژگیهای مرتبط با گلدهی (طول شاتون، عرض شاتون، وزن تر و خشک شاتون) همبستگی مثبت و معنیداری و بین ارتفاع درخت و ویژگیهای طول و وزن تر شاتون همبستگی منفی و معنیداری وجود داشت. تجزیۀ خوشهای صفات مورد بررسی، نمونههای بیدمشک مورد بررسی را در سه خوشه گروهبندی کرد. برای تعیین نمونههای برتر از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی استفاده شد. بر پایۀ دو مؤلفۀ اول و دوم که درمجموع حدود 70 درصد از تنوع را توجیه کردند، نمودار دو بعدی (بای پلات) ترسیم و مشخص شد که نمونههای K2، K3 و K6 نسبت به نمونههای دیگر برتری محسوسی داشته و می‌توان با توجه به ویژگیهای برتر آنها افزون بر کاشت در فضای سبز برای اصلاح ژنتیکی بیدمشک نیز استفاده شوند.
