علی شاهی قره لر؛ ذبیح اله زمانی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ناصر بوذری؛ عبداله خدیوی خوب
دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1389، ، صفحه 359-373
چکیده
برخی از گونههای وحشی زیرجنس Cerasus را میتوان در برنامههای اصلاحی و همچنین به عنوان پایه برای آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از این بررسی شناخت بهتر ویژگیهای گونههای وحشی زیرجنس Cerasus به منظور کاربرد آنها در برنامههای اصلاحی آینده بود. به این منظور، تعدادی از ویژگیهای مورفولوژیکی قسمتهای رویشی گیاه و بذر و استفاده ...
بیشتر
برخی از گونههای وحشی زیرجنس Cerasus را میتوان در برنامههای اصلاحی و همچنین به عنوان پایه برای آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از این بررسی شناخت بهتر ویژگیهای گونههای وحشی زیرجنس Cerasus به منظور کاربرد آنها در برنامههای اصلاحی آینده بود. به این منظور، تعدادی از ویژگیهای مورفولوژیکی قسمتهای رویشی گیاه و بذر و استفاده از این صفات برای گروهبندی ژنوتیپهای وحشی زیرجنس Cerasus، تعداد 38 صفت روی 28 ژنوتیپ از چهار گونه این زیرجنس که از 8 منطقه جمعآوری شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت که شامل گونههای P. avium L. و P. mahaleb L. (از گروه Eucerasus) و P. incana Pall. و P. microcarpa Boiss. (از گروه Microcerasus) بودند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تنوع ژنوتیپها از لحاظ صفات مورد بررسی بود. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگیهای مثبت و منفی معنیدار بین برخی صفات مهم چون ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، طول و وزن بذر را نشان داد. همچنین تجزیه عامل مشخص نمود که ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، شکل برگ، طول دمبرگ، طول بذر، وزن بذر، شکل نوک بذر و ضخامت بذر از صفات تشکیل دهنده عوامل اصلی هستند. صفات مؤثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعاً 71/85 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. تجزیه کلاستر با استفاده از این هفت عامل توانست گونهها را از همدیگر تفکیک نماید به طوری که در فاصله نزدیک 25 ژنوتیپها را به دو گروه اصلی شامل Eucerasus و Microcerasus و در فاصله 19 در سطح چهار گونه تقسیم نمود. در فاصله 10 گروههای بیشتری (8 گروه) مشاهده شد که به دلیل تفاوتهای درون گونهای گیاهان مورد بررسی از مناطق مختلف بود، به طوری که گیاهان یک گونه و از یک منطقه اغلب با یکدیگر گروهبندی شدند. تجزیه سهبعدی با استفاده از سه عامل اصلی نیز توانست موقعیت ژنوتیپها را مشخص نموده و گونهها را از هم تفکیک نماید.
ذبیح اله زمانی؛ عبداله خدیوی خوب؛ ناصر بوذری؛ حمیدرضا جعفری
دوره 40، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
در این تحقیق نشانگرهای مولکولی راپید (RAPD) برای تعیین تنوع و خویشاوندی 30 نمونه شامل 29 رقم و ژنوتیپ آلبالو و آلبالوگیلاس، و یک درخت محلب به عنوان نمونه خارج از گروه، مورد استفاده قرار گرفت. تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR روی DNA های استخراج شده از برگ آزمایش شد که 17 آغازگر نوارهای چند شکل تولید نمودند. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع ...
بیشتر
در این تحقیق نشانگرهای مولکولی راپید (RAPD) برای تعیین تنوع و خویشاوندی 30 نمونه شامل 29 رقم و ژنوتیپ آلبالو و آلبالوگیلاس، و یک درخت محلب به عنوان نمونه خارج از گروه، مورد استفاده قرار گرفت. تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR روی DNA های استخراج شده از برگ آزمایش شد که 17 آغازگر نوارهای چند شکل تولید نمودند. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع 233 نوار در کل نمونهها تکثیر کردند که از بین آنها 214 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام و ژنوتیپها بر اساس ضریب تشابه دایس و به روش UPGMA انجام گرفت. محدوده تشابه ژنتیکی آلبالوها و آلبالوگیلاسها بین 40/0 تا 91/0 بدست آمد. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتیپ آلبالو که از باغات همدان از یک محل جمعآوری شدند، و کمترین تشابه بین یک ژنوتیپ آلبالوگیلاس واقع در کلکسیون درختان میوه کمالشهر کرج و یک ژنوتیپ آلبالو که از باغات هشتگرد جمعآوری شده بود، به دست آمد. ژنوتیپ محلب با دارا بودن کمترین شباهت ژنتیکی (36/0) از ژنوتیپهای آلبالو و آلبالوگیلاس جدا گردید. در تجزیه خوشهای، نمونهها در حد تشابه 80/0 در 15 گروه جای گرفتند. گروهبندی نمونههای آلبالو در اغلب موارد با مناطق جمعآوری آنها مطابقت خوبی نشان داد که نشاندهنده زمینه ژنتیکی نزدیک به هم در نمونههای یک منطقه به دلیل نحوهی معمول تکثیر بذری آلبالو در ایران است. نمونههای آلبالوگیلاس از نمونههای آلبالو جدا شده و تقریبا هر یک در گروههای جداگانه قرار گرفتند. ضریب کوفنتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 92/0 r = بدست آمد که نمایانگر برازش مناسب دندروگرام به ماتریس تشابه بوده است. این آزمایش نشان داد که نشانگر RAPD برای بررسی تنوع ژنتیکی در ژنوتیپهای آلبالو و آلبالوگیلاس یک تکنیک موثر و مفید است.
ذبیح اله زمانی؛ عبداله خدیوی خوب؛ ناصر بوذری؛ حمیدرضا جعفری
دوره 40، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
نشانگر RAPD به کمک 23 آغازگر ده نوکلئوتیدی برای بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از ارقام گیلاس ایرانی و خارجی به کار رفت. نوارهای با وضوح بالا که دارای تکرارپذیری خوبی بودند برای محاسبات انتخاب شدند. 23 آغازگر به کار برده شده مجموعاً 188 نوار تولید کردند که از بین آنها 153 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام بر اساس حضور نوار (یک) و عدم حضور نوار ...
بیشتر
نشانگر RAPD به کمک 23 آغازگر ده نوکلئوتیدی برای بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از ارقام گیلاس ایرانی و خارجی به کار رفت. نوارهای با وضوح بالا که دارای تکرارپذیری خوبی بودند برای محاسبات انتخاب شدند. 23 آغازگر به کار برده شده مجموعاً 188 نوار تولید کردند که از بین آنها 153 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام بر اساس حضور نوار (یک) و عدم حضور نوار (صفر) با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام گرفت. بیشترین تشابه ژنتیکی (80%) بین ارقام دورگ شماره یک کرج و گیلاس شماره 28 و کمترین تشابه (30%) بین دو رقم دیررس ایتالیا و شعاع السلطنه مشاهده شد. در تجزیه خوشهای در حد تشابه 55/0 ارقام در هشت گروه مجزا قرار گرفتند که در برخی از گروهها ارقام ایرانی و خارجی در کنار هم قرار گرفتند. همچنین ضریب کوفتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 82/0= r بدست آمد که نشاندهنده همبستگی مناسب دندروگرام با ماتریس تشابه است. وضعیت گروهبندی ارقام در تجزیه خوشهای به میزان بالایی با گروههای ناسازگاری در گردهافشانی برخی از این ارقام همسویی نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده ارقام مورد بررسی از تنوع بالایی برخوردار بودند. بعلاوه، این آزمایش نشان داد که نشانگر RAPD برای گروهبندی ارقام گیلاس مناسب است.