میترا اعلایی؛ فهیمه صالحی؛ مرتضی بهرامی؛ محسن ثانی خانی
چکیده
به منظور مطالعه تأثیر باکتری‌ها بر خصوصیات مورفولوژی و بیوشیمی گیاه کلم زینتی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شوری در دو سطح (4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و عدم شوری و باکتری‌های محرک رشد در سه سطح (عدم تلقیح، Pseudomonas putida و Bacillus subtilis) بودند. صفات رویشی گیاه شامل ارتفاع ...
بیشتر
به منظور مطالعه تأثیر باکتری‌ها بر خصوصیات مورفولوژی و بیوشیمی گیاه کلم زینتی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شوری در دو سطح (4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و عدم شوری و باکتری‌های محرک رشد در سه سطح (عدم تلقیح، Pseudomonas putida و Bacillus subtilis) بودند. صفات رویشی گیاه شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک بوته و ریشه، با افزایش میزان تنش شوری، کاهش معنیداری نسبت به تیمار شاهد نشان دادند و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد به‌خصوص سودوموناس پوتیدا، موجب بهبود این صفات گردید. فعالیت آنتیاکسیدانی و فنل کل با افزایش شوری، افزایش یافته به طوری که بیشترین میزان فنل و آنتی‌اکسیدان در شوری 8 دسی زیمنس (به ترتیب mg/g Fwt 08/1 و μmol/g Fwt 52/62) مشاهده شد. از طرفی استفاده از باکتری باسیلوس توانست میزان فنل کل و آنتی‌اکسیدان را در تقابل با شوری افزایش دهد ( mg/g Fwt 08/1 و μmol/g Fwt 78/62). میزان پرولین برگ نیز، از یک روند افزایشی در سطوح مختلف تنش شوری برخوردار بوده که بیشترین میزان آن در بالاترین سطح تنش شوری (µmol/g FW 13/0) و کاربرد باکتری باسیلوس سوبتیلیس (µmol/g FW 099/0) مشاهده گردید. اثر متقابل باکتری و تنش شوری، تجمع عنصر سدیم را کاهش و موجب افزایش میزان عنصر پتاسیم گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که باکتری‌های محرک رشد، به‌خصوص باکتری سودوموناس پوتیدا موجب کاهش خسارت ناشی از تنش شوری در گیاه کلم زینتی می‌شوند.
مهنوش رحمانی؛ عزیزاله خیری؛ محسن ثانی خانی؛ نجم الدین مرتضوی؛ نرجس فرزین
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیگرم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کم‌آبیاری و کیتوزان بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه نعناع معمولی(Mentha spicata L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و تیمار کیتوزان در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیگرم در لیتر)، به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد محلول‌پاشی با کیتوزان باعث افزایش میزان کلروفیل شد. بالاترین میزان کلروفیل ( mg gr-1 f.w240/1) در غلظت mg/l100 کیتوزان در شرایط آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی) به‌دست آمد. کاربرد محلول‌پاشی mg/l100 کیتوزان و شرایط کم‌آبیاری (60 درصد ظرفیت زراعی) باعث تشکیل بیشترین میزان کاروتنوئید (mg gr-1 f.w 442/0)، فنل (mg gr-1 f.w 989/9)، فلاونوئید (mg gr-1 f.w 993/6) و پرولین (mol gr-1 f.w 96/23) در گیاهان تحت این تیمار گردید. بالاترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانی ( 16/91 درصد) در غلظت mg/l50 کیتوزان در شرایط کم‌آبیاری مشاهده شد. همچنین کم‌آبیاری و کیتوزان اثر مثبتی بر عملکرد اسانس داشتند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد اسانس (kg/h 44/10) در غلظت mg/l50 کیتوزان و در شرایط کم آبیاری حاصل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد تیمار کیتوزان در شرایط تنش خشکی و غیر تنش اثرات مثبتی بر صفات مذکور داشت و اثرات منفی ناشی از تنش را بهبود بخشید.
الهه بیانلو؛ میترا اعلایی؛ محسن ثانی خانی
چکیده
گیاه پروانش (Catharantus roseus L.) از تیره Apocynaceae جزو گیاهان بسیار ارزشمند زینتی- دارویی میباشد. بهمنظور مطالعه اثر گاما آمینوبوتریک اسید، هیومیک اسید و سالیسیلیک اسید بر برخی از ویژگیهای گیاه پروانش، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل گاما آمینوبوتریک اسید ...
بیشتر
گیاه پروانش (Catharantus roseus L.) از تیره Apocynaceae جزو گیاهان بسیار ارزشمند زینتی- دارویی میباشد. بهمنظور مطالعه اثر گاما آمینوبوتریک اسید، هیومیک اسید و سالیسیلیک اسید بر برخی از ویژگیهای گیاه پروانش، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل گاما آمینوبوتریک اسید (5/0، 75/0و 1 میلیمولار)، هیومیک اسید (50، 100و 150 میلیگرم بر لیتر) و سالیسیلیک اسید (5/0، 1 و 2 میلیمولار) بودند. همچنین گیاهان شاهد با آب مقطر تیمار شدند. نتایج نشان داد بیشترین ارتفاع گیاه، قطر ساقه و تعداد برگ در غلظت 5/0 میلیمولار گاما آمینوبوتریک اسید به‌دست آمد که تفاوت معنیداری با تیمار شاهد داشت. کمترینتعداد روز تا گلدهی مربوط به تیمار 5/0 میلیمولار سالیسیلیک اسید بود. کاربرد برگی تیمار دو میلیمولار سالیسیلیک اسید تأثیر قابل توجهی در سطح احتمال یک درصد بر شاخصهای ارتفاع گیاه، قطر ساقه، میزان فنل و فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز داشت. همچنین غلظت 150 میلیگرم بر لیتر هیومیک اسید موجب افزایش معنیدار صفات ارتفاع گیاه، قطر ساقه، روز تا گلدهی، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز نسبت به تیمار شاهد شد. در بین تیمارها، غلظت 50 میلی گرم بر لیتر هیومیک اسید بیشترین تأثیر را بر مقدار فلاونوئید داشت. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار دو میلیمولار سالیسیلیک اسید و بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در تیمارهای یک میلیمولار گاما آمینوبوتریک اسید و دو میلیمولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. بنابراین استفاده از گاما آمینوبوتریک اسید، هیومیک اسید و سالیسیلیک اسید توانست موجب بهبود عملکرد و شاخصهای فیزیولوژیکی در گیاه پروانش گردد.
علوم گیاهان دارویی
عارفه راستگو؛ محسن ثانی خانی؛ عزیزاله خیری؛ میترا اعلایی
چکیده
در این مطالعه بهمنظور بررسی اثر پرولین و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه استویا آزمایشی بهصورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرولین در سه سطح (صفر، 1، 2 میلیمولار) و اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 3/0، 6/0 میلیمولار) ...
بیشتر
در این مطالعه بهمنظور بررسی اثر پرولین و اسید سالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه استویا آزمایشی بهصورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرولین در سه سطح (صفر، 1، 2 میلیمولار) و اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 3/0، 6/0 میلیمولار) بودند که بهصورت محلول‌پاشی برگی پس از استقرار نشا، در سه مرحله به فاصله 10 روز انجام شد. صفات مورد بررسی شامل سطح برگ، عملکرد وزن تر و خشک برگ و کل بوته در واحد سطح، کلروفیل (a،b و کل)، کاروتنوئید، فنل کل، فلاونوئید کل و درصد فعالیت آنتیاکسیدانی بودند. تیمارها بهطور قابلتوجهی در صفات بالا نسبت به شاهد تأثیرگذار بودند. بالاترین میانگین سطح برگ (cm239/5949)، عملکرد تر (g/m217/787) و خشک برگ (g/m25/228) و عملکرد تر (g/m223/1339) و خشک کل بوته (g/m252/327) در سطح تیمار 1 میلیمولار پرولین بههمراه 3/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. کاربرد اثرات ساده غلظتهای 2 میلیمولار پرولین و 6/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک منجر به افزایش میزان کلروفیل a، b، کاروتنوئید و فلاونوئید کل شد. بالاترین میزان کلروفیل کل (mg/g fw23/5) در اثرات متقابل تیمار 2 میلیمولار پرولین بههمراه 3/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک و بالاترین میزان فنل (mg/g dw94/19) در 1 میلیمولار پرولین بههمراه 6/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک مشاهده شد. میتوان استنباط نمود که تیمار با پرولین و اسید سالیسیلیک با تأثیر بر فرآیندهای رشدی و فیزیولوژیکی، در افزایش عملکرد و تولید متابولیتهای ثانویه استویا مؤثر بودند.
