بهروز اسماعیل پور؛ مرتضی شیخ علیپور؛ موسی ترابی گیگلو
چکیده
تنش شوری یکی از مهمترین عوامل محدودکننده غیرزیستی است که عملکرد گیاهان دارویی را کاهش میدهد. بهمنظور مطالعه اثر محلولپاشی سطوح مختلف نانوذرات سیلیسیم بر خصوصیات رشد، شاخصهای فیزیولوژیک و بیوشیمایی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و هرتکرار ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهمترین عوامل محدودکننده غیرزیستی است که عملکرد گیاهان دارویی را کاهش میدهد. بهمنظور مطالعه اثر محلولپاشی سطوح مختلف نانوذرات سیلیسیم بر خصوصیات رشد، شاخصهای فیزیولوژیک و بیوشیمایی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و هرتکرار شامل دو گلدان در شرایط آبکشت (هیدروپونیک) در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 میلیمولار کلریدسدیم) و محلولپاشی با نانوذرات سیلیسم در سه سطح (صفر، 100 و 500 میلیگرم در لیتر) بودند. شاخصهای مورفولوژیک مانند ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، وزن تر و خشک بخش هوایی و شاخصهای فیزیولوژیک شامل کلروفیل، نشت غشاء، محتوی آب نسبی و شاخصهای بیوشیمیایی شامل پرولین و آنزیمهای آنتیاکسیدانی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد شوری شاخصهای مورفولوژیک مانند ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، شاخصهای فیزیولوژیک شامل کلروفیل و محتوی آب نسبی را به طور معنیداری کاهش داد و باعث افزایش میزان نشت غشاء و مقدار پرولین گردید. درحالی که محلولپاشی نانوسیلیسیم از طریق افزایش رشد و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی از قبیل آسکورباتپراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز موجب کاهش آثار منفی تنش شوری گردید. بهترین اثر بهبوددهندگی نانوسیلیسیم در اکثر شاخصهای مورد بررسی، تیمار 500 میلیگرمدرلیتر نانوسیلیسیم بود. بنابراین استفاده از شکل نانو عنصر سیلیسیم بهعنوان کاهشدهنده آثار منفی تنش شوری در بادرشبو پیشنهاد میگردد.
علوم گیاهان زینتی
سیده نسترن حسینی درویشانی؛ اسماعیل چمنی؛ ولی اله قاسمی عمران؛ بهروز اسماعیل پور
چکیده
بنفشه معطر (Viola odorata)، یک گیاه دارویی با ارزش دارویی منحصر بهفرد میباشد که برداشت بیش از اندازه این گیاه دارویی از طبیعت منجر به کاهش زیستگاههای طبیعی آنها میشود. تکثیر درونشیشهای، روش قدرتمندی برای تکثیر در سطح وسیع گونههای مهم تجاری و حفظ ژرمپلاسم گونههای در معرض انقراض محسوب میشود. مطالعه حاضر، بهمنظور ...
بیشتر
بنفشه معطر (Viola odorata)، یک گیاه دارویی با ارزش دارویی منحصر بهفرد میباشد که برداشت بیش از اندازه این گیاه دارویی از طبیعت منجر به کاهش زیستگاههای طبیعی آنها میشود. تکثیر درونشیشهای، روش قدرتمندی برای تکثیر در سطح وسیع گونههای مهم تجاری و حفظ ژرمپلاسم گونههای در معرض انقراض محسوب میشود. مطالعه حاضر، بهمنظور فراهمساختن پروتکلی کارآمد برای کالوسزایی و اندامزایی درونشیشهای بنفشه معطر از طریق بهینهسازی غلظتهای مختلف تنظیمکنندههای رشد انجام گرفته است. جهت کالوسزایی، غلظتهای مختلف بنزیلآدنین (BA) (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) بههمراه توفوردی (2,4-D) (5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) و برای باززایی ساقه غلظتهای مختلف BA (5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) مورد استفاده قرار گرفت. محیط کشت MS حاوی 5/1 میلیگرم در لیتر BA و 5/1 میلیگرم در لیتر 2,4-D، مناسبترین ترکیب برای القای کالوس ریزنمونه دمبرگ پس از 30 روز شناخته شد. بهترین رشد و بیشترین میزان باززایی شاخه از کالوسهای دمبرگ در محیط کشت حاوی 5/1 میلیگرم در لیتر BA مشاهده گردید. گیاهچهها نیز بهآسانی در همان محیط کشت، پس از واکشت دوم، ریشهزایی نمودند و پس از آن با صد در صد زندهمانی در بستر پیتماس و پرلیت سازگاری یافتند. این پروتکل میتواند بهطور موفقیتآمیزی برای تکثیر در سطح وسیع و حفظ ژرمپلاسم این گیاه دارویی باارزش استفاده گردد.
علوم سبزی
مهری مهدوی؛ بهروز اسماعیل پور؛ حمیده فاطمی
چکیده
سیلسیم دومین عنصر فراوان در کره زمین است که وجود یا کاربرد آن تأثیر زیانبار فلزهای سنگین را بهبود می‌بخشد. بهمنظور بررسی تأثیر سیلسیم در افزایش تحمل به آلودگی کادمیوم در نعناع، آزمایشی در سال 94-1393 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای این ...
بیشتر
سیلسیم دومین عنصر فراوان در کره زمین است که وجود یا کاربرد آن تأثیر زیانبار فلزهای سنگین را بهبود می‌بخشد. بهمنظور بررسی تأثیر سیلسیم در افزایش تحمل به آلودگی کادمیوم در نعناع، آزمایشی در سال 94-1393 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل سطوح مختلف کادمیوم (0، 50، 100، 250 میلیگرم در کیلوگرم) و محلولپاشی متا سیلیکات سدیم در سطوح 0 و 1 میلیمولار بود. شمار گلدانها در این آزمایش 32 عدد بود که در هر گلدان یک بوته قرار داشت. صفاتی مانند ارتفاع بوته، وزن تر اندام‌های هوایی، وزن خشک اندام‌های هوایی، وزن خشک ساقه، شمار برگ، سطح برگ، وزن خشک ریشه، محتوای نسبی آب، رنگیزههای نورساختی (فتوسنتزی)، فعالیت آنزیم پراکسیداز، پلیفنل اکسیداز، میزان پرولین، میزان کربوهیدراتها، اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد، که اثر متقابل تنش کادمیوم و کاربرد سیلسیم بر صفات ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک ساقه و اندام‌های هوایی و وزن تر ریشه، میزان پرولین، فعالیت آنزیم پراکسیداز و پلیفنل اکسیداز، میزان سبزینه (کلروفیل)های a و b معنیدار بوده است. بیشترین میزان کربوهیدراتها، فعالیت آنزیم پراکسیداز، آنزیم پلیفنل اکسیداز، میزان سبزینههای a و b، ارتفاع بوتهها، وزن خشک ساقه و اندام‌های هوایی و سطح برگها در تیمار 1 میلیمولار سیلسیم و بدون کاربرد کادمیوم به دست آمد. درمجموع نتایج این پژوهش نشان داد، محلولپاشی گیاه نعناع با سیلسیم در افزایش محتوای سبزینههای a و b و وزن خشک اندام‌های هوایی، وزن خشک ساقۀ نعناع در شرایط تنش کادمیوم مؤثر بود.
