فاطمه زارعی؛ حمید رضا کریمی؛ سید حسین میر دهقان؛ علی اکبر محمدی میریک
چکیده
انار یکی از محصولات مهم باغبانی در ایران است. انتخاب یک نژادگان (ژنوتیپ) مناسب و مقاوم به شرایط محیطی و دارای عملکرد بالا نقش مهمی در افزایش بهره‌برداری اقتصادی این محصول دارد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی برخی نژادگان‌های انار ایران، با استفاده از بیست صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) مربوط به برگ، گل و میوه در دو سال متوالی ارزیابی شد. نتایج ...
بیشتر
انار یکی از محصولات مهم باغبانی در ایران است. انتخاب یک نژادگان (ژنوتیپ) مناسب و مقاوم به شرایط محیطی و دارای عملکرد بالا نقش مهمی در افزایش بهره‌برداری اقتصادی این محصول دارد. در این پژوهش تنوع ژنتیکی برخی نژادگان‌های انار ایران، با استفاده از بیست صفت ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) مربوط به برگ، گل و میوه در دو سال متوالی ارزیابی شد. نتایج بررسیها نشان داد، بین نژادگانها از لحاظ ویژگیهای ریخت‌شناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد، بهطوریکه بیشترین ضریب تغییرات مربوط به صفات شمار آریل در میوه، سفتی بذر، وزن میوه، وزن آریل و پوست بود. نتایج تجزیه به عاملهای اصلی، صفات ریخت‌شناختی را به هشت گروه عاملی تقسیم کرد که مهمترین این صفات مربوط به آریل بود. نتایج تجزیۀ خوشهای نژادگان‌های مورد بررسی را به سه گروه تقسیمبندی کرد، بهطوریکه نژادگان‌های تب و لرز و ماهان، گبری دانۀ سیاه و سیاهدانۀ پیشوا، شیرین هستهدار و بیهسته با هم همانندی زیادی نشان دادند که بیانکنندۀ رابطۀ خویشاوندی آنها است.
مریم رنجبر کبوترخانی؛ مجید اسماعیلی زاده؛ حمیدرضا کریمی؛ محمد حسین شمشیری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تیمارهای سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم بر ویژگیهای رشدی دانهالهای پستۀ رقم بادامی ریز زرند کرمان در شرایط تنش شوری، پژوهشی بهصورت فاکتوریل با سه عامل شامل دو سطح شوری از منبع NaCl (0 و 90 میلیمولار)، سه سطح سیلیسیم از منبع سیلیکات پتاسیم (0، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و سه سطح پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تیمارهای سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم بر ویژگیهای رشدی دانهالهای پستۀ رقم بادامی ریز زرند کرمان در شرایط تنش شوری، پژوهشی بهصورت فاکتوریل با سه عامل شامل دو سطح شوری از منبع NaCl (0 و 90 میلیمولار)، سه سطح سیلیسیم از منبع سیلیکات پتاسیم (0، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و سه سطح پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم (0، 1 و 2 درصد)، در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. 45 روز پس از سبز شدن بذرها تنش شوری اعمال شد. محلولپاشی با سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم یک هفته پیش از آغاز تنش شوری و یک هفته پس از آغاز تنش شوری بود. نتایج نشان داد که شوری آب موجب کاهش محتوای آب نسبی برگ، کارایی استفاده از آب، مجموع پروتئینهای محلول برگ و افزایش میزان نشت الکترولیتها، پرولین، قندهای محلول و ترکیبهای فنلی برگ و گلایسینبتائین برگ و ریشه شد. کاربرد سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم باعث افزایش معنیدار محتوای آب نسبی برگ، کارایی استفاده از آب، مجموع پروتئینهای محلول، پرولین، قندهای محلول و ترکیبهای فنلی برگ و گلایسینبتائین برگ و ریشه و کاهش میزان نشت الکترولیتهای برگ در شرایط تنش شوری شدند. تیمار شوری در مقایسه با شاهد محتوای آب نسبی برگ را 52/31 در صد کاهش داده و نشت الکترولیتها را 28/91 درصد افزایش داد درحالی‌که تیمار 50 میلیگرم بر لیتر سیلیکات پتاسیم و 2 درصد سولفات پتاسیم در شرایط شوری محتوای آب نسبی برگ را 67/51 درصد افزایش و نشت الکترولیتها را 62/67 درصد کاهش داد.
علوم میوه
مهرداد نوروزی؛ حمید رضا کریمی؛ سید حسین میردهقان
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر نوع پایه، پیوندک و برخی روشهای چوپیوند و کوپیوند در افزایش نهال انار و دستیابی به بهترین روش پیوند انار، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در اسفندماه 1391 در گلخانة دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان اجرا شد. عامل‌ها شامل پایه، پیوندک، روش پیوند و زمان بود. رقم‌های پوستقرمز علیآقایی، ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر نوع پایه، پیوندک و برخی روشهای چوپیوند و کوپیوند در افزایش نهال انار و دستیابی به بهترین روش پیوند انار، آزمایشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در اسفندماه 1391 در گلخانة دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان اجرا شد. عامل‌ها شامل پایه، پیوندک، روش پیوند و زمان بود. رقم‌های پوستقرمز علیآقایی، گرچ داداشی و گرچ شهوار بهعنوان پایه، رقم‌های رباب نیریز و خفر جهرم بهعنوان پیوندک و از پیوندهای اسکنه و تراشهای بهعنوان روش پیوند استفاده شد. صفات رویشی مورداندازه‌گیری 60، 120 و 180 روز پس از پیوند بررسی شد. نتایج نشان داد روش پیوند بر درصد گیرای پیوند و گیاهان پیوندی باقیمانده در انار تأثیرگذار بود بهطوریکه روش پیوند اسکنه گیرایی بالاتری نسبت به روش پیوند تراشهای داشت ولی پایه و پیوندکهای مورداستفاده بر درصد گیرایی و گیاهان پیوندی باقیمانده تأثیری نداشت. فراسنجه (پارامتر)های رویشی در همة ترکیبهای پیوندی در زمان 180 روز پس از پیوند نسبت به دو زمان دیگر بیشترین میزان را داشتند. میزان ترکیبات فنلی پایه و پیوندک با درصد گیرایی و گیاهان پیوندی باقیمانده همبستگی منفی داشت. درنهایت پیوند اسکنه در روش قلمة پیوند برای افزایش انار و تغییر رقم توصیه میشود.
فاطمه نوروزی فاز؛ سیدحسین میردهقان؛ حمیدرضا کریمی؛ حسین علایی
چکیده
توت‌فرنگی عمر انبارمانی پایینی دارد و ازآنجاکه بهصورت تازه‌خوری مصرف میشود، استفاده از روشهای سالم و طبیعی برای افزایش عمر انباری آن ضروری است. در این پژوهش، تأثیر سطوح مختلف اسانس‌های تیمول و منتول (0؛ آب مقطر، شاهد؛ 5، 10 و 15 میکرولیتر) بهصورت تدخینی در بسته‌بندی با پوشش سلوفان در حفظ کیفیت پس از برداشت میوة توت‌فرنگی بررسی ...
بیشتر
توت‌فرنگی عمر انبارمانی پایینی دارد و ازآنجاکه بهصورت تازه‌خوری مصرف میشود، استفاده از روشهای سالم و طبیعی برای افزایش عمر انباری آن ضروری است. در این پژوهش، تأثیر سطوح مختلف اسانس‌های تیمول و منتول (0؛ آب مقطر، شاهد؛ 5، 10 و 15 میکرولیتر) بهصورت تدخینی در بسته‌بندی با پوشش سلوفان در حفظ کیفیت پس از برداشت میوة توت‌فرنگی بررسی شد. ویژگیهای کیفی میوهها پس از 0، 10 و 17 روز نگهداری در دمای Cº1±2 و رطوبت نسبی 5±90درصد ارزیابی شد. تیمار اسانس موجب حفظ سفتی، افزایش شاخص کروما و درخشندگی و کاهش تغییرپذیری رنگ و وزن نسبت به شاهد شد. این تیمار بر اسید کل، ویتامین ث و مواد جامد محلول اثر معنی‌داری نداشت، اما با افزایش زمان انبارمانی از میزان آنها کاسته شد. آنتوسیانین و فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) طی انبارمانی در آغاز افزایش و پسازآن کاهش نشان دادند و منتول 5 میکرولیتر سبب افزایش معنیدار ترکیبهای فنلی نسبت به شاهد شد. اسانس تیمول تا حدودی سبب تغییر مزه و بوی میوهها شد. با توجه به نبود تأثیر نامطلوب منتول بر بو و مزه نسبت به تیمول و تأثیر مثبت آن بر ویژگیهای کیفی میوه، منتول میتواند بهعنوان یک عامل فعال در بسته‌بندی توت‌فرنگی استفاده شود.
علوم میوه
شیرین نصراله پور مقدم؛ حمید رضا کریمی؛ علی اکبر محمدی میرک؛ محمد حسین شمشیری
چکیده
بهمنظور ارزیابی تنوع ساختارظاهری (مورفولوژیکی) درون یک تودۀ بذری پسته رقم بادامی ریز زرند (Pistacia vera L. cv. Badami-Riz- Zarand) و همبستگی بین ویژگیهای بذرها با دانهالهای حاصل از آنها، 20 صفت کمی در 67 خشک میوه و دانهالهای حاصل از کشت بررسی شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنیدار و مثبتی بین ابعاد خشک میوه و مغز و همچنین ارتفاع دانهالهای ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تنوع ساختارظاهری (مورفولوژیکی) درون یک تودۀ بذری پسته رقم بادامی ریز زرند (Pistacia vera L. cv. Badami-Riz- Zarand) و همبستگی بین ویژگیهای بذرها با دانهالهای حاصل از آنها، 20 صفت کمی در 67 خشک میوه و دانهالهای حاصل از کشت بررسی شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنیدار و مثبتی بین ابعاد خشک میوه و مغز و همچنین ارتفاع دانهالهای با قطر طوقه وجود دارد. بر پایۀ رسم کردار تجزیۀ خوشهای ژنوتیپهای موردبررسی به سه دستۀ جداگانه گروهبندی شدند. گروه اول شامل دانهال‌هایی بودند که از بذرهای پهن‌تری به وجود آمده بودند و طول دم‌برگ و قطر در انتها و وسط ساقۀ آنها بیش از دو گروه دیگر بود. همچنین وزن مغز، طول پهنک‌برگ و ارتفاع دانهال به‌طور معنی‌داری در گروه اول نسبت به گروه سوم برتری داشت. همینطور مشخص شد ژنوتیپ‌هایی که در گروه دوم قرار گرفتند طول و قطر خشک میوه، طول و عرض مغز، نسبت طول به عرض پهنک‌برگ، شاخص سبزینگی برگ و قطر طوقۀ بیشتری از ژنوتیپهای گروه سوم داشتند. درمجموع نتایج این آزمایش نشان داد که در پستۀ رقم بادامی ریز زرند به‌رغم یکسان بودن والد مادری در بذرهای استفاده‌شده از یک تودۀ بذری، تنوع ساختارظاهری بالایی وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که با برقراری رابطۀ رگرسیونی بین برخی صفات خشک میوه (بذر) و دانهال حاصل از آنها پیش از کاشت با توجه به ابعاد خشک میوه (بذر) می‌توان بعضی از ویژگیهای مرتبط باقدرت رشد را در دانهال حاصل از کشت آن بذر برآورد و پیش‌بینی کرد.
میثم منظری توکلی؛ واحد باقری؛ حمیدرضا کریمی؛ حمیدرضا روستا
چکیده
بهمنظور بررسی اثر بیکربنات سدیم آب آبیاری بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپهای گردو، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با دو فاکتور بیکربنات سدیم در 3 سطح (صفر، 20 و 40 میلیمولار) و ژنوتیپهای گردو در 3 سطح شامل: ژنوتیپ محلی A؛ ژنوتیپهای وحشی B و C در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. در این پژوهش اثر غلظتهای مختلف بیکربنات بر روی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر بیکربنات سدیم آب آبیاری بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپهای گردو، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با دو فاکتور بیکربنات سدیم در 3 سطح (صفر، 20 و 40 میلیمولار) و ژنوتیپهای گردو در 3 سطح شامل: ژنوتیپ محلی A؛ ژنوتیپهای وحشی B و C در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. در این پژوهش اثر غلظتهای مختلف بیکربنات بر روی صفات مختلفی نظیر رشد رویشی، خصوصیات فتوسنتزی، تنظیمکنندههای اسمزی و غلظت عناصر معدنی بافت گیاهی هر یک از ژنوتیپها بررسی شد. نتایج نشان داد که وجود بیکربنات کلیۀ صفات مطالعه‌شده را تحت‌تأثیر قرار داد و اختلاف این اثر در بین سه ژنوتیپ بهوضوح قابل مشاهده بود. مقدار آهن در اندام هوایی صرف نظر از نوع ژنوتیپ کاهش یافت. کمترین میزان کاهش (17/15 درصد) آهن اندام هوایی در غلظت 40 میلیمولار بیکربنات مربوط به ژنوتیپ A بود. کمترین درصد کاهش در کلروفیل بر اثر بیکربنات در مقایسه با شاهد در گیاهان ژنوتیپ A مشاهده شد. نتایج نشان داد که گردو جزء آن دسته از محصولات باغی است که حساسیت زیادی به بیکربنات آب آبیاری دارد، بهطوریکه از تیمار 20 میلیمولار به بعد رشد گیاهان کاهش یافت. بر‌اساس نتایج حاصل از این پژوهش، ژنوتیپ A بیشترین میزان تحمل به بیکربنات و نیز رشد رویشی بهتری در چنین شرایطی داشت، هر‌چند بین گیاهان ژنوتیپ B و C اختلاف معناداری مشاهده نشد. بنابراین، می‌توان ژنوتیپ A را به‌منزلۀ ژنوتیپ متحمل به بیکربنات آب آبیاری در مقایسه با دو ژنوتیپ دیگر معرفی کرد.
اعظم مالکی کوهبنانی؛ حمید رضا کریمی
چکیده
به منظور ارزیابی دو رگه بین گونهای آتلانتیکا × ورا و همچنین پایه‌های قزوینی و بادامی ریز زرند به تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه دور آبیاری 3- 6 و 9 روز به اجرا درآمد. نتایج حاصل نشان داد که شاخصهای فیزیولوژیکی همانند پرولین، قندهای محلول، پروتئین و عناصر غذایی تحت تاثیر تیمار خشکی واقع میشوند. ...
بیشتر
به منظور ارزیابی دو رگه بین گونهای آتلانتیکا × ورا و همچنین پایه‌های قزوینی و بادامی ریز زرند به تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه دور آبیاری 3- 6 و 9 روز به اجرا درآمد. نتایج حاصل نشان داد که شاخصهای فیزیولوژیکی همانند پرولین، قندهای محلول، پروتئین و عناصر غذایی تحت تاثیر تیمار خشکی واقع میشوند. میزان پرولین برگ، پتاسیم اندام هوایی و کلسیم ریشه با افزایش دور آبیاری افزایش و محتوای نسبی آب برگ، پروتئین و قندهای محلول ، مس اندام هوایی و پتاسیم ریشه کاهش یافت. پایهها از لحاظ شاخصهای رشدی تفاوت معنی داری داشتند بهگونهای که بیشترین میزان سطح برگ، تعداد برگ، ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و کارایی مصرف آب در پایه هیبرید مشاهده شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر میزان پرولین، قند و پروتئین برگ پایه هیبرید تحت تاثیر دور آبیاری واقع نشد در صورتیکه در پایه قزوینی افزایش یافت که بیانگر مقاومت بیشتر پایه هیبرید نسبت به پایه قزوینی به تنش خشکی میباشد.
