تجزیۀ دووجهی داده‌های به‌دست‌آمده از تلاقی دای‌آلل در توده‌های بومی طالبی ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی سابق دکتری اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

آگاهی بهنژادگران از ساختار و چگونگی مدیریت و مهار ژنتیکی هر صفتی، موجب انتخاب بهترین روش‌ بهنژادی و موفقیت در برنامه‌های بهنژادی خواهد شد. در این راستا مدیریت و مهار ژنتیکی سه صفت مهم عملکرد، زودرسی و میزان مواد جامد محلول، در قالب طرح تلاقی دی‌آلل کامل برای هفت تودۀ طالبی ایرانی بررسی شد. نتایج نشان داد، والد دستجردی قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی (GCA) بالایی برای صفت زودرسی میوه داشت که با توجه به معنی‌دار بودن قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی برای این صفت در هر سال ( 97/3- و 78/3-)، می‌توان اظهار داشت که اثر افزایشی ژن‌ها در مدیریت و مهار این صفت نقش مهمی دارند، بنابراین می‌توان از این والد در برنامه‌های بهنژادی آینده برای تولید رقم‌های زودرس استفاده کرد. والدهای ساوه‌ای و مگسی نیز برای صفت مواد جامد محلول بالاترین قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی را داشتند و می‌توانند برای تولید رقم‌های با قند بالا مورد توجه قرار گیرند. والد شاه‌آبادی با محک (تستر) ریش‌بابا و والد ریش‌بابا با محک تیل‌طرق در هر دو سال جفت مناسبی برای تولید دورگ‌های شاه‌آبادی × ریش‌بابا و ریش‌بابا × تیل‌طرق برای تولید رقم‌های با عملکرد بالا مورد توجه قرار گیرند. همچنین والد ساوه‌ای با والدهای شاه‌آبادی، تیل‌طرق و دستجردی و والد مگسی با والدهای ساوه‌ای، ریش‌بابا در ردیف جفت مناسب برای تولید دورگ‌های با میزان قند بالا قرار گرفتند. نتایج نشان داد، انتخاب والدین برای دو صفت زودرسی و مواد جامد محلول و همچنین تولید دورگ برای صفت عملکرد، می‌تواند در برنامه‌های بهنژادی طالبی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Biplot analysis of diallel data in Iranian landrace cantaloupe (Cucumis melo var. cantalupensis)

نویسندگان [English]

  • Hamid Dehghani 1
  • Rasoul Mohammadi 2
1 Associate Professor, Department of Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Former Ph. D. Student, Department of Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Knowledge of structure and genetic control of traits may facilitate choose the best method of breeding and breeding programs will ultimately succeed. A complete diallel cross design was used to investigate genetic controls of three traits of yield, early maturity and total soluble solids for seven endemic Iranian cantaloupe. Results indicated that the Dastjerdi parent showed high and significant general combining ability for early maturity in each year (-3.97 and -3.78), then the additive gene effects have an important role in the control of this trait. Therefore this parent can use in breeding programs to produce early cultivars. Savei and Magasi parents for total soluble solids had highest general combining ability and can be considered to produce varieties with high sugar. The hybrids of Shahabadi × Rishbaba and Rishbaba × Tiltorogh can be considered to produce cultivars with high yield. Furthermore, Savei × (Shahabadi or Tiltorogh or Dastjerdi) and Magasi × (Savei or Rishbaba or Magasi) were considered as appropriate pairs to produce hybrids with high total soluble solids. Results showed the selection method can be effective for the traits of early maturity and total soluble solids, and production of hybrid can be useful for yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biplot
  • cantaloupe
  • general and specific combining ability
  • principle component

مراجع

  1. Anonymous. (2011). Statistics agriculture letter. The first volume in arable crops. (in Farsi)
  2. Artes, F., Escriche, A., Martinez J. & Marin J. (2007). Quality factors in four varieties of melon (Cucumis melo L.). Journal of Food Quality, 16, 91-100.
  3. Colla, G., Rouphael, Y., Cardarelli, M., Massa, D., Salerno, A. & Rea, E. (2006). Yield, fruit quality and mineral composition of grafted melon plants grown under saline conditions. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 81, 146-152.
  4. Dehghani, H., Feyzian, E., Jalali, M., Rezai, A. & Dane, F. (2012). Use of GGE biplot methodology for genetic analysis of yield and related traits in melon (Cucumis melo L.). Canadian Journal of Plant Science, 92, 77-85.
  5. Feyzian, E., Dehghani, H., Rezai, A. & Jalali Javaran, M. (2009). Diallel cross analysis for maturity and yield-related traits in melon (Cucumis melo L.). Euphytica, 168(2), 215-223.
  6. Griffing, B. (1956). Concept of general and specific combining ability in relation to diallel crossing systems. Australian Journal of Biological Sciences, 9, 463-493.
  7. Hayman, B. (1954a). The analysis of variance of diallel tables. Biometrics, 10(2), 235-244.
  8. Hayman, B. (1954b). The theory and analysis of diallel crosses. Genetics, 39(6), 767-788.
  9. Lilliefors, H. W. (1969). On the Kolmogorov-Smirnov Test for Normality with Mean and Variance Unknown. Journal of the American Statistical Association, 62, 399-402.
  10. Long, R. L., Walsh, K. B., Rogers, G. & Midmore, D. J. (2004). Source-sink mainpulatio to increase melon (Cucumis melo L.) fruit bimass and soluble suger content. Australian Journal of Agricultural Research, 55, 1241-1251.
  11. Nonnecke, I. L. (1988). Vegetable production. Springer. USA. 658 pp.
  12. Rastogi, A., Mishra, B., Siddiqui, A., Srivastava, M. & Shukla, S. (2012). GGE biplot analysis based on diallel for exploitation of hybrid vigour in opium poppy (Papaver somniferum L.). Journal of Agricultural Science and Technology, 15, 151-162.
  13. Rosa, J. T. (1928). Changes in composition during ripening and storage of melons. University of California Press, USA. 22 pp.
  14. Sabaghnia, N., Dehghani, H., Alizadeh, B. & Moghaddam, M. (2011). Yield analysis of rapeseed (Brassica napus L.) under water-stress conditions using GGE biplot methodology. Journal of Crop Improvement, 25, 26-45.
  15. Sebastian, P., Schaefer, H., Telford I. R. H. & Renner S. S. (2010). Cucumber (Cucumis sativus) and melon (C. melo) have numerous wild relatives in Asia and Australia, and the sister species of melon is from Australia. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107, 14269-14273.
  16. SPSS INC, (2010). SPSS 19. Users Guide. SPSS Inc, Chicago, IL, USA, 635 pp.
  17. Yan, W. (2001). GGEbiplot-A Windows Application for Graphical Analysis of Multienvironment Trial Data and Other Types of Two-Way Data. Agronomy Journal, 93, 1111-1118.
  18. Yan, W. & Hunt, L. (2002). Biplot analysis of diallel data. Crop Science, 42, 21-30.
  19. Yan, W., Hunt, L., Sheng, Q. & Szlavnics, Z. (2000). Cultivar evaluation and mega-environment investigation based on the GGE biplot. Crop Science, 40, 597-605.
  20. Zalapa, J., Staub, J. & McCreight, J. (2006). Generation means analysis of plant architectural traits and fruit yield in melon. Plant Breeding, 125, 482-487.
علوم باغبانی ایران
دوره 49، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 323-333

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 اسفند 1394
  • تاریخ بازنگری: 16 مرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 مهر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار