علوم گیاهان دارویی
بابک بحرینی نژاد؛ فاطمه سفیدکن؛ بهلول عباس زاده؛ زهرا جابرالانصار
چکیده
دو گونه پونهسای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونهسای انبوه N. glomerulosa از گونههای دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی بهویژه نپتالاکتون میباشند. این مطالعه در راستای اهلیکردن این دوگونه در شرایط مزرعهای طی سال‌های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، ...
بیشتر
دو گونه پونهسای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونهسای انبوه N. glomerulosa از گونههای دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی بهویژه نپتالاکتون میباشند. این مطالعه در راستای اهلیکردن این دوگونه در شرایط مزرعهای طی سال‌های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد محصول و کمیت و ترکیبات اسانس بود. نتایج نشان داد که وزنتر و خشک کل در گونه ایرانی (بهترتیب 9954 و 3152 کیلوگرم در هکتار) بهطور قابلملاحظهای بیشتر از گونه انبوه (بهترتیب 2858 و 990 کیلوگرم در هکتار) بود. درصد و عملکرد اسانس در گونه ایرانی بهترتیب 12/2 درصد و 35/48 کیلوگرم در هکتار بود؛ درحالیکه این مقادیر در گونه انبوه بهترتیب 42/1 درصد و 39/7 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد که مجموع ایزومرهای نپتالاکتون در گونه ایرانی بیشتر از گونه انبوه و بهترتیب 57/94 و 68/38 درصد بود. در مجموع با توجه به عملکرد اندام هوایی و اسانس از یک سو و درصد نپتالاکتون در اسانس از سوی دیگر، برتری گونه ایرانی نسبت به گونه انبوه کاملا چشمگیر بود؛ لذا میتوان گونه پونهسای ایرانی را بهعنوان یک منبع ارزشمند جهت تامین ترکیب اصلی این گیاه یعنی نپتالاکتون برای صنایع دارویی در شرایط کشت مشابه این مطالعه توصیه نمود.
عبدالستار دارابی؛ رضا صالحی محمدی
چکیده
این پژوهش بهصورت آزمایش کرتهاییکبار خرد‌شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به‌مدت یک سال زراعی (1390ـ 1391) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت از یازدهم آذرماه تا اول دی‌ماه به فاصلۀ 10 روز و فاکتور فرعی چهار رقم سیب‌زمینی (سانته، ساوالان، سانتانا و المرا) بود. هنگام وقوع ...
بیشتر
این پژوهش بهصورت آزمایش کرتهاییکبار خرد‌شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به‌مدت یک سال زراعی (1390ـ 1391) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت از یازدهم آذرماه تا اول دی‌ماه به فاصلۀ 10 روز و فاکتور فرعی چهار رقم سیب‌زمینی (سانته، ساوالان، سانتانا و المرا) بود. هنگام وقوع یخبندان گیاهان در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذرماه بهترتیب در مرحلۀ غدهزایی و رشد سبزینهای بودند که در‌نتیجه کلیۀ اندامهای هوایی بوتهها از بین رفتند ولی در تاریخ کاشت اول دی‌ماه گیاهان هنوز از خاک خارج نشده بودند. یک هفته قبل از برداشت، اندامهای هوایی قطع و غدهها در اواخر اردیبهشت‌ماه برداشت شدند. در اولین نمونهبرداری بعد از وقوع یخبندان، مقدار مادۀ خشک اندام هوایی و غده در کلیۀ ارقام کاهش یافت. رقم ساوالان سریعتر از سایر ارقام ترمیم یافت. همچنین سرعت ترمیم گیاهان در تاریخ کاشت 21 آذر سریعتر از تاریخ کاشت 11 آذرماه بود. بیشترین تجمع مادۀ خشک بوته در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذرماه به رقم ساوالان تعلق داشت. بهدلیل بیشتر‌بودن مقدار مادۀ خشک بوته در تاریخ کاشت 11 آذرماه نسبت به 21 آذرماه، اختلاف عملکرد محصول در تاریخ کاشت 21 آذر (96/7 تن در هکتار) در مقایسه با تاریخ کاشت 11 آذر (39/7 تن در هکتار) در سطح معنادار 5درصد برتر بود. نتایج نشان داد که بر اثر یخبندان عملکرد کل و قابل فروش غده، درصد عملکرد قابل فروش و متوسط وزن غده در هر دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذرماه در مقایسه با تاریخ کاشت اول دی‌ماه کاهش یافت ولی اثر یخبندان بر متوسط تعداد غده و درصد مادۀ خشک غده معنادار نبود. با توجه به نتایج این پژوهش به‌منظور اجتناب از خسارت یخبندان به کشت زمستانۀ سیب‌زمینی در خوزستان از کاشت این محصول قبل از اوایل دی‌ماه بایستی اجتناب کرد و رقم ساوالان به‌منزلۀ مناسبترین رقم برای این کشت توصیه می‌شود.
