مرضیه دارابی؛ فرشاد دشتی؛ منصور غلامی؛ محمدرضا مصدقی؛ سید مهدی میر فتاح
دوره 42، شماره 1 ، تیر 1390، ، صفحه 95-103
چکیده
این پژوهش در راستای بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمار تنش خشکی در5 سطح شامل درصد رطوبت وزنی در مکش‌های ماتریک 30، 50، 80، 200 و 500 کیلوپاسکال در خاک بر دو توده شادگانی و همدانی تره‌ایرانی صورت پذیرفت. از زمان کاشت تا چین دوم (40 روز پس از کشت) گلدان‌ها به مقدار ...
بیشتر
این پژوهش در راستای بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمار تنش خشکی در5 سطح شامل درصد رطوبت وزنی در مکش‌های ماتریک 30، 50، 80، 200 و 500 کیلوپاسکال در خاک بر دو توده شادگانی و همدانی تره‌ایرانی صورت پذیرفت. از زمان کاشت تا چین دوم (40 روز پس از کشت) گلدان‌ها به مقدار مساوی آبیاری گردیدند و از این مرحله به بعد تیمارهای تنش خشکی اعمال گردید. برای اعمال سطوح مختلف تنش خشکی از روش وزنی استفاده شد. نتایج نشان داد سطوح تنش بر تمامی صفات مورد مطالعه اثر بسیار معنی‌داری داشت اما اثر توده و اثر متقابل توده در سطوح تنش بر هیچکدام از صفات معنی‌دار نشد. با افزایش شدت تنش خشکی، عملکرد، تعداد برگ، سطح برگ، و همچنین درصد ماده خشک، میزان کلروفیل، میزان نسبی آب برگ و پتانسیل آب برگ کاهش یافت، اما نسبت وزن تر ریشه به برگ و تعداد روزنه در واحد سطح برگ افزایش نشان داد. این روند در چین‌های مختلف تره ایرانی نیز مشاهده گردید. عملکرد در تیمارهای 50، 80، 200 و 500 کیلوپاسکال نسبت به تیمار شاهد (30 کیلوپاسکال) به ترتیب 14، 46، 75 و 82 درصد کاهش یافت. سایر صفات کمی نیز همین روند را نشان دادند. درکل با توجه به حفظ مقادیر نسبتاً مطلوب پتانسیل و میزان نسبی آب برگ در تیمارهای خشکی شدید می‌توان این گیاه را از نظر حفظ بقا، گیاهی متحمل به خشکی محسوب نمود، اما با توجه به کاهش شدید عملکرد در تنش‌های متوسط و بالا می‌توان تره ایرانی را از نظر زراعی در رابطه با تحمل به تنش خشکی، گیاهی حساس محسوب کرد.
عباس یداللهی؛ کاظم ارزانی؛ علی عبادی
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 1-12
چکیده
به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپ‌های بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال‌های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظرتلخی وشیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود 18، شاهرود 12، شاهرود 21 و سفید) و تیمارها شامل ...
بیشتر
به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپ‌های بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال‌های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظرتلخی وشیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود 18، شاهرود 12، شاهرود 21 و سفید) و تیمارها شامل آبیاری کامل MPa33/.- = s? و تنش خشکی MPa8/1-= s? به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور آبیاری، 6 فاکتور ژنوتیپ و 3 تکرار بودند. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند پتانسیل آب برگ (w?) و مقدار نسبی آب برگ(RWC)، فلورسنس کلروفیل، تراکم و اندازه روزنه ها، وزن خشک اندامها و مقدار نیتروژن برگ و ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که درجه مقاومت به خشکی در بین ژنوتیپ‌ها متفاوت بود. صفات مورفولوژیک برگ نسبت به صفات ریشه و شاخه به تنهایی با تنش خشکی همبستگی بهتری داشتند. تجزیه صفات مورفولوژیک برگ و روابط آبی گیاه نشان داد که ژنوتیپ‌های مختلف استراتژی های مختلفی را در مواجهه با تنش خشکی به کار می‌برند. همه ژنوتیپ‌ها قادر به حفظ برگها در شرایط تنش بودند، هر چند برگ‌های جدید اندازه کوچک‌تری از شاهد داشتند. اندازه برگ، رشد شاخه‌ها، وزن خشک شاخه‌ها، وزن خشک برگها وتراکم روزنه‌ها معیارمناسبی برای تشخیص مقاومت به خشکی در بادام نیستند. نسبت وزن خشک ریشه به سطح برگ (RDW /LA) در ژنوتیپ سفید با افزایش تنش افزایش یافت در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی مقاومت بیشتری از بقیه نشان داد. سطح ویژه برگ (SLA) واندازه روزنه ها در ژنوتیپ بیوت از بقیه کمتر بود در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی حساسیت بیشتری داشت.
محمد مهدی ضرابی؛ علیرضا طلایی؛ حسین لسانی
دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387
چکیده
به منظور بررسی و شناخت جنبه های مرفوفیزیولوژیک و آناتومیک، شش رقم زیتون (نبالی، فیشمی، آربکین، زرد، گوردال و روغنی) تحت تنش خشکی این آزمون انجام شد. طرح آزمایشی بکار برده شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار شاهد و تنش (5/1- مگاپاسکال) در سه تکرار بود. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش، سطح برگ، سطح ویژه برگ، زاویه ...
بیشتر
به منظور بررسی و شناخت جنبه های مرفوفیزیولوژیک و آناتومیک، شش رقم زیتون (نبالی، فیشمی، آربکین، زرد، گوردال و روغنی) تحت تنش خشکی این آزمون انجام شد. طرح آزمایشی بکار برده شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار شاهد و تنش (5/1- مگاپاسکال) در سه تکرار بود. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش، سطح برگ، سطح ویژه برگ، زاویه برگ نسبت به ساقه ساقه، تعداد برگ، طول و تعداد شاخه ها، تعداد روزنه، قطرساقه، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، پتانسیل آب برگ (LWP)، کمبود اشباع آب (WSD) و ظرفیت آب (WC) بودند. در این بررسی بین سطح برگ و سطح ویژه برگ (SLA) تیمار شاهد و تنش تفاوت چندانی مشاهده نگردید. در فاکتور زاویه برگ با ساقه از نظر آماری اختلاف معنی دار نشان داده شد. بطوریکه در رقم نبالی نسبت به دیگر ارقام تغییرات زاویه برگ آن کمتر بود. همچنین تعداد برگ ها تحت تاثیر تنش خشکی کاهش یافت و ریزش برگ در گیاهان تحت تنش مشاهده نگردید، بطوریکه افزایش تعداد برگ در ارقام نبالی و آربکین نسبت به دیگر ارقام کارآیی بیشتر فتوسنتز در ماده سازی گیاه را نشان می دهد. تعداد شاخه و به تبع آن طول شاخه تحت تاثیر تنش کاهش یافت. بنابراین ارقام آربکین و نبالی کمتر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. در بررسی تعداد روزنه ها مشخص شد که با اعمال تنش خشکی بر تراکم روزنه ها افزوده شده است. افزایش تراکم روزنه در ارقام گوردال و روغنی کاملاً مشهود بود. بررسی وضعیت آبی گیاه زیتون نشان می دهد، مقاومت به خشکی به دلیل بالا بودن پتانسیل آب برگ و افزایش محتوی نسبی آب و پایین بودن کمبود اشباع آب در ارقام نبالی، گوردال و زرد در مقایسه با دیگر ارقام بیشتری نسبت به خشکی برخوردار بودند.
