اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی ویژگی‌های مورفولوژی و فیزیولوژی تره ایرانی (Allium ampeloperasum Tareh group)

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا، همدان، کارشناسی ارشد

2 دانشگاه بوعلی سینا، همدان، استادیار

3 دانشگاه بوعلی سینا، همدان، دانشیار

4 دانشگاه زنجان، کارشناسی ارشد

چکیده

این پژوهش در راستای بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با تیمار تنش خشکی در5 سطح شامل درصد رطوبت وزنی در مکش‌های ماتریک 30، 50، 80، 200 و 500 کیلوپاسکال در خاک بر دو توده شادگانی و همدانی تره‌ایرانی صورت پذیرفت. از زمان کاشت تا چین دوم (40 روز پس از کشت) گلدان‌ها به مقدار مساوی آبیاری گردیدند و از این مرحله به بعد تیمارهای تنش خشکی اعمال گردید. برای اعمال سطوح مختلف تنش خشکی از روش وزنی استفاده شد. نتایج نشان داد سطوح تنش بر تمامی صفات مورد مطالعه اثر بسیار معنی‌داری داشت اما اثر توده و اثر متقابل توده در سطوح تنش بر هیچکدام از صفات معنی‌دار نشد. با افزایش شدت تنش خشکی، عملکرد، تعداد برگ، سطح برگ، و همچنین درصد ماده خشک، میزان کلروفیل، میزان نسبی آب برگ و پتانسیل آب برگ کاهش یافت، اما نسبت وزن تر ریشه به برگ و تعداد روزنه در واحد سطح برگ افزایش نشان داد. این روند در چین‌های مختلف تره ایرانی نیز مشاهده گردید. عملکرد در تیمارهای 50، 80، 200 و 500 کیلوپاسکال نسبت به تیمار شاهد (30 کیلوپاسکال) به ترتیب 14، 46، 75 و 82 درصد کاهش یافت. سایر صفات کمی نیز همین روند را نشان دادند. درکل با توجه به حفظ مقادیر نسبتاً مطلوب پتانسیل و میزان نسبی آب برگ در تیمارهای خشکی شدید می‌توان این گیاه را از نظر حفظ بقا، گیاهی متحمل به خشکی محسوب نمود، اما با توجه به کاهش شدید عملکرد در تنش‌های متوسط و بالا می‌توان تره ایرانی را از نظر زراعی در رابطه با تحمل به تنش خشکی، گیاهی حساس محسوب کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Drought Stress on Yield and some Morphological and Physiological Characteristics of Tareh Irani (Allium ampeloperasum Tareh Group)

نویسندگان [English]

  • Marziyeh Darabi 1
  • Farshad Dashti 2
  • Mansour Gholami 3
  • Mohammadreza Mosadeghi 3
  • Seyed Madhi Mirfattah 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Despite extensive use and cultivation of "Tareh Irani" the native vegetable of Iran, there has been few research works carried out on it, specially regarding its drought tolerance. This research was conducted to study the effects of five drought levels (30, 50, 80, 200 and 500 kPa) on yield and some morphological as well as physiological characteristics of two Tareh Irani populations (Hamedani and Shadegani), employing a factorial experiment of completely randomized design. The drought stresses were applied following the 2nd cut of plants. The results revealed that drought stress exerted significant effects on all the characteristics but effects of population cultivars and their and its interaction effects with drought stress were not significant. By increase in the level of drought stress, yield, leaf number, leaf area, dry matter percentage, chlorophyll contents of leaves, relative water content and water potential of leaves decreased but the ratio of root fresh weight to leaf fresh weight and as well the number of stomata increased. The results were similar for different cuts. In comparison with control (30 kPa) the yield in 50, 80, 200 and 500 kPa drought treatments decreased by 14, 46, 75 and 82 percent, respectively. The results were observed to be similar for other quantitative traits. Finally, taking into account the potential of Tareh Irani for keeping its relative water content and as well its water potential of leaves in favorable levels in face of high levels of drought stress, this plant can be considered as a tolerant plant to drought stress, but on the other hand a high decrease in yield and in some other quantitative traits of this vegetable in moderate to high levels of drought stress, can lead to its being classified as a sensitive crop to drought stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • Drought stress
  • Leaf water potential
  • relative water content
  • Tareh irani