بررسی تحمل و سازگاری به تنش خشکی در توده‌های گشنیز (Coriandrum sativum L.) بومی ایران

عینی زاده, پیمان; دهقانی, حمید; خدادادی, مصطفی

doi:10.22059/ijhs.2016.58531

بررسی تحمل و سازگاری به تنش خشکی در توده‌های گشنیز (Coriandrum sativum L.) بومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی سابق کارشناسی ‌ارشد، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشجوی سابق دکتری، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

10.22059/ijhs.2016.58531

چکیده

به منظور بررسی تحمل و سازگاری به تنش خشکی در پانزده تودۀ گشنیز (Coriandrum sativum L.) بومی ایران، سه آزمایش به‌طور جداگانه در شرایط کشتزار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در آزمایش‌های اول، دوم و سوم به ترتیب توده‌های گشنیز در معرض آبیاری معمولی، تنش یک‌باره و تنش تدریجی قرار گرفتند. در این تحقیق شمار هفده صفت پدیدشناختی (فنولوژیکی)، ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) و فیزیولوژیکی اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب چندمتغیره و تک‌متغیره اختلاف معنی‌دار بین آزمایش‌ها و توده‌ها را از لحاظ تحمل به تنش خشکی نشان دادند. نتایج مقایسۀ‌ میانگین کل آزمایش‌ها به روش کمترین اختلاف‌های معنی‌دار، برای بیشتر صفات تفاوت معنی‌داری را بین آزمایش‌ها نشان داد. بیشترین تأثیر تنش خشکی بر عملکرد میوه بود. نمودار‌های سه‌بعدی مربوط به شاخص میانگین هندسی بهره‌وری برای عملکرد و میزان اسانس‌های میوه نشان داد که تودۀ شمارۀ 10 می‌تواند برای تولید میوه و اسانس در مناطق با خشکی انتهای فصل توصیه شود. بیشترین میزان وراثت‌پذیری عمومی در آزمایش اول برای شمار میوه در هر بوته و در دو آزمایش همراه با تنش برای صفت شاخص برداشت مشاهده شد. با در نظر گرفتن وراثت‌پذیری و درصد پیشرفت ژنتیکی مورد انتظار در صفات شمار و عملکرد میوه، تولید رقم دورگ (هیبرید) برای بهبود این صفات می‌تواند پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2008482.1395.47.2.15.3

موضوعات

علوم گیاهان دارویی

عنوان مقاله [English]

Investigation of drought stress tolerance and adaptation in iranian endemic coriander (Coriandrum sativum L.) populations

نویسندگان [English]

Peyman Eynizadeh ¹
Hamid Dehghani ²
Mostafa Khodadadi ³

چکیده [English]

In order to investigate drought stress tolerance and adaptation in 15 Iranian endemic coriander (Coriandrum sativum L.), three experiments were conducted separately through randomized complete block design whit three replications in field conditions. In experiments, the coriander populations were well watered, stressed at one step and stressed gradually, respectively. In this research, 17 phonological, morphological and physiological traits were measured. Results of univariate and multivariate combined analysis of variance showed the difference among experiments and coriander populations for drought tolerance. Means comparison through LSD test showed significant difference among experiments for the most of traits. The highest effect of drought stress was on the fruit yield. Three dimensional diagrams based on geometric mean productivity for fruit yield and fruit essential oil content revealed that P₁₀ can be introduced for fruit and essential oil production in regions that have drought stress problem at the end of growth season. The highest broad sense heritability was observed for fruit number per plant in the first experiment and harvest index in both drought stressed experiments. By considering heritability and genetic gain of fruit number and fruit yield traits, production of hybrid variety can be suggested for improving these traits.

کلیدواژه‌ها [English]

drought tolerance
fruit essential oil
fruit yield
genetic advance

مراجع

Banziger, M. & Cooper, M. (2001(. Breeding for low input conditions and consequences for participation plant breeding examples from tropical maize and Wheat. Euphytica, 122, 503-519.
Banziger, M., Betran, F.J. & Laffite, H.R. (1997). Breeding tropical maize for low N environmental. Crop Science, 37, 1103-1109.
Blum, A. (1996). Crop responses to drought and the interpretation of adaptation. Plant Growth Regulation, 20, 135-148.
Blumenthal, U.J., Mara, D.D., Peasey, A., Ruiz-Palacios, G. & Stott, R. (2000). Approaches to establishing microbiological quality guidelines for treated wastewater use in agriculture: recommendations for revision of the current WHO guidelines. Bulletin of the World Health Organization, 78(9), 1104-1116.
Colom, M.R. & Vazzana, C. (2002). Water stress effects on three cultivars of Eragrostis curvula. Italian Journal of Agronomy, 6, 127-32.
Debaeke, P. & Abdellah, A. (2004). Adaptation of crop management to water limited environments. European Journal of Agronomy, 21, 433-446.
Diederichsen, A. (1996). Coriander (Coriandrum sativum L.). International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI), Rome, 245 pp.
Dyulgerov, N. & Dyulgerova, B. (2013). Variation of yield components in coriander (Coriandrum sativum L.). Agricultural Science and Technology, 5(2), 160-163.
Farshadfar, E. & Elyasi, P. (2012). Screening quantitative indicators of drought tolerance in bread wheat (Triticum aestivum L.) landraces. European Journal of Biology, 2(3), 577-584.
Fernandez, G.J. (1992). Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. eds. Kuo C. G., pp. 257-270. AVRDC, Shanhua, Taiwan.
Fischer, R.A. & Maurer, A. (1978). Drought resistance in spring wheat cultivars: 1. Grain yield response. Australian Journal of Agricultural Research, 29, 897-912.
Ghamarnia, H. & Daichin, S. (2013). Effect of different water stress regimes on different Coriander (Coriander sativum L.) Parameters in a semi-arid climate. Agronomy and Plant Production, 4, 822-832.
Guendouz, A., Guessoum, S., Maamari, K. & Hafsi, M. (2012). Predicting the efficiency of using the RGB (Red, Green and Blue) reflectance for estimating leaf chlorophyll content of Durum wheat (Triticum durum Desf.) genotypes under semi-arid conditions. American Eurasian Journal of Sustainable Agriculture, 6, 102-106.
Hsiao T. C. & Liu-Kang Xu. (2015). Sensitivity of growth of roots leaves to water stress: biophysical analysis and relation to water transport. Experimental Botany, 51(350), 1595-1616.
Johnson, H. W., Robinson, H. F. & Comstock, R. E. (1955). Estimates of genetic and environmental variability in soybean. Agronomy Journal, 47, 314-318.
Koocheki, A.R., Yazdansepas, A. & Nikkhah, H.R. (2006). Effect of terminal drought on grain yield and some morphological traits in wheat (Triticum aestivum L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Science, 8, 14-29. (in Farsi)
Kramer, P.J. (1983). Water deficits and plant growth. In: Kramer P. J. (ed.), Water relations of plants. (pp. 342-389) Academic Press.
Luayza, G., Brevedan, R. & Palomo, R. (1996(. Progress in new crops. Alexandria.
Mazinani, M. A., Moghaddam, M., Alavikia, S., shakiba, M. R., Mehrabi, A. & Pouraboughaddare, A. R. (2013). Study of genetic diversity in T. boeoticum populations under normal and water deficit stress conditions. Cereal Research, 2(1), 17-30. (in Farsi)
Meena, V. S., Maurya, B.R., Verma, R. & Meena, M. D. (2013) Effect of concentrate manure and different levels of nutrients on growth and yield of rice in Eastern Uttar Pradesh. Annals of Biology, 29(2), 158-163.
Mengesha, B., Alemaw, G. & Tesfafe, B. (2011). Genetic divergence in Ethiopian Coriander accession and its implication in breeding of desired plant types. African Crop Science, 19, 39-47.
Mohammadi, A., Majidi, E., Bihamta, M. R. & Heidari Sharifabad, H. (2006). Evaluation of drought stress on agro-morphological characteristics in some wheat cultivars. Pajouhesh-va-Sazandegi, 73, 184-192. (in Farsi)
Premachandra, G. C., Saneoka, H. & Fujita, K. (1992). Leaf water relations, osmotic adjustment, cell membrane stability, epicuticular wax load, and growth as affected by increasing deficits in sorghum. Experimental Botany, 43, 279-315.
Ritchie, S.W. & Nguyen, H.T. (1990). Leaf water content and gas exchange parameters of two wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Science, 30, 105-111.
Sangwan, N.S. & Abad Farooq, A.H. (1994). Effect of drought stress on growth and essential oil metabolism in lemongrasses. New Phytologist, 128, 173-179.
Shao, H.B., Liang, Z.S. & Shao, M.A. (2005). Changes of some anti-oxidative enzymes under soil water deficits among 10 wheat genotypes at maturation stage. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 45, 7-13.
Sio-Se Mardeh, A., Ahmadi, A., Poustini, K. & Mohammadi, V. (2006). Evaluation of drought resistance indices under various environmental conditioning. Field Crop Research, 98, 222-229.
Slama, I., Messedi, D., Ghnaya, T., Savoure, A. & Abdelly, C. (2006). Effects of water deficit on growth and proline metabolism in Sesuvium portulacastrum. Environmental and Experimental Botany, 56, 231-238.