بررسی اثر تنظیم کننده‌های رشد پیکلورام و 2,4-D بر کالوس‌زایی ریزنمونه‌های برگ، دمبرگ و آندوسپرم گیاه سیکاس (Thunb. Cycas revoluta)

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد دانشگاه تهران

2 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه علوم باغبانی و فضای سبز، تخصص: فیزیولوژی و اصلاح گیاهان زینتی

3 استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: اصلاح نباتات، بیوتکنولوژی

چکیده

Cycas reveluta Thunb. is a valuable ornamental plant, requiring special care for appropriate growth and development. This beautiful plant having been found for the first time in China, is typical in tropical areas. Considering the advantages of tissue culture for propagation of the plant, the present study was aimed at evaluating the effects of various kinds and concentrations of growth regulators 2,4-D (0, 1, 2 and 4 mg/l) and Picloram (0, 1, 2.5, 5 and 10 mg/l) as well as different types of explants (leaf, petiole, and endosperm) on callus induction in C. revoluta as a vital stage in successful in vitro propagation of the plant. The evaluation was made an assessment through of callus weight, area, volume, callogenesis percentage, as well as callogenesis rate. Treatments were set up in a factorial arrangement based on completely randomized design of three replications. According to the obtained results, the highest callus area (3.39 cm2) and volume (5.8 cm3) in endosperm explants was obtained from the 10 mg/l picloram. In contrast, no callus was observed in leaf explants in 10 ml/l Picloram treatment. The highest callus weight (8.17 gr) in petiole explants was achieved from 1 mg/l of Picloram treatment. On the other hand, 4 mg/l 2,4-D and 10 mg/l picloram were identified as the most suitable treatments for induction of the higher levels of callogenesis (98.3% and 98.7%, respectively) in endosperm explants, whereas no callus was induced in leaf explants in 10 mg/l of Picloram. In 1, 2.5 and 5 mg/l Picloram, leaf and petiole explants exhibited a higher rate of callogenesis (12 days). Overall, the most desirable response in all the studied explants was achieved in 4 mg/l 2,4-D, although the treatment of endosperm explants with 10 mg/l of Picloram ended up with better results. Throughout this study, the texture and color of the obtained calli turned out to be different; while calli obtained from 2,4-D were granulate and had yellowish cream color, those induced through picloram application were milky paste.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Picloram and 2,4-D in Callogenesis of Leaf, Petiole and Endosperm Explants of Cycas revoluta Thunb

نویسندگان [English]

  • khadije mohayseni 1
  • Rohangiz Naderi 2
  • Mansoor Omidi 3
چکیده [English]

سیکاس (Cycas revoluta Thunb.) گیاهی زینتی و همیشه سبز است که شرایط خاصی برای رشد و نمو خود نیاز دارد. این گیاه بسیار زیبا مخصوص مناطق گرم و مرطوب بوده و اولین بار در چین پیدا شده است و تکثیر آن به روش جنسی (بذر) و غیر‌جنسی (پاجوش) صورت می‌گیرد. با توجه به مزایای تکثیر درون شیشه‌ای نسبت به روش‌های رایج ازدیاد، در پژوهش حاضر اثر نوع و غلظت‌های مختلف مواد تنظیم کننده رشد 2,4-D (صفر، 1، 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر) و پیکلورام (صفر، 1، 5/2، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) و نوع ریزنمونه (برگ، دمبرگ و آندوسپرم) بر القای کالوس‌زایی گیاه سیکاس به عنوان یک مرحله اساسی در تکثیر درون شیشه‌ای موفق آن و از طریق اندازه‌گیری صفات وزن‌تر، سطح و حجم کالوس، درصد و زمان کالوس‌زایی بررسی شد. مطالعه بر پایه آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. مطابق نتایج، بیشترین سطح (3/3 سانتی مترمربع) و حجم (8/5 سانتی متر مکعب) کالوس در ریزنمونه آندوسپرم در غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام و کمترین سطح (صفر) و حجم (صفر) کالوس در ریز نمونه برگ در غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام بدست آمد. بیشترین وزن‌تر کالوس (1/8 گرم) در ریزنمونه دمبرگ در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام بدست آمد که با مقادیر بدست آمده در اثر پیکلورام 5/2 و 5 میلی‌گرم در لیتر در ریزنمونه دمبرگ و همچنین پیکلورام 10 میلی‌گرم در لیتر در ریزنمونه آندوسپرم تفاوت معنی‌دار نداشت. کمترین وزن‌تر کالوس (صفر) در ریزنمونه برگ در غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام مشاهده شد. همچنین، بیشترین درصد کالوس‌زایی در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام (100 %) در ریزنمونه های دمبرگ و برگ و کمترین درصد کالوس‌زایی در غلظت 10 میلی گرم در لیتر پیکلورام (صفر) در ریزنمونه برگ مشاهده شد. کمترین زمان کالوس‌زایی (12روز) در ریزنمونه‌های برگ و دمبرگ در غلظت‌های 1، 5/2 و 5 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام و بیشترین زمان کالوس‌زایی (25 روز) نیز در ریزنمونه آندوسپرم با غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر پیکلورام مشاهده شد. به طور کلی تیمار 2,4-D با غلظت 4 میلی‌گرم در لیتر برای کالوس‌زایی در هر سه اندام مناسب بود، اگرچه برای آندوسپرم تیمار پیکلورام با غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر بهترین تیمار بود. در تیمار شاهد (بدون هورمون) به‌جز در ریزنمونه‌های دمبرگ کالوس‌زایی مشاهده نشد. در این مطالعه بافت و رنگ کالوس حاصل از دو نوع تنظیم کننده رشد مورد استفاده و همچنین نوع ریزنمونه متفاوت بود، به طوری که بافت کالوس حاصل از 2,4-D شکری و کرم مایل به زرد و کالوس حاصل از پیکلورام خمیری و شیری رنگ بود.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Callogenesis
  • Cycas revoluta.
  • explant
  • plant growth regulators
  • Tissue culture
علوم باغبانی ایران
دوره 43، شماره 4 - شماره پیاپی 1262745
مجله علوم باغبانی ایران
دی 1391
صفحه 381-391

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار