بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های زردآلو با استفاده از خصوصیات مورفولوژیکی و نشانگرهای RAPD

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 مربی مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود

چکیده

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زردآلو در جهان است که سابقه بسیار طولانی در کشت و کار آن دارد. تکثیر جنسی زردآلو از طریق بذر در طول قرنهای گذشته سبب تولید انواع متعددی از آن در ایران شده است که متاسفانه اطلاعات جامعی از وضعیت آنها وجود ندارد. در این پژوهش تعداد 39 رقم و ژنوتیپ ایرانی زردآلو با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفتند. در بررسی ضریب تنوع صفات، نسبت مواد جامد محلول (TSS) به اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، وزن مغز دانه، وزن گوشت میوه و وزن میوه دارای مقادیر بالایی بودند که نشان از امکان انتخاب برای هر صفت در برنامه‌های اصلاحی را دارد. همچنین در تجزیه فاکتور که برای تعیین تعداد عامل‌های اصلی مؤثر بر شناسایی ظاهری استفاده شد، صفات مؤثر در 6 فاکتور اصلی قرار گرفتند که مجموعاً 52/79% از تغییرات کل را توجیه کردند که می‌توان فاکتورهای مستقل اول تا سوم را تحت عنوان: اندازه میوه (24%)، هسته میوه (16%) و طعم میوه (5/14%) نام گذاری کرد. تجزیه کلاستر داده‌های مورفولوژیکی توانست ارقام مختلف را براساس اندازه میوه، تاریخ رسیدن و صفات مربوط به طعم میوه تفکیک نماید. تجزیه و تحلیل داده‌های ملکولی RAPD بیشترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپ‌های نوری دیررس و نوری پیش‌رس (95/0) و کمترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپ‌های تنسگل و شاهرود-48 (30/0) نشان داد. در تجزیه کلاستر داده‌های RAPD، ژنوتیپ‌ها در فاصله تشابه 65% به 6 گروه اصلی تقسیم شدند که تا حدودی با نتایج خصوصیات مورفولوژیکی و منشاء جغرافیایی آنها تطابق داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the Genetic Diversity of Apricot Varieties and Cultivars using RAPD Markers and Morphological Traits

نویسندگان [English]

  • Abasali Janatizadeh 1
  • Mohammadreza Fattahi moghaddam 2
  • Zabih-allah Zamani 3
  • Hadi Zeraatgar 4
چکیده [English]

Iran, with a long history of apricot cultivation is one of the most important apricot producers in the world. Centuries of sexual reproduction via seed, have developed many divergent variations of apricots in Iran. However, unfortunately there is no comprehensive report available concerning its diversity and genetic make-up. In this study, 39 Iranian apricot cultivars as well as accessions, native to Iran, were evaluated using morphological and RAPD molecular markers. Total Soluble Solids (TSS), Titrable Acidity (TA), kernel weight, fruit flesh weight as well as fruit weight exhibited high diversity coefficients, making it possible to select for desirable characters in breeding programs. In addition, factor analysis was performed to determine the number of the main factors. A 79.52% level of total variance was explained by the first six factors for morphological discrimination, the first independent factors of which included fruit size (24%), pit (16%) and flavor (14.5%). Cluster analysis of morphological traits led to a separation of cultivars according to their fruit size, ripening season as well as characteristics related to fruit taste. According to the RAPD, the highest genetic similarity was observed between ‘Noori-Dirras’ and ‘Noori-Pishras’ (0.95) while the lowest between ‘Tanasgol’ and ‘Shahrood-48’ (0.3). In the cluster analysis, at similarity distance of 65%, cultivars were placed in six main groups, in agreement with some other results obtained from morphological analysis and from the geographical origins of accessions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cluster Analysis
  • Diversity index
  • Factor analysis.
  • Prunus armeniaca