علوم میوه
محمد علی نجاتیان؛ حامد دولتی بانه
چکیده
حفاظت و جلوگیری از خروج غیرقانونی ذخایر ژنتیکی (ژرمپلاسم) انگور به‌عنوان مهم‌ترین سرمایههای کشور، نیازمند شناسه‌دار کردن رقمهای تجاری و بومی و ثبت آنها در مراکز بین‌المللی است. این پروژه برای تمایز و ارزیابی مهم‌ترین رقمهای تجاری انگور ایران (فخری، پیکانی کاشمر، خوشناو، ریش‌بابای سفید و قرمز، بیدانۀ سفید و قرمز، ...
بیشتر
حفاظت و جلوگیری از خروج غیرقانونی ذخایر ژنتیکی (ژرمپلاسم) انگور به‌عنوان مهم‌ترین سرمایههای کشور، نیازمند شناسه‌دار کردن رقمهای تجاری و بومی و ثبت آنها در مراکز بین‌المللی است. این پروژه برای تمایز و ارزیابی مهم‌ترین رقمهای تجاری انگور ایران (فخری، پیکانی کاشمر، خوشناو، ریش‌بابای سفید و قرمز، بیدانۀ سفید و قرمز، شاهرودی، شصت عروس، یاقوتی، عسکری و میش پستان) بر پایۀ صفتهای ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) یا ساختار ظاهری و فیزیولوژیک با هدف ثبت آنها در مرکز بین‌المللی حفاظت از رقمهای گیاهی (UPOV) در استان‌های قزوین و آذربایجان غربی انجام شد. صفتهای رویشی و زایشی بنا بر دستورکار آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری (DUS) طی دو سال در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد صفتهای کمی یا کیفی به تنهایی قادر به تمایز رقمهای انگور موردبررسی از یکدیگر نیستند. لیکن استفاده از ترکیب برخی از ویژگیهای کمی و کیفی به‌عنوان صفتهای کلیدی،کارایی کامل دارد. به‌طوری‌که با کاربرد امتیازهای یازده صفت شامل شمار پیچکهای متوالی، شکل پهنک برگ کامل، مقطع عرضی برگ کامل، شمار پارپهنک (lobe)، شکل دندانه، زمان آغاز رسیدن حبه، اندازه، شکل و رنگ پوست حبه، میزان آنتوسیانین گوشت و تشکیل دانه، به‌عنوان یک "گیاه کد" و یا بروز چهار صفت شامل رنگ میوه، تشکیل دانه، طول پیچک و مقطع عرضی برگ کامل، رقم‌ها به‌طور دقیق از همدیگر متمایز شدند. بنابراین ثبت صفتهای ظاهری، راهکاری ساده و مناسب برای جداسازی رقمهای انگور است و جز در موارد خاص، نیاز به انگشت‌نگاری ژنتیکی نیست.
