علوم گیاهان زینتی
حجت اله عباسی؛ روح‌انگیز نادری؛ محسن کافی؛ پژمان آزادی؛ محمد نقی پاداشت دهکایی
چکیده
در این پژوهش،کارایی استفاده از روش گردهافشانی خامه قطعشده و کشت قطعات تخمدان جهت غلبه بر موانع ناسازگاری پیشتخمی و پستخمی لیلیوم مورد ارزیابی قرار گرفت. سه رقم از گونههای آسیایی (ترسور، پیراندلو و سب دازل) و چهار رقم از گونههای اورینتال (ریالتو، سوربونه، پارادرو و مانسیا) بهعنوان والد مادری و گونه Lilium ledebourii(سوسن ...
بیشتر
در این پژوهش،کارایی استفاده از روش گردهافشانی خامه قطعشده و کشت قطعات تخمدان جهت غلبه بر موانع ناسازگاری پیشتخمی و پستخمی لیلیوم مورد ارزیابی قرار گرفت. سه رقم از گونههای آسیایی (ترسور، پیراندلو و سب دازل) و چهار رقم از گونههای اورینتال (ریالتو، سوربونه، پارادرو و مانسیا) بهعنوان والد مادری و گونه Lilium ledebourii(سوسن چلچراغ) بهعنوان والد دهنده دانه گرده با دو روش گردهافشانی عادی و گردهافشانی خامه قطعشده تلاقی داده شدند. تخمدان‌ها پس از 10، 20 و 40 روز از گردهافشانی جدا شده و کشت قطعات تخمدان انجام شد. پژوهش به-صورت دو آزمایش گردهافشانی کلاله و گردهافشانی خامه قطعشده انجام شد. این پژوهش بهصورت طرح کاملا تصادفی و در قالب آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان برداشت تخمدان و رقم مورد استفاده انجام شد. میزان تورم تخمدان، تعداد کپسول بهدستآمده، وزن کپسولهای تولیدشده، تعداد قطعات کشتشده، تعداد بذر تولیدی، وزن بذور بهدستآمده و تعداد بذر جوانهزده ثبت شد. بهعلت عدم موفقیت آزمایش گردهافشانی کلاله نتایج حاصل در این مقاله گزارش نشد. نتایج نشان داد که فاکتور رقم در تمام شاخصها در سطح 5 درصد و در شاخص تعداد کپسول در سطح یک درصد معنیدار بوده است. اثر فاکتور زمانهای مختلف برداشت تخمدان و اثر متقابل این فاکتور با فاکتور رقم تنها در مورد شاخص تعداد بذر بهدستآمده در سطح 5 درصد معنیدار بود. در آزمایش گردهافشانی خامه قطعشده در تلاقی بین سوسن چلچراغ و ارقام مانسیا، ترسور و سوربون بهترتیب 172 ،80 و 60 عدد بذر تولیدشده و 1/1 درصد از بذرهای برداشتشده از پایه مادری مانسیا جوانهزده و به گیاهچه تبدیل شدند. بهطور کلی در این آزمایش مشخص شد که از تکنیک گردهافشانی خامه قطعشده و بهدنبال آن نجات جنینهای بهدستآمده میتوان جهت غلبه بر موانع دورگ‌گیری در سوسن چلچراغ و ارقام تجاری استفاده نموده و ارقام جدیدی را تولید کرد.
