علوم سبزی
اعظم اسدی؛ حمیدرضا خزاعی؛ جعفر نباتی
چکیده
امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش‌های ذخیرهکننده آب می‌شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترلشده در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (100درصد ظرفیت زراعی)، کمآبیاری (70درصد ظرفیت ...
بیشتر
امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش‌های ذخیرهکننده آب می‌شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترلشده در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (100درصد ظرفیت زراعی)، کمآبیاری (70درصد ظرفیت زراعی)، خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه (70درصد ظرفیت زراعی))، زمان اعمال تنش (دو هفته پس‌از کاشت و 50درصد گلدهی) و دو سطح کود فسفاته (میزان موردنیاز براساس آزمایش خاک و افزودن 25درصد بیشتر از میزان توصیهشده) بودند. در تیمارهای خشکی یک قسمت از گلدان‌ها دو هفته بعد از کاشت، تحت تنش خشکی قرار گرفت و قسمت دوم گلدان‌ها تا شروع گلدهی به‌طور کامل آبیاری شدند و در مرحله 50درصد گلدهی تیمارهای خشکی روی آن اعمال شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی در هر دو مرحله گلدهی و 21 روز بعد از گلدهی، سبب کاهش بیشتر صفات فیزیولوژیک شامل شاخص محتوای کلروفیل، سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و سرعت تعرق شد. با افزایش مدت زمان خشکی تراکم روزنه‌ها در سطح زیرین برگ افزایش یافت. با وجود کاهش میزان فتوسنتز و ماده خشک در گیاهانی که تحت‌تنش خشکی قرار گرفتند، مقدار زیست‌توده شاخساره در تیمار خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه نسبت به تیمار کمآبیاری بیشتر بود. افزایش کود فسفر بر تراکم روزنه تأثیر معنی‌دار نداشت، اما 21 روز پس‌از گلدهی باعث افزایش غلظت CO2 اتاقک زیرروزنه، نرخ فتوسنتز، سرعت تعرق و کاهش هدایت روزنه‌ای شد و زیست‌توده شاخساره با افزایش فسفر رابطه مستقیم داشت.
جعفر نباتی؛ الهه برومند رضا زاده؛ محمد زارع مهرجردی؛ محمد کافی
چکیده
تأمین منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهچه‌ها در کشت بافت سیب‌زمینی، مستلزم صرف هزینه‌های بالایی است. لذا بررسی با هدف تولید گیاهچه در شرایط نور طبیعی و مقایسۀ ویژگی‌های ریخت‌شناختی آن با گیاهچه‌های رشدیافته در نور فلورسنت با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با نه تکرار در شرایط درون‌شیشه و چهار تکرار در شرایط ...
بیشتر
تأمین منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهچه‌ها در کشت بافت سیب‌زمینی، مستلزم صرف هزینه‌های بالایی است. لذا بررسی با هدف تولید گیاهچه در شرایط نور طبیعی و مقایسۀ ویژگی‌های ریخت‌شناختی آن با گیاهچه‌های رشدیافته در نور فلورسنت با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با نه تکرار در شرایط درون‌شیشه و چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارها شامل دو رقم آگریا و ساوالان و نور طبیعی و فلورسنت بودند. نتایج نشان داد ، ارتفاع گیاهچۀ رقم ساوالان در هر دو شرایط نوری یکسان و در مقابل رقم آگریا در نور فلورسنت 5/1 سانتی‌متر ارتفاع گیاهچۀ بیشتری نسبت به شرایط رشد نور طبیعی داشت. طول ریشه، قطر ساقه، سطح برگ، شمار گره در بوته، شمار شاخه در بوته و وزن تر گیاهچه در هر دو رقم مورد بررسی در نور طبیعی بیشتر از نور فلورسنت بود. میزان افزایش سطح برگ در نور طبیعی نسبت به نور فلورسنت در رقم آگریا و ساوالان به ترتیب 23 و 6 درصد، شمار گره در بوته 2/2 و 5/22 درصد و وزن تر گیاهچه 9/18 و 2/17 درصد بود. فاصلۀ میان‌گره‌ها در نور فلورسنت بیشتر از نور طبیعی بود. از نظر سطح برگ، شمار و وزن ریزغده در بوته، گیاهان رشد یافته در شرایط نور طبیعی نسبت به فلورسنت برتری نشان دادند. درمجموع با توجه به تولید گیاهچه با ویژگی‌های ریخت‌شناختی مناسب در نور طبیعی و تولید بالاتر ریزغده در گیاهان رشد یافته در شرایط نور طبیعی و فلورسنت، می‌توان با استفاده از نور طبیعی با میانگین شدت نور 4598 لوکس برای رشد گیاهچه‌ها در مرحلۀ درون‌شیشه از هزینه‌های تولید ریزغده‌های سیب‌زمینی صرفه‌جویی کرد.
علوم سبزی
علی اسدی؛ محمد کافی؛ جعفر نباتی؛ مرتضی گلدانی
چکیده
برای بررسی تأثیر منابع مختلف نور بر رشد گیاهچه‌های سیب‌زمینی در شرایط درون‌شیشه‌ای و عملکرد آن‌ها پس از کشت در گلخانه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه و گلخانۀ شرکت فناوران بذر یکتا در مشهد اجرا شد. تیمارها شامل هشت سطح نوری (دیودهای ساطع‌کنندۀ نور (LED) سفید، قرمز، آبی، ترکیب طیف آبی ...
بیشتر
برای بررسی تأثیر منابع مختلف نور بر رشد گیاهچه‌های سیب‌زمینی در شرایط درون‌شیشه‌ای و عملکرد آن‌ها پس از کشت در گلخانه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کامل تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه و گلخانۀ شرکت فناوران بذر یکتا در مشهد اجرا شد. تیمارها شامل هشت سطح نوری (دیودهای ساطع‌کنندۀ نور (LED) سفید، قرمز، آبی، ترکیب طیف آبی و قرمز به نسبت‌های 1:1، 1:3، 3:1، نور فلورسنت، نور طبیعی) و دو رقم سیب‌زمینی (آگریا، فونتانه) بودند. ریز ازدیادی گیاهچه‌ها از طریق کشت بافت در شرایط درون‌شیشه‌ای و محیط کشت پایۀ MS صورت گرفت. گیاهچه‌ها چهار هفته در محیط کشت و تحت تیمارهای نوری قرار گرفتند، سپس از محیط کشت خارج‌شده و 90 روز در گلخانه، در نور طبیعی رشد کردند. نتایج نشان داد، گیاهچه‌های رقم آگریا در شرایط درون‌شیشه‌ای 73/0 سانتی‌متر ارتفاع بیشتری نسبت به رقم فونتانه داشتند. بیشترین و کمترین سطح برگ در شرایط درون‌شیشه‌ای در نور طبیعی و طیف قرمز به ترتیب با 79/2 و 50/0 سانتی‌متر مربع در بوته مشاهده شد. با افزایش نسبت نور قرمز در شرایط درون شیشه‌ای، در هر دو رقم شمار غده در بوته در گلخانه افزایش و وزن آن‌ها کاهش یافت. نور فلورسنت با 28/2 غده در بوته، کمترین شمار غده در بوته را تولید کرد. با افزایش طیف قرمز، بوته‌های سیب‌زمینی، شمار بیشتری غده با وزن و اندازۀ کوچک‌تر تولید کردند. به‌طورکلی در شرایط درون شیشه‌ای با استفاده از نور طبیعی امکان تولید گیاهچه‌های مناسب سیب‌زمینی برای کاهش هزینه‌ها وجود دارد.
