شاهین علیزاده؛ حمید حسن پور
چکیده
زرشک یکی از ریز میوهها است که به‌صورت خودرو در مناطق شمال غرب ایران رشد مییابد. ارزیابی ویژگیهای میوه و بذر میتواند در انتخاب رقم‌های برتر سودمند واقع شود. هدف از این پژوهش بررسی شناخت بهتر ویژگیهای ژنوتیپهای وحشی زرشک استان آذربایجان غربی به‌منظور کاربرد آن‌ها در برنامههای اصلاحی است. در آغاز مناطق و سپس ژنوتیپهای ...
بیشتر
زرشک یکی از ریز میوهها است که به‌صورت خودرو در مناطق شمال غرب ایران رشد مییابد. ارزیابی ویژگیهای میوه و بذر میتواند در انتخاب رقم‌های برتر سودمند واقع شود. هدف از این پژوهش بررسی شناخت بهتر ویژگیهای ژنوتیپهای وحشی زرشک استان آذربایجان غربی به‌منظور کاربرد آن‌ها در برنامههای اصلاحی است. در آغاز مناطق و سپس ژنوتیپهای زرشک موجود شناسایی و نمونهبرداری از آن‌ها صورت گرفت و بی‌درنگ به آزمایشگاه منتقل و صفاتی شامل طول و عرض میوه، بذر و برگ، رنگ و چگالی میوه اندازهگیری شد. تجزیۀ کلاستر به روش وارد (Ward) انجام شد. نتایج نشان داد که تنوع بالایی در برخی از صفات مانند وزن و طول میوه، عرض بذر، و صفات مرتبط به رنگ وجود دارد. ژنوتیپ SH14 نسبت به دیگر ژنوتیپهای بررسی‌شده بزرگ‌ترین میوه را دارد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنیداری با صفات مرتبط با میوه مانند وزن و اندازة میوه و طول و عرض بذر دارند. سه عامل اصلی نزدیک به 68 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ کلاستر ژنوتیپهای زرشک به چهار گروه اصلی تقسیم شدند. ژنوتیپهای موجود در گروه A دارای بیشترین میانگین صفت طول دم میوه و شاخصهای a* و b* رنگ را داشتند. شاخص هیو نیز در جداسازی گروهB نقش مهمی داشت. ژنوتیپهای بیبذر نیز در گروه C قرار گرفتند. ژنوتیپهای موجود در گروه D نیز میانگین صفات طول و عرض برگ و شمار بذر بالاتری بودند. نتایج به‌دست‌آمده ممکن است برای برنامههای اصلاحی و معرفی رقم در زرشک سودمند باشد.
