علوم گیاهان دارویی
بهمن حسینی؛ نسرین ایوبی؛ محمد فتاحی
چکیده
زرینگیاه یا همان بادرنجبویۀ دنایی با نام علمی Dracocephalum kotschyi متعلق به تیرۀ نعناعیان و جنس بادرشبو (Dracocephalum) است که به علت پراکنش گستردۀ آن در ایران با نامهای چندی از آن یاد میشود. ترکیب‌های فلاونوئید موجود در زرین گیاه، خاصیت ضدسرطانی دارد و استفاده از روشهای مختلف مانند تولید ریشههای موئین می‌تواند به تولید ترکیب‌هایی ...
بیشتر
زرینگیاه یا همان بادرنجبویۀ دنایی با نام علمی Dracocephalum kotschyi متعلق به تیرۀ نعناعیان و جنس بادرشبو (Dracocephalum) است که به علت پراکنش گستردۀ آن در ایران با نامهای چندی از آن یاد میشود. ترکیب‌های فلاونوئید موجود در زرین گیاه، خاصیت ضدسرطانی دارد و استفاده از روشهای مختلف مانند تولید ریشههای موئین می‌تواند به تولید ترکیب‌هایی با ارزش دارویی بالا کمک کند. در این بررسی تأثیر چهار نوع ریزنمونه (لپه یا کوتیلدون، محور ریزلپه یا هیپوکوتیل، برگ و میانگره( و سن ریزنمونه (برگ یک‌هفته‌ای، دوهفته‌ای و چهارهفته‌ای) بر میزان القای ریشۀ موئین گیاه زرینگیاه بررسی شد. تأیید تراریختی با استفاده از آغازگر اختصاصی ژن rolB به روش PCR انجام شد. به‌منظور شناسایی محیط کشت مناسب برای رشد و افزونش ریشههای موئین، تأثیر چهار نوع محیط کشت پایۀ مایع MS، 1/2MS، 1/4 MS وB5 و محرک UV-B در سه سطح: 3 دقیقه، 6 دقیقه و 9 دقیقه بر تغییر ویژگی‌های بیوشیمیایی و رزمارینیک اسید ریشههای موئین بررسی شد. بیشترین درصد القاء ریشه در ریزنمونۀ برگ یک‌هفته‌ای (66/56 درصد) و لپه (66/36 درصد) مشاهده شد. بیشترین وزنتر (34/4 گرم) و وزن خشک (31/0 گرم) در محیط کشت 1/4MS و کمترین وزنتر (04/1 گرم) و وزن خشک (10/0 گرم) در محیط کشتB5 ثبت شد. بیشترین فعالیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) در تیمار شش دقیقه (33/92 درصد) و کمترین میزان فعالیت پاداکسندگی در ریشههای غیرتراریخت (63 درصد) به دست آمد.نتایج تجزیۀ HPLCنشان داد که تولید رزمارینیک اسید در ریشههای تراریخت تیمارشده با UV-B با زمان شش دقیقه، 5/2 برابر بیشتر از ریشههای غیر تراریخت (g /mg DW 9/34 در مقایسه با،µg /mg DW 8/13) است.
خدیجه جنگجو؛ عباس حسنی؛ بهمن حسینی؛ مراد جعفری؛ مرتضی علیزاده
چکیده
بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیرۀ نعناعیان (Lamiaceae) است که کاربرد دارویی و خوراکی وسیعی دارد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی پتانسیل 5 نوع ریزنمونۀ مختلف (قطعات گره، مریستم انتهایی، هیپوکوتیل، کوتیلدون و قطعات برگ) درراستای باززایی مستقیم گیاه بادرنجبویه با استفاده از غلظتهای مختلف هورمون 6- بنزیلآمینوپورین ...
بیشتر
بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیرۀ نعناعیان (Lamiaceae) است که کاربرد دارویی و خوراکی وسیعی دارد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی پتانسیل 5 نوع ریزنمونۀ مختلف (قطعات گره، مریستم انتهایی، هیپوکوتیل، کوتیلدون و قطعات برگ) درراستای باززایی مستقیم گیاه بادرنجبویه با استفاده از غلظتهای مختلف هورمون 6- بنزیلآمینوپورین (BAP) (2/2، 4/4 و 8/8 میکرومولار) با یا بدون 1 میکرومولار هورمون ایندولاستیک اسید (IAA) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. بیشترین تعداد القای جوانه (بهطور متوسط 59/23 و 90/16 جوانه بهترتیب برای ریزنمونههای مریستم انتهایی و قطعات گره) در غلظت 8/8 میکرومولار BAP مشاهده شد. بالاترین درصد باززایی (99درصد) در ریزنمونههای مریستم انتهایی و قطعات گره بهترتیب در محیطهای MS تکمیلشده با 8/8 و 2/2 میکرومولار BAP حاصل شد. در سایر ریزنمونهها هیچگونه باززایی مشاهده نشد. ریشهزایی گیاهچههای باززاییشده در محیطهای MS، ½ MS و MS تکمیلشده با 1، 5/2، 92/4 و 84/9 میکرومولار ایندول بوتیریک اسید (IBA) ارزیابی شد. بیشترین تعداد ریشة تشکیلشده (06/9 ریشهچه در گیاهچه) در محیط MS تکمیلشده با 92/4 میکرومولار IBA به دست آمد.
