سیداحسان فیضیان؛ حمید دهقانی؛ مختار جلالی جواران؛ عبدالمجید رضایی
چکیده
خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می‌رود. به منظور بررسی چگونگی عمل ژنها، وراثت‌پذیری و برآورد تعداد عوامل موثر در کنترل ژنتیکی عملکرد و برخی از صفات مرتبط با آن در خربزه، نسل‌های 1P، 2P، 1F، 2F، 1BC و 2BC حاصل از تلاقی‌های میرپنجی × تاشکندی و میرپنجی × عباسعلی تهیه و در شرایط مزرعه و در قالب ...
بیشتر
خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می‌رود. به منظور بررسی چگونگی عمل ژنها، وراثت‌پذیری و برآورد تعداد عوامل موثر در کنترل ژنتیکی عملکرد و برخی از صفات مرتبط با آن در خربزه، نسل‌های 1P، 2P، 1F، 2F، 1BC و 2BC حاصل از تلاقی‌های میرپنجی × تاشکندی و میرپنجی × عباسعلی تهیه و در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین نسل‌ها از نظر صفات مطالعه شده وجود دارد. در تلاقی تاشکندی × میرپنجی، برای صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هتروزیس مثبت و معنی‌دار نسبت به والد برتر مشاهده گردید (76/13 درصد و34/27 درصد). تجزیه میانگین نسل‌ها برای صفات با استفاده از مدل شش پارامتری نشان داد که در تلاقی تاشکندی × میرپنجی مدل ساده افزایشی – غالبیت در توجیه نحوه عمل ژنها در همه صفات بررسی شده، به غیر از روز تا رسیدگی و طول میوه کفایت می‌کند. با استفاده از 6 نسل این تلاقی مشخص شد که در کنترل صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هر دو اثرات افزایشی و غالبیت نقش دارند، ولی اثرات اپیستازی نقشی نداشتند. در تلاقی میرپنجی × عباسعلی آماره کای‌اسکور و نیز آزمونهای مقیاس بیانگر عدم کفایت مدل ساده افزایشی- غالبیت در کنترل صفات بررسی شده بود.
سید احسان فیضیان؛ حمید دهقانی؛ عبدالمجید رضایی؛ مختار جلالی جواران
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می‌رود. برای برآورد نوع عمل ژن، وراثت‌پذیری و دیگر پارامترهای ژنتیکی صفات مهم زراعی خربزه از تلاقی دای‌آلل بین 6 رقم محلی ایران به همراه یک ملون با منشأ خارجی از گروه کانتالوپنسیس استفاده شد. 7 والد، 21 تلاقی مستقیم و 21 تلاقی معکوس در قالب طرح لاتیس در ...
بیشتر
خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می‌رود. برای برآورد نوع عمل ژن، وراثت‌پذیری و دیگر پارامترهای ژنتیکی صفات مهم زراعی خربزه از تلاقی دای‌آلل بین 6 رقم محلی ایران به همراه یک ملون با منشأ خارجی از گروه کانتالوپنسیس استفاده شد. 7 والد، 21 تلاقی مستقیم و 21 تلاقی معکوس در قالب طرح لاتیس در سال 1385 در دو شرایط هرس و بدون هرس در 4 تکرار کشت گردیدند. پس از رسیدگی میوه‌ها صفات تعداد میوه در هر بوته، میانگین وزن میوه‌های هر بوته برحسب کیلوگرم، طول و عرض میوه‌های هر بوته برحسب سانتی‌متر، ضخامت گوشت میوه‌های هر بوته برحسب سانتی‌متر و عملکرد یا وزن کل تمام میوه‌های برداشت‌شده در هر بوته برحسب کیلوگرم یادداشت‌برداری شد. تجزیه ژنتیکی به روش هیمن و جینکز انجام شد. میانگین مربعات ژنوتیپ‌ها برای کلیه صفات در هر دو شرایط از نظر آماری در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. برآورد میانگین درجه غالبیت نشان داد که طول میوه، عرض میوه، ضخامت گوشت و وزن در هر دو شرایط با اثر غالبیت نسبی ژنها کنترل می‌شود، در حالیکه عملکرد در شرایط هرس تحت تاثیر ژنهای با اثر فوق غالبیت کنترل می‌گردد، ولی در شرایط غیرهرس غالبیت نقشی در کنترل عملکرد نداشت. رقم میرپنجی بهترین رقم از نظر وزن و عملکرد بود در حالیکه رقم عباسعلی توانایی تولید میوه زیاد را داشت. وراثت‌پذیری بالای عمومی و خصوصی برای صفات تعداد میوه، وزن، طول، عرض و ضخامت گوشت نشانگر اثر کم محیط بر روی این صفات و نقش زیاد اثرات افزایشی بود.
