تجزیه و تحلیل میانگین نسل‌ها برای بررسی عملکرد و صفات مرتبط به آن در خربزه

نویسندگان

1 دانشجوی سابق دکتری دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

خربزه یک گیاه اقتصادی و مهم است و ایران از مراکز مهم تنوع برای این محصول به شمار می‌رود. به منظور بررسی چگونگی عمل ژن‌ها، وراثت‌پذیری و برآورد تعداد عوامل موثر در کنترل ژنتیکی عملکرد و برخی از صفات مرتبط با آن در خربزه، نسل‌های 1P، 2P، 1F، 2F، 1BC و 2BC حاصل از تلاقی‌های میرپنجی × تاشکندی و میرپنجی × عباسعلی تهیه و در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین نسل‌ها از نظر صفات مطالعه شده وجود دارد. در تلاقی تاشکندی × میرپنجی، برای صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هتروزیس مثبت و معنی‌دار نسبت به والد برتر مشاهده گردید (76/13 درصد و34/27 درصد). تجزیه میانگین نسل‌ها برای صفات با استفاده از مدل شش پارامتری نشان داد که در تلاقی تاشکندی × میرپنجی مدل ساده افزایشی – غالبیت در توجیه نحوه عمل ژنها در همه صفات بررسی شده، به غیر از روز تا رسیدگی و طول میوه کفایت می‌کند. با استفاده از 6 نسل این تلاقی مشخص شد که در کنترل صفات عملکرد و عملکرد قابل قبول هر دو اثرات افزایشی و غالبیت نقش دارند، ولی اثرات اپیستازی نقشی نداشتند. در تلاقی میرپنجی × عباسعلی آماره کای‌اسکور و نیز آزمونهای مقیاس بیانگر عدم کفایت مدل ساده افزایشی- غالبیت در کنترل صفات بررسی شده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Generation Mean Analysis for Yield and Related Traits in Melon (Cucumis Melo L.)

نویسندگان [English]

  • seyed ehsan feyzian 1
  • hamid dehghani 2
  • mokhtar jalali javaran 2
  • abdol majid rezaei 3
1
2
3
چکیده [English]

Melon is an economically important crop and Iran is considered as its diversity center. To investigate gene action, heritability and number of effective factors for yield and related traits, six generations, namely: P1, P2, F1, F2, BC1, and BC2 of two crosses of Mirpanji × Tashkandi and Mirpanji × Abasali were produced and evaluated in the spring of 2008, applyig a complete block design of three replications. Significant differences were observed among generations for all the traits. In Mirpanji × Tashkandi, a positive significant cross heterosis over the more dominant parent was found for yield as well as for the acceptable yield (13.76 and 27.34% respectively). Estimates of gene effects as based upon a six-parameter model (according to Mather and Jinks in Mirpanji × Tashkandi cross) showed that a simple additive-dominance model is adequate for the evaluated characteristic except for days to maturity and for fruit length. Both additive and dominance gene effects were important in the governing and acceptable yields in Mirpanji × Tashkandi cross, while epistatic genetic effects were not important. Chi square and Joint Scaling Tests in Mirpanji × Abasali cross indicated that a simple additive-dominance model was not adequate for the evaluated characteristic, while epistatic genetic effects did prove their importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomic traits
  • Cucumis melo
  • gene action
  • Generation mean analysis
  • heritability
  • Hetrosis.