اثر تنش شوری بر ویژگی‌های رشدی، مقدار سدیم و کلر برگ قلمه‌های ریشه‌دار شده تعدادی از ‏ارقام انار در منطقه اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان، ایران

2 استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، ‏آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان

4 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان ‏تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان

چکیده

در این پژوهش، تاثیر غلظت‌های مختلف کلریدسدیم (شاهد، 3، 6، 9 و 12 دسی‌زیمنس بر­متر) بر برخی ویژگی­های رشدی و مقدار کلر و سدیم برگ نهال­های هشت رقم انار (ملس ساوه، ملس اصفهان، رباب قرمز شیراز، گبری یزد، گبری ترش یزد، زاغ سفید یزد، زاغ ترش یزد و ملس طوق پیشوا) بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. ویژگی­های رشدی و مقدار سدیم و کلر برگ در پایان آزمایش اندازه­گیری شدند. با افزایش میزان شوری، ارتفاع و قطر گیاه، تعداد شاخه­ها و شاخص‌کلروفیل برگ کاهش، اما نکروزه برگ، ریزش برگ و کلر و سدیم برگ افزایش یافت. شوری آب تا 3 دسی­زیمنس­بر­متر باعث افزایش جزئی وزن­تر و خشک شاخساره شد، اما بالاتر از آن باعث کاهش آنها گردید. کم‌ترین کاهش ارتفاع نهال در رقم ملس طوق پیشوا، رباب قرمز شیراز و گبری یزد بود. در شوری 6 و 12 دسی‌زیمنس‌برمتر رقم‎های زاغ سفید­یزد و گبری­یزد کم‌ترین ریزش برگ داشتند. در شوری6 دسی‌زیمنس بر متر رقم‎های زاغ سفید یزد و ملس اصفهان کمترین میزان نکروز را نشان دادند. در شوری 9و 12 دسی‌زیمنس‌برمتر رقم‎های ملس ساوه و رباب قرمز شیراز به ترتیب بیشترین نکروز برگ را نسبت به شاهد نشان دادند. در شوری‌ 6 و 12 دسی‌زیمنس‌برمتر رقم‌های گبری ترش یزد و ملس اصفهان به ترتیب کم‌ترین کاهش شاخص کلروفیل برگ را نسبت به شاهد نشان دادند. کم‌ترین مقدار تجمع یون‎های کلر و سدیم برگ در شوری12 دسی‌زیمنس‌برمتر در رقم‎های ملس طوق پیشوا و زاغ سفید یزد مشاهده شد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of salt stress on growth characteristics and leaf chlorine and sodium content ‎of rooted cuttings of some pomegranate cultivars in Esfahan region

نویسندگان [English]

  • Esmail Jadidi 1
  • Mahmood Ghasemnezhad 2
  • Maryam Tatari 3
  • hamid Reza Salemi 4
1 Ph.D. Candidate, Faculty of Agriculture, University Campus, University of Guilan, Rasht, Iran
2 Professor, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Rasht, Iran ‎
3 Assistant Professor, Horticulture Crops Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources ‎Research and Education Center, AREEO, Isfahan, Iran.‎
4 Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and ‎Education Center (AREEO), Isfahan, Iran
چکیده [English]

In this study, the effect of different concentrations of sodium chloride (0, 3, 6, 9 and 12 ds/m) on growth characteristics and leaves sodium and chlorine content of eight pomegranate cultivars (Malas Saveh, Malas Esfahan, Rabab Qermez Shiraz, Gabry Yazd, Gabry Torosh Yazd, Zaq Sefid Yazd, Zaq Torsh Yazd and Malas Toq Peshva) was investigated. The experiment was carried out as a factorial based on randomized block designs with three replications. At the end of study, growth characteristics and leaves sodium and chlorine content were determined. With increasing salinity, plant height and diameter, branches number and leaf chlorophyll index were decreased, but the leave necrosis and chlorine and sodium concentration were increased. Shoots fresh and dry weight were increased slightly when salinity increased up to 3 dS/m and thereafter decreased.. The lowest leaf abscission was found in Zaqe Sefid Yazd and Gabry Yazd when treated with 6 and 12 dS/m. At 12 dS/m, the lowest leaf necrosis was found in Malas Esfahan, but at 6 dS/m, Zaq Sefid Yazd and Malas Esfahan showed the lowest decreasing percent respectively. At 9 and 12 dS/m Malas Saveh and Rabab Qermaz Shiraz showed the highest leave necrosis as compared to the control. In salinity of 6 and 12 dS/m, the Gabry Torosh Yazd and Malas Esfahan cultivars showed the lowest decreasing in chlorophyll leaf index respectively. The lowest chlorine and sodium accumulation at 12 dS/m was observed in Malas Toq Pishva and Zaq Sefid Yazd cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorine
  • ion toxicity
  • leave necrosis
  • sodium

مراجع

  1. Ahmad, M.S., Ashraf, M. & Ali, Q. (2010). Soil salinity as a selection pressure is a key determinant for the evolutionof salt tolerance in blue panic grass (Panicum antidotale). Flora, 205, 37-45.
  2. Allakhverdiev, S.I., Sakamoto, A., Nishiyama, Y., Inaba, M. & Murata, N. (2000). Ionic and osmotic effects of NaCl-inactivation of photosystems I and II in Synechococcus spp. Journal of Plant Physiology, 123, 1047-1056.
  3. (2013). Land survey studies and the strategic document of development of Isfahan province. Environmental Assessment of Territory. 672 pages. Esfahan. (in Farsi).
  4. Ministry of Energy. (2015). Office of planning for water and water resources of the ministry of energy. Iran Water Statistical Yearbook 2011-2012 from http://www.moe.gov.ir. (in Farsi)
  5. Ashraf, M. & Harris, P.J.C. (2005). Abiotic stresses: Plant resistance through breeding and molecular approaches. Haworth Press, New York.
  6. Chartzoulakis, K. (2005). Salinity and olive: growth, salt tolerance, photosynthesis and yield. Agricultural Water Management, 78, 108-121.
  7. Doulati Baneh, H. (2016). Salinity effects on plant tissue nutritional status as well as growth and physiological factors in some cultivars and interspecies hybrids of grape. Iranian Journal of Horticultural Science, 47(1), 33- 44. (in Farsi).
  8. El-Agamy, S.Z., Mostafa, R.A.A., Shaaban, M.M. & El-Mahdy, M.T. (2010). In vitro salt and drought tolerance of Manfalouty and Nab El-gamal pomegranate cultivars. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 4 (6), 1076-1082.
  9. El-Khawaga, A., Zaeneldeen, S.E.M. & Youssef, M.A. (2013). Comparative responses of three pomegranates (Punica granatum) varieties to salinity. In: Proceedings of Basic and Applied Sciences. 454-469.
  10. Fernández, J. (2014). Understanding olive adaptation to abiotic stresses as a tool to increase crop performance. Environmental and Experimental Botany, 103, 158-179.
  11. Ferreira-Silva, S.L., Silveira, J., Voigt, E., Soares, L. & Viegas, R. (2008). Changes in physiological indicators associated with salt tolerance in two contrasting cashew rootstocks. Brazilian Journal of Plant Physiology, 20(1), 51-59.
  12. Jafari R. & Bakhshandehmehr L. (2014). Analyzing the spatial variations of ground water salinity and alkalinity in Isfahan province using geostatistics. Journal of Water and Soil Science, 18(68), 183-195. (in Farsi).
  13. Kafi, M. & Khan, M.A. (2008). Crop and forage production using saline waters. Daya Publishers, New Delhi, India. (in Farsi)
  14. Karimi, H. R. & Hasanpour, Z. (2014). Effects of salinity and water stress on growth and macro nutrients concentration of pomegranate (Punica granatum). Journal of Plant Nutrition, 37, 1937-1951.
  15. Khan, M.A. (2001). Experimental assessment of salinity tolerance of Ceriops tagal seedlings and saplings from the Indus delta, Pakistan. Aquatic Botany, 70, 259-268.
  16. Khoshbakht, D., Mirzaei, M. & Ramin, A.A. (2015). Effects of salinity stress on gas exchange, Growth, and nutrient concentrations of two citrus rootstocks. Journal of Crop Production and Processing, 4 (14), 35-47. (in Farsi).
  17. Koyro, H.W., Hussain, T., Huchzermeyer, B. & Ajmal Khan, M. (2013). Photosynthetic and growth responses of a perennial halophytic grass Panicum turgidum to increasing NaCl concentrations. Environmental and Experimental Botany, 91, 22e29.
  18. Leshm, O., Galeshi, S. & McKerry, B. (2011). Stress and its management in plants. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. (in Farsi)
  19. Mahmoodi, F., Jafari, R., Karimzadeh, H.R. & Ramezani, N. (2015). Soil salinity mapping using satellite TM and field data in Southeastern Isfahan. Journal of Water and Soil Science, 19 (71), 31-45. (in Farsi).
  20. ‎Malakouti, M.J. & Homaee, M. (2004). Soil fertility of arid and semi-arid regions difficulties and solutions. Tarbiat Modares University, Tehran. 518p. (in Farsi).
  21. Mastrogiannidou E., Chatzissavvidis C., Antonopoulou C., TsabardoukasV., Giannakoula A. & Therios I. (2016). Response of pomegranate cv. wonderful plants tο salinity. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 16 (3), 621-636.
  22. Momenpour, A., Bakhshi, D., Imani, A. & Rezaie, H. (2015). Effect of salinity stress on growth characteristics and concentrations of nutrition elements in almond ‘Shahrood 12’, ‘Touno’ cultivars and ‘1-16’ genotype budded on GF677 rootstock. Journal of Agriculture, 17(1), 197-216. (in Farsi).
  23. Moneni, A. (2010). Geographic distribution and salinity levels of Iranian soil resources. Iranian Journal of Soil Research, 24(3), 203-215. (in Farsi).
  24. Munns, R. & Tester M. (2008). Mechanisms of salinity tolerance. Annual Review of Plant Biology, 59, 651-681.
  25. Munns, R. (2002). Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell Environment, 25, 239-250.
  26. Nie, Q.J., Wang, Z.G., Ren, Z.B. & Huang, D.Z. (2011). Effect of salt stress on the physiological and photosynthetic characteristics of Weigela florida. Frontiers of Agriculture in China, 5, 655-661.
  27. Okhovatian-Ardakani, A.R., Mehrabanian, M., Dehghani, F. & Akbarzadeh, A. (2010). Salt tolerance evaluation and relative comparison in cuttings of different pomegranate cultivars. Plant Soil Environs, 56 (4), 176-185.
  28. Seilsepour, M., Golchin, A. & Roozban, M.R. (2016). Evaluation of salt tolerance in two olive rootstocks based on growth characteristics and regression analysis to salinity. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 6(2), 83-100. (in Farsi).
  29. Shirdeli, A. & Tahmasebi, A. (2013). The Effect of salinity of irrigation water and application of nitrogen on resistance, yield and water use efficiency of Pomegranate. Journal of Irrigation Science and Engineering, 36, 33-44. (in Farsi).
  30. Sudhir, P. & Murthy, S.D.S. (2004). Effects of salt stress on basic processes of photosynthesis. Photosynthetica, 42, 481-486.
  31. Zarei, M., Azizi, M., Rahemi, M. & Tehranifar, A. (2016). Assessment of salinity tolerance of three fig cultivars based on growth and physiological factors and ions distribution. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology, 17 (2), 247-260. (in Farsi).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 تیر 1397
  • تاریخ بازنگری: 24 آذر 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 دی 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار