گروه‌بندی برخی ژنوتیپ‌های سریش (‏Eremurus spp.‎‏) ایران با استفاده از صفات ریختی‏

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

4 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

ایران با داشتن هفت گونه، سه زیرگونه و یک گونه هیبرید، سومین مرکز پراکنش جنس سریش می‌باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین‌گونه‌ای، 87 ژنوتیپ Eremurus متعلق به شش گونه شامل E. inderiensis، E. presicus، E. luteus، E. olgea، E. spectabilis و E. stenophyllus جمع آوری شده از نه استان از لحاظ صفات کمی و کیفی ریخت‌شناسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد پنج مؤلفه، 96 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می نمایند. طول خوشه، ساقه و ارتفاع گیاه، رنگ گل، تعداد برگ و شکل میوه از اجزای تشکیل‌دهنده مؤلفه‌های اصلی بودند. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها  را به شش گروه در سطح گونه‌ای تقسیم نمود.جمعیت‌های درون هر گروه از مناطق مختلف جغرافیایی بودند که بیانگر این است که ارتباطی بین الگوی کلاستر بر اساس صفات ریختی و توزیع جغرافیایی ژنوتیپ‌ها وجود نداشت. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد بین اکثر صفات کمی اندازه‌گیری شده همبستگی مثبت وجود داشت. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد ژنوتیپ‌های سریش از نظر صفات مورد مطالعه از تنوع بالایی برخوردار هستند. بر اساس نتایج حاصل از داده‌های ریختی، گونه­های E. olgea و E. stenophyllus پتانسیل به­نژادی جهت تولید گل شاخه‌بریده و گونه­های E. inderiensis، E. luteus، E. presicusفرصت به­نژادی جهت به کارگیری در باغهای صخره ای و فضای سبز را دارا می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Classification of some Eremurus spp. genotypes in Iran using morphological ‎characters

نویسندگان [English]

  • Hanieh Hadizadeh 1
  • Alireza Babaei 2
  • Leila Samiei 3
  • Alireza Seifi 4
1 Ph.D. Candidate, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Research Center for Plant Science, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran
4 Assistant Professor, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran
چکیده [English]

Iran is the third distribution center of the genus Eremurus with seven species, three subspecies and one hybrid. In order to study inter and intra specific genetic variation, 87 genotypes representing six species including E. inderiensis, E. olgae, E. persicus, E. stenophyllus, E. luteus and E. spectabilis collected from nine provinces were evaluated in terms of quantitative and qualitative morphological traits. Factors analysis showed that five components accounted 96% of total variances. Inflorescence, shoot and plant height, flower color, leaf number and fruit shape were constituted as main factors. Cluster analysis divided genotypes into six clusters at species level. The populations within each group were geographically different, indicating that there was no relationship between cluster pattern based on morphological traits and geographic distribution of the specimens. Calculating correlation coefficients using morphological data showed that there were positive correlations among most of the quantitative traits. Generally, the results showed that Eremurus genotypes have a high genetic diversity in regard to the studied traits. Based on morphological results, E. olgae and E. stenophyllus have breeding potential for cut flower, while E. inderiensis, E. persicus and E. luteus are suitable species for rock gardens and landscape design applications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cluster analysis
  • Eremurus
  • genetic variation
  • morphological analysis‎

مراجع

  1. Abolghasemi, S., Naderi, R. & Fattahi Moghadam, M. (2020). Evaluation of genetic diversity of some native violet populations of Iran ‎(Viola spp.) using morphological markers. Iranian Journal of Horticultural Science, 51(2), 493-502. (in Farsi).
  2. Asgarpanah, J., Hakemi vala, M., Hedayati, M., Shirali, J. & Bagheri, F. (2011). Antibacterial and cytotoxic activity of Eremurus persicus (Jaub and Spach) Boiss. African Journal of Microbiology Research, 5, 2349-2352.
  3. Chase, M. W., Bruijn, A.Y., Cox, A. V., Reeves, G. P., Rudall, J., Johnson, M. A. T. & Eguiarte, L. E. (2000): Phylogenetics of Asphodelaceae (Asparagales): An analysis of plastid rbcL and trnL−F DNA sequences. Annals of Botany, 86, 935-951.
  4. Devey, D. S. I., Leitch, I., Rudall, P. J., Pires, J. C., Pillon, Y. & Chase, M. W. (2006). Systematics of Xanthorrhoeaceae sensu lato, with an emphasis on Bulbine. Aliso, 22, 345-351.
  5. Jalili, A. & Jamzad, Z. (1999). Red data book of Iran. Research Institute of Forests & Rangelands, Tehran.
  6. Mabberley, D. J. (1990). The plant-book. Cambridge University Press. Cambridge.
  7. Naderi Safar, K. (2009b). Taxonomy and phylogeny of the family Asphodelaceae in Iran. M. Sc. Thesis. Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
  8. Naderi Safar, K., Kazempour Osaloo, Sh. & Zarrei, M. (2009a). Phylogeny of the genus Eremurus (Asphodelaceae) based on morphological characters in the Flora Iranica area. Iranian Journal of Botany, 15 (1), 27-35.
  9. Naderi Safar, K., Kazempour Osaloo, Sh., Zarrei, M., Assadi, M. & Khoshsokhan Mozaffar, M. (2014). Phylogenetic analysis of Eremurus, Asphodelus, and Asphodeline (Xanthorrhoeaceae-Asphodeloideae) inferred from plastid trnL-F and nrDNA ITS sequences.Biochemical Systematics and Ecology 56, 32-39.
  10. Omidbaigi, R. (2005). Production and processing of medicinal plants.(Vol. 1). Astan Quds Publication, Mashhad. (in Farsi)
  11. Pourfarzad, A., Hadad Khodaparast, M. H., Habibi Nagafi, M. B. & Hassanzadeh-Khayat, M. (2013). Efficacy of ultrasound in the extraction of fructan from tubers of Eremurus spectabilis using Box-Behnken design. Journal Research Institute of Food Science and Technology, 2(3), 219-228. (in Farsi)
  12. Rahmanpour, A. (2016). The introduction of bulbous plants native to Iran. (Vol. 1). Agricultural Education and Promotion Publications, Tehran. (in Farsi)
  13. Taghipour, S., Ehtesham-Nia, A., Khodayari, H. & Mumivand, H. (2018). Evaluation of genetic diversity among some tall chrysanthemum (Dendranthema grandiflorum Ramat.) using morphological traits in Beiranshahr conditions. Iranian Journal of Horticultural Science, 49(2), 589-599. (in Farsi)
  14. Townsend, C. C. (1966-1985). Flora of Iraq. (Vol. 1-9). Ministry of Agriculture and Agrarian Reform, Baghdad.
  15. Vitt, P., Havens, K., Kramer, A.T., Sollenberger, D. & Yates, E. (2010). Assisted migration of plants: changes in latitudes, changes in attitudes. Biological Conservation. 143(1), 18-27.
  16. Wendelbo, P. (1982). Asphodeloideae: Asphodelus, Asphodeline & Eremerus. In K.H. Rechinger Flora Iranica, 151, 3-31.

 

 

 

علوم باغبانی ایران
دوره 51، شماره 4
اسفند 1399
صفحه 861-870

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 06 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 13 مهر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار