بررسی اثر کاربرد سدیم نیتروپروساید در ریزازدیادی گل ژربرا (Gerbera jamesonii Bol. Ex Adlam) رقم بایودر

ابراهیمی, سیده سوما; بابائی, علیرضا; حمیداوغلی, یوسف; جیرانی, محمد

doi:10.22059/ijhs.2017.114490.670

بررسی اثر کاربرد سدیم نیتروپروساید در ریزازدیادی گل ژربرا (Gerbera jamesonii Bol. Ex Adlam) رقم بایودر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

² استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

³ دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

⁴ دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

10.22059/ijhs.2017.114490.670

چکیده

سدیم نیتروپروساید (Sodium nitroprusside) به عنوان یک تنظیم‌کننده رشد مهم شناخته شده است و توجه زیادی را از چند رشته پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی و ژنتیک دریافت کرده است. نیتریک اکساید (Nitric Oxide) در کشت درونشیشه‌ای از طریق انتقال پیام سایتوکنین، اثر بخشی هورمونی را افزایش می‌دهد. اثر تحریک کنندگی سدیم نیتروپروساید (SNP) بهواسطه آزاد کردن نیتریک اکساید (NO) در محیط کشت است. در این تحقیق اثر SNP در ریزازدیادی ژربرا در آزمایشی‌ در پایه طرح کاملا تصادفی بررسی شد. در مرحله کالوس‌زایی ریز‌نمونه‌های برگ روی محیط کشت MS دارای 5/0 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و غلظت‌های مختلف SNP (0، 20، 40، 60 و μM 80) کشت شدند. در مرحله پرآوری گیاهچه‌های کشت بافتی ژربرا به محیط کشت MS دارای غلظت‌های مختلف SNP (0، 20، 40 و μM 60) منتقل شدند. در همه تیمارها غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP و 1/0 میلی‌گرم در لیترIAA ثابت بود. جهت ریشه‌زایی گیاهچه های پرآوری شده به محیط کشت دارای غلظت‌های SNP (0، 10، 20 و μM 30) انتقال داده شدند. کاربرد سدیم نیتروپروساید در تحریک کالوس برگ مؤثر بود و در تیمار 60 میکرومولار سدیم نیتروپروساید بیشترین تحریک و وزن کالوس مشاهده شد. بین تیمارهای مختلف سدیم نیتروپروساید در میزان پرآوری ژربرا با شاهد اختلاف معنی‌داری وجود داشت و بالاترین تعداد پرآوری و وزن گیاهچه با استفاده از تیمار 20 میکرومولار بهدست آمد. در بررسی استفاده از سدیم نیتروپروساید در ریشه‌زایی افزایش قطر ریشه‌ها که با افزایش وزن ریشه در محیط‌های دارای SNP همراه بود مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2008482.1395.47.4.3.5

عنوان مقاله [English]

Study of sodium nitroprusside application on micropropagation of Gerbera jamesonii cv. bayoder

نویسندگان [English]

Sayede Soma Ebrahimi ¹
Alirza Babaei ²
Yosef Hamidoghli ³
Mohammad Jirani ⁴

¹ M. Sc. Student, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Faculty of Agriculture, Guilan University, Guilan, Iran

⁴ M. Sc. Student, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Iran

چکیده [English]

Nitric oxide (NO) has been found as an important growth regulator and posses much attention in different aspects of science, including medicine, biochemistry, physiology and genetics. NO enhances hormonal effects through cytokinen signal transduction in vitro. The stimulation effect of sodium nitroprusside (SNP) is by releasing NO during in vitro culture. In this experiment, the effect of NO on Gerbera micropropagation has been studied based on completely randomized design. Leaf explants were cultured on modified MS, containing 0.5 mg/L 2,4-D and different concentrations of SNP (0, 20, 40, 60, 80, μM). In the second experiment, proliferation of shoot was studied on MS containing 0.5 mg/l BAP+0.1mg IAA and different concentrations of SNP (0, 20, 40 and 60 μM). Then, the regenerated shoots were transferred to modified MS with 0.1mg IAA and different levels of SNP (0, 10, 20 and 30 μM). The results showed that the maximum amount of leaf callus formation and stimulation were observed in 60 μM treatment. There was a significant difference between different concentration of NO and control. The highest proliferation of shoots and plant weight were obtained in medium containing 20 μM SNP compared with the medium without SNP. Sodium nitroprusside increased root diameter along with root weight.

کلیدواژه‌ها [English]

growth regulators
in vitro
nitric oxide
proliferation
rooting

مراجع

Agampodi, V. A. & Jayawardena, B. (2009). Effect of coconut (Cocos nucifera L.) water extracts on adventitious root development in vegetative propagation of Dracaena purplecompacta L. Acta Physiologiae Plantarum, 31, 279-284.
Askari, N., Fotouhi, R. & Moini, A. (2005). In vitro plantlet production of two cultivares Gerbera from young capitulums. Iranian Journal of Horticultural science and Technology, 6(4), 203-214. (in Farsi)
Beligni, M. V. & Lamattina, L. (2000(. Nitric oxide stimulates seed germination and de-etiolation, and inhibits hypocotyl elongation, three light-inducible responses in plants. Planta, 210, 215-22.
Constantinovici, D. & Sandu, C. (1995(. Studies on the regenerative capacity of different Gerbera explants for effective in vitro multiplication. Cercetari Agronomice in Molecular Dova, 28, 149-152.
Han, X., Yang, H., Duan, K., Zhang, X., Zhao, H., You, S. & Jiang, Q. (2009(. Sodium nitroprusside promotes multiplication and regeneration of Malus hupehensis in vitro plantlets. Plant Cell, Tissue & Organ Culture, 96, 29-34.
Kalra, C. & Babbar, S. B. (2010). Nitric oxide promotes in vitro organogenesis in Linum usitatissimum L. Plant Cell, Tissue & Organ Cultuer, 103, 353-359.
Kopyra, M. & Gwózdz, W. A. (2004(. The role of nitric oxide in plant growth regulation and responses to abiotic stresses. Acta Physiologiae Plantarum, 26, 459-472.
Laskowski, M. J., Williams, M. E., Nusbaum, H. C. & Sussex, I. M. (1995). Formation of lateral root meristems is a two-stage process. Development, 121, 3303-3310.
Leshem, Y. A. Y., Wills, R. B. & Ku, V. V. (1998(. Evidence for the function of the free radical gas nitric oxide (NO) as an endogenous maturation and senescence regulating factor in higher plants. Plant Physiology and Biochemistry, 36- 825-833.
Manai, J., Kalai, T., Gouia, H. & Corpas, F. (2014(. Exogenous nitric oxide (NO) ameliorates salinity-induced oxidative stress in tomato (Solanum lycopersicum) plants. Journal of soil science and plant nutrition, 14, 433-446
Tan, C. B., Chin, C. F. & Alderson, P. (2013(. Effects of sodium nitroprusside on shoot multiplication and regeneration of Vanilla planifolia Andrews. In vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 49, 626-630.
Thomas, T. D. (2008(. The role of activated charcoal in plant tissue culture. Biotechnology Advances, 26, 618-631.
Tun, N. N., Holk, A. & Scherer, G. F. (2001(. Rapid increase of NO release in plant cell cultures induced by cytokinin. FEBS letters, 509, 174-176.
Van son, N. G. U. Y. E. N. (2007). Response of Gerbera (Gerbera jamesonii bolus) varieties to micropropogatio. Ph. D. thesis, University of Agricultural Sciences, UAS, Dharwad.
Xu, J., Yin, H., Wang, W., Mi, Q. & Liu, X. (2009(. Effects of sodium nitroprusside on callus induction and shoot regeneration in micropropagated Dioscorea opposita. Plant Growth Regulation , 59, 279-285.
Zottini, M., Formentin, E., Scattolin, M., Carimi, F., Lo Schiavo, F. & Terzi, M. (2002(. Nitric oxide affects plant mitochondrial functionality in vivo. FEBS letters, 515, 75-78.