بررسی تأثیر تنش آبی شدید بر برخی ویژگی‌های دانهال‌های مرکبات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت و مربی بخش نهال و بذر مؤسسۀ تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکدۀ مرکبات و میوه‌های نیمه گرمسیری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران

2 استاد، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشیار، بخش نهال و بذر، مؤسسۀ تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکدۀ مرکبات و میوه‌های نیمه گرمسیری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران

4 دانشیار، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

با توجه به پرورش مرکبات در اقلیم‌های گرمسیری و نیمه­گرمسیری که اغلب در معرض خشکی‌ قرار می‌گیرند پژوهشی برای بررسی پاسخ برخی از پایه‌های بذری مرکبات به خشکی، به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار و دو دانهال در هر واحد آزمایشی در شرایط گلخانه انجام ‌شد. عامل اول شامل پنج پایۀ مختلف مرکبات و عامل دوم تیمار‌های آبیاری شامل آبیاری بهینه (حفظ رطوبت بستر در حد ظرفیت گلدانی) و تنش شدید (قطع آبیاری به مدت شش هفته) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش خشکی، ترکیب‌های بیوشیمیایی شامل پرولین، قند محلول، مالون‌دی‌آلدئید و کاروتنوئید در بیشتر پایه‌ها افزایش و میزان سبزینۀ (کلروفیل) a، b و کل کاهش یافت. همچنین در شرایط خشکی بیشترین تجمع پرولین در بکرایی، بیشترین میزان قند محلول در نارنج و کمترین میزان تجمع پرولین و قند محلول در پایۀ‌ لیموترش مکزیکی (مکزیکن لایم) مشاهده شد. اثر متقابل تیمارهای آبیاری و پایه بر میزان تجمع مالون‌دی‌آلدئید معنی‌دار نشد. میزان کاهش سبزینۀ a، سبزینۀ b و کل در راف‌لمون بیشتر از دیگر پایه‌ها و میزان کاهش سبزینۀ a در نارنج و سبزینۀ b و کل در ماکروفیلا کمتر بود. همچنین میزان افزایش کاروتنوئید در نارنج بیشتر و در لیموترش مکزیکی کمتر بود. لذا می‌توان گفت نارنج با افزایش قندهای محلول و کاروتنوئید به خشکی واکنش نشان ‌داده و تحمل بیشتری نسبت به دیگر پایه‌ها دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of severe water stress on some characteristics in Citrus seedlings

نویسندگان [English]

  • Reza Fifaei 1
  • Reza Fotouhi Ghazvini 2
  • Behrooz Golein 3
  • Yousef Hamidoghli 4
1 Former Ph.D. Student, Faculty of Agriculture Science, University of Guilan, Rasht and Instructor of Department seed and plant, Horticultural Science Research Institute, Citrus and Subtropical Fruits Research Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Ramsar, Iran
2 Professor, Faculty of Agriculture Science, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Associate Professor, Horticultural Science Research Institute, Citrus and Subtropical Fruits Research Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Ramsar, Iran
4 Associate Professor, Faculty of Agriculture Science, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

As regards Citrus growing in sub-tropical and tropical regions that often expose drought, in order to investigation of some Citrus seedlings response to drought this research was done in factorial experiment based on randomized completely design with three replication under glasshouse conditions. First factor were five Citrus rootstocks and second factor included two treatment of irrigation (optimum irrigation and withholding irrigation for six weeks). The results showed that proline, soluble sugars, malondialdehyde and carotenoid in the majority of rootstock increased and total, b and a chlorophylls decreased in drought stress. Maximum accumulation of proline was observed in drought stress in Backraii rootstock, maximum accumulation of soluble sugars in Sour orange and minimum accumulation of proline and soluble sugars in Mexican lime. Interaction between rootstock and irrigation treatments was not significant. Decreasing amount of total chlorophyll, chlorophyll a and b in Rough lemon rootstock was more than other rootstocks and decreasing amount of chlorophyll a in Sour orange and total chlorophyll and chlorophyll b in Macrophylla was minimal. Furthermore, increasing amount of carotenoid in Sour orange was more than other rootstocks and in Mexican lime was least. Therefore, Sour orange rootstock because of increasement of soluble sugars and carotenoid was the most rootstock tolerant in drought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • Lipid Peroxidation
  • pigments
  • proline
  • total soluble sugars

مراجع

  1. Alizadeh, A., Alizadeh, V., Nassery, L. & Eivazi, A. (2011). Effect of drought stress on apple dwarf rootstocks. Technical Journal of Engineering and Applied Science, 3, 86-94.
  2. Arji, E., Arzani, K. & Ebrahimzadeh, H. (2003). Accumulation of proline and total soluble sugars in five cultivars Olea europaea L. exposed to drought stress. Iran Biology Journal, 16 (4). (in Farsi)
  3. Arnon, D.I. (1949). Copper enzymes in isolated chloroplast polyphenol oxidase in Beta vulgaris. Plant Physiology, 24, 1-15.
  4. Bates, L.S., Waldron, R.P. & Teare, I.D. (1973). Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soil, 39, 205-208.
  5. Fotouhi Ghazvini, R., Heidari, M. & Hashempour, A. (2011). Physiology and molecular biology of stress tolerant in plants. Jahade of Mashhad University Published, 360 p. (in Farsi)
  6. Garcıa-Sancheza, F., Syvertsena, J.P., Gimenoc, V., Botlab, P. & Perez-Perezb, J.G. (2007). Responses to flooding and drought stress by two citrus rootstock seedlings with different water-use efficiency. Physiologia Plantarum, 130, 532-542.
  7. Ghaderi, N., Talaei, E., Ebadi, E. & Lesani, H. (2010). Effect of drought stress and renewable irrigation on some of the physiological charachteristics in three Vitis cultivar included sahani, frrokhi and white seedless. Iran Horticultural Science Journal. 41(2). (in Farsi)
  8. Golein, B. & Adoli, B. (2011). Citrus (Planting). Novin Pouya Press, 160 p. (in Farsi)
  9. Heath, R.L. & Packer, L. (1968). Photoperoxidation in isolated chloroplasts. Kinetics and stoichiometry of fatty acid peroxidation. Archives. Biochemistry and Biophysics, 125, 189-198.
  10. Javadi, T. (2003). Effect of drought stress on physiological and biochemical charachteristics in 9 genotype pyrus serotna Rehd. Ph.D. thesis. University of Tarbiat Modarres.Iran.
  11. Jimenez, S., Dridi, J., Gutierrez, D., Moret, D., Jrigoyen, J.J., Moreno, M.A. & Gogorcena, Y. (2013). Physiological, biochemical and molecular responses in four prunus rootstocks submitted to drought stress. Tree Physiology, 33(10), 1061-75.
  12. Khan, M., Idrees, M. & Shahab, D. (2007). Chlorophyll content in some Citrus species. Vejetos, 20(2), 7-8.
  13. Kahn, T.L., Krueger, R.R., Gumpf, D.J., Roose, M.L., Arpaia, M.L., Batkin, T.A., Bash, J.A., Bier, O.J., Clegg, M.T. & Cockerham, S.T. (2001). Citrus genetic resources in California: Analysis and recommendations for long-term conservation. Report No. 22. University of California Division of Agriculture and Natural Resources, Genetic Resources Conservation Program, Davis, CA, USA.
  14. Maness, N. (2010). Extraction and analysis of soluble carbohydrates. P: 341-370. In: Sunkar, R. (ed.) Plant stress tolerance, methods and protocols. Springer science & bussines media (Hummana press). pp: 386.
  15. Molinari, H.B.C., Marur, C.J., Filho, J.C.B., Kobayashi, A.K., Pileggi, M., Leite Junior, R.P., Pereira, L.F.P. & Vieira, L.G.E. (2004). Osmotic adjustment in transgenic citrus rootstock Carrizo citrange (Citrus sinensis Osb. × Poncirus trifoliata L. Raf.) overproducing proline. Plant Science, 167, 1375-1381.
  16. Nair, V., O'neil, C.L. & Wang, P.G. (2008). "Malondialdehyde" encyclopedia of reagents for organic synthesis. John Wiley and Sons. New York.
  17. Nolte, K.D., Hanson, A.D. & Gage, A.D. (1997). Prolin accumulation and methylation to prolin betaine in Citrus: implication for genetic engineering of stress resistance. Journal of American Society Horticultural Science, 122(1), 8-13.
  18. Pavlousek, P. (2011). Evaluation of drought tolerance of new grapevine rootstock hybrids. Journal of Environment Biology, 32, 543-549.
  19. Pryor, W.A. & Stanley, J.P. (1975). A suggested mechanism for the production of malonaldehyde during the antioxidation of polyunsaturated fatty acids, nonenzymatic production of prostaglandin endoperoxides during autoxidation. Organells, 40 (24), 3615-3617.
  20. Rabiei, V. (2004). Investigation of physiological and morphological responses some of Vitis cultivars to drought stress. Ph.D. thesis. University of Tehran. (in Farsi)
  21. Reezi, S., Babalar, M. & Kalantari, S. (2009). Silicon alleviates salt stress, decreases malondialdehyde content and effects petal color of salt-stressed cut rose (Rosa X hybrida L.) 'Hot lady'. African Journal Biotechnology, 8(8), 1502-1508.
  22. Rhodes, D. & Samaras, Y. (1994). Genetic control of osmoregulation in plants. Cellular and molecular physiology of cell volume regulation CRC press, Boca Raton, Fla. 347-361.
  23. Rodríguez-Gamir, J., Primo-Millo, E., Forner, J.B. & Forner-Giner, M.A. (2010). Citrus rootstock responses to water stress. Scientia Horticulturae, 126, 95-102.
  24. Rosban, M.R. (2009). Investigation of physiological mechanisms of drought tolerant in seedling rootstock of Pistacia. Ph.D. thesis, University of Tarbiat Modarres. (in Farsi)
  25. Somogyi, M. (1952). Note on sugar determination. Journal of Biological and Biochemistry, 195, 19-23.
  26. Tamayo, P. R. & Bonjoch, N. P. (2001). Free proline quantification. P: 365-382. In:Reigosa Roger, M. J. (ed.). Handbook of plant ecophysiology techniques. Kluwer Acad. Pub. pp: 452.
  27. Wang, S., Liang, D., Li, C., Hao, Y., Ma, F. & Shu, H. (2011). Influence of drought stress on the cellular ultrastructure and antioxidant system in leaves of drought tolerant and drought sensitive apple rootstocks. Plant Physiology and Biochemistry, 51, 81-89.
  28. Xie, S.X., Lu, X.P., Ni, Q. & Zhao, X.L. (2012). The effect of water stress on ABA, JA and physiological characteristic of Citrus. XII International Citrus Congress, Pp. 138-145.
  29. Yazdani, N., Arzani, K. & Arji, E. (2007). Modulation of drought stress with Paclobutrazol application in two Olea cultivars (Blaidi and Meision). Iran Agricultural Science Journal, 38. (in Farsi)
  30. Zarabi, M., Talaei, M., Soleimani, E. & Haddad, R. (2010). The role of physiological and biochemical changes of six Olive cultivar exposed to drought stress. Horticultural Science Journal, 24 (2). (in Farsi)

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 بهمن 1393
  • تاریخ بازنگری: 16 اسفند 1393
  • تاریخ پذیرش: 16 فروردین 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار