اثر غلظت‏ های مختلف پتاسیم و نیتروژن در محلول غذایی بر رشد و کیفیت نشای گوجه‏ فرنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استاد‌ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

در این پژوهش، اثر غلظت‏ های مختلف نیتروژن و پتاسیم در محلول غذایی بر رشد و کیفیت نشای گوجه‏فرنگی گلخانه‏ ای رقم سیندا مطالعه شد. سه غلظت نیتروژن (5/1، 3 و 6 میلی‌اکی‏والان بر لیتر) و سه غلظت پتاسیم (5/1، 3 و 6 میلی‌اکی‏والان بر لیتر) به‌صورت فاکتوریل (3×3) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی نشاهای گوجه ‏فرنگی، به‌مدت 27 روز از زمان ظهور گیاهچه ‏ها اعمال شدند. در پایان دوره پرورش نشاها، صفاتی چون قطر ساقه، سطح ویژة برگ (SLA)، نسبت مادة خشک ریشه به کل (RMF)، نسبت مادة خشک ساقه به کل (SMF)، نسبت مادة خشک برگ به کل (LMF)، نسبت ماده خشک ریشه به شاخساره (RSR)، سرعت رشد نسبی (RGR)، نرخ فتوسنتز خالص (NAR) و نسبت سطح برگ (LAR) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت پتاسیم، قطر و وزن خشک ساقه افزایش یافت در حالی‌که با افزایش نیتروژن، قطر و ماده تر ساقه افزایش پیدا کرد. در‌حالی‌که افزایش پتاسیم به 6 میلی‌اکی‏والان بر لیتر سبب افزایش سطح ویژه برگ شد، افزایش نیتروژن تأثیری بر سطح ویژه برگ نداشت. نسبت RMF با افزایش غلظت پتاسیم و نیتروژن کاهش یافت. اثر پتاسیم بر LMF معنا‏دار نبود، اما نیتروژن سبب افزایش این نسبت شد. بیشترین میزان SMF در نسبت (K:N) 5/1‏:6 اتفاق افتاد و کمترین مقدار SMF در نسبت‏های 3:6 و 6‏:5/1 بود، که بیانگر اثر منفی نیتروژن بر SMF بود. با افزایش غلظت پتاسیم محلول غذایی میزان RGR و LAR افزایش یافتند در‌حالی‌که اثر پتاسیم بر مقدار NAR معنا‏دار نبود. با افزایش غلظت نیتروژن، مقدار RGR افزایش پیدا کرد، در‌حالی‌که اثر آن بر هیچ‌کدام از فاکتورهای NAR و LAR معنا‏دار نبود. بیشترین میزان RGR (با تفاوت غیر‌معنا‏دار) در نسبت 6:6 (K:N) مشاهده شد. اگر‌چه بین این نسبت و نسبت‏ های کمتر تفاوت معنا‏داری وجود نداشت. اثر متقابل نیتروژن و پتاسیم بر هیچ‌کدام از صفات مربوط به تخصیص ماده خشک و سرعت رشد نسبی معنا‏دار نبود. نتایج نشان داد که افزایش نسبت K:N تا 5/1‏:6 سبب بهبود کیفیت نشاها می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of K and N concentrations in nutrient solution on growth and quality of tomato transplants

نویسندگان [English]

  • Hasan Ahmadi 1
  • Mojtaba Delshad 2
  • Mesbah Babalar 3
1 University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effect of different potassium (K) and nitrogen (N) concentrations in nutrient solution and their interaction on growth and quality of tomato transplants. A full factorial experimental design was carried out with three potassium concentrations (1.5, 3 and 6 meql-1) and three nitrogen concentrations (1.5, 3 and 6 meql-1) for 27 days after seed germination. Fresh and dry weight of stem, root and leaf, stem diameter, and leaf area were measured at the beginning and at the end of treating period. Biomass partitioning and growth characteristics were calculated. Increasing of K concentration was accompanied with increased stem diameter and dry weight, while nitrogen increment led to increase of stem diameter and fresh weight. Both N and K increased fresh and dry weight and area of leaves. While K increment expanded specific leaf area (SLA), N didn’t have any effect on SLA. Root mass fraction (RMF) and root: shoot ratio (RSR) decreased by increasing K and N concentrations. K didn’t affect leaf mass fraction (LMF), but nitrogen significantly increased LMF. While maximum stem mass fraction (SMF) was achieved in 6:1.5 (K:N) ratio, 1.5:6 ratio led to minimum SMF. Increasing of K concentration in nutrient solution significantly increased relative growth rate (RGR) and leaf area ratio (LAR), while didn’t affect net assimilation rate (NAR). Nitrogen also enhanced plant RGR, but its effects on NAR and LAR wasn’t significant. Interaction effect of potassium and nitrogen on biomass allocation and growth characteristics wasn’t significant. It can be concluded that higher K:N ratios could improve transplant quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biomass allocation
  • K and N interaction
  • relative growth rate
  • specific leaf area
  • Stem diameter