بررسی وضعیت خود و دگر سازگاری در تعدادی از ژنوتیپ های اصلاح شده بادام

نویسندگان

1 دانشجوی سابق ارشد

2 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی/دانشکده علوم باغبانی و گیاهپزشکی

3 استادیار موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر

چکیده

Self-incompatibility is one of the most prominent inhibiting factors in almond production which reduces fruit set, making orchard management difficult. Therefore, breeding of almond to produce self-compatible genotypes is indispensably important. In this research work, pollen tube growth rate was studied in 38 genotypes obtained from crossing between Touno (male parent) and Shahrood 12 (female parent). Flowers of each progeny was self pollinated. Then, pollen tube growth was studied through fluorescent microscopy. Fruit set was also determined. To study pollen tube growth rate, a number of four branches of any one tree were bagged in stage D. Flowers were hand pollinated with their own pollen, using a camel brush. Percentages of initial vs. final fruit set were determined 15, 30, 45and 60 days past pollination, respectively. In addition, one branch was left for open pollination to be compared with self pollinated ones. Results indicated that genotype number 23 was self-compatible by a fruit set of 18.23%. On the other hand, cross-pollination increased fruit set of self-compatible genotypes.For a microscopic study, flowers were harvested at 24, 72 and 120 hr following hand pollination. Results of a two year (2009 and 2010) study showed that 24 and 72 hr were not enough for pollen tube to reach the base of style, while a 120 hr duration was a suitable time. At 120 hr following pollination in 2010, 39.47% of the genotypes were self-incompatible, 23.68% were doubtful, 26.32% were self-compatible and 10.53% recognized as highly self-compatible. Pollen tube growth was also studied following a cross pollination of the 38 genotypes using pollen of cultivar Sahand. Flower samples were harvested at 120 hr after hand pollination. Results indicated that two genotypes were cross-incompatible, four doubtful, 10 were cross-compatible while 22 genotypes recognized as highly cross-compatible. Results of microscopic observations were in the same line with fruit set measurements in both cases of self and cross-pollination. Therefore, pollen tube growth observation through fluorescent microscopy proved to be a useful and practical method to discriminate between self, and cross-compatible genotypes.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of Self and Cross Compatible Genotypes Obtained from Almond Breeding Program

نویسندگان [English]

  • ali momenpour 1
  • Ali Ebadi 2
  • ali imani 3
چکیده [English]

یکی از مشکلات تولید بادام خودناسازگاری است که موجب کاهش شدید تشکیل میوه و نهایتا ایجاد مشکل در مدیریت باغ می گردد. بنابرین اصلاح بادام به منظور ایجاد ارقام خودسازگار اهمیت بالایی دارد. این تحقیق به منظور شناسایی ژنوتیپ های خودسازگار و دگر سازگار در 38 ژنوتیپ انتخاب شده بادام حاصل از تلاقی رقم خودسازگار تونو ( والد پدری ) و رقم خودناسازگار شاهرود 12 ( والد مادری ) از طریق بررسی میزان تشکیل میوه در باغ و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده پس از عمل خودگرده افشانی و دگرگرده افشانی انجام شد. به منظور تعیین میزان تشکیل میوه در هر درخت ابتدا چهار شاخه با تعداد گل کافی در مرحله بالونی انتخاب و در داخل کیسه‌های مخصوص گرده‌افشانی قرار داده شدند. عمل خودگرده افشانی به صورت دستی انجام شد. درصد تشکیل میوه اولیه محاسبه شد و هر 15 روز یک بار شمارش، تکرار شد. در نهایت پس از هشت هفته درصد تشکیل میوه نهایی محاسبه شد. همچنین یک شاخه نیز به منظور مقایسه درصد میوه دهی به صورت طبیعی (شاهد) با روش خود گرده افشانی در نظر گرفته شد. ژنوتیپ شماره 23 با میزان تشکیل میوه 23/18% (حاصل از خودگرده افشانی) به عنوان خودسازگارترین ژنوتیپ شناخته شد. مقایسه میزان تشکیل میوه در شاخه شاهد با میزان تشکیل میوه حاصله از خودگرده افشانی در ژنوتیپ های خودسازگار نشان داد که دگرگرده افشانی باعث افزایش میزان تشکیل میوه در ژنوتیپ های خودسازگار شده است. به منظور مطاله رشد لوله گرده حاصل از خودگرده افشانی با استفاده از میکروسکوپ فلورسنس نمونه های گل در زمان های 24، 72 و 120 ساعت پس از گرده افشانی دستی برداشت شدند. نتایج در دو سال بررسی نشان دادند که زمان 24 و 72 ساعت پس از خودگرده افشانی به منظور رسیدن لوله گرده به قسمت انتهایی خامه کافی نمی باشد ولی زمان 120 ساعت برای رسیدن لوله گرده به انتهای خامه در اکثر موارد مناسب بود. در زمان 120 ساعت پس از خودگرده افشانی در سال دوم 47/39 درصد از ژنوتیپ ها خودناسازگار، 68/23 درصد مشکوک، 32/26 درصد خودسازگار و 53/10 درصد کاملا خودسازگار بودند. به منظور بررسی میزان دگرسازگاری، اثر گرده رقم سهند روی 38 ژنوتیپ مورد آزمایش بررسی شد. از هر ژنوتیپ حداقل 10 گل در زمان 120 ساعت پس از دگرگرده افشانی برداشت شد. نتایج نشان داد که دو ژنوتیپ کاملا دگرناسازگار بودند و چهار ژنوتیپ به عنوان مشکوک شناخته شدند. 10 ژنوتیپ دگرسازگار و 22 ژنوتیپ به عنوان کاملا دگرسازگار شناخته شدند. نتایج مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده حاصل از خود و دگرگرده افشانی تا حدود قابل توجهی با نتایج باغ مطابقت داشت. بنابراین مشاهده رشد لوله گرده توسط میکروسکوپ فلورسنس به عنوان یک روش مفید و تکمیلی به منظور تشخیص ژنوتیپ های خودسازگار و دگرسازگار بعد از اینکه ژنوتیپ ها شروع به گلدهی کردند، شناخته شد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cross-compatibility
  • Doubtful genotypes
  • fruit set
  • Microscopic study.
  • Self-compatibility
علوم باغبانی ایران
دوره 43، شماره 4 - شماره پیاپی 1262745
مجله علوم باغبانی ایران
دی 1391
صفحه 447-461

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار