ارزیابی اثر تراکم بالای بنه و سه روش کاشت بر برخی از ویژگی‌های زراعی زعفران (Crocus sativus L.) و رفتار بنه‌ها

نویسندگان

1 استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

3 دانشجوی دکتری گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 مربی آموزشی گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تراکم‌های بالا و روش‌های مختلف کشت بنه زعفران (Crocus sativus L.) بر برخی خصوصیات زراعی و رفتار بنه‌ها، مطالعه‌ای در سه سال زراعی 86-85، 87-86 و 88-87 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایشی سه روش مختلف کشت بصورت ردیفی، کپه‌ای و تصادفی (پخشی) و تراکم‌های مختلف بنه بر مبنای سه سطح تراکم کم، متوسط و زیاد (به‌ترتیب معادل 4، 8 و 12 تن بنه در هکتار) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تراکم بنه در هر سه سال بهره‌برداری از زمین، تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح را تحت تأثیر قرار داد به‌طوری‌که با افزایش تراکم از سطح 4 به 12 تن بنه در هکتار، میانگین صفات مذکور از روندی افزایشی برخوردار بود. در کل مدت بهره‌برداری از مزرعه، کشت ردیفی نسبت به دو روش کشت کپه‌ای و تصادفی، منجر به افزایش تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده در واحد سطح شد. نوع روش کشت نیز بر وزن تر کلاله در دو سال اول و بر وزن خشک کلاله در هر سه سال تأثیر گذار بود و بیشترین وزن تر و خشک کلاله در روش کشت ردیفی نسبت به دو روش کپه‌ای و تصادفی حاصل شد. تعداد بنه دختری تولید شده در واحد سطح تنها در سال دوم تحت تأثیر تیمارهای تراکم بنه و روش کاشت قرار گرفتند، به‌طوری‌که تراکم 12 تن بنه در هکتار، تعداد بنه‌های تولیدی را به‌میزان 81/30% نسبت به تراکم کم افزایش داد. همچنین روش کشت کپه‌ای نسبت به کشت ردیفی تعداد بنه دختری بیشتری تولید کرد (07/43%). در هیچ یک از سال‌های مورد مطالعه وزن تر و خشک بنه‌های دختری تولید شده در واحد سطح، تحت تأثیر تراکم بنه قرار نگرفتند اما، در طی سال اول تحقیق، تغییر روش کشت از ردیفی به کپه‌ای و تصادفی منجر به کاهش وزن تر و خشک بنه‌ها در واحد سطح شد. اثر متقابل تراکم و روش کشت تنها در سال اول بر تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح تأثیرگذار بود و در سال سوم تعداد، وزن تر و خشک بنه تولید شده را تحت تأثیر قرار داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Evaluation of the Effect of Saffron (Crocus sativus L.) Corm Planting Rate and Pattern on the Crop's Performance

نویسندگان [English]

  • Alireza Koochaki 1
  • Leyla Tabrizi 2
  • Maryam Jahani 3
  • Ali-Asghar Mohammadabadi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

In a field experiment, during three successive years of 2007, 2008 and 2009, the effects of planting pattern and high corm density on agronomic performance of saffron was investigated at the Research Station of Ferdowsi University of Mashhad. A complete randomized block design in a factorial arrangement of three replications being employed. Treatments consisted of three corm rates of planting (4, 8 and 12 t ha-1) along with three planting patterns (row, random and hill planting). Results revealed that during the three years of experimentation, corm rate of planting, and planting pattern significantly affected the number of flowers per unit area, fresh and dried flower weights as well as the fresh and dried stigma weights. A high corm rate of planting of 12 t ha-1 resulted in a highest number of flowers, fresh and dried flower weights as well as fresh and dried stigma yields. Row planting pattern resulted in a better performance than the others, as regards the number of flowers, fresh, and dried flower weights. The highest fresh and dry weights of stigma per unit area were obtained from the row planting pattern. The number of daughter corms increased significantly in the second year of experimentation for a corm planting rate of 12 t ha-1 (30.81% more as compared with 4 t ha-1 corm rate of planting), and for hill planting pattern (43.07% more as compared with row planting). Corm rate of planting did not significantly affect the fresh and dry weights of daughter corms per unit area during any of the three years, but with change in planting pattern from row to either hill or random planting, there was a decreasing trend in fresh and dry weights of daughter corms per unit area during the first year of experimentation. Interaction of row planting pattern and 12 t ha-1 of corm was rate of planting represented the best combination of treatments only in the first year affecting the number of flowers, fresh and dried flower weights as well as fresh and dried stigma weights per unit area. Also in the third year, number of daughter corms, fresh and dry weights of daughter corms were affected by interaction effects of corm rate of planting and planting pattern. In general, results revealed that increasing corm density from 4 to 12 t ha-1 in a row planting pattern, performed best among all the treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomic practices
  • Daughter corm
  • Flower yield
  • Saffron