بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‌های بادام و تعیین فاصله بین 16 منطقه جمع‌آوری نمونه با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 دانشجوی دکتری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

بادام یکی از محصولات مهم خشکباری در جهان است و ایران یکی از مناطق مهم انتشار این گیاه محسوب می‌شود. در این تحقیق از نشانگرهای ملکولی RAPD جهت تعیین تنوع و سطوح خویشاوندی بین 56 ژنوتیپ جمع‌آوری شده بادام استفاده شد. تعداد 16 آغازگر تصادفی در واکنش PCR در مجموع 171 باند DNA ایجاد کردند که 168 باند چند شکل بود. تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها بر اساس حضور و عدم حضور باند و با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام شد. با توجه به نتایج تجزیه خوشه‌ای، نمونه‌ها در حد تشابه 44% به دو زیرگروه عمده تقسیم شدند. بر اساس ماتریس تشابه بیشترین تشابه (72%) بین نمونه‌های AV228 و AV164 مشاهده شد که هر دو از ژنوتیپ‌های ایستگاه تحقیقات گروه علوم باغبانی دانشگاه تهران بودند. کمترین تشابه (29%) بین ژنوتیپ AV123 از ایستگاه تحقیقات گروه علوم باغبانی و ژنوتیپ D8 از آذرشهر مشاهده شد. در آنالیز منطقه‌ای، بیشترین میزان هتروزیگوسیتی کل (Ht) مربوط به آغازگرهای BA6،BA17 و BD10 به میزان 39% بود و کمترین آن مربوط به آغازگر BA14 به میزان 27% بود. نتایج ماتریس تشابه بیشترین تشابه ژنتیکی را بین مناطق GS (جزیره اسلامی) و S (سرج) به میزان 95% نشان داد که هر دو منطقه از آذربایجان‌شرقی بودند. نتایج تجزیه کلاستر مناطق نشان داد در بین نمونه‌های مناطق مختلف نیز این دو نمونه کمترین فاصله (5%) را داشتند. همچنین دو نمونه AV (از ایستگاه تحقیقات) و MAH (از منطقه مهارلو) بیشترین فاصله (60%) را داشتند. نتایج حاکی از وجود تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین ژنوتیپ‌ها بود که نشان‌دهنده زمینه ژنتیکی متفاوت آنها می‌باشد. بنابراین نشانگرهای RAPD به خوبی قادر به تفکیک ژنوتیپ‌های بادام بوده و با توجه به تنوع موجود بین ژنوتیپ‌ها می‌توان از آنها جهت برنامه‌های اصلاحی به عنوان والد استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic Diversity in some Almond Genotypes and Distance Determination between Almond Samples of 16 Regions by Use of RAPD Molecular Markers

نویسندگان [English]

  • Allahdad Salimpour 1
  • Ali Ebadi 2
  • Mohammadreza Fattahi Moghaddam 3
  • Mehdi HaddadiNejad 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Almond is one of the most valuable horticultural nut crops in the world with Iran being amongst the most important regions of its distribution. RAPD markers were employed to evaluate the diversity levels and relationship among some 56 collected genotypes of the crop. Through sixteen RAPD primers a number of, 171 DNA bands were produced, 168 of which were polymorphic. The samples which according to Cluster Analysis were of 44% of similarity, were divided into 2 main subgroups. Based upon their different genetic origins and by use of Jaccard Similarity Coefficient as well as through UPGMA method, the most similarity was observed between AV228 and AV164 samples (72%), both from Research Station of the Horticulture Department (RSHD). The lowest similarity was observed between AV123 genotypes from RSHD and DS genotype from Azarshahr (29%). The highest rate of total heterozigosity (Ht) was related to BA6, BA17 and BD10 primers with a value of 39%, in zone analysis, whilst the lowest (27%) related to BA14 primers. The most genetic similarity, through Similarity Matrix, was found between GS (Gazireh Eslami) and S (Serj) zones, both of them from Azerbayjan Province. These samples in Zones Cluster Analysis also showed the shortest distance (5%). The longest distance (60%) was observed between AV (from RSHD) and MAH (from Maharlu zone). The results finally showed that there are considerable differences among genotypes, a trait that when present in parents can be used in future breeding programs and RAPD markers were able to discriminate almond genotypes to a sufficient extent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • almond
  • Breeding.
  • Genetic diversity
  • RAPD