نرجس صفائیان؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ موسی موسوی
چکیده
در این پژوهش به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی تودههای بومی گشنیز ایران،21 تودۀ جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف ایران در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی1390ـ 1391 در قالب طرح آگمنت (ارزیابی مقدماتی عملکرد) کاشته شدند. برخی صفات مورفولوژیکی (زمان سبز‌شدن، ارتفاع، وزن تر و خشک، وزن هزار‌دانه) و آنتیاکسیدانی ...
بیشتر
در این پژوهش به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی تودههای بومی گشنیز ایران،21 تودۀ جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف ایران در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی1390ـ 1391 در قالب طرح آگمنت (ارزیابی مقدماتی عملکرد) کاشته شدند. برخی صفات مورفولوژیکی (زمان سبز‌شدن، ارتفاع، وزن تر و خشک، وزن هزار‌دانه) و آنتیاکسیدانی (کاروتنوئید، ویتامین C، کاتالاز و پراکسیداز) ارزیابی شدند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد که جمعیتهای بررسی‌شده از نظر صفات وزن تر، خشک و وزن هزار‌دانه تفاوت معناداری دارند. تجزیه به عاملها نشان داد، سه عامل اصلی توانست 31/74درصد از کل واریانس صفات را توجیه کنند. بر‌اساس نتایج حاصل از تجزیۀ خوشهای به روش یو پی جی ام آ، 21 جمعیت گشنیز در چهار گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل: بوشهر (1) و خوزستان (2)، با کوتاهترین زمان سبز‌شدن، بیشترین میانگین وزن تر و خشک برگ، ساقه، بوته، تعداد بذر، وزن هزار‌دانه و بیشترین میزان ویتامین C و پراکسیداز در مقایسه با سایر گروهها به‌منزلۀ سازگارترین تودهها در شرایط اهواز معرفی میشوند. در‌مجموع میتوان از این تنوع موجود در میان تودههای بومی گشنیز به‌منزلۀ یک منبع ژنتیکی ارزشمند، برای کارهای اصلاحی استفاده کرد.
