علوم باغبانی ایران - فهرست مقالات

علوم سبزی

ارزیابی نتاج حاصل از تلاقی لاین‌های منتخب خیار با هیبرید تجاری نگین

فاطمه ستمدیده مسلمی؛ جمالعلی الفتی؛ یوسف حمید اغلی

دوره 50، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 539-548

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.231888.1236

چکیده

پارتنوکارپی توانایی تولید میوه بدون تلقیح است که حاصل برهمکنش ژنتیک و عوامل فیزیولوژیکی است. در طی تحقیقات پیشین، لاین‌های مطلوب خیار (Cucumis sativus L.) با ترکیبپذیری عمومی مطلوب و هیبریدهای برتر با هتروزیس بالا که ترکیب والدینی آنها، ترکیب‌پذیری خصوصی بالایی داشتند شناسایی شدند. در این بررسی امکان تلاقی آن لاین‌ها با هیبریدهای ... بیشتر پارتنوکارپی توانایی تولید میوه بدون تلقیح است که حاصل برهمکنش ژنتیک و عوامل فیزیولوژیکی است. در طی تحقیقات پیشین، لاین‌های مطلوب خیار (Cucumis sativus L.) با ترکیبپذیری عمومی مطلوب و هیبریدهای برتر با هتروزیس بالا که ترکیب والدینی آنها، ترکیب‌پذیری خصوصی بالایی داشتند شناسایی شدند. در این بررسی امکان تلاقی آن لاین‌ها با هیبریدهای تجاری رایج ایران و بررسی نتاج آنها با هدف بهبود صفت پارتنوکارپی و مادهگلی صورت گرفت. والد تجاری مورد استفاده در این تلاقی هیبرید تجاری نگین بود. لاین‌های مورد استفاده در این تلاقی نیز A10، B10و B12بودند. نتایج نشان داد که نتاج حاصل از تلاقی هیبرید تجاری نگین و لاین B12، دارای بیشترین تعداد میوههای پارتنوکارپ بودند. کمترین تعداد گل نر در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین و لاین A10 مشاهده شد. نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین A10، کمترین ساقههای فرعی را داشتند. نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین‌های B12، A10 دارای بیشترین درصد میوههای پارتنوکارپ بودند و کمترین درصد میوههای پارتنوکارپ در نتاج حاصل از تلاقی کولتیوار هیبرید نگین با لاین B10دیده شد. بیشترین درصد گلهای ماده در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین و لاینB10 دیده شد و کمترین درصد گلهای ماده در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین B12دیده شد. امید میرود در تحقیقات بعدی، با انجام تلاقی‌های برگشتی، برترین نتاج بهدست آمده از این تحقیق با لاین‌های منتخب، بتوان به لاین‌هایی مشابه لاین‌های منتخب با دارا بودن صفت پارتنوکارپی دست یافت.

علوم سبزی

بررسی اثرات بستر کاشت و مکمل های غذایی بر برخی از صفات رویشی و زایشی قارچ صدفی سالمون (Pleurotus djamor)

عباسعلی کیماسی؛ داریوش رمضان؛ مهدی آران؛ رضا باقری؛ عباس نصیری دهسرخی

دوره 50، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 571-585

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.254934.1430

چکیده

در این پژوهش از بسترهای کشت خاکاره، کلش گندم، ضایعات برگ خرما، ترکیب خاکاره با کلش گندم (به نسبت مساوی)، ترکیب خاک‌اره با ضایعات برگ خرما (به نسبت مساوی)، ترکیب کلش گندم با ضایعات برگ خرما (به نسبت مساوی) و همچنین مکملهای شیمیایی اوره (10 گرم در لیتر بهازای هر کیلوگرم بستر کشت، بر اساس وزن تر)، سولفاتمنگنز (7 میکروگرم در ... بیشتر در این پژوهش از بسترهای کشت خاکاره، کلش گندم، ضایعات برگ خرما، ترکیب خاکاره با کلش گندم (به نسبت مساوی)، ترکیب خاک‌اره با ضایعات برگ خرما (به نسبت مساوی)، ترکیب کلش گندم با ضایعات برگ خرما (به نسبت مساوی) و همچنین مکملهای شیمیایی اوره (10 گرم در لیتر بهازای هر کیلوگرم بستر کشت، بر اساس وزن تر)، سولفاتمنگنز (7 میکروگرم در کیلوگرم براساس ماده خشک بستر کشت)، فسفاتآمونیوم (15 گرم در لیتر بهازای هر کیلوگرم بستر کشت، براساس وزن تر) و مکملهای زیستی مایکوریزا (یک میلیلیتر ماده تلقیح قارچ Glomus mosseaeبهازای هر کیلوگرم اسپاون قارچ سالمون) و ورمیکمپوست (6 درصد وزنتر بستر کشت) بهصورت فاکتوریل (دو فاکتور بستر کشت و مکمل) بر پایه طرح پایه کاملاً تصادفی، با سه تکرار استفاده گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان نیتروژن اندام بارده بالغ قارچ، به بستر کشت ضایعات برگ خرما اختصاص داشت. همچنین مقادیر لوواستاتین اندام بارده بالغ قارچ در بستر کلش گندم غنیشده با سولفاتمنگنز و بستر ضایعات برگ خرما غنیشده با قارچ مایکوریزا بهترتیب 600 و20/219 میلیگرم بر 100 گرم وزن خشک قارچ بود. نتایج نشان داد که ماده خشک قارچهای چین سوم حاصل از 6 بسترکشت غیرترکیبی و ترکیبی در مقایسه با قارچهای چین اول و دوم بیشتر بود. همچنین بیشترین (20/12 روز) و کمترین (80/7 روز) زمان برای کاملشدن رشد رویشی میسلیوم به ترتیب به بسترهای کشت غیرترکیبی ضایعات برگ خرما و کلش گندم اختصاص داشت. نتایج مربوط به عملکرد کل اندام میوهای نشان داد که بیشترین (1499 گرم) و کمترین (80/904 گرم) وزن اندام میوهای بهترتیب به بستر کشت کلش گندم و بستر کشت ضایعات برگ خرما اختصاص داشت. همچنین بیشترین (1312 گرم) وزن تر اندام بالغ میوهای (عملکرد) به مکمل شیمیایی سولفاتمنگنز اختصاص داشت و نیز تفاوت معنیداری بین این مکمل با سه مکمل غذایی دیگر از نظر عملکرد در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت؛ بنابراین ترکیب کلش گندم و سولفاتمنگنز بستر کشت مناسبی جهت تولید قارچ صدفی سالمون توصیه میگردد.

علوم سبزی

واکنش رقم ها و کلون های امیدبخش سیب زمینی به تنش اسمزی و دمایی در شرایط درون شیشه ای

فرنوش جعفری؛ جابر پناهنده؛ علی رضا مطلبی آذر؛ موسی ترابی

دوره 50، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 633-648

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.257388.1447

چکیده

بهمنظور مطالعه واکنش گیاه سیبزمینی در شرایط درونشیشهای به تنش اسمزی و دمایی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول چهار سطح تنش اسمزی ناشی از پلیاتیلنگلیکول 6000 شامل شاهد، 5/0- ، 1- و 5/1- مگاپاسکال بهترتیب معادل صفر، 200 گرم در لیتر، 300 گرم در لیتر و 370 گرم ... بیشتر بهمنظور مطالعه واکنش گیاه سیبزمینی در شرایط درونشیشهای به تنش اسمزی و دمایی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول چهار سطح تنش اسمزی ناشی از پلیاتیلنگلیکول 6000 شامل شاهد، 5/0- ، 1- و 5/1- مگاپاسکال بهترتیب معادل صفر، 200 گرم در لیتر، 300 گرم در لیتر و 370 گرم در لیتر از ماده PEG-6000 بود و عامل دوم دما در سه سطح شامل 15، 25 و 35 درجه سانتیگراد روی گیاهچههای سه کلون امیدبخش 143، 301 و 306 و دو رقم تجاری پیکاسو و مارفونا در محیط کشت MS اعمال شدند. صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مانند مقدار آب نسبی برگ (RWC)، میزان نشت الکترولیت (EL)، مقدار پرولین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX) و اسکورباتپراکسیداز (APX) و محتوی پروتئین اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده سه عامل و همچنین اثر متقابل عاملهای مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد بر صفات یادشده به‌استثنای محتوی پروتئین، تأثیر معنیداری داشتند. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش دما و مقدار پلیاتیلنگلیکول از میزان آب نسبی برگها کاسته شد، اما میزان نشت الکترولیت، مقدار پرولین، فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز و آسکورباتپراکسیداز افزایش داشتند. رقم مارفونا نسبت به شرایط تنش متحملترین وکلون306 حساسترین بود، گیاهچههای آن با افزایش شدت تنش از بین رفتند. تلفیق تنش اسمزی با افزایش درجه حرارت برای گیاهچههای سیبزمینی در شرایط درونشیشهای قابلتحمل نبود، بهطوریکه تنش اسمزی 5/0- مگاپاسکال به بالا و 35 درجه سانتیگراد باعث خشکشدن گیاهچهها گردیدند.

علوم سبزی

اثر محلول پاشی لاکتات کلسیم بر خصوصیات فیزیولوژیکی، فعالیت آنتی اکسیدانی و عملکرد کاهو (Lactuca sativa L.) تحت شرایط کم آبیاری

آرزو خانی؛ طاهر برزگر؛ جعفر نیکبخت؛ زهرا قهرمانی

دوره 50، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 649-665

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.259323.1456

چکیده

بهمنظور ارزیابی اثر لاکتاتکلسیم بر برخی از ویژگیهای فیزیولوژیکی، آنتیاکسیدانی و عملکرد کاهو تحت شرایط کمآبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط اقلیمی زنجان در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رژیم آبیاری مختلف (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) بهعنوان ... بیشتر بهمنظور ارزیابی اثر لاکتاتکلسیم بر برخی از ویژگیهای فیزیولوژیکی، آنتیاکسیدانی و عملکرد کاهو تحت شرایط کمآبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط اقلیمی زنجان در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رژیم آبیاری مختلف (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) بهعنوان فاکتور اصلی و محلولپاشی لاکتاتکلسیم در سه سطح (0، 75/0 و 5/1 گرم در لیتر) بهعنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش کمآبیاری بهطور معنی‌داری فعالیت آنتیاکسیدانی و میزان پرولین، فنل، فلاونوئید و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و کاتالاز را افزایش داد و شاخص پایداری غشا، محتوای نسبی آب برگ، باقیمانده آب برگ و عملکرد را کاهش داد. کاربرد برگی لاکتاتکلسیم بهطور معنیداری وضعیت آب برگ، فعالیت آنتیاکسیدانی و عملکرد گیاه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. بیشترین مقدار پرولین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز با کاربرد لاکتاتکلسیم 5/1 گرم در لیتر در شرایط کمآبیاری 70 درصد حاصل شد. حداکثر فعالیت آنتیاکسیدانی تحت 75/0 گرم در لیتر و شرایط کمآبیاری 85 درصد بهدست آمد. با توجه به نتایج، کاربرد لاکتاتکلسیم 5/1 گرم در لیتر برای بهبود وضعیت آب برگ، فعالیت آنتیاکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی و عملکرد کاهو پیشنهاد میگردد.

علوم سبزی

ارزیابی فتوسنتز و پاسخ روزنه‌ها در شرایط کم‌آبیاری و خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه در سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.)

اعظم اسدی؛ حمیدرضا خزاعی؛ جعفر نباتی

دوره 50، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 709-722

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.262352.1482

چکیده

امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش‌های ذخیرهکننده آب می‌شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترلشده در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (100درصد ظرفیت زراعی)، کم‌آبیاری (70درصد ظرفیت ... بیشتر امروزه با توجه به کمبود منابع آبی، توجه بیشتری به استفاده از روش‌های ذخیرهکننده آب می‌شود. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترلشده در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل (100درصد ظرفیت زراعی)، کم‌آبیاری (70درصد ظرفیت زراعی)، خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه (70درصد ظرفیت زراعی))، زمان اعمال تنش (دو هفته پس‌از کاشت و 50درصد گلدهی) و دو سطح کود فسفاته (میزان موردنیاز براساس آزمایش خاک و افزودن 25درصد بیشتر از میزان توصیهشده) بودند. در تیمارهای خشکی یک قسمت از گلدان‌ها دو هفته بعد از کاشت، تحت تنش خشکی قرار گرفت و قسمت دوم گلدان‌ها تا شروع گلدهی به‌طور کامل آبیاری شدند و در مرحله 50درصد گلدهی تیمارهای خشکی روی آن اعمال شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی در هر دو مرحله گلدهی و 21 روز بعد از گلدهی، سبب کاهش بیشتر صفات فیزیولوژیک شامل شاخص محتوای کلروفیل، سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و سرعت تعرق شد. با افزایش مدت زمان خشکی تراکم روزنه‌ها در سطح زیرین برگ افزایش یافت. با وجود کاهش میزان فتوسنتز و ماده خشک در گیاهانی که تحت‌تنش خشکی قرار گرفتند، مقدار زیست‌توده شاخساره در تیمار خشک‌کردن جزیی منطقه ریشه نسبت به تیمار کم‌‌آبیاری بیشتر بود. افزایش کود فسفر بر تراکم روزنه تأثیر معنی‌دار نداشت، اما 21 روز پس‌از گلدهی باعث افزایش غلظت CO2 اتاقک زیرروزنه، نرخ فتوسنتز، سرعت تعرق و کاهش هدایت روزنه‌ای شد و زیست‌توده شاخساره با افزایش فسفر رابطه مستقیم داشت.

علوم سبزی

ارزیابی تأثیر غنی‌سازی بستر کشت با مکمل‌های شیمیایی و زیستی بر برخی ویژگی‌های کیفی و عملکرد قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus)

داریوش رمضان؛ فاطمه مرادی پور؛ محمدمهدی ضرابی

دوره 50، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 295-310

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.247492.1359

چکیده

ترکیب غذایی بستر کشت، یکی از مهمترین عوامل اصلی در رشد و نمو قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus) میباشد. در این پژوهش اثرات ترکیبی مکملهای شیمیایی شامل سولفاتمس (100 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت)، نیتراتآمونیوم (150 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت)، نیتراتمنیزیم (100 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت) و مکمل زیستی باکتری ریزوبیوم ... بیشتر ترکیب غذایی بستر کشت، یکی از مهمترین عوامل اصلی در رشد و نمو قارچ صدفی (Pleurotus ostreatus) میباشد. در این پژوهش اثرات ترکیبی مکملهای شیمیایی شامل سولفاتمس (100 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت)، نیتراتآمونیوم (150 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت)، نیتراتمنیزیم (100 میکروگرم بر گرم ماده خشک بستر کشت) و مکمل زیستی باکتری ریزوبیوم (108 باکتری در هر میلی‌لیتر برای یک کیلوگرم اسپاون) و همچنین بسترهای کشت خاک اره، کلش گندم، باگاس نیشکر، کلش برنج و ضایعات صنایع روغنکشی زیتون و ترکیبی از آنها، جهت پرورش قارچ، مورد مطالعه قرار گرفتند. مقادیر نیتروژن اندام بارده قارچ در بستر کشت ترکیبی کلش گندم و ضایعات زیتون و بستر کشت غیرترکیبی خاکاره بهترتیب، 91/8 میلیگرم در 100 گرم وزن خشک و 6/2 میلیگرم در 100 گرم وزن خشک بود. همچنین مقدار ریبوفلاوین قارچهای حاصل از بستر کشت ترکیبی باگاس نیشکر و تفاله زیتون و بستر کشت غیرترکیبی خاکاره بهترتیب 9/4 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک و 4/1 میلیگرم در 100 گرم ماده خشک ثبت شد. همچنین مرحله پنجهدوانی میسلیوم در بسترکشت ترکیبی کلش گندم با ضایعات زیتون در مدتزمان 2/16 روز انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد کل (مجموع سه چین) اندام میوهای در بستر کشت ترکیبی کلش گندم و تفاله زیتون غنیشده با نیتراتآمونیوم و بستر کشت غیرترکیبی خاکاره غنیشده با سولفاتمس به‌ترتیب 35/1862 و 90/840 گرم بود؛ بنابراین در این پژوهش بستر کشت ترکیبی کلش گندم و ضایعات صنایع روغنگیری زیتون که با نیتراتآمونیوم غنی شده بود، بستر مناسبی جهت تولید قارچ صدفی میباشد.

علوم سبزی

تعیین ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندام‌های مختلف دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در شرایط اقلیمی رویشگاه‌های مختلف و مزرعه

سجاد جعفری؛ محمد رضا حسندخت؛ مهدی طاهری؛ عبدالکریم کاشی

دوره 50، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 105-118

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.232889.1253

چکیده

والک یکی از سبزیهای بومی ایران است که چندین گونه از جنس آلیوم و زیرجنس ملانوکرومیوم را شامل میشود. این تحقیق با هدف بررسی ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندامهای مختلف هشت جمعیت وحشی از دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در اقلیمهای مختلف انجام شد. نتایج نشان داد مقدار پتاسیم و کلسیم در رویشگاه اصلی مورد مطالعه، ... بیشتر والک یکی از سبزیهای بومی ایران است که چندین گونه از جنس آلیوم و زیرجنس ملانوکرومیوم را شامل میشود. این تحقیق با هدف بررسی ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندامهای مختلف هشت جمعیت وحشی از دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در اقلیمهای مختلف انجام شد. نتایج نشان داد مقدار پتاسیم و کلسیم در رویشگاه اصلی مورد مطالعه، بهترتیب به‌میزان 182 تا 432 و 159 تا 252 (mg/100g) و در مزرعه نیز بهترتیب 311 تا 533 و 193 تا 243 (mg/100g) بهدست آمد. مقدار فنل کل بهمیزان 73/1 تا 57/2 (g AGE/kg FW)، مقدار اسید آسکوربیک بهمیزان 08/6 تا 11/8 (mg/100g FW) و ظرفیت پاداکسایشی در بازه 13/2 تا 02/3 (g AAE/kg FW) در مزرعه بهدست آمد؛ درحالیکه میزان این ترکیبات در رویشگاه اصلی بهترتیب در بازه 95/1 تا 52/2(g AGE/kg FW)، 15/6 تا 94/8 (mg/100g FW) و 85/1 تا 07/3 (g AAE/kg FW) بود. ضرایب همبستگی کانونیک نشان دادند که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، pH خاک و کاهش میانگین دما، مقدار عناصر روی، آهن و پتاسیم افزایش یافت، که منجر به افزایش ترکیبات دفاعی گیاه، از جمله فنلها و در نتیجه ظرفیت پاداکسایشی کل شد. همچنین نتایج نشان داد کلسیم، پتاسیم، منیزیم و روی بیشترین اثر را بر سنتز اسید آسکوربیک، فنلها و ظرفیت پاداکسایشی، نسبت به سایر عناصر داشتند. بر اساس نتایج بارهای کانونیک، تمام فراسنجههای محیطی بر ارزش غذایی و ظرفیت پادکسایشی بافت والک اثرگذار بودند که بررسی هرکدام از آنها بهتنهایی و یا چند مورد از آنها، منجر به نتیجه مطلوب نمی‌گردد و تمام این عوامل در کنار یکدیگر، شرایط موجود گیاه را توجیه میکنند.

علوم سبزی

مطالعه تنوع ژنتیکی برخی لاین‌های فلفل (Capsicum annuum L.) با استفاده از تجزیه‌های آماری چند متغیره

ساسان کشاورز؛ سید علی پیغمبری؛ حسن زینالی خانقاه؛ محمدرضا بی همتا؛ محمدرضا حسندخت

دوره 50، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 129-140

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.263743.1500

چکیده

بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی 65 لاین فلفل، که از مناطق مختلف کشور و همچنین از کشور چین و مرکز تحقیقات بینالمللی سبزیجات (AVRDC) جمعآوری شده بودند؛ آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای ارزیابی 13 صفت مرفولوژیک اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنیدار بین ژنوتیپها در سطح احتمال یک درصد ... بیشتر بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی 65 لاین فلفل، که از مناطق مختلف کشور و همچنین از کشور چین و مرکز تحقیقات بینالمللی سبزیجات (AVRDC) جمعآوری شده بودند؛ آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای ارزیابی 13 صفت مرفولوژیک اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنیدار بین ژنوتیپها در سطح احتمال یک درصد از لحاظ تمامی صفات بود. بر اساس مقایسه میانگین صفات مختلف که بهروش توکی در سطح احتمال 5 درصد انجام شد، ژنوتیپهای 3095 و 0013 و 26-6 از لحاظ عملکرد و خصوصیات مرتبط با بازارپسندی محصول وضعیت بهتری داشتند. برای تعیین فاصله ژنتیکی و گروهبندی ژنوتیپها، تجزیه به عاملها و تجزیه خوشهای انجام شد. جهت درک بهتر از روابط داخلی صفات و تعیین گروهی متغیرهای با بیشترین همبستگی، از تجزیه به عاملها با استفاده از تجزیه به مؤلفههای اصلی و چرخش عاملها به روش وریماکس استفاده شد. در این تجزیه چهار عامل مستقل از هم، مجموعاً 07/74 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. تجزیه خوشهای بهروش وارد، لاینهای ارزیابیشده را در شش گروه متفاوت قرار داد؛ بهطوریکه این نتایج تا حد زیادی با مناطق جغرافیایی پراکنش لاینها و همچنین با صفاتی همچون عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک مرتبط با بازارپسندی محصول همخوانی داشتند. نتایج حاصل از رگرسیون گامبهگام نشان داد که سه صفت قطر ساقه، طول ساقه و تعداد میوه در بوته بیشترین تأثیر را بر روی عملکرد میوه داشتند. جهت ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات واردشده در مدل رگرسیونی بر عملکرد میوه، تجزیه علیت انجام شد. نتیجه حاصل از این تجزیه موید تأثیر مستقیم سه صفت یادشده بر روی عملکرد بود و تأثیر غیرمستقیم این صفات چندان قابلتوجه نبود. با توجه به این‌که در این آزمایش لاینهای مورد مطالعه از لحاظ تنوع ژنتیکی تفاوتهای قابلتوجهی در صفات مورد بررسی نشان دادند نتیجه‌گیری شد که با انتخاب ژنوتیپهای برتر در هر خوشه که فاصله ژنتیکی بیشتری با یکدیگر دارند میتوان در تولید ارقام هیبرید فلفل به‌منظور بهرهجستن از هتروزیس استفاده کرد.

علوم سبزی

اثر زمان برداشت و کیتوزان بر کیفیت و عمر انبارمانی میوه‌های عروسک پشت‌پرده (Physalis angulata L.)

رسول حیدرنژاد گیگلو؛ زهرا قهرمانی؛ طاهر برزگر؛ ولی ربیعی

دوره 50، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 173-186

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.250863.1389

چکیده

رسیدن میوه شامل تغییرات اساسی فیزیولوژی و بیوشیمیایی است که رنگ، طعم، عطر، بافت و ارزش غذایی میوهها را تغییر میدهد. در طول انبارداری و پس ‌از آن، رسیدن کامل میوهها ادامه مییابد، اگر این میوهها مصرف یا فراوری نشوند، بیش ‌از حد رسیده و کیفیت آنها سریعاً روبه‌زوال میرود. با توجه به این‌که برداشت در زمان مناسب میتواند ... بیشتر رسیدن میوه شامل تغییرات اساسی فیزیولوژی و بیوشیمیایی است که رنگ، طعم، عطر، بافت و ارزش غذایی میوهها را تغییر میدهد. در طول انبارداری و پس ‌از آن، رسیدن کامل میوهها ادامه مییابد، اگر این میوهها مصرف یا فراوری نشوند، بیش ‌از حد رسیده و کیفیت آنها سریعاً روبه‌زوال میرود. با توجه به این‌که برداشت در زمان مناسب میتواند عمر مفید میوه را بهبود بخشد؛ بهمنظور مطالعه اثر مرحله برداشت و پوشش کیتوزان بر انبارمانی و کیفیت میوههای عروسک پشتپرده، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مرحله برداشت (سبز بالغ، سبز مایل به زرد و زردرنگ) و پوشش کیتوزان (صفر، 5/0 و 1 درصد) بود. میوههای برداشت و تیمارشده بهمدت 30 روز در دمای 15 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. نتایج نشان داد که اثر مرحله برداشت و سطوح مختلف پوشش کیتوزان طی انبارمانی تأثیر معنیداری روی صفات کیفی و عمر انباری میوه داشت. با بلوغ میوه درصد کاهش وزن، میزان ویتامینث، کارتنوئید و شاخص طعم بهطور معنیداری افزایش یافت و میزان کلروفیل، فنل کل و اسیدیته قابلتیتراسیون کاهش یافت. کاربرد پوشش کیتوزان کاهش محتوای کلروفیل، فنل کل، اسیدیته قابلتیتراسیون، درصد کاهش وزن، روند بلوغ و تغییر رنگ میوه را در مدت انبارمانی به تأخیر انداخت. بیشترین میزان کاهش وزن میوه، شاخص طعم، ویتامینث طی بلوغ و انبارداری در میوههای شاهد مشاهده شد. همچنین میوههای سبز بالغ تیمارشده با کیتوزان در سطح 5/0 درصد، بهترین کیفیت طی انبارمانی داشت.

علوم سبزی

تأثیر خصوصیات فیزیکی بسترهای کاشت بر رشد و کارایی مصرف آب در پرورش نشای گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای

حسین مزاری منقابی؛ مجتبی دلشاد؛ عبدالکریم کاشی

دوره 49، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 869-880

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.228050.1191

چکیده

یکی از مهم‌ترین ارکان سیستم‌های کشت بدون خاک، بستر کشت می‌باشد. پرورش‌دهندگان گیاهان معمولاً بر اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، نسبت به انتخاب بسترها اقدام می‌نمایند. به‌منظور بررسی اثر برخی از مهم‌ترین خصوصیات فیزیکی بسترهای کشت بر رشد و کارایی مصرف آب نشای گوجهفرنگی گلخانه‌ای، ویژگی‌های فیزیکی 50 بستر ترکیبی اندازه‌گیری ... بیشتر یکی از مهم‌ترین ارکان سیستم‌های کشت بدون خاک، بستر کشت می‌باشد. پرورش‌دهندگان گیاهان معمولاً بر اساس خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، نسبت به انتخاب بسترها اقدام می‌نمایند. به‌منظور بررسی اثر برخی از مهم‌ترین خصوصیات فیزیکی بسترهای کشت بر رشد و کارایی مصرف آب نشای گوجهفرنگی گلخانه‌ای، ویژگی‌های فیزیکی 50 بستر ترکیبی اندازه‌گیری گردید و سپس سه بستر با خصوصیات فیزیکی مشابه (ظرفیت نگهداری آب، حجم هوای مؤثر و خلل و فرج مؤثر) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تیمار، 3 تکرار و 12 مشاهده در هر واحد آزمایشی، طراحی و اجرا گردید. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک کل بوته، سطح برگ و تعداد برگ در بستر ترکیبی ماسه-کوکوپیت و کمترین مقدار در بستر پرلیت-ورمیکولیت بهدست آمد. بسترهای ماسه-کوکوپیت و پرلیت کوکوپیت تأثیر یکسانی بر صفات قطر و ارتفاع و ارتفاع اولین گره داشتند. بستر ماسه کوکوپیت، بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری معادل 17/1 گرم ماده خشک بر لیتر آب مصرفی را دارا بود و بستر پرلیت-ورمیکولیت، کمترین کارایی معادل 34/0 گرم ماده خشک بر لیتر آب مصرفی را نشان داد. بر اساس نتایج بهدست آمده از این پژوهش، مشخص گردید که اگرچه بسترهای مورد مطالعه دارای ظرفیت نگهداری آب یکسانی بودند؛ اما بهترین رشد و کارایی مصرف آب در بستر ماسه-کوکوپیت، که دارای میزان آب سهل‌الوصول (59 درصد) بیشتری بود حاصل گردید. نتایج نشان میدهد که دارا بودن ظرفیت نگهداری آب یکسان در دو بستر، الزاما به معنی رفتار مشابه آنها نیست و خصوصیات دقیقتر دیگری نیز دخالت دارند.

علوم سبزی

ارزیابی پایداری عملکرد و سایر صفات مهم ژنوتیپ‌های پیاز روز کوتاه در مناطق جنوب ایران با استفاده ازروش گرافیکی GGE biplot

عبدالستار دارابی؛ حامد حسن زاده؛ علی رضا پرکاسی؛ احمد موسی‌پور گرجی

دوره 49، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 959-972

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.235177.1268

چکیده

پایداری عملکرد و سایر صفات مهم هشت ژنوتیپ پیاز روزکوتاه (پیاز اصلاحشده بهبهان، توده محلی بهبهان، توده محلی پادوک، توده محلی رامهرمز، توده محلی برازجان، توده محلی ایرانشهر و ارقام تگزاسارلیگرانو و پریماورا) با استفاده ازطرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی بهبهان، میناب و ایرانشهر ... بیشتر پایداری عملکرد و سایر صفات مهم هشت ژنوتیپ پیاز روزکوتاه (پیاز اصلاحشده بهبهان، توده محلی بهبهان، توده محلی پادوک، توده محلی رامهرمز، توده محلی برازجان، توده محلی ایرانشهر و ارقام تگزاسارلیگرانو و پریماورا) با استفاده ازطرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی بهبهان، میناب و ایرانشهر بهمدت دو سال زراعی (93-1391) مطالعه گردید. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از روش GGE biplotاستفاده گردید. ارزیابی عملکرد کل ژنوتیپها بهروش نمودار چندضلعی مشخص نمود که هر منطقه بهمنزله یک محیط بزرگ تلقی میشود. در منطقه ایرانشهر رقم پریماورا، در منطقه بهبهان رقم تگزاسارلیگرانو و در منطقه میناب توده محلی برازجان برترین ژنوتیپها بودند. بر خلاف عملکرد کل، از نظر عملکرد قابلفروش دو منطقه ایرانشهر و میناب، بهدلیل شباهت نتایج در یک محیط کلان قرار گرفتند. نتایج بهبهان با دو منطقه مزبور متفاوت بود و در یک محیط کلان دیگر قرار گرفت. براساس نمودار ایدهآل، ایرانشهر منطقه ایدهآل برای پدیده بولتینگ تلقی گردید. برای صفات عملکرد کل و قابلفروش، بهبهان ایدهآلترین محیط شناخته شد. میناب محیط ایده‌آلی برای دوقلویی بود. برای درصد ماده خشک سوخ، بهبهان و ایرانشهر مناطق ایدهآلی تلقی گردیدند. نتایج ارزیابی ژنوتیپها با نمودار محیط متوسط مشخص نمود، بر اساس دو مقوله عملکرد کل و پایداری، رقم تگزاسارلیگرانو برترین ژنوتیپ بود. از نظر عملکرد قابلفروش، مقاومت به بولتینگ و دوقلویی و پایداری این صفات رقم پریماورا بهترین ژنوتیپ بود.

علوم سبزی

مقایسه اثرات لاکتات‌کلسیم و پوترسین بر کیفیت پس از برداشت فلفل دلمه‌ای

نعیمه سلطانی

دوره 49، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 973-979

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.240510.1312

چکیده

این پژوهش بهمنظور بررسی اثر تیمار‌های پس از برداشت پوترسین و لاکتاتکلسیم بر کیفیت انبارمانی میوه فلفل دلمه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار، در آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل غوطهوری میوه‌های فلفل دلمه‌ای بهمدت 5 دقیقه در محلول‌های پوترسین با غلظت‌های ... بیشتر این پژوهش بهمنظور بررسی اثر تیمار‌های پس از برداشت پوترسین و لاکتاتکلسیم بر کیفیت انبارمانی میوه فلفل دلمه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار، در آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل غوطهوری میوه‌های فلفل دلمه‌ای بهمدت 5 دقیقه در محلول‌های پوترسین با غلظت‌های 1 و 2 میلیمولار و اسپری با محلول‌های لاکتاتکلسیم 2 و 3 میلیگرم در لیتر بودند و از غوطهور کردن میوه‌ها در آب مقطر، بهعنوان شاهد استفاده شد. سپس میوه‌ها به انبار سرد با دما‌ی 8±1 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 90±5 درصد منتقل شدند. پارامترهای درصد کاهش وزن، شدت پوسیدگی، میزان کلروفیل کل، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز، میزان فعالیت آنزیم پلیفنلاکسیداز، میزان اسیدآسکوربیک و نشت یونی در پایان 33 روز انبارمانی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد میوه‌های تیمارشده با پوترسین 2 میلیمولار درصد کاهش وزن، شدت پوسیدگی و نشت یونی کمتری داشتند و میزان کلروفیل کل، فعالیت آنزیم پراکسیداز، فعالیت آنزیم پلیفنلاکسیداز و اسیدآسکوربیک در آن‌ها بیشتر بود. بهطور کلی تیمار پوترسین 2 میلیمولار بهترین تیمار به لحاظ حفظ خصوصیات کیفی و فیزیولوژیکی میوه‌ها بود. با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از این پوشش خوراکی برای افزایش عمر انبارمانی میوه فلفل‌ دلمه‌ای قابل توصیه می‌باشد.

علوم سبزی

برآورد ترکیب‌پذیری و هتروزیس در برخی از لاین‌های کاهوی ایرانی از طریق تلاقی دای‌آلل

عاطفه طبسی؛ محمدرضا حسندخت؛ محمدرضا فتاحی مقدم

دوره 49، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 981-992

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.228001.1190

چکیده

بهمنظور برآورد وراثت‌پذیری، هتروزیس، ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی در صفات تعداد برگ، میانگین تعداد روز تا نخستین گلدهی، میانگین وزن تر بوته، میانگین وزن تر ساقه و طول ساقه گل‌دهنده، هفت لاین کاهوی ایرانی (سیاه دزفول، گرگان، ورامین، جهرم، لاینهای شماره 18 ، 21 و 27 مازندران) در یک طرح دای‌آلل کامل تلاقی داده‌ شدند. در مجموع 49 ... بیشتر

علوم سبزی

اثر فیلم‌های بسته‌بندی مختلف بر قابلیت نگهداری و خصوصیات کیفی قارچ دکمه‌ای (Agaricus bisporus)

فریال وارسته؛ سحر زمانی

دوره 49، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 1035-1044

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.244640.1340

چکیده

بستهبندی صحیح و مدت زمان مناسب جهت انبارداری از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در حفظ سلامت و کیفیت، کاهش ضایعات، صرفه‌جویی در هزینهها و بازارپسندی عمومی محصولاتی نظیر قارچ دکمه‌ای هستند.تحقیق حاضر بهمنظور بررسی اثر فیلم بستهبندی (بدون پوشش، پلیوینیلکلراید (سلفون)، پلیاتیلن با ضخامت 14، 20، 27 و 38 میکرون، پلاستیک جاذب ... بیشتر بستهبندی صحیح و مدت زمان مناسب جهت انبارداری از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در حفظ سلامت و کیفیت، کاهش ضایعات، صرفه‌جویی در هزینهها و بازارپسندی عمومی محصولاتی نظیر قارچ دکمه‌ای هستند.تحقیق حاضر بهمنظور بررسی اثر فیلم بستهبندی (بدون پوشش، پلیوینیلکلراید (سلفون)، پلیاتیلن با ضخامت 14، 20، 27 و 38 میکرون، پلاستیک جاذب اتیلن و پلاستیک معمولی) و زمان انبارداری (0، 7، 14 و 21 روز)، بر قابلیت نگهداری و خصوصیات کیفی قارچ دکمهای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال1394 انجام شد. نتایج بهدست آمده نشان داد که اثر فیلم بستهبندی، زمان انبارداری و اثر متقابل فیلم و زمان بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیوشیمیایی قارچ دکمهای در سطح 1% معنیدار بود. بهطورکلی فیلم پلیاتیلن با ضخامت 20 میکرون بهدلیل حفظ رطوبت قارچ، مواد جامد محلول بالا، اسید قابل تیتراسیون کم، بالاترین شاخص طعم، بهترین کیفیت ظاهری و بازارپسندی، بالاترین ظرفیت آنتیاکسیدانی و میزان قابلقبول ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و ویتامین ث تیمار مناسبی جهت بستهبندی قارچ دکمهای بود. با توجه به نتایج بهدست آمده، پوشش متداول پلیوینیلکلراید نتایج قابل قبولی ارائه نداد. بهعلاوه با در نظر گرفتن پارامترهای مهم کیفی، میتوان قارچ را پس از برداشت، بهمدت 7 تا 14روز با کیفیت مناسب نگهداری نمود. در کل با توجه به اثرات مثبت و موثر فیلم پلیاتیلنی، میتوان این نوع پوشش را جایگزین بسیار مناسبی برای پوشش پلیوینیلکلراید دانست.

علوم سبزی

اثر مدیریت تغذیه (معدنی و آلی) بر میزان نیترات، ماندگاری و کیفیت پس از برداشت کرفس تازه برش‌یافته (Apium graveolens L.)

حدیثه دانشور؛ مصباح بابالار؛ مجتبی دلشاد؛ لیلا تبریزی رائینی

دوره 49، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 635-645

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.225526.1169

چکیده

کاربرد فراوان نهادههای شیمیایی، در مزارع تولید سبزی و صیفی و عرضه سریع این محصولات به بازار (بدون درنظر گرفتن مدتزمان لازم، برای کاهش غلظت یا تجزیه موادشیمیایی)، ضرورت مدیریت تغذیه مناسب را در سیستم کشت این محصولات، بیش از پیش آشکار میکند. این مطالعه بهمنظور بررسی اثر مدیریت تغذیه، بر میزان تجمع نیترات و سایر پارامترهای ... بیشتر کاربرد فراوان نهادههای شیمیایی، در مزارع تولید سبزی و صیفی و عرضه سریع این محصولات به بازار (بدون درنظر گرفتن مدتزمان لازم، برای کاهش غلظت یا تجزیه موادشیمیایی)، ضرورت مدیریت تغذیه مناسب را در سیستم کشت این محصولات، بیش از پیش آشکار میکند. این مطالعه بهمنظور بررسی اثر مدیریت تغذیه، بر میزان تجمع نیترات و سایر پارامترهای کیفی گیاه کرفس انجام گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل تغذیه نیتروژنمعدنی (اوره با مقادیر 300، 423، 700 و نیتراتآمونیوم با مقدار 560 کیلوگرم در هکتار)، و آلی (ورمیکمپوست 20 کیلوگرم در 8/7 متر مربع و کمپوست 10 کیلوگرم در 8/7 متر مربع در ترکیب با مایه تلقیح قارچ زیستی تریکودرما) و شاهد بود. بعد از برداشت محصول، عملکرد گیاه در واحد سطح، تعداد ساقه، ارتفاع گیاه، میزان مواد معدنی (سدیم، پتاسیم و فسفر) و میزان نیترات اندازهگیری شد و پس از نگهداری کرفس تازه برشیافته در سردخانه با دمای 1± درجه سانتیگراد به‌مدت 4 هفته، درصد کاهش وزن، مقدار ویتامینث، میزان مواد جامدمحلول کل و مقدار اسید قابلتیتراسیون کل، هر هفته مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در تیمارهای آلی، میزان مواد معدنی، ویتامینث، مواد جامدمحلول کل بیشتر بوده، اما میزان عملکرد، تعداد ساقه در گیاه، نیترات و کاهش وزن کمتری در مقایسه با تیمارهای معدنی داشتند. با اینکه کاربرد تیمارهای آلی، موجب کاهش ارزش اقتصادی محصول میشوند؛ اما میتوانند باعث ایجاد مزه بهتر، ایمنی و پذیرش محصول توسط مصرفکننده شوند.

علوم سبزی

اثر آسکوربات‌کلسیم بر سفتی بافت میوه، فعالیت آنزیم‌های تجزیه‌کننده دیواره‌سلولی و کیفیت پس از برداشت گوجه‌فرنگی رقم ریو‌گرند

صدیقه زارع؛ محمد سیاری

دوره 49، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 669-679

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.220257.1126

چکیده

در این پژوهش، تأثیر نمک آسکورباتکلسیم بر انبارمانی میوه گوجه‌فرنگی (برداشتشده در مرحله شکست رنگی)، طی 40 روز، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور زمان انبارمانی در 4 سطح و تیمار آسکورباتکلسیم، در 3 سطح (غلظت‌های صفر، 25/0 و 5/0 درصد) و 3 تکرار به اجرا درآمد. میوه‌ها بهمدت 10 دقیقه ... بیشتر در این پژوهش، تأثیر نمک آسکورباتکلسیم بر انبارمانی میوه گوجه‌فرنگی (برداشتشده در مرحله شکست رنگی)، طی 40 روز، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور زمان انبارمانی در 4 سطح و تیمار آسکورباتکلسیم، در 3 سطح (غلظت‌های صفر، 25/0 و 5/0 درصد) و 3 تکرار به اجرا درآمد. میوه‌ها بهمدت 10 دقیقه در غلظت‌های مذکور غوطه‌ور شده و پس از خشکشدن، به سردخانه با دمای 2±13 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 5±90% انتقال یافته و در دورههای 10، 20، 30 و 40 روز نگهداری در سردخانه، میزان سفتی، اسیدیته قابلتیتراسیون، مواد جامدمحلول، pH، کاروتنوئیدها، ویتامینث، کاهش وزن، فعالیت آنزیم‌های پلی‌گالاکتروناز و پکتین‌متیل‌استراز، میزان کلسیم و شاخص‌های l*، a* رنگ، اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که طی انبارمانی، سفتی میوه در غلظت 5/0 درصد آسکورباتکلسیم، کاهش کمتری (13 درصد) نسبت به میوه‌های شاهد نشان داد و غلظتهای 25/0 و 5/0 درصد این ترکیب، میزان کلسیم را بهترتیب 20 و 23 درصد نسبت به میوههای شاهد، افزایش دادند. همچنین، شاخص رنگ L* در هر دو غلظت آسکورباتکلسیم 3 درصد و فعالیت آنزیم پکتین‌متیل‌استراز 29 درصد نسبت به شاهد، کاهش داشت. مواد جامدمحلول، اسیدیته قابلتیتراسیون، pH، ویتامینث، میزان کارتنوئیدها، کاهش وزن، فعالیت آنزیم‌ پلی‌گالاکتروناز و شاخص‌های‌ رنگ a*، b* و کروما تحت تأثیر آسکوربات‌کلسیم قرار نگرفت و زمان انبارمانی بر تمام صفات مورد بررسی، به‌جز اسیدیته قابل‌تیتراسیون، مؤثر واقع شد. نتایج این تحقیق نشان داد که آسکورباتکلسیم، توانایی حفظ سفتی و کیفیت میوه گوجه‌فرنگی را با افزایش میزان کلسیم میوه و کاهش فعالیت آنزیم پکتین‌متیل‌استراز، طی انبارمانی، دارد و میتوان از آن جهت حفظ کیفیت میوه گوجهفرنگی در دوره پس از برداشت بهره برد.

علوم سبزی

ارزیابی برخی از جنبه‌های رشدی، فیزیولوژیکی، عملکرد و کیفیت هندوانه رقم چارلستون‌گری پیوندی و غیر پیوندی تحت شرایط تنش شوری

داریوش رمضان؛ فاطمه مرادی پور؛ بهمن زاهدی؛ کبری سپهوند؛ محمدمهدی ضرابی

دوره 49، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 729-741

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.237864.1285

چکیده

شوری، عامل بسیار مهمی در محدود نمودن تولید محصولات کشاورزی در بیشتر کشورهاست. امروزه با استفاده از تکنیک پیوند، توانستهاند بر مشکل شوری آب و خاک در تولید سبزیها فائق آمده و محصولاتی با کیفیت بالاتر تولید کنند. در این تحقیق، گیاهان هندوانه رقم چارلستون‌گری روی پایههای هیبرید کدوی شینتوزا، کدوی مسمایی، کدوی قلیانی، هندوانه ... بیشتر شوری، عامل بسیار مهمی در محدود نمودن تولید محصولات کشاورزی در بیشتر کشورهاست. امروزه با استفاده از تکنیک پیوند، توانستهاند بر مشکل شوری آب و خاک در تولید سبزیها فائق آمده و محصولاتی با کیفیت بالاتر تولید کنند. در این تحقیق، گیاهان هندوانه رقم چارلستون‌گری روی پایههای هیبرید کدوی شینتوزا، کدوی مسمایی، کدوی قلیانی، هندوانه ابوجهل، هندوانه توده محلی کرمانشاه و توده محلی همدان به روش حفرهای پیوند شده و در گلخانه و مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، در سال 1395 پرورش داده شدند. گیاهان پیوندی و غیر پیوندی (شاهد) از نظر برخی صفات رویشی و بیوشیمیایی تحت سطوح شوری 0، 30 و 60 میلیمولار کلرید سدیم با هم مقایسه شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که بین هر سه سطح تیمار شوری، از لحاظ آماری تفاوت معنیداری در سطح احتمال 5 درصد از لحاظ مقادیر کاروتنویید برگ وجود داشت. در این پژوهش برخی از صفات رویشی همچون طول شاخه اصلی (220 سانتیمتر، وزن تر ساقه (420 گرم) و وزن تر ریشه (30 گرم) در گیاهان پیوندی با پایه شینتوزا در هر سه تیمار شوری بیشتر از گیاهان غیرپیوندی که به ترتیب 102 سانتیمتر، 225 گرم و 10 گرم بود. همچنین بیشترین (28467 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (10496 کیلوگرم در هکتار) عملکرد کل میوه به ترتیب مربوط به هندوانه پیوندی روی پایه شینتوزا و گیاهان شاهد بود. همچنین پایه های شینتوزا، کدوی قلیانی، هندوانه همدان و کرمانشاه از لحاظ عملکرد کل در یک گروه آماری قرار داشتند. بنابراین پایه شینتوزا به عنوان پایه مناسبی جهت پیوند هندوانه رقم چارلستونگری تحت شرایط تنش شوری مشخص شد.

علوم سبزی

ارزیابی روابط عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت میوه با استفاده از ضرایب همبستگی و تجزیه خوشه‌ای در برخی رگه‌های گوجه‌فرنگی

محمد بوجاریان؛ حسینعلی اسدی قارنه؛ مریم گل آبادی

دوره 49، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 801-811

https://doi.org/10.22059/ijhs.2018.240633.1311

چکیده

گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum Mill.) گیاهی از تیره سیب‌زمینی‌سانان (Solanaceae) و دومین سبزی پرمصرف جهان است که ارزیابی عملکرد میوه و صفات مؤثر بر آن در گزینش رقم‌های مطلوب حائز اهمیت می‌باشد. به‌منظور بررسی روابط عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت میوه در 83 رگه s3 گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج ... بیشتر گوجه‌فرنگی (Lycopersicon esculentum Mill.) گیاهی از تیره سیب‌زمینی‌سانان (Solanaceae) و دومین سبزی پرمصرف جهان است که ارزیابی عملکرد میوه و صفات مؤثر بر آن در گزینش رقم‌های مطلوب حائز اهمیت می‌باشد. به‌منظور بررسی روابط عملکرد، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت میوه در 83 رگه s3 گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری برای رگه‌ها در تمام صفات مورد بررسی نشان داد. عملکرد میوه همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری با صفات متوسط تعداد و وزن میوه در هر رگه، طول و قطر میوه، ضخامت پریکارپ و اسید قابل تیتراسیون و همبستگی منفی و معنی‌داری با صفات تعداد روز تا رسیدگی 50 درصد میوه و شاخص رسیدگی داشت. تجزیه خوشه‌ای، رگه‌ها را در پنج گروه قرار داد و برای تمام صفات به‌جز میزان مواد جامد محلول، تفاوت بسیار معنی‌داری بین گروه‌ها وجود داشت. بر اساس مقایسه میانگین گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای، رگه‌های گروه پنجم شامل 282، 269، 260، 280، 276، 244، 213، 247 و 412 زودرس و دارای مقادیر بالای صفات مرتبط با عملکرد میوه بودند. هم‌چنین بر اساس نمودارهای سه‌بعدی رسم‌شده، برخی از رگه‌ها دارای میزان اسید قابل تیتراسیون و نسبت طول به عرض میوه بالاتر و شاخص رسیدگی پایین‌تری نسبت به سایر رگه‌ها بودند و به‌دلیل خاصیت ماندگاری بالا، به‌عنوان رگه‌های مناسب جهت مصارف تازه‌خوری و فرآوری قابل‌توجه بوده و می‌توانند برای تولید هیبریدهای مطلوب استفاده شوند.

علوم سبزی

بررسی رشد، عملکرد، کارایی مصرف آب و میزان تبخیر تعرق برخی توده‌های هندوانه در شرایط تنش خشکی تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

فروزنده سلطانی صالح آبادی؛ معین شجری؛ حمیده نوری

دوره 49، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 351-363

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.207658.1020

چکیده

این آزمایش به‌منظور ارزیابی مقاومت به تنش خشکی توده‌های هندوانۀ شریف‌آباد، اصفهان، ابوجهل و رقم کریمسون سوییت انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و به‌صورت کرت‌های خردشده دارای چهار رژیم آبیاری که 100درصد به‌عنوان شاهد، 75درصد، 50 درصد و 25 درصد آب قابل دسترس AW) =Available water) به‌عنوان شرایط تنش تقسیم‌بندی شدند، اجرا ... بیشتر این آزمایش به‌منظور ارزیابی مقاومت به تنش خشکی توده‌های هندوانۀ شریف‌آباد، اصفهان، ابوجهل و رقم کریمسون سوییت انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و به‌صورت کرت‌های خردشده دارای چهار رژیم آبیاری که 100درصد به‌عنوان شاهد، 75درصد، 50 درصد و 25 درصد آب قابل دسترس AW) =Available water) به‌عنوان شرایط تنش تقسیم‌بندی شدند، اجرا شد. بیشترین طول شاخساره و شمار گل‌های ماده در سطوح 100درصد و 75درصد آب قابل دسترس بود و کمترین آن در 25درصد آب قابل دسترس مشاهده شد. بیشترین کارایی مصرف آب برای هندوانۀ کریمسون سوییت با مقدار 16/34 کیلوگرم بر مترمکعب در سطح 75درصد AW بود. بیشترین عملکرد برحسب تن در هکتار در هندوانۀ شریف‌آباد در تیمار شاهد مشاهده شد و کمترین مقدار در رقم کریمسون سوییت در سطح 25درصدAW بدون میوه بود. با شدید شدن سطح تنش تودۀ شریف‌آباد و رقم کریمسون سوییت مقدار محتوای کل فنلی بیشتری نسبت به دیگر نمونه‌ها داشتند. در کل با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که تودۀ شریف‌آباد نسبت به دیگر هندوانه‌های خوراکی مقاومت بهتری دارد. در رابطه با میزان تبخیر تعرق و KC(ضریب گیاهی) هندوانۀ کریمسون سوییت بیشترین و هندوانۀ ابوجهل کمترین میزان را به خود اختصاص دادند. استفاده از توده‌های محلی و متحمل هندوانه در برنامه‌های اصلاحی و مدیریت بهینۀ آبیاری می‌تواند به کشاورزان در رویارویی با کمبود آب کمک کند.

علوم سبزی

تأثیر تنش خشکی و قارچ‌های میکوریز آربسکولار بر عملکرد و کیفیت سیب‌زمینی

ندا عابدی؛ احمد گلچین؛ سعید شفیعی؛ حسین بشارتی

دوره 49، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.218794.1112

چکیده

کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله کشور ایران یکی از فاکتورهای محدود کننده رشد و نمو و عملکرد گیاهان زراعی میباشد. به همین دلیل یافتن راهکارهای مناسب جهت غلیه بر تنش خشکی و افزایش تولید از اهمیت ویژهای برخوردار است. به منظور مطالعه تأثیر تلقیح قارچ‌های میکوریز آربسکولار بر عملکرد و کیفیت سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم ... بیشتر کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله کشور ایران یکی از فاکتورهای محدود کننده رشد و نمو و عملکرد گیاهان زراعی میباشد. به همین دلیل یافتن راهکارهای مناسب جهت غلیه بر تنش خشکی و افزایش تولید از اهمیت ویژهای برخوردار است. به منظور مطالعه تأثیر تلقیح قارچ‌های میکوریز آربسکولار بر عملکرد و کیفیت سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا تحت تنش خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه خاکشناسی دانشگاه زنجان انجام شد. در این آزمایش غده‌های بذری گیاه سیب‌زمینی در خاکی با بافت لوم شنی در جعبه‌های مخصوص کشت شدند. فاکتورهایی که مورد مطالعه قرار گرفتند شامل چهار سطح تنش خشکی (حفظ رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه، 80 ، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه) و چهار سطح تلقیح با قارچ میکوریز ( بدون تلقیح به عنوان شاهد، تلقیح با قارچ گلوموس اینترارادیسز (Glomus intraradices)، تلقیح با قارچ گلوموس موسه (Glomus mosseae) و تلقیح با مخلوطی از دو نوع قارچ) بودند. در این آزمایش عملکرد، اجزای عملکرد سیب‌زمینی، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در برگها و غدههای گیاه اندازه‌گیری شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تأثیر تنش خشکی و قارچ‌های میکوریزی بر همه صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود و تنش خشکی همه صفات مورد مطالعه به جز غلظت نیتروژن برگ و غده سیب‌زمینی را کاهش داد. در مقابل کاربرد قارچ‌های میکوریزی عملکرد و اجزای عملکرد سیب‌زمینی و غلظت عناصر غذایی گیاه را افزایش داد و توانست اثر سوء تنش خشکی بر گیاه سیب‌زمینی را کاهش دهد. بیشترین عملکرد سیب زمینی به مقدار 87/4 کیلوگرم در متر مربع از رطوبت 100 درصد ظرفیت مزرعه و تلقیح با قارچ گلوموس موسه بهدست آمد.

علوم سبزی

تأثیر تنش شوری بر رشد، فعالیت آنزیم‌های پاداکسنده، پراکسیداسیون لیپیدی و کارایی نظام نوریII در خیار پیوندی روی پایه‌های کدو

اسمعیل مددخواه؛ صاحبعلی بلند نظر؛ شاهین اوستان

دوره 49، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 465-475

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.232193.1247

چکیده

شوری به‌عنوان یک تنش غیرزیستی مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان، در نظر گرفته میشود. شناسایی سازوکارهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی که در مقاومت به تنش شوری دخالت دارند، میتواند برای انتخاب پایههای متحمل به شوری سودمند باشد. برای این هدف آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر پایه (سه پایۀ کدو شینتوزا، کبالت و روتپاور) و تنش شوری (شاهد ... بیشتر شوری به‌عنوان یک تنش غیرزیستی مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان، در نظر گرفته میشود. شناسایی سازوکارهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی که در مقاومت به تنش شوری دخالت دارند، میتواند برای انتخاب پایههای متحمل به شوری سودمند باشد. برای این هدف آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر پایه (سه پایۀ کدو شینتوزا، کبالت و روتپاور) و تنش شوری (شاهد 0، 40، 60 و 80 میلیمولار NaCl) روی رشد، عملکرد، سطح برگ، فعالیت آنزیمهای پاداکسنده (آنتیاکسیدان)، مقدار مالوندیآلدئید (MDA) و فراسنجه (پارامتر)های نورساختی (فتوسنتزی) در برگ خیار (رقم خسیب)، 35 روز پس از تنش انجام شد. فراسنجه‌های رشدی در هر سه تیمار شوری به‌طور معنیداری در گیاهان پیوندی نسبت به گیاهان غیر پیوندی بالاتر بود. عملکرد در گیاهان پیوندی 21-14 درصد بیشتر از گیاهان غیرپیوندی بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، پلیفنلاکسیداز (PPO) و پراکسیداز (POD) در نتیجه تنش شوری افزایش یافت، اما این افزایش در گیاهان پیوندی 2-1/0 برابر گیاهان غیرپیوندی بود. در هر سه تیمار شوری، کاهش میزان هدایت روزنهای در گیاهان پیوندی در مقایسه با گیاهان غیرپیوندی به‌طور معنیداری کمتر بود، افزون بر این پراکسیداسیون لیپیدی در گیاهان پیوندی 12-7 درصد کمتر از گیاهان غیرپیوندی بود. بیشترین بازدۀ کوانتومی نظام نوری (فتوسیستم) (Fv/Fm) II در برگهای خیار تفاوت معنیداری بین گیاهان پیوندی و غیرپیوندی نشان داد و این مقدار در گیاهان پیوندی 6-3 درصد بیشتر از گیاهان غیرپیوندی بود. این نتایج اشاره به این دارد که افزایش فعالیت آنزیمهای پاداکسنده، نسبت Fv/Fm و هدایت روزنهای در گیاهان پیوندی، مرتبط با تحمل بیشتر آنها به تنش شوری است.

علوم سبزی

واکنش رشد، عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی هندوانۀ رقم چارلستون‌گری پیوندشده رو پایۀ هندوانۀ ابوجهل به تنش کم‌آبیاری

جاسم پرخیده؛ طاهر برزگر؛ فاطمه نکونام

دوره 49، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 539-550

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.233823.1258

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تنش کمآبیاری بر رشد، عملکرد و شاخصهای فیزیولوژیکی هندوانۀ رقم چارلستونگری پیوندی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آبیاری در سه سطح 100، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار پیوند شامل گیاهان پیوندی روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تنش کمآبیاری بر رشد، عملکرد و شاخصهای فیزیولوژیکی هندوانۀ رقم چارلستونگری پیوندی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آبیاری در سه سطح 100، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار پیوند شامل گیاهان پیوندی روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل و گیاهان غیر پیوندی بود. نتایج نشان داد، تنش کمآبیاری بهطور معنیداری رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب را کاهش و درصد نشت یونی و محتوای پرولین را افزایش داد. بیشترین میزان عملکرد میوه و کارایی مصرف آب در گیاهان غیر پیوندی و پیوندی در شرایط آبیاری 100 درصد بهدست آمد. بیشترین مواد جامد محلول میوه در گیاهان پیوندی تحت آبیاری 50 درصد ثبت شد. بیشترین سطح برگ، طول بوته، سفتی گوشت میوه، محتوای نسبی آب برگ در گیاهان غیر پیوندی با آبیاری 100 درصد به دست آمد. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاهان پیوندی تحت کمآبیاری 50 درصد مشاهده شد. پایۀ هندوانۀ ابوجهل در شرایط آبیاری 100 و 70 درصد باعث کاهش غلظت کلسیم و افزایش میوههای پوسیدگی گلگاه داشت، ولی با اعمال تنش کمآبیاری بیشتر، غلظت کلسیم در گیاهان غیر پیوندی کاهش و عارضۀ پوسیدگی گلگاه افزایش یافت. با توجه به نتایج، پیوند روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل اثر مثبتی نداشته است.

علوم سبزی

تأثیر تنش شوری بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و ریخت‌شناختی توده‌های بومی شلغم ایرانی (Brassica rapa)

محمد امیریان مجرد؛ محمد رضا حسندخت؛ وحید عبدوسی؛ سیدعلی طباطبائی؛ کامبیز لاریجانی

دوره 49، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 579-587

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.217095.1092

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر شوری بر برخی ویژگی‌های ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) و فیزیولوژیک تودههای شلغم ایرانی آزمایشی گلخانهای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شوری آب در چهار سطح (0، 60، 120 و 180 میلیمولار کلرید سدیم) و عامل دوم 15تودۀ شلغم ایرانی بود. نتایج نشان داد، تنش شوری میزان وزن تر و خشک ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر شوری بر برخی ویژگی‌های ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) و فیزیولوژیک تودههای شلغم ایرانی آزمایشی گلخانهای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شوری آب در چهار سطح (0، 60، 120 و 180 میلیمولار کلرید سدیم) و عامل دوم 15تودۀ شلغم ایرانی بود. نتایج نشان داد، تنش شوری میزان وزن تر و خشک شاخساره (63 و 33 درصد)، وزن تر ریشۀ غدهای (86 درصد)، سبزینۀ (کلروفیل) a و b (52 و 5/37 درصد)، پتاسیم برگ و ریشه (2/33 و 2/31 درصد) را کاهش و میزان سدیم برگ و ریشۀ غدهای را افزایش (84 و 3/90 درصد) داد. نتایج اثر متقابل شوری و توده نشان داد، تودههای مشهد، یزد و بیرجند بیشترین کاهش میزان پرولین (71، 5/64 و 6/61 درصد) و تودههای مهریز و کرمانشاه کمترین کاهش سبزینۀ a (22 و 3/32 درصد) در شوری 180 میلیمولار نسبت به شاهد را داشتند. سبزینۀ a و b با وزن تر (**8/0 و **72/0) و خشک اندام‌های هوایی (*73/0 و *68/0) همبستگی مثبت داشت. پرولین نیز به ترتیب با سدیم و پتاسیم برگ همبستگی مثبت و منفی (*43/0 و *42/0-) داشت. پتاسیم و سدیم ریشه همبستگی منفی (**88/0-) و معنیداری با هم داشتند. نتایج همچنین نشان داد، تودههای شلغم ایرانی به تنش شوری واکنشهای متفاوتی نشان میدهند و از یونهای پتاسیم و سدیم میتوان به‌عنوان شاخص انتخاب تودههای متحمل به شوری در شلغم استفاده کرد.

علوم سبزی

ارزیابی قابلیت انبارمانی چند جمعیت و رقم از پیاز روز کوتاه در انبار کنترل‌نشده

عبدالستار دارابی

دوره 49، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 105-116

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.219739.1118

چکیده

این پژوهش به مدت دو سال زراعی (93-1392) به‌منظور مقایسۀ خاصیت انبارمانی نژادگان (ژنوتیپ)های پیاز روز کوتاه در انبار کنترل نشده، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. بذرهای پیاز در اوایل مهرماه در خزانه کشت و نشاءها در مرحلۀ دو تا سه برگی به زمین اصلی منتقل شدند. برای مقایسۀ قابلیت انبارمانی نژادگانها از آزمایش کرت‌هایخردشده ... بیشتر این پژوهش به مدت دو سال زراعی (93-1392) به‌منظور مقایسۀ خاصیت انبارمانی نژادگان (ژنوتیپ)های پیاز روز کوتاه در انبار کنترل نشده، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. بذرهای پیاز در اوایل مهرماه در خزانه کشت و نشاءها در مرحلۀ دو تا سه برگی به زمین اصلی منتقل شدند. برای مقایسۀ قابلیت انبارمانی نژادگانها از آزمایش کرت‌هایخردشده (اسپلیت پلات) در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. عامل اصلی شامل هشت جمعیت و رقم (جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان، تودۀ محلی بهبهان، تودۀ محلی پادوک، تودۀ محلی رامهرمز، تودۀ محلی برازجان، تودۀ محلی ایرانشهر و رقم‌های تجاری تگزاسارلیگرانو و پریماورا) و عامل فرعی زمان انبارمانی در شش سطح (1، 2، 3، 4، 5 و 6 ماه) در انبار بود. درصد ماهیانۀ کاهش وزن سوخ با گذشت زمان کمتر شد. بیشترین کاهش وزن سوخ (26/20%) به جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان اختصاص داشت. آسیب و زیان بیماری پوسیدگی خاکستری تا ماه سوم انبارمانی افزایش و پس از آن کاهش یافت. بیشترین آسیب و زیان این بیماری (47/39%) به تودۀ محلی رامهرمز مربوط بود. بیشترین آسیب و زیان لهیدگی (65/29%) در رقم پریماورا مشاهده شد و قابلیت انبارمانی این رقم به‌طور معنیداری از دیگر نژادگانها کمتر بود. جوانهزنی سوخها از ماه سوم انبارمانی آغاز شد. بیشترین جوانهزنی سوخ (57/31%) به تودۀ محلی ایرانشهر تعلق داشت. نتایج این آزمایش مشخص کرد که با توجه به ضایعات کل قابلیت انبارمانی جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان و رقم تگزاسارلیگرانو بر دیگر نژادگانها برتر است.

علوم سبزی

تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر کیفیت و عمر نگهداری نیمه برش‌های تازۀ میوۀ هندوانۀ رقم کریمسون سوئیت

بشری علی بیگی؛ فروزنده سلطانی صالح آبادی؛ سیامک کلانتری

دوره 49، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 117-131

https://doi.org/10.22059/ijhs.2017.217622.1101

چکیده

عامل‌های مهم مدیریتی پیش از برداشت تأثیر مهمی بر عمر انبارمانی و کیفیت پس از برداشت محصولات دارد. یکی از موارد مهم در این راستا میزان آبیاری محصول است. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر میزان آبیاری در مزرعه روی کیفیت و مدت نگهداری قطعه‌‌های برش خوردۀ هندوانۀ رقم کریمسون سوییت انجام شد. تیمار آبیاری در دو سطح 100 درصد (شاهد) و 75درصد آب ... بیشتر عامل‌های مهم مدیریتی پیش از برداشت تأثیر مهمی بر عمر انبارمانی و کیفیت پس از برداشت محصولات دارد. یکی از موارد مهم در این راستا میزان آبیاری محصول است. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر میزان آبیاری در مزرعه روی کیفیت و مدت نگهداری قطعه‌‌های برش خوردۀ هندوانۀ رقم کریمسون سوییت انجام شد. تیمار آبیاری در دو سطح 100 درصد (شاهد) و 75درصد آب قابل‌دسترس و مدت نگهداری در پنج سطح 0، 5، 10، 15 و 20 روز در دمای 5 درجۀ سلسیوس در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد، تیمار کم آبیاری باعث افزایش مواد جامد محلول، فنول کل، کاروتنویید کل و کاهش سفتی بافت شد. در طی بیست روز نگهداری برشهای تازۀ میوه، مواد جامد محلول، pH، شاخص طعم، سفتی، a*، خلوص رنگ (کروما)، میزان لیکوپن و ترکیب‌های کاروتنوییدی کاهش معنیداری داشتند، اما در همۀ این صفات به‌جز خلوص رنگ تفاوت معنیداری بین روز صفر و پنج دیده نشد؛ درحالی‌که اسید قابل عیارسنجی (تیتراسیون)، کاهش وزن، L*، زاویۀ هیو و فنول کل به‌طور معنیداری افزایش یافتند. هرچند نمونههای تنش دیده در روزهای صفر و پنج نگهداری مواد جامد محلول بیشتری داشتند، اما از لحاظ آماری تفاوت معنیداری بین نمونههای شاهد و تیمار کم آبیاری در روزهای صفر و پنج نگهداری مشاهده نشد. بنا بر این نتایج تنش کم آبیاری موجب بهبود برخی شاخص‌های کیفیت محصول و حفظ آن‌ها در مدت نگهداری شد، بنابراین آبیاری به میزان 75درصد آب قابل‌دسترس و 5 روز نگهداری برای قطعه‌‌های نیمه برش خوردۀ هندوانه با بیشینه حفظ کیفیت توصیه میشود

دوره 53 (1401)

دوره 52 (1400)

دوره 51 (1399)

دوره 50 (1398)

دوره 49 (1397)

دوره 48 (1396)

دوره 47 (1395)

دوره 46 (1394)

دوره 45 (1393)

دوره 44 (1392)

دوره 43 (1391)

دوره 42 (1390)

دوره 41 (1389)

دوره 40 (1388)

دوره 39 (1387)

موضوعات = علوم سبزی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده