افسانه قلیزاده؛ مهدی محب الدینی؛ اصغر عبادی سقرلو؛ اسماعیل چمنی
چکیده
شوید (Anethum graveolens L.) یکی از سبزیهای مهم با خواص دارویی بینظیری ازجمله ضدنفخ، مقوی معده و رفع دلدرد میباشد. شناسایی اکوتیپهای بومی شوید یکی از مهمترین اقدامات در زمینه بهبود کشتوکار و بهنژادی این محصول محسوب میگردد. بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی براساس صفات مورفولوژیکی بذرهای30 اکوتیپ شوید جمعآوری شد و آزمایشی در ...
بیشتر
شوید (Anethum graveolens L.) یکی از سبزیهای مهم با خواص دارویی بینظیری ازجمله ضدنفخ، مقوی معده و رفع دلدرد میباشد. شناسایی اکوتیپهای بومی شوید یکی از مهمترین اقدامات در زمینه بهبود کشتوکار و بهنژادی این محصول محسوب میگردد. بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی براساس صفات مورفولوژیکی بذرهای30 اکوتیپ شوید جمعآوری شد و آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. براساس نتایج تجزیه واریانس اکوتیپهای مورد بررسی در اغلب صفات با یکدیگر تفاوت معنیداری داشتند. مطابق نتایج مقایسه میانگین بیشترین ارتفاع بوته (02/80 سانتیمتر)، طول ساقه (55/69 سانتیمتر)، قطرساقه (95/2 میلیمتر)، وزنتر اندامهوایی (36/6 گرم) و وزنخشک اندامهوایی (78/1 گرم) مربوط به اکوتیپ ارومیه بود. نتایج همبستگی نشان داد بین اکثر صفات مورد مطالعه همبستگی معنیداری وجود داشت. براساس تجزیه به عاملها عامل اول 95/33 درصد از واریانس را توجیه کرد که اکثرا صفات رویشی در آن قرار داشتند. براساس تجزیه خوشهای30 اکوتیپ در چهارگروه مختلف قرارگرفتند و تفاوتهای چشمگیری بهویژه برای میزان عملکرد اندامهوایی در بین گروهها وجود داشت. مطابق نتایج رگرسیون مرحلهای صفات فاصله میانگره و طول برگ وارد مدل شدند. بهطورکلی نتایج این پژوهش نشان داد اکوتیپهای شوید جمعآوری شده از نواحی مختلف ایران از نظر صفات مورد مطالعه دارای تنوع بالایی هستند و میتوان اکوتیپهای با ارزشی در بین آنها پیدا نمود.
سمیرا ابوالقاسمی؛ روحانگیز نادری؛ محمدرضا فتاحی مقدم
چکیده
بنفشه یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی محسوب میشود که در بیشتر نقاط ایران به صورت خودرو رویش دارد. بنابراین شناسایی و ارزیابی خصوصیات بنفشه بومی ایران حایز اهمیت میباشد. هشت جمعیت بنفشه از استانهای البرز، مازندران، کرمانشاه، اردبیل و همدان جمعآوری شد و 3۷ ویژگی کمی و کیفی آنها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی ...
بیشتر
بنفشه یکی از مهمترین گیاهان زینتی و دارویی محسوب میشود که در بیشتر نقاط ایران به صورت خودرو رویش دارد. بنابراین شناسایی و ارزیابی خصوصیات بنفشه بومی ایران حایز اهمیت میباشد. هشت جمعیت بنفشه از استانهای البرز، مازندران، کرمانشاه، اردبیل و همدان جمعآوری شد و 3۷ ویژگی کمی و کیفی آنها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه همبستگی ویژگیهای مورد مطالعه، وجود همبستگیهای مثبت و منفی معنیدار بین برخی ویژگیهای مهم مانند ویژگی طول پهنک از ابتدا تا پهنترین بخش آن و عمق سینوس پهنک برگ (911/0=r)، تعداد شرابه گوشوارک و تعداد شرابههای غدهدار گوشوارک (914/0=r)، زاویه نوک برگ با رنگ مهمیز (746/0=r)، زاویه سینوس پهنک برگ با نسبت طول به پهنای پهنک برگ (854/0=r)، طول گل(طول گلبرگ قدامی به همراه مهمیز) با تعداد بریدگیهای حاشیه برگ (686/0=r)، عرض سینوس برگ با طول کاسبرگ قدامی (726/0=r)، را نشان داد. بر اساس تجزیه به عاملها، صفات در 6 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعا 62/89 درصد از کل تغییرات را توجیه نمودند. در تجزیه کلاستر توده ها در فاصله 10 به سه گروه تقسیم شدند و از عوامل مهم تفکیک کلاسترها ویژگیهای رنگ گل، اندازه گل، شکل گوشوارک و تعداد شرابههای روی گوشوارک بودند. نتایج نشان داد بنفشههایی با گلهای بزرگتر مانند جمعیتهای کرمانشاه و چالوس، بنفشههایی با استولونهای طویل همراه با جوانههای زایا مانند جمعیت سیسنگان و همچنین بنفشههایی با برگهای بزرگ در جمعیت کرمانشاه و واریان، برای مصارف دارویی و زینتی قابل استفاده هستند.
سعادت ساریخانی خرمی؛ کاظم ارزانی؛ محمود رضا روزبان؛ مریم میر سلیمانی
چکیده
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، ...
بیشتر
اولین قدم در برنامه¬های اصلاحی گردو، بررسی تنوع ژنتیکی¬ جمعیت¬های آن و گزینش ژنوتیپ¬های امیدبخش و برتر از میان آن¬ها است. به منظور ارزیابی ژنوتیپ¬های بذری گردوی شهرستان اقلید، به عنوان یکی از مراکز مهم کشت و تنوع گردو در استان فارس و کشور، پژوهشی طی سال¬های 1389-1388 انجام شد. در این تحقیق، بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی و باغداران، 110 ژنوتیپ انتخاب شد که پس از مشاهدات اولیه، بر اساس عدم تظاهر علائم بلایت و سرمازدگی و وزن میوه بالاتر از 5/6 گرم، از میان آن¬ها تعداد 48 ژنوتیپ برای مطالعات بعدی گزینش گردید. در ادامه پژوهش، صفات فنولوژیکی و پومولوژیکی ژنوتیپ¬های منتخب، بر اساس دو توصیف نامه IPGRI و UPOV مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، دامنه تغییرات وزن میوه، وزن مغز، درصد مغز و ضخامت پوست سخت به ترتیب بین 8/19-6/8 گرم، 5/9-8/2 گرم، 6/62-5/17 درصد و 3-86/0 میلی¬متر بود. در این ارزیابی، ژنوتیپ¬های E5، E9، E20، E22، E26، E28، E30، E34، E35، E36 و E49 به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردیدند که وزن میوه و مغز آن¬ها بین 8/19-11 و 2/9-5/6 گرم متغیر بود.
موسی رسولی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ علی ایمانی؛ علی عبادی
چکیده
به منظور گروه بندی و مقایسه 72 رقم و ژنوتیپ بادام،30 صفت شامل 12 صفت فنولوژیکی و رویشی درخت و 18 صفت مربوط به خشک میوه و مغز، براساس توصیفگر جهانی بادام اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده برخی از صفات مثل عادت رشدی درخت، رنگ گل، وزن خشک میوه، سختی پوست چوبی و طعم مغز دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. ضرایب همبستگی ساده بین صفات نشان داد ...
بیشتر
به منظور گروه بندی و مقایسه 72 رقم و ژنوتیپ بادام،30 صفت شامل 12 صفت فنولوژیکی و رویشی درخت و 18 صفت مربوط به خشک میوه و مغز، براساس توصیفگر جهانی بادام اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده برخی از صفات مثل عادت رشدی درخت، رنگ گل، وزن خشک میوه، سختی پوست چوبی و طعم مغز دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. ضرایب همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین برخی از صفات اندازه گیری شده رویشی، خشک میوه و مغز همبستگی مثبت یا منفی معنی دار وجود دارد. تجزیه کلاستر در فاصله 25 اقلیدسی ارقام و ژنوتیپ ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد و صفاتی مثل طول خشک میوه، وزن، عرض و رنگ مغز در تفکیک ارقام و ژنوتیپ ها موثر بودند. با کاهش فاصله اقلیدسی از 25 به 10، ارقام و ژنوتیپ ها به شش گروه اصلی تقسیم بندی شدند که از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی صفاتی از جمله قدرت رشدی درخت، سختی و ضخامت پوست چوبی، نسبت طول به عرض خشک میوه، نسبت وزن مغز به وزن خشک میوه و طعم مغز بودند. تجزیه به عامل ها صفات مورد ارزیابی را به 11 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 07/75 درصد واریانس کل را توجیه نمودند. بر اساس نتایج بدست آمده ارقام و ژنوتیپ های ’دیررس ساوجبلاغ‘، ‘D-124’، ‘D-99’، ’شاهرود 12‘، ’تونو‘، ’نان پاریل‘، ’پرایس‘، ’میرپنج تهران‘، ’پاکوتاه شماره 2 طالقان‘، ’شماره 34-13‘، ’شماره 8-16‘، ’شماره 10-11‘، ’زرقان 10‘، ’ارومیه 68‘، ’برگ درشت همدان‘ و ’یزد 60 ‘از نظر برخی صفات مهم مثل عادت دیرگلدهی، خشک میوه و مغز بهتر از سایر ارقام و ژنوتیپ ها بودند.
اله داد سلیم پور؛ علی عبادی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ محمدرضا بی همتا
دوره 42، شماره 4 ، اسفند 1390، ، صفحه 319-327
چکیده
بادام یکی از مهمترین محصولات خشک میوه است که با توجه با اهداف خاص نیاز به اصلاح دارد. به این منظور اولین مرحله ارزیابی تنوع ژنتیکی در ژرمپلاسم موجود است. در این راستا 56 ژنوتیپ پر رشد از طریق ثبت نه صفت مورفولوژیک (قطر تنه، ارتفاع تنه اصلی، تراکم تاج، زاویه تاج، تعداد شاخه، متوسط اندازه شاخه، رنگ نوک سرشاخه و قدرت رشد) بر اساس توصیفگر ...
بیشتر
بادام یکی از مهمترین محصولات خشک میوه است که با توجه با اهداف خاص نیاز به اصلاح دارد. به این منظور اولین مرحله ارزیابی تنوع ژنتیکی در ژرمپلاسم موجود است. در این راستا 56 ژنوتیپ پر رشد از طریق ثبت نه صفت مورفولوژیک (قطر تنه، ارتفاع تنه اصلی، تراکم تاج، زاویه تاج، تعداد شاخه، متوسط اندازه شاخه، رنگ نوک سرشاخه و قدرت رشد) بر اساس توصیفگر در ایستگاه تحقیقات باغبانی دانشگاه تهران ارزیابی شدند. تجزیه خوشهای، در فاصله 9 ژنوتیپها را به چهار گروه تقسیم نمود. در گروه اول همه ژنوتیپها به استثنای دو ژنوتیپ از ایستگاه تحقیقات گروه باغبانی دانشگاه تهران و استهبان، بقیه از آذربایجان (غربی و شرقی) بودند. در گروه دوم به غیر از دو ژنوتیپ از کاشمر و استهبان، بقیه ژنوتیپها از آذربایجان بودند. در گروه سوم سه ژنوتیپ از ایستگاه تحقیقات و دو ژنوتیپ از آذربایجان بودند. در گروه چهارم نیز ژنوتیپهای مناطق مختلف قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده از ضریب همبستگی، صفات همبستگی بالائی را با هم نشان دادند و در اکثر صفات همبستگی معنیدار شد. بیشترین میزان همبستگی (74/0) بین صفات تراکم تاج و انشعابدهی مشاهده شد که در سطح 1% معنیدار شدند. کمترین میزان همبستگی (007/0-) بین صفات قدرت رشد و تراکم تاج مشاهده شد.
عباسعلی جنتی زاده؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ هادی زراعتگر
دوره 42، شماره 3 ، دی 1390، ، صفحه 255-265
چکیده
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زردآلو در جهان است که سابقه بسیار طولانی در کشت و کار آن دارد. تکثیر جنسی زردآلو از طریق بذر در طول قرنهای گذشته سبب تولید انواع متعددی از آن در ایران شده است که متاسفانه اطلاعات جامعی از وضعیت آنها وجود ندارد. در این پژوهش تعداد 39 رقم و ژنوتیپ ایرانی زردآلو با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگر مولکولی ...
بیشتر
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زردآلو در جهان است که سابقه بسیار طولانی در کشت و کار آن دارد. تکثیر جنسی زردآلو از طریق بذر در طول قرنهای گذشته سبب تولید انواع متعددی از آن در ایران شده است که متاسفانه اطلاعات جامعی از وضعیت آنها وجود ندارد. در این پژوهش تعداد 39 رقم و ژنوتیپ ایرانی زردآلو با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفتند. در بررسی ضریب تنوع صفات، نسبت مواد جامد محلول (TSS) به اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، وزن مغز دانه، وزن گوشت میوه و وزن میوه دارای مقادیر بالایی بودند که نشان از امکان انتخاب برای هر صفت در برنامههای اصلاحی را دارد. همچنین در تجزیه فاکتور که برای تعیین تعداد عاملهای اصلی مؤثر بر شناسایی ظاهری استفاده شد، صفات مؤثر در 6 فاکتور اصلی قرار گرفتند که مجموعاً 52/79% از تغییرات کل را توجیه کردند که میتوان فاکتورهای مستقل اول تا سوم را تحت عنوان: اندازه میوه (24%)، هسته میوه (16%) و طعم میوه (5/14%) نام گذاری کرد. تجزیه کلاستر دادههای مورفولوژیکی توانست ارقام مختلف را براساس اندازه میوه، تاریخ رسیدن و صفات مربوط به طعم میوه تفکیک نماید. تجزیه و تحلیل دادههای ملکولی RAPD بیشترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپهای نوری دیررس و نوری پیشرس (95/0) و کمترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپهای تنسگل و شاهرود-48 (30/0) نشان داد. در تجزیه کلاستر دادههای RAPD، ژنوتیپها در فاصله تشابه 65% به 6 گروه اصلی تقسیم شدند که تا حدودی با نتایج خصوصیات مورفولوژیکی و منشاء جغرافیایی آنها تطابق داشت.
علی شاهی قره لر؛ ذبیح اله زمانی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ناصر بوذری؛ عبداله خدیوی خوب
دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1389، ، صفحه 359-373
چکیده
برخی از گونههای وحشی زیرجنس Cerasus را میتوان در برنامههای اصلاحی و همچنین به عنوان پایه برای آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از این بررسی شناخت بهتر ویژگیهای گونههای وحشی زیرجنس Cerasus به منظور کاربرد آنها در برنامههای اصلاحی آینده بود. به این منظور، تعدادی از ویژگیهای مورفولوژیکی قسمتهای رویشی گیاه و بذر و استفاده ...
بیشتر
برخی از گونههای وحشی زیرجنس Cerasus را میتوان در برنامههای اصلاحی و همچنین به عنوان پایه برای آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از این بررسی شناخت بهتر ویژگیهای گونههای وحشی زیرجنس Cerasus به منظور کاربرد آنها در برنامههای اصلاحی آینده بود. به این منظور، تعدادی از ویژگیهای مورفولوژیکی قسمتهای رویشی گیاه و بذر و استفاده از این صفات برای گروهبندی ژنوتیپهای وحشی زیرجنس Cerasus، تعداد 38 صفت روی 28 ژنوتیپ از چهار گونه این زیرجنس که از 8 منطقه جمعآوری شده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت که شامل گونههای P. avium L. و P. mahaleb L. (از گروه Eucerasus) و P. incana Pall. و P. microcarpa Boiss. (از گروه Microcerasus) بودند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تنوع ژنوتیپها از لحاظ صفات مورد بررسی بود. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگیهای مثبت و منفی معنیدار بین برخی صفات مهم چون ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، طول و وزن بذر را نشان داد. همچنین تجزیه عامل مشخص نمود که ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، شکل برگ، طول دمبرگ، طول بذر، وزن بذر، شکل نوک بذر و ضخامت بذر از صفات تشکیل دهنده عوامل اصلی هستند. صفات مؤثر در هفت گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعاً 71/85 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. تجزیه کلاستر با استفاده از این هفت عامل توانست گونهها را از همدیگر تفکیک نماید به طوری که در فاصله نزدیک 25 ژنوتیپها را به دو گروه اصلی شامل Eucerasus و Microcerasus و در فاصله 19 در سطح چهار گونه تقسیم نمود. در فاصله 10 گروههای بیشتری (8 گروه) مشاهده شد که به دلیل تفاوتهای درون گونهای گیاهان مورد بررسی از مناطق مختلف بود، به طوری که گیاهان یک گونه و از یک منطقه اغلب با یکدیگر گروهبندی شدند. تجزیه سهبعدی با استفاده از سه عامل اصلی نیز توانست موقعیت ژنوتیپها را مشخص نموده و گونهها را از هم تفکیک نماید.
سید اصغر موسوی قهفرخی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح¬اله زمانی؛ علی ایمانی
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
به منظور ارزیابی تنوع مرفولوژیکی برخی از ارقام و ژنوتیپهای بادام، آزمایشی روی 55 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی و خارجی انجام گرفت. در این مطالعه 29 صفت کمی و کیفی خشک میوه و مغز و همچنین 4 صفت فنولوژیک درخت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تنوع مرفولوژیکی برخی از ارقام و ژنوتیپهای بادام، آزمایشی روی 55 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی و خارجی انجام گرفت. در این مطالعه 29 صفت کمی و کیفی خشک میوه و مغز و همچنین 4 صفت فنولوژیک درخت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه با یکدیگر دارای تفاوت معنیدار هستند که نشاندهنده وجود تنوع بین ارقام و صفات مورد بررسی است. صفاتی مانند وزن خشک میوه، درصد مغز، درصد دو قلویی، سختی و ضخامت پوست چوبی، عادت رشد و زمان رسیدن که ضرایب تغییرات بالاتری نشان دادند، دارای تنوع بالاتری بین ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی بودند. ضرایب همبستگی بین صفات اندازهگیری شده نشاندهنده وجود همبستگی مثبت یا منفی بین برخی صفات مهم بود. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمام صفات اندازهگیری شده، ارقام را در فاصله اقلیدسی 25، به دو گروه اصلی تقسیمبندی کرد. با کاهش فاصله اقلیدسی از 25 به 5، ژنوتیپها و ارقام به شش گروه اصلی تقسیمبندی شدند. از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی صفاتی از جمله طول، شکل و وزن خشک میوه و مغز، درصد مغز، میزان ضخامت و سختی پوست چوبی و زمان گلدهی بودند. تجزیه عامل توانست صفات مورد ارزیابی را به 9 عامل اصلی کاهش دهد که مجموعاً 83 درصد واریانس کل را توجیه نمودند. در محدوده هر عامل صفات با ضرایب بالای 6/0 به عنوان ضرایب عاملی معنیدار در نظر گرفته شدند. براساس نتایج تجزیه عاملها خصوصیات خشک میوه و مغز شامل: طول، ضخامت (قطر)، وزن و اندازه خشک میوه و ضخامت و سختی پوست چوبی، میزان نقوش و شکاف در پوست چوبی، درصد مغز، طول، عرض و ضخامت (قطر) مغز، درصد دوقلویی، شکل خشک میوه و مغز بیشترین سهم را در تفاوت بین ارقام و ژنوتیپها نشان دادند. با استفاده از سه عامل اصلی در تجزیه پلات ارقام و ژنوتیپهایی با خصوصیات پوست نازک و کاغذی، طول خشک میوه و مغز بلندتر، وزن و درصد مغز بالاتر از ارقام و ژنوتیپهایی با پوست سخت، وزن مغز و درصد مغز پایینتر، طول میوه و مغز کوچکتر ولی ضخامت و وزن خشک میوه بیشتر و درصد دو قلویی بالاتر تفکیک گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده ارقام ’شاهرود12‘، ’شاهرود7‘، ’شاهرود 8- ب‘، ’زرقان7‘، ’فرانیس‘، ’شاهرود 21‘، ’مامایی‘، ’نان پاریل‘، ’مونتری‘، ’سونورا‘، ’نی پلاس الترا‘، ’یلدا‘ و ژنوتیپهای’کا-12-4-4‘، ’کا-1-16‘، ’کا-11-40‘ و ’کا-10-15‘ از نظر صفات خشک میوه و مغز بر
سحر قاضی زاده؛ محمد اسماعیل حسنی؛ عبداله محمدی؛ مریم بهرامی راد
دوره 41، شماره 1 ، تیر 1389
چکیده
فلفل گیاهی است از خانواده Solanaceae، که به عنوان طعم دهنده غذا، رنگدهنده و نیز به دلیل داشتن خواص دارویی متعدد در دنیا مورد توجه است، ولیکن تاکنون در ایران تحقیقی برای شناسایی و ارزیابی ژنوتیپهای فلفل صورت نگرفته است. این آزمایش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی جنس فلفل با استفاده از?? صفت مورفولوژیکی بر اساس توصیف نامه فلفل، برروی 77 ژنوتیپ ...
بیشتر
فلفل گیاهی است از خانواده Solanaceae، که به عنوان طعم دهنده غذا، رنگدهنده و نیز به دلیل داشتن خواص دارویی متعدد در دنیا مورد توجه است، ولیکن تاکنون در ایران تحقیقی برای شناسایی و ارزیابی ژنوتیپهای فلفل صورت نگرفته است. این آزمایش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی جنس فلفل با استفاده از?? صفت مورفولوژیکی بر اساس توصیف نامه فلفل، برروی 77 ژنوتیپ در قالب طرح آگمنت با 3 بلوک و 3 شاهد انجام گردید. در بررسی همبستگی صفات کمی، بیشترین همبستگی مثبت بین عرض میوه و وزن تر میوه (**8?3/0) مشاهده شد. نتایج تجزیه به عاملها نشان داد 13 عامل اصلی و مستقل، ?9/7? درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه کردند. با استفاده از رگرسیون گام به گام، هنگامی که وزن تر میوه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات کمی به عنوان متغیرهای مستقل درنظرگرفته شدند، صفات عرض میوه، ضخامت دیواره میوه، طول برگ، عرض برگ و طول میوه، 8/73 درصد از تغییرات متغیر وابسته را به خود اختصاص دادند و این صفات باید درتوجیه تغییرات وزن تر میوه مدنظر قرار گیرند. تجزیه خوشهای (کلاستر) بر اساس صفات اندازهگیری شده با استفاده از روش وارد نشان داد، 77 ژنوتیپ در ? گروه قرار می گیرند، ضمناً تنوع ژنتیکی درنمونهها با پراکندگی جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. به طور کلی نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص کرد اولاً، ژنوتیپهای مورد مطالعه، از نظر صفات بررسی شده از تنوع بالایی برخوردارند و منابع ژنتیکی مناسبی برای انجام امور اصلاحی هستند ثانیاً، همانطور که تحقیقات گذشته نشان داده بود صفات مرفولوژیکی، ابزاری کارا و دقیق در طبقهبندی ژنوتیپهای گیاهی هستند و میتوانند در گروهبندی و تفکیک ژنوتیپهای فلفل نیز، مؤثر واقع شوند.
محمدرضا ناروئی راد؛ مریم اله دو؛ احمد قاسمی؛ حمیدرضا فنایی
دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1388
چکیده
به منظور حفاظت از ذخایر ژنتیکی و شناسایی نقاط قوت و ضعف تودههای محلی سیستان و مقایسه آن با ارقام اصلاح شده، 53 توده محلی به همراه 3 رقم فرفاکس، شوگر بی-بی و چارلستون گری (شاهد) به صورت آزمایشی در سال 1386 در قالب طرح لاتیس مستطیل با دو تکرار اجرا گردید. صفات مورفولوژی شامل طول بوته، وزن میوه، وزن بذر، تعداد میوه، طول میوه، عرض میوه، درصد ...
بیشتر
به منظور حفاظت از ذخایر ژنتیکی و شناسایی نقاط قوت و ضعف تودههای محلی سیستان و مقایسه آن با ارقام اصلاح شده، 53 توده محلی به همراه 3 رقم فرفاکس، شوگر بی-بی و چارلستون گری (شاهد) به صورت آزمایشی در سال 1386 در قالب طرح لاتیس مستطیل با دو تکرار اجرا گردید. صفات مورفولوژی شامل طول بوته، وزن میوه، وزن بذر، تعداد میوه، طول میوه، عرض میوه، درصد قند و عملکرد بودند. میزان تنوع فنوتیپی، ژنوتیپی، محیطی، توارثپذیری عمومی صفات، نسبت تنوع ژنوتیپی به محیطی، ضریب همبستگی صفات، رگرسیون گام به گام، تجزیه خوشهای و تجزیه به مولفههای اصلی با استفاده از نرم-افزارهای Excell و SAS نسخه 1/9 محاسبه گردید. نتایج نشان داد ارقام و تودهها از نظر صفات طول میوه، عرض میوه، درصد قند و عملکرد اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد داشتند. در مورد همه صفات، ضریب تنوع فنوتیپی از ضریب تنوع ژنتیکی بیشتر بود، که نشاندهنده تاثیر عوامل محیطی بر روی صفات مورد بررسی میباشد. نسبت تنوع ژنوتیپی به محیطی در همه صفات به جز صفت وزن بذر پایین بود. همبستگی فنوتیپی بین صفات، نشان داد که بین عملکرد و وزن میوه، طول میوه و عرض میوه همبستگی مثبت و معنیدار داشتند. تجزیه خوشهای براساس صفات مورفولوژی تودههای جمعآوری شده را به چهار گروه قابل متمایز تفکیک نمود. تجزیه به مولفههای اصلی صفات اشاره داشت به اینکه دو مولفه اول 36 و 19 درصد (55 درصد از کل) از تنوع کل را توجیه نمودند. 78 درصد از تنوع توسط پنج مولفه اول، قابل توجیه بود. در مولفه اول، صفت عرض میوه (54 درصد)، عملکرد (53 درصد)، وزن میوه (50 درصد)، طول میوه (37 درصد) و در مولفه دوم صفت تعداد میوه (52 درصد)، وزن بذر (48 درصد) و درصد قند (28 درصد) بیشترین تاثیر را در توجیه تنوع ژنتیکی دارا بودند.
ذبیح اله زمانی؛ عبداله خدیوی خوب؛ ناصر بوذری؛ حمیدرضا جعفری
دوره 40، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
در این تحقیق نشانگرهای مولکولی راپید (RAPD) برای تعیین تنوع و خویشاوندی 30 نمونه شامل 29 رقم و ژنوتیپ آلبالو و آلبالوگیلاس، و یک درخت محلب به عنوان نمونه خارج از گروه، مورد استفاده قرار گرفت. تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR روی DNA های استخراج شده از برگ آزمایش شد که 17 آغازگر نوارهای چند شکل تولید نمودند. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع ...
بیشتر
در این تحقیق نشانگرهای مولکولی راپید (RAPD) برای تعیین تنوع و خویشاوندی 30 نمونه شامل 29 رقم و ژنوتیپ آلبالو و آلبالوگیلاس، و یک درخت محلب به عنوان نمونه خارج از گروه، مورد استفاده قرار گرفت. تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR روی DNA های استخراج شده از برگ آزمایش شد که 17 آغازگر نوارهای چند شکل تولید نمودند. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع 233 نوار در کل نمونهها تکثیر کردند که از بین آنها 214 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام و ژنوتیپها بر اساس ضریب تشابه دایس و به روش UPGMA انجام گرفت. محدوده تشابه ژنتیکی آلبالوها و آلبالوگیلاسها بین 40/0 تا 91/0 بدست آمد. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتیپ آلبالو که از باغات همدان از یک محل جمعآوری شدند، و کمترین تشابه بین یک ژنوتیپ آلبالوگیلاس واقع در کلکسیون درختان میوه کمالشهر کرج و یک ژنوتیپ آلبالو که از باغات هشتگرد جمعآوری شده بود، به دست آمد. ژنوتیپ محلب با دارا بودن کمترین شباهت ژنتیکی (36/0) از ژنوتیپهای آلبالو و آلبالوگیلاس جدا گردید. در تجزیه خوشهای، نمونهها در حد تشابه 80/0 در 15 گروه جای گرفتند. گروهبندی نمونههای آلبالو در اغلب موارد با مناطق جمعآوری آنها مطابقت خوبی نشان داد که نشاندهنده زمینه ژنتیکی نزدیک به هم در نمونههای یک منطقه به دلیل نحوهی معمول تکثیر بذری آلبالو در ایران است. نمونههای آلبالوگیلاس از نمونههای آلبالو جدا شده و تقریبا هر یک در گروههای جداگانه قرار گرفتند. ضریب کوفنتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 92/0 r = بدست آمد که نمایانگر برازش مناسب دندروگرام به ماتریس تشابه بوده است. این آزمایش نشان داد که نشانگر RAPD برای بررسی تنوع ژنتیکی در ژنوتیپهای آلبالو و آلبالوگیلاس یک تکنیک موثر و مفید است.
ذبیح اله زمانی؛ عبداله خدیوی خوب؛ ناصر بوذری؛ حمیدرضا جعفری
دوره 40، شماره 3 ، آذر 1388
چکیده
نشانگر RAPD به کمک 23 آغازگر ده نوکلئوتیدی برای بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از ارقام گیلاس ایرانی و خارجی به کار رفت. نوارهای با وضوح بالا که دارای تکرارپذیری خوبی بودند برای محاسبات انتخاب شدند. 23 آغازگر به کار برده شده مجموعاً 188 نوار تولید کردند که از بین آنها 153 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام بر اساس حضور نوار (یک) و عدم حضور نوار ...
بیشتر
نشانگر RAPD به کمک 23 آغازگر ده نوکلئوتیدی برای بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی از ارقام گیلاس ایرانی و خارجی به کار رفت. نوارهای با وضوح بالا که دارای تکرارپذیری خوبی بودند برای محاسبات انتخاب شدند. 23 آغازگر به کار برده شده مجموعاً 188 نوار تولید کردند که از بین آنها 153 نوار چند شکل بودند. تجزیه کلاستر ارقام بر اساس حضور نوار (یک) و عدم حضور نوار (صفر) با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام گرفت. بیشترین تشابه ژنتیکی (80%) بین ارقام دورگ شماره یک کرج و گیلاس شماره 28 و کمترین تشابه (30%) بین دو رقم دیررس ایتالیا و شعاع السلطنه مشاهده شد. در تجزیه خوشهای در حد تشابه 55/0 ارقام در هشت گروه مجزا قرار گرفتند که در برخی از گروهها ارقام ایرانی و خارجی در کنار هم قرار گرفتند. همچنین ضریب کوفتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 82/0= r بدست آمد که نشاندهنده همبستگی مناسب دندروگرام با ماتریس تشابه است. وضعیت گروهبندی ارقام در تجزیه خوشهای به میزان بالایی با گروههای ناسازگاری در گردهافشانی برخی از این ارقام همسویی نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده ارقام مورد بررسی از تنوع بالایی برخوردار بودند. بعلاوه، این آزمایش نشان داد که نشانگر RAPD برای گروهبندی ارقام گیلاس مناسب است.