طیبه زنده دل؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ مریم تاتاری
چکیده
بهمنظور بررسی میزان تحمل به یخ‌زدگی گیاه پنیرباد آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و نه تیمار دمایی (صفر، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18- و 21- درجه سانتی‌گراد و تیمار شاهد ۲5 درجه سانتی‌گراد) انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد نشت یونی، پایداری غشای سلولی، محتوای پرولین برگ، کلروفیل فلورسانس، درجه سبزینگی، دمای 50 درصد کشندگی بر اساس ...
بیشتر
بهمنظور بررسی میزان تحمل به یخ‌زدگی گیاه پنیرباد آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و نه تیمار دمایی (صفر، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18- و 21- درجه سانتی‌گراد و تیمار شاهد ۲5 درجه سانتی‌گراد) انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد نشت یونی، پایداری غشای سلولی، محتوای پرولین برگ، کلروفیل فلورسانس، درجه سبزینگی، دمای 50 درصد کشندگی بر اساس درصد بقا (LT50su) و دمای 50 درصد کشندگی بر اساس نشت الکترولیت‌ها (LT50el) بود. نتایج نشان داد اثر تنش یخ‌زدگی بر تمامی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. با افزایش تنش یخ‌زدگی نشت یونی افزایش و پایداری غشای سلولی کاهش نشان دادند. میزان کلروفیل فلورسانس برگ با افزایش تنش کاهش یافت، به طوری که در دماهای پایین تر از 9- درجه سانتی‌گراد به کمترین مقدار خود رسید. درجه سبزینگی تا 6- درجه سانتی‌گراد با شیب شدید و در کمتر از آن با شیب ملایم تر کاهش یافت. بیشترین محتوای پرولین مربوط به تیمار 6- درجه سانتی‌گراد بود که نسبت به تیمار شاهد 53 درصد افزایش یافت. با کاهش دما درصد بقا کاهش یافت، به طوری که در دماهای زیر 9- درجه سانتی‌گراد به کلی گیاهان از بین رفتند. همچنین LT50el و LT50su به ترتیب در دمای 153/10- و 958/8- درجه سانتی‌گراد اتفاق افتاد. در نهایت، یافته ها در این تحقیق نشان دادند که گیاه دارویی پنیرباد تنش یخ‌زدگی 6- درجه سانتی‌گراد را به طور قابل قبولی تحمل می‌نماید.
بهمن فتاحی؛ کاظم ارزانی؛ محمد کاظم سوری؛ محسن برزگر
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کادمیم و سرب بر صفات ریخت‌شناسی، فیزیولوژی و فتوسنتزی ریحان انجام شد. خاک مورد استفاده قبل از کشت، بهمدت 2 ماه با استفاده از محلول‌های سرب (صفر، 100، 200 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و کادمیم (صفر، 5، 10 و 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. نتایج نشان داد در تیمارهای کادمیم و سرب صفات ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کادمیم و سرب بر صفات ریخت‌شناسی، فیزیولوژی و فتوسنتزی ریحان انجام شد. خاک مورد استفاده قبل از کشت، بهمدت 2 ماه با استفاده از محلول‌های سرب (صفر، 100، 200 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و کادمیم (صفر، 5، 10 و 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) آلوده گردید. نتایج نشان داد در تیمارهای کادمیم و سرب صفات مربوط به کیفیت و بازار‌پسندی ریحان شامل تعداد شاخه‌های فرعی، زمان به گل رفتن گیاه و قطر ساقه نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با افزایش غلظت کادمیم از صفر تا 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک، میزان کادمیم برگ ریحان از 71/0 به 06/3 میلیگرم بر گرم وزن خشک و با افزایش غلظت سرب از صفر تا 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک، میزان سرب برگ از 93/0 به 95/4 میلیگرم بر گرم وزن خشک افزایش یافت. تیمارهای کادمیم و سرب منجر به کاهش معنیدار شاخص کلروفیل (95/22 به 98/13)، مقدار کلروفیل a (755/0 به 333/0 میلیگرم بر گرم وزن تر)، مقدار کلروفیل b (330/0 به 125/0میلیگرم بر گرم وزن تر) و میزان کاروتنوییدها (228/0 به 095/0 میلیگرم بر گرم وزن تر) شد. همچنین میزان عملکرد و کارایی فتوسیستم II (834/0 به 422/0) نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. با توجه به اینکه افزایش کادمیم و سرب برای سلامت انسان مضر و خطرات جدی به همراه دارد، لازم است از کشت سبزیجات در مناطق آلوده به فلزات سنگین مانند کادمیوم و سرب جلوگیری شود.
علوم میوه
یاسر خندانی؛ رضا فتوحی قزوینی؛ محمود قاسم نژاد؛ محمدرضا خالدیان
چکیده
حدود 75 درصد وسعت کشور ایران مناطق خشک و نیمهخشک است؛ بنابراین استفاده از روشهای آبیاری با بازده بالا در بخش کشاورزی حائز اهمیت است. بهمنظور مطالعه اثر کمآبیاری تنظیمشده (RDI) و سوپرجاذب (SA) بر کیفیت انبارمانی میوه آلو ژاپنی Prunus salicina)) رقم سانتاروزا، درختان از مرحله سختشدن هسته (7 هفته بعد از تمامگل) در شرایط سه سطح آبیاری(ETc100%، ...
بیشتر
حدود 75 درصد وسعت کشور ایران مناطق خشک و نیمهخشک است؛ بنابراین استفاده از روشهای آبیاری با بازده بالا در بخش کشاورزی حائز اهمیت است. بهمنظور مطالعه اثر کمآبیاری تنظیمشده (RDI) و سوپرجاذب (SA) بر کیفیت انبارمانی میوه آلو ژاپنی Prunus salicina)) رقم سانتاروزا، درختان از مرحله سختشدن هسته (7 هفته بعد از تمامگل) در شرایط سه سطح آبیاری(ETc100%، ETc 75% و ETc 50%) و چهار سطح سوپرجاذب (صفر، 100، 200 و 300 گرم، برای هر درخت)، در قالب طرح فاکتوریل (طرح پایه CRD) با سه تکرار قرار گرفتند. میوهها پس از برداشت در مرحله رسیدن بهمدت یک ماه در دمای 4 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی بالای 80 درصد نگهداری شدند. سپس برخی ویژگیهای کیفی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. کمآبیاری سبب افزایش سفتی بافت میوه گردید. فلاونوئیدهای میوه نیز تحت تأثیر کمآبیاری تنظیمشده افزایش معنیداری پیدا کرد. درحالیکه سطوح کمآبیاری و غلظتهای مختلف سوپرجاذب تأثیر معنیداری بر میزان SSC، TA و SSC/TA میوهها در مقایسه با شاهد نداشتند. برهمکنش اثر تیمارهای کمآبیاری تنظیمشده و سوپرجاذب بر میزان آب میوه، فنل کل و ظرفیت آنتیاکسیدانی معنیدار بود. آب میوه در اثر تیمار کمآبیاری کاهش یافت؛ ولی تیمار سوپرجاذب بهصورت معنیداری آب میوه را افزایش داد. فنل کل و ظرفیت آنتیاکسیدانی میوه که در شرایط تنش ملایم کمآبیاری افزایش یافته بود با کاربرد سوپرجاذب بهصورت معنیداری کاهش یافت.
علوم میوه
احسان رنجبران؛ منصور غلامی
چکیده
اثر پرتو فرابنفش نوع C (UV-C) بهتنهایی یا در ترکیب با دیگر تیمارها بر سنتز ترکیبات ثانویه در گیاهان، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، اثر پرتو UV-C بر برخی ویژگیهای فیتوشیمایی و فعالیت برخی آنزیم‌های دخیل در متابولیسم ترکیبات فنلی در انگور مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا حبههای انگور رقم بیدانهسفید در معرض پرتو UV-C در شدتهای0 ...
بیشتر
اثر پرتو فرابنفش نوع C (UV-C) بهتنهایی یا در ترکیب با دیگر تیمارها بر سنتز ترکیبات ثانویه در گیاهان، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، اثر پرتو UV-C بر برخی ویژگیهای فیتوشیمایی و فعالیت برخی آنزیم‌های دخیل در متابولیسم ترکیبات فنلی در انگور مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا حبههای انگور رقم بیدانهسفید در معرض پرتو UV-C در شدتهای0 (شاهد)، 8/0، 2/1 و 2/4 کیلوژول بر مترمربع قرار گرفته و سپس در دمای 15 درجه سانتی‌گراد بهمدت 6 روز نگهداری شدند. شدتهای کم پرتو فرابنفش، تجمع فنل کل در پوست حبه را القا کرد. کمترین میزان فلاونوئید کل در حبههای تیمار شده با بالاترین شدتUV-C (kJm-2 2/4) در روز اول مشاهده شد درحالیکه حبههای تیمارشده با شدت کم UV-C (kJm-2 8/0) پس از گذشت 5 روز بیشترین میزان فلاونوئید را داشتند (45/0 میلیگرم روتین در گرم وزن تر). همچنین کاربرد تابش UV-C منجر به افزایش ظرفیت پاداکسایشی نمونههای تیمارشده در مقایسه با شاهد گردید. لازم به ذکر است پرتوتابی باUV-C اثر معنیداری بر مقدار تانن کل پوست حبه نداشت؛ با این وجود اثر UV-C بر فعالیت آنزیم فنیلآلانینآمونیالیاز (PAL) در طول مدت نگهداری قابلتوجه بود. UV-C فعالیت آنزیم پراکسیداز (POD) را تا اوسط مدت نگهداری کنترل کرد؛ ولی در مورد آنزیم پلی‌فنل‌اکسیداز (PPO) این رفتار وابسته به شدت UV-C بود. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد UV-C در شدتهای پایین، روش مناسبی برای افزایش میزان ترکیبات فنلی و ظرفیت پاداکسایشی انگور تازهخوری رقم بیدانهسفید در طول مدت نگهداری کوتاه میباشد.
فضای سبز و طراحی منظر
محبوبه میرزاخانی؛ بابک متشرع زاده؛ حسین میر سید حسینی؛ رضا مالمیر
چکیده
سیلیسیم یک عنصر غذایی ضروری برای برخی گیاهان علفی و عنصری سودمند برای بهبود رشد و رویارویی با تنشهای زنده و غیرزنده به شمار میرود. این پژوهش روی خاک آلودۀ طبیعی به فلزهای سنگین از شهرک صنعتی روی در زنجان انجام گرفت و طی آن تأثیر کاربرد ذرات نانو سیلیس بر پاسخهای مورفو-فیزیولوژیکی و تغذیهای چچم (Lolium perenne) بررسی شد. تیمار نانو ...
بیشتر
سیلیسیم یک عنصر غذایی ضروری برای برخی گیاهان علفی و عنصری سودمند برای بهبود رشد و رویارویی با تنشهای زنده و غیرزنده به شمار میرود. این پژوهش روی خاک آلودۀ طبیعی به فلزهای سنگین از شهرک صنعتی روی در زنجان انجام گرفت و طی آن تأثیر کاربرد ذرات نانو سیلیس بر پاسخهای مورفو-فیزیولوژیکی و تغذیهای چچم (Lolium perenne) بررسی شد. تیمار نانو سیلیس در شش سطح 100 (NS1)، 200 (NS2)، 500 (NS3)، 1000 (NS4)،2000 (NS5) و تیمار شاهد (NS0) برحسب میلیگرم نانو سیلیس بر کیلوگرم خاک گلدان در قالب طرح کامل تصادفی و پنج تکرار در گلخانه اجرا شد. بهمنظور اضافه کردن نانو سیلیسیم به خاک، دروایۀ (سوسپانسیون) آن تهیه و با مقدار مشخصی آب که بر پایۀ ظرفیت مزرعۀ تعیین‌شده بود، مخلوط و با استفاده از پیپت، قطره‌قطره به خاک اضافه شد. پس از گذشت دورۀ کاشت و داشت گیاه چچم، اندام‌های هوایی گیاه برداشت و غلظت عنصرهای سنگین (سرب، روی و کادمیوم) و عنصرهای غذایی (فسفر، پتاسیم و سیلیسیم) در اندام‌های هوایی اندازه‌گیری شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد، کاربرد سیلیسیم بر جذب عنصرهای آلایندۀ کادمیوم و روی و عنصرهای غذایی پتاسیم، فسفر و سیلیسیم در سطح 5 درصد معنیدار بود. همچنین کاربرد سیلیسیم در خاک، جذب آلاینده‌های روی و کادمیوم را در گیاه افزایش داد. همچنین بیشترین میزان جذب سیلیسیم در اندام‌های هوایی چچم، در تیمار NS5 گزارش شد که نسبت به سطوح دیگر کاربرد نانو و شاهد، تفاوت معنیداری نشان داد. درمجموع کاربرد سیلیسیم، سبب بهبود وضعیت رشد گیاه، جذب عنصرهای غذایی و مقاومت به تنش شد.
مصباح بابالار؛ عزیزه مسیب زاده؛ ذبیح‌اله زمانی؛ امیر موسوی؛ محمدرضا فتاحی‌مقدم
چکیده
یکی از مهم‌ترین عامل‌های محدود‌کنندۀ انبارداری میوۀ انار تنش سرمازدگی است. از نشانه‌های قابل‌مشاهده می‌توان به قهوه‌ای شدن پوست و رنگ‌پریدگی نارمیانبر (آریل)ها اشاره کرد. در طول سال‌های گذشته تحقیقات پرشماری بهمنظور بررسی و مهار این پدیده صورت گرفته است. در این پژوهش تأثیر دو روش پوشاندن میوه با کاغذ مومی در مهار آسیب‌های ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین عامل‌های محدود‌کنندۀ انبارداری میوۀ انار تنش سرمازدگی است. از نشانه‌های قابل‌مشاهده می‌توان به قهوه‌ای شدن پوست و رنگ‌پریدگی نارمیانبر (آریل)ها اشاره کرد. در طول سال‌های گذشته تحقیقات پرشماری بهمنظور بررسی و مهار این پدیده صورت گرفته است. در این پژوهش تأثیر دو روش پوشاندن میوه با کاغذ مومی در مهار آسیب‌های ناشی از تنش سرمازدگی نسبت به شاهد مقایسه و ارزیابی شده است. روش کار به این صورت بود که شماری از میوهها درون پوشالی از کاغذ مومی قرار گرفته و شمار دیگری از میوهها درون صفحه‌های کاغذ مومی پیچیده شدند. میوه‌های شاهد هیچ پوششی دریافت نکردند. میوهها به انباری با دمای 5 درجۀ سلسیوس و رطوبت نسبی 85درصد منتقل شدند. نمونه‌برداری به مدت 12 هفته و هر سه هفته یک‌بار انجام شد. ارزیابی‌های ظاهری نشان داد، پوشاندن میوهها باعث کاهش معنیدار قهوه‌ای شدن پوست و حفظ درخشندگی نارمیانبر‌ها می‌شود. همچنین مشخص شد که میوه‌های پوشانده‌شده نشت یونی و پراکسیدهیدروژن کمتری نسبت به میوه‌های شاهد داشته‌اند. تحلیل نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، هر دو روش پوشاندن قابلیت مهار آسیب‌های ناشی از تنش سرمازدگی در بافت‌های مختلف میوۀ انار را داشته‌اند. بنابراین هر دو روش پوشاندن قابلیت تجاری‌سازی را دارند، با این حال پیچیدن میوهها درون صفحه‌های کاغذی به دلیل کارایی بهتر و نیاز به میزان کمتر کاغذ در اولویت قرار می‌گیرد.
علوم میوه
مه جبین عادل؛ محمد اسماعیل امیری؛ محمد علی نجاتیان؛ مریم عادل
چکیده
پاداکسنده (آنتیاکسیدان)ها، سامانه‌های ضداکسایشی گیاهان عالی به شمار می‌آیند و تحریک تولید یا کاربرد مصنوعی آنها میتواند در غلبه بر تنشها مؤثر واقع شود. این ترکیب‌ها شامل انواع آنزیمی و غیر آنزیمی مانند ویتامینها، رنگریزهها و غیره هستند. در این پژوهش، تأثیر اسید سالیسیلیک و سولفات منیزیم کلاته بر تحریک یا جلوگیری ...
بیشتر
پاداکسنده (آنتیاکسیدان)ها، سامانه‌های ضداکسایشی گیاهان عالی به شمار می‌آیند و تحریک تولید یا کاربرد مصنوعی آنها میتواند در غلبه بر تنشها مؤثر واقع شود. این ترکیب‌ها شامل انواع آنزیمی و غیر آنزیمی مانند ویتامینها، رنگریزهها و غیره هستند. در این پژوهش، تأثیر اسید سالیسیلیک و سولفات منیزیم کلاته بر تحریک یا جلوگیری از تولید پاداکسندههای مختلف در برگ گلابی بررسی شد. آزمایش در شرایط اقلیمی استان قزوین در قالب طرح بلوک کامل تصادفی روی درختان گلابی رقم لوئیزبون انجام شد. صفات مورد بررسی در این پژوهش شامل پاداکسندههای آلفا- توکوفرول، کاروتنوئید و سبزینۀ (کلروفیل) a، سبزینۀ b و سبزینۀ کل بود. نتایج نشان داد، اسید سالیسیلیک و سولفات منیزیم کلاته تأثیر معنیداری بر میزان پاداکسندۀ آلفا- توکوفرول، سبزینه و کاروتنوئید داشتند. به‌طوری‌که دامنۀ تغییرپذیری بین تیمارهای مختلف در مورد رنگریزۀ سبزینه بین 03/1 تا 27/6 و کاروتنوئید بین 06/0 تا 985/1 میلیگرم بر گرم و آلفا- توکوفرول بین 03/0 تا 30/2 قسمت در میلیون (PPM) متغیر بود. مقایسۀ میانگینها نشان داد، تیمار همزمان اسید سالیسیلیک با غلظت 5/0 و سولفات منیزیم کلاته با غلظت 7/0 گرم در لیتر بیشترین میزان پاداکسندۀ آلفا- توکوفرول را به خود اختصاص داد که از نقش مثبت تیمار یادشده در تحریک تولید این پاداکسنده حکایت میکند.
علوم گیاهان زینتی
مریم دهستانی اردکانی؛ محسن کافی؛ مهران عنایتی شریعت پناهی؛ مریم جعفرخانی کرمانی؛ محمدرضا فتاحی مقدم
چکیده
در این پژوهش نظام کشت میکروسپورهای (Microspore culture) جداشده در پانزده رقم رز بررسی شد. در آزمایش نخست تأثیر رقم‌های رز بر زندهمانی و تقسیم‌های یاخته‌ای میکروسپورها بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که میکروسپورهای ‘Apollo’، ‘Amarosa’، ‘Majic’، ‘Candy’، ‘Exotic’و ‘Velvet’ در میان رقم‌های مورد بررسی بیشترین تقسیم‌های ...
بیشتر
در این پژوهش نظام کشت میکروسپورهای (Microspore culture) جداشده در پانزده رقم رز بررسی شد. در آزمایش نخست تأثیر رقم‌های رز بر زندهمانی و تقسیم‌های یاخته‌ای میکروسپورها بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که میکروسپورهای ‘Apollo’، ‘Amarosa’، ‘Majic’، ‘Candy’، ‘Exotic’و ‘Velvet’ در میان رقم‌های مورد بررسی بیشترین تقسیم‌های یاخته‌ای را انجام دادند. در آزمایش دوم تأثیر محیطهای کشت TMG و AT3 با منابع قندی متفاوت (مالتوز، گلوکز و ساکارز) با یا بدون آمینواسید لاکتوالبومین هیدرولیزات بر القای جنینزایی میکروسپورهای رز آزمایش شد. بالاترین میزان زندهمانی و تشکیل ساختارهای چندیاخته‌ای میکروسپورها در محیط کشت AT3 حاوی قند گلوکز و لاکتوالبومین هیدرولیزات به دست آمد. در آزمایش سوم اثر تنشهای دمایی (°C25، °C4 به مدت چهارده روز و °C30 به مدت هفت روز) بر زندهمانی و تقسیم‌های یاخته‌ای میکروسپورها بررسی شد. اگرچه بالاترین درصد زندهمانی میکروسپورها در دمای °C25 بهدست آمد، ولی میکروسپورها بیشترین تقسیم‌های یاخته‌ای خود را در تیمارهای تنشی نشان دادند. در آزمایش چهارم تأثیر تنش گرسنگی بر القای جنین در میکروسپورها آزمایش شد. در رقم Amarosa، تیمار گرسنگی به مدت سه روز در دمای °C4 باعث القای جنین شد. این نخستین گزارش القای جنین در میکروسپورهای رز است که باززایی جنینهای به‌دست‌آمده مشاهده نشد.
