سیما داودی؛ جمالعلی الفتی؛ بابک ربیعی؛ عاطفه صبوری؛ غفار کیانی
چکیده
انتخاب روش به نژادی مناسب به نوع و مقدار نسبی اجزای ژنتیکی بستگی دارد. در این مطالعه شش نسل P1، P2، F1، F2،BC1 و BC2 از تلاقی دو لاین کدو پوست تخم کاغذی و کدو خورشتی (S10×P25) تهیه و از نظر صفت طول ساقه ارزیابی شدند. همزمان صفات مربوط به عملکرد و اجزای آن (تعداد میوه در هکتار، تعداد بذر در میوه، وزن میوه و وزن صددانه) نیز ارزیابی شد. آزمایش ...
بیشتر
انتخاب روش به نژادی مناسب به نوع و مقدار نسبی اجزای ژنتیکی بستگی دارد. در این مطالعه شش نسل P1، P2، F1، F2،BC1 و BC2 از تلاقی دو لاین کدو پوست تخم کاغذی و کدو خورشتی (S10×P25) تهیه و از نظر صفت طول ساقه ارزیابی شدند. همزمان صفات مربوط به عملکرد و اجزای آن (تعداد میوه در هکتار، تعداد بذر در میوه، وزن میوه و وزن صددانه) نیز ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت معنیداری بین نسل‌ها از نظر طول ساقه وجود داشت. آزمونهای مقیاس و مقیاس مشترک حاکی از وجود اپیستازی برای این صفت بود. واریانس افزایشی در رابطه با اکثر صفات از اهمیت بیشتری برخوردار بود، به این معنی که احتمالا گزینش میتواند روش مناسبی برای بهبود این صفات باشد. در هیبرید F1 از نظر همه صفات هتروزیس بالا مشاهده شد. وراثتپذیری خصوصی برای همه صفات بالا بهدست آمد که نشان از اهمیت انتخاب در بهبود صفات بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از آنالیز میانگین نسل‌ها و برآورد آثار ژنتیکی صفات به ویژه صفت مربوط به عادت رشدی و رسیدن به طول ساقه کوتاهتر میتوان روش انتخاب را به کار گرفت.
خسرو بالی لاشکی؛ هدایت زکی زاده؛ جمالعلی الفتی
چکیده
ارکیدهها از معروفترین گیاهان زینتی در جهان هستند. از مهمترین چالشهای تولید ارکیدهها، دشواری ازدیاد آنها است از این رو ریزازدیادی به عنوان روش تکثیر آن کاربرد دارد. در این مطالعه ریزازدیادی تجاری گیاه ارکیده Phalaenopsis amabilis cv. Detroit با استفاده از اندامهای رویشی انجام شد. ابتدا گرههای روی ساقه گل، جهت باززایی مستقیم ...
بیشتر
ارکیدهها از معروفترین گیاهان زینتی در جهان هستند. از مهمترین چالشهای تولید ارکیدهها، دشواری ازدیاد آنها است از این رو ریزازدیادی به عنوان روش تکثیر آن کاربرد دارد. در این مطالعه ریزازدیادی تجاری گیاه ارکیده Phalaenopsis amabilis cv. Detroit با استفاده از اندامهای رویشی انجام شد. ابتدا گرههای روی ساقه گل، جهت باززایی مستقیم در محیط کشت MS با غلظت‌های متفاوتی از NAA و BAP کشت شدند و گیاهچه‌های حاصل جهت ریشهزایی در محیط کشت ½MSحاوی غلظت‌های مختلفی از IAA و NAA و زغال فعال قرارداده شدند. برگهای استریل گیاهچهها نیز در محیط کشت ½MS دارای BAP،NAA و TDZ جهت بررسی قابلیت باززایی و تولید مستقیم جنینهای بدنی کشت شدند. نتایج نشان داد موثرترین غلظت جهت باززایی گیاهچه در محیط کشت MS دارای ۱ میلیگرم در لیتر NAA و ۴ میلی گرم در لیتر BAP به دست آمد. بیشترین تعداد ریشه از تیمار 2 میلیگرم در لیتر NAA بهدست آمد. بیشترین پروتوکورم از تیمار 3 میلیگرم در لیتر TDZ به دست آمد. میزان زندهمانی گیاهچه‌های باززایی شده از ریزنمونه گرههای روی ساقه گل 93/84 درصد بود. در نهایت، بالاترین سازگاری گیاهچهها ) 2/90 درصد( در محیط حاوی کوکوپیت و زغال فعال با نسبت 1 به 1 بهدست آمد.
نیلوفر رجایی؛ معظم حسن پور اصیل؛ جمالعلی الفتی؛ اکبر نورسته نیا
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر محلولهای مختلف غذایی و ورمی‌کمپوست بر رشد و گلدهی گل شیپوری گلدانی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بسترهای کشت بدون خاک انجام شد. آزمایش با 16 تیمار شامل 4 نوع محلول غذایی کوئیک تغییر یافته و4 نوع بستر کشت حاوی ورمی‌کمپوست بود که در 3 تکرار و هر تکرار شامل 4 گلدان انجام شد. نتایج ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر محلولهای مختلف غذایی و ورمی‌کمپوست بر رشد و گلدهی گل شیپوری گلدانی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در بسترهای کشت بدون خاک انجام شد. آزمایش با 16 تیمار شامل 4 نوع محلول غذایی کوئیک تغییر یافته و4 نوع بستر کشت حاوی ورمی‌کمپوست بود که در 3 تکرار و هر تکرار شامل 4 گلدان انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت معنیداری در بین تیمارهای مختلف از نظر طول ساقه، تعداد برگ، سطح برگ، تعداد گل، طول و عرض چمچه، طول ریشه، طول دوره گلدهی، ماندگاری گلدانی، میزان کلروفیلهایa ، b و کل و آنتوسیانین چمچه وجود داشت. بیشترین تعداد برگ و میزان سبزینههای برگی در اثر محلول غذایی یک و ورمی‌کمپوست 5 درصد به دست آمد. بیشترین طول ریشه در اثر محلول غذایی 2 و ورمی‌کمپوست 5 درصد مشاهده شد. تیمار با محلول غذایی 2 و ورمی‌کمپوست 15 درصد بیشترین طول دوره گلدهی را نشان داد. ماندگاری گلدانی گل در اثر محلول غذایی 1 و بدون ورمی‌کمپوست بیشتر از سایر تیمارها بود. بیشترین تعداد گل در اثر محلول غذایی 4 و ورمی‌کمپوست 5 درصد مشاهده شد. میزان آنتوسیانین در اثر محلول غذایی 4 و ورمی‌کمپوست 10 درصد بالاتر از تیمارهای دیگر بود. بیشترین قطر ساقه نیز در اثر تیمار محلول غذایی 2 و ورمی‌کمپوست 15 درصد ایجاد شد. همچنین نتیجهگیری شد که محلول غذایی 1 به دلیل دارا بودن بیشترین نیترات آمونیم نسبت به سایر محلولها، بر صفات رویشی برگها تأثیر گذار بود و محلول غذایی 2 به دلیل دارا بودن بیشترین نیترات پتاسیم نسبت به دیگر محلولها، بر صفات زایشی تأثیر معنیداری داشت.
جعفر عباسی؛ معظم حسن پور اصیل؛ جمالعلی الفتی
چکیده
این تحقیق بهمنظور کاهش اثر شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گل ژربرا با استفاده از تغذیه شیمیایی در سال 1396 انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه عامل تغذیه عناصر معدنی، زمان تغذیه و استفاده از آب شور اجرا شد. نتایج نشان داد با افزایش میزان شوری، کاهش معنیداری در خصوصیات رشدی بهویژه ارتفاع ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور کاهش اثر شوری بر صفات مورفوفیزیولوژیک گل ژربرا با استفاده از تغذیه شیمیایی در سال 1396 انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه عامل تغذیه عناصر معدنی، زمان تغذیه و استفاده از آب شور اجرا شد. نتایج نشان داد با افزایش میزان شوری، کاهش معنیداری در خصوصیات رشدی بهویژه ارتفاع بوته، قطر گل و دمگل، تعداد و سطح برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک اندامهای مذکور و غلظت عناصر نیتروژن و کلسیم مشاهده شد. با افزایش سطح شوری آب از ds/m 2 به ds/m 3، مقدار عنصر سیلیسیم نیز از mg/kg 93/0 به mg/kg 98/0 وزن خشک افزایش یافت. مقدار سیلیسیم در تیمارهای کودی 1 گرم NPK در گلدان + محلولپاشی 1 سیلیکات کلسیم در 100 میلیلیتر آب ، 2 گرم NPK در گلدان + محلولپاشی 5/0 گرم سیلیکات کلسیم در 100 میلیلیتر آب و 2 گرم NPK در گلدان + محلولپاشی 1 گرم سیلیکات کلسیم در 100 میلی لیتر آب و در زمان 30 و 45 روز بعد از کاشت بیشترین مقدار بود و با تاخیر کوددهی به 60 روز بعد از کاشت مقدار سیلیسیم برگ، کاهش نشان داد. در نهایت نتایج نشان داد تغذیه با کودهای NPK، کلسیم و سیلیسیم توانست سبب حفظ رشد گیاه در شرایط شوری شوند حتی در برخی تیمارها، سبب افزایش رشد نسبت به شاهد گردد.
علوم سبزی
فاطمه ستمدیده مسلمی؛ جمالعلی الفتی؛ یوسف حمید اغلی
چکیده
پارتنوکارپی توانایی تولید میوه بدون تلقیح است که حاصل برهمکنش ژنتیک و عوامل فیزیولوژیکی است. در طی تحقیقات پیشین، لاین‌های مطلوب خیار (Cucumis sativus L.) با ترکیبپذیری عمومی مطلوب و هیبریدهای برتر با هتروزیس بالا که ترکیب والدینی آنها، ترکیبپذیری خصوصی بالایی داشتند شناسایی شدند. در این بررسی امکان تلاقی آن لاین‌ها با هیبریدهای ...
بیشتر
پارتنوکارپی توانایی تولید میوه بدون تلقیح است که حاصل برهمکنش ژنتیک و عوامل فیزیولوژیکی است. در طی تحقیقات پیشین، لاین‌های مطلوب خیار (Cucumis sativus L.) با ترکیبپذیری عمومی مطلوب و هیبریدهای برتر با هتروزیس بالا که ترکیب والدینی آنها، ترکیبپذیری خصوصی بالایی داشتند شناسایی شدند. در این بررسی امکان تلاقی آن لاین‌ها با هیبریدهای تجاری رایج ایران و بررسی نتاج آنها با هدف بهبود صفت پارتنوکارپی و مادهگلی صورت گرفت. والد تجاری مورد استفاده در این تلاقی هیبرید تجاری نگین بود. لاین‌های مورد استفاده در این تلاقی نیز A10، B10و B12بودند. نتایج نشان داد که نتاج حاصل از تلاقی هیبرید تجاری نگین و لاین B12، دارای بیشترین تعداد میوههای پارتنوکارپ بودند. کمترین تعداد گل نر در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین و لاین A10 مشاهده شد. نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین A10، کمترین ساقههای فرعی را داشتند. نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین‌های B12، A10 دارای بیشترین درصد میوههای پارتنوکارپ بودند و کمترین درصد میوههای پارتنوکارپ در نتاج حاصل از تلاقی کولتیوار هیبرید نگین با لاین B10دیده شد. بیشترین درصد گلهای ماده در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین و لاینB10 دیده شد و کمترین درصد گلهای ماده در نتاج حاصل از تلاقی هیبرید نگین با لاین B12دیده شد. امید میرود در تحقیقات بعدی، با انجام تلاقی‌های برگشتی، برترین نتاج بهدست آمده از این تحقیق با لاین‌های منتخب، بتوان به لاین‌هایی مشابه لاین‌های منتخب با دارا بودن صفت پارتنوکارپی دست یافت.
علوم گیاهان زینتی
زهرا سادات نبوی مهاجر؛ معظم حسن پور اصیل؛ جمالعلی الفتی؛ محمدرضا خالدیان
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثر چهار غلظت از درشت مغذیها بر رشد و عملکرد صفات کمی و کیفی گل شاخه بریده سوسن (Lilium LA Hybrid Fangio) در کشت بدون خاک و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار درشت مغذیها، چهار تکرار و ده گلدان در هر تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گیلان انجام شد. گیاهان با چهار تیمار درشت مغذی (S1، S2، S3 و S4 به ترتیب بیشترین تا کمترین ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی اثر چهار غلظت از درشت مغذیها بر رشد و عملکرد صفات کمی و کیفی گل شاخه بریده سوسن (Lilium LA Hybrid Fangio) در کشت بدون خاک و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار درشت مغذیها، چهار تکرار و ده گلدان در هر تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گیلان انجام شد. گیاهان با چهار تیمار درشت مغذی (S1، S2، S3 و S4 به ترتیب بیشترین تا کمترین غلظت درشت مغذیها) بر اساس محلول غذایی کوئیک (تغییر یافته) و با غلظت‌های متفاوت نمک‌های نیترات پتاسیم، دی‌پتاسیم هیدروژن فسفات، پتاسیم دیهیدروژن فسفات ، نیترات کلسیم، نیترات آمونیوم، کلرید کلسیم و سولفات منیزیم میلیگرم در لیتر محلول آبیاری تغذیه شدند. تمامی محلولهای غذایی حاوی مقادیر مشابهی از عناصر معدنی میکرو بودند. نتایج داده‌ها نشان داد بین تیمارها از نظر عرض برگ، وزن پیاز دختری، کلروفیل کل برگ، آنتوسیانین گلبرگ، پروتئین گلبرگ و مقدار عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر و منیزیم موجود در برگ در سطح احتمال 1 درصد و طول غنچه گل، طول برگ و تعداد برگ در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنیداری وجود داشت. درحالیکه در صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد گل، تعداد روز تا گلدهی، تولید تعداد پیازچه‌های دختری، مقدار پرولین، نشت یونی، مقدار آب نسبی برگ و پراکسیده شدن لیپیدها اختلاف، معنی‌دار نبود.
علوم گیاهان زینتی
سلاله صلاحی صدر؛ هدایت زکی زاده؛ محمدرضا نقوی؛ جمالعلی الفتی؛ کیان حضرتی
چکیده
لاله واژگون گرگانی (Fritillaria raddeana Regel.) از گیاهان پیازی خانواده سوسن و یکی از زیباترین گیاهان دنیا است. این گونه بومی ایران، ترکمنستان، بهطور معدود پاکستان و افغانستان میباشد. دارای ارزش زینتی- دارویی و تحمل نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی و شیبدار میباشد. بهمنظور معرفی و اهلیسازی این گیاه بومی، خودرو و در معرض خطر انقراض، ...
بیشتر
لاله واژگون گرگانی (Fritillaria raddeana Regel.) از گیاهان پیازی خانواده سوسن و یکی از زیباترین گیاهان دنیا است. این گونه بومی ایران، ترکمنستان، بهطور معدود پاکستان و افغانستان میباشد. دارای ارزش زینتی- دارویی و تحمل نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی و شیبدار میباشد. بهمنظور معرفی و اهلیسازی این گیاه بومی، خودرو و در معرض خطر انقراض، نخستین قدم، بررسی روشهای مختلف تکثیر از جمله ریزازدیادی آن است. این پژوهش یک سیستم کارآمد برای باززایی غیرمستقیم از کشت بذر و سوخ، در محیط درون شیشهای ارائه میدهد. اندامهای گیاه پس از برداشت از گیاه یا استخراج سوخ از خاک در طبیعت، ضدعفونیشده و به‌عنوان ریزنمونه استفاده شدند و تأثیر غلظت‌های مختلف سایتوکینین (کاینتین، تیدیازورون، بنزیلآدنین) و اکسین (ایندولاستیکاسید، ایندولبوتیریکاسید، نفتالیناستیکاسید) بر پینهزایی و باززایی مورد ارزیابی قرار گرفت. تلفات کمتر، آلودگی بسیار پایین و درصد پینهزایی بالاتر از مزایای ریزنمونه بذر و وزن پینه بیشتر و درصد باززایی بالاتر در بازه زمانی یکسان، از امتیازات ریزنمونه فلس سوخ تشخیص داده شد. همچنین اکثر این ریزنمونهها در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ دارای 5/0 میلیگرم در لیتر ایندولبوتیریک-اسید همراه با 2 میلیگرم در لیتر تیدیازورون در مسیر باززایی قرار گرفتند.
الهام رمضانی؛ جمالعلی الفتی؛ تیمور رضوی پور
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر مدت کمپوستسازی بر افزایش بازدۀ زیست‌توده (بیوماس) و بهبود برخی خواص کیفی قارچ دکمهای (Agaricus bisporus) در بسترهای مختلف ناشی از ضایعات کشاورزی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با دوازده ترکیب تیماری (شش نوع بستر و دو تیمار مدت کمپوستسازی) در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد استفاده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر مدت کمپوستسازی بر افزایش بازدۀ زیست‌توده (بیوماس) و بهبود برخی خواص کیفی قارچ دکمهای (Agaricus bisporus) در بسترهای مختلف ناشی از ضایعات کشاورزی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با دوازده ترکیب تیماری (شش نوع بستر و دو تیمار مدت کمپوستسازی) در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل بسترهای حاوی کلش گندم و کلش برنج به‌عنوان مادۀ اصلی و مکملهای کود مرغی، تفالۀ زیتون و کود اسبی و دو مدت کمپوستسازی (کوتاهمدت (16 روزه) و بلندمدت (22روزه)) بودند. بستر حاوی کلش برنج و کود مرغی بیشترین میانگین (18/67 درصد) را ازنظر بازدۀ زیست‌توده داشتند. قارچهای ناشی از بستر کلش برنج و تفالۀ زیتون بیشترین مادۀ خشک (73/8 درصد) را داشتند، درحالیکه قارچهای مربوط به بستر کلش گندم و تفالۀ زیتون بیشترین نیتروژن (63/6 درصد)، پروتئین (46/41 درصد) و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) (4/54 درصد) را تولید کردند. قارچهای تولیدشده در بستر کلش برنج و کود اسبی بیشترین خاکستر (83/9 درصد) را داشتند. قارچهای رشد یافته در روش کوتاهمدت ازنظر بازدۀ زیست‌توده بیشترین میانگین (41/42 درصد) را نشان دادند. بر پایۀ نتایج این آزمایش از لحاظ اقتصادی توصیه میشود در استانهای شمالی کشور بهویژه گیلان، بستر کلش برنج و کود مرغی برای تولید قارچ دکمهای استفاده شود.
فاطمه رئیسی؛ غلام علی پیوست؛ معظم حسن پور اصیل؛ جمال علی الفتی؛ سید اکبر خداپرست
چکیده
در این پژوهش ابتدا دو نژاد قارچ صدفی که از نظر صفات ظاهری تفاوت نشان میدادند از جنگل‌های گیلان جمع‌آوری و سپس در محیط کشت MEA کاشته شدند. پس از تکمیل رشد میسیلیوم در ظروف کشت، اسپان قارچ تهیه و کشت قارچ در بستر کاه برنج انجام شد. در‌نهایت پس از برداشت محصول، شناسایی گونههای وحشی با استفاده از روش PCR و روشهای میکرو و ماکروسکوپی ...
بیشتر
در این پژوهش ابتدا دو نژاد قارچ صدفی که از نظر صفات ظاهری تفاوت نشان میدادند از جنگل‌های گیلان جمع‌آوری و سپس در محیط کشت MEA کاشته شدند. پس از تکمیل رشد میسیلیوم در ظروف کشت، اسپان قارچ تهیه و کشت قارچ در بستر کاه برنج انجام شد. در‌نهایت پس از برداشت محصول، شناسایی گونههای وحشی با استفاده از روش PCR و روشهای میکرو و ماکروسکوپی صورت گرفت. بر این اساس گونههای شناساییشده شامل Pleurotus ostreatus و Pleurotus pulmonariusبودند. نتایج این پژوهش نشان داد که کوتاهترین زمان تشکیل پینهد مربوط به نژاد تجاری فلوریدا (8/14روز) و بیشترین میزان پروتئین (24/26 درصد) و نیتروژن (77/9 درصد) مربوط به نژاد استراتوس بود. در سایر صفات اندازهگیری شده تفاوت معناداری بین نژادهای مختلف وجود نداشت.
فاتح رسولی؛ غلامعلی پیوست؛ جمالعلی الفتی؛ سید محمدرضا احتشامی
چکیده
خاک پوششی یکی از عوامل مهم تولیدی قارچ دکمهای است که تأثیر مستقیمی بر اندازه و عملکرد آن دارد. با توجه به دسترسی آسان منابع، برای تولید ورمی‌کمپوست این ترکیب میتواند در جایگزینی پیت که یکی از پرهزینهترین عوامل تولید در پرورش قارچ دکمهای است استفاده شود. این پژوهش با 9 تیمار و سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال ...
بیشتر
خاک پوششی یکی از عوامل مهم تولیدی قارچ دکمهای است که تأثیر مستقیمی بر اندازه و عملکرد آن دارد. با توجه به دسترسی آسان منابع، برای تولید ورمی‌کمپوست این ترکیب میتواند در جایگزینی پیت که یکی از پرهزینهترین عوامل تولید در پرورش قارچ دکمهای است استفاده شود. این پژوهش با 9 تیمار و سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1392 در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمارهای مختلف ورمی‌کمپوست قبل و بعد از آبشویی (تفالۀ ورمی) در ترکیب با پیت با نسبتهای (0:100)، (25: 75)، (50:50)، (75:25) و (100:0) منظور شد. نتایج نشان داد که تمامی ترکیبهای ورمی‌کمپوست و پیت به علت چسبندگی و هدایت الکتریکی بالا نتوانستند جایگزین مناسبی برای پیت باشند ولی تیمارهای ورمی‌کمپوست شستوشو دادهشده بهتنهایی و یا در ترکیب با پیت، تکنولوژی مناسبی برای تولید خاک پوششی هستند. اگرچه بین تیمارها از نظر عملکرد تفاوتی دیده نشد ولی ورمی‌کمپوست شستهشده سبب افزایش تعداد قارچ و کاهش زمان تا برداشت به مدت 2 روز و افزایش درصد مادۀ خشک شد.
